34. Thiền Sư Vĩnh Gia Huyền Giác (665-713)

Nam mô A Di Đà Phật

Kính bạch Sư Phụ

Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học bài giảng về Tổ Vĩnh Gia Huyền Giác.

Thiền sư Vĩnh Gia Huyền Giác, quê ở huyện Vĩnh Gia, tỉnh Chiết Giang. Ngài xuất gia từ nhỏ và ngộ tánh khi đọc kinh Duy Ma Cật. Người phát hiện ngà ngộ tánh là người bạn đồng tu là thiền sư Huyền Sách. Ngài Huyền sách nói với ngài Huyền Giác rằng “Từ đức Phật Oai Âm Vương về trước, không có thầy chứng minh thì được. Từ đức Phật Oai Âm Vương về sau, không thầy tự ngộ đều là ngoại đạo", sau đó TS Huyền Sách giới thiệu ngài Huyền Giác đến gặp Lục Tổ Năng để được ấn chứng

Ngài đến Tào Khê, cầm tích trượng đi vòng quanh Lục Tổ ba lần rồi nhìn Tổ, nên bị Lục Tổ quở "Phàm làm Sa môn phải đủ ba ngàn oai nghi, tám muôn tế hạnh, Đại đức từ đâu đến mà lớn lối ngạo mạn vậy ?"

Con cảm ơn Sư Phụ đã giải thích chi tiết cụm từ này của Tổ: "ba ngàn oai nghi, tám muôn tế hạnh" (Tam Thiên Oai, Bát Vạn Tế Hạnh) là: 1 vị Tỳ kheo giữ 250 giới x 4 oai nghi (đi, đứng, ngồi, nằm) = 1000 x 3 thời (quá khứ , hiện tại, vị lai) = 3000 oai nghi. Lấy 3000 oai nghi này x 7 nghiệp (thân 3, khẩu 4) = 21,000 x 4 nhiếp pháp = 80,000 vạn tế hạnh. 

Tiếp đó là màn đối đáp giữa ngài Vĩnh Gia Huyền Giác và Lục Tổ Huệ Năng mà Sư phụ diễn tả như một trận đấu kiếm giữa 2 địch thủ, rất hay và hào hứng:

Ngài Huyền Giác: Sanh tử sự đại, Vô thường tấn tốc ( Sư phụ giải thích: ý nói vô thường sống chết đến nhanh, phải lo tu, không có thời giờ để chào hỏi)

Lục Tổ: Hà bất thể thủ vô sanh, Liễu vô tốc hồ (Sư phụ giải thích: Tổ vặn lại "tại sao không nhận cái lý “Vô sanh” và thấu rõ cái nghĩa “không chóng” đó, nhận được cái đó thì không cần phải lo lắng vô thường sanh tử nữa)

Ngài Huyền Giác: Thể tức vô sanh, liễu bổn vô tốc. ( Thể tức vô sinh, thấu vốn không chóng ).

Lục Tổ: Như thị! Như thị! ( Đúng thế! Đúng thế! )

Ngài Huyền Giác:  sup lạy tạ ơn Tổ sư và xin ra về.

Lục Tổ: Phản thái tốc hồ? ( Về chóng thế sao? )

Ngài Huyền Giác:  Bổn tự phi động, khởi hữu tốc đa? (Sư phụ giải thích: ngài HG đở nhát kiêm này tài tình: Vốn mình không động, làm gì có mau chóng)
Lục Tổ: Thuỳ tri phi động? (Sư phụ giải thích: Lục Tổ tấn công quyết liệt: "Ai biết chẳng phải động" )

Ngài Huyền Giác: Nhân giả tự sinh tâm phân biệt. (Ấy là tại vị Tổ sự sinh tâm phân biệt đó thôi)

Lục Tổ: Nhữ thậm đắc vô sinh chi ý (Sư phụ giải thích: Lục Tổ ngợi khen nhưng gài bẫy ngài HG "Con thực đã thấu được cái ý vô sinh")

Ngài Huyền Giác: Vô sinh khởi hữu Ý đa ? ( Sư phụ giải thích: Ngài Huyền Giác biết bị gài bẫy nên tấn công ngược lại "Vô sinh mà cũng có ý sao ?, vì một ý nghĩ mà dấ khởi thì không còn gọi là “vô sinh” nữa).

Lục Tổ: Vô ý thuỳ dương phân biệt ? (Sư phụ giải thích: Lục Tổ tấn công nhát kiếm cuối cùng " không ý thì ai phân biệt".

Ngài Huyền Giác: Phân biệt diệt phi ý. (Sư phụ giải thích: Ngài Huyền Giác đở nhác kiếm này "phân biệt cũng không phải là ý"

Lục Tổ khen ngợi tán thán sự liễu ngộ của ngài Huyền Giác: Lành thay, lành thay.

Ngài Huyền Giác sụp lạy tạ ơn Tổ ba lạy và ở lại Tào Khê một đêm để học thêm đạo lý với Lục Tổ, nên về sau người ta gọi đêm ấy là " Nhất túc giác"

(Một đêm giác ngộ). 

Sau đó Ngài đến trụ trì và giảng pháp ở Ôn Giang, đồ chúng đến học rất đông. Trong thời gian giáo hóa này ngài để lại cho thế gian 1 tác phẩm "Chứng đạo ca", ghi lại những sở chứng, sở ngộ của ngài, đó là 1 kiệt tác lừng danh của ngài mà người đệ tử Phật thời nay rất hãnh diện và hạnh phúc khi có duyên đọc được. Sư phụ có trích dẫn hai câu này và khuyên chúng đệ tử học thuộc lòng và áp dụng trong đời sống hằng ngày:

13/Tòng tha báng, nhiệm tha phi,
Bả hỏa thiêu thiên đồ tự bị.
Ngã văn cáp tự ẩm cam lồ,
Tiêu dung đốn nhập bất tư nghị.

Dịch nghĩa:

Mặc ai biếm, mặc ai dèm,
Châm lửa đốt trời nhọc xác thêm.
Ta nghe như uống cam lồ vậy,
Tan hết vào trong chẳng nghĩ bàn.

14/Quán ác ngôn, thị công đức,
Thử tắc thành ngô thiện tri thức.
Bất nhân san báng khởi oán thân,
Hà biểu vô sanh từ nhẫn lực.

Dịch nghĩa:
Xét lời ác ấy công đức,
Đó mới chính là thầy ta thực.
Chớ vì báng bổ khởi oán, thân,
Sao tỏ vô sanh, nêu nhẫn lực.

Đến ngày 17 tháng 10 niên hiệu Tiên Thiên thứ hai đời nhà Đường, Ngài vui vẻ  an nhiên thị tịch, thọ thế 49 tuổi. Vua sắc phong là Vô Tướng Đại sư, tháp hiệu Tịnh Quang.

Dù Ngài ra đi quá sớm nhưng để lại cho hậu thế những bài pháp siêu mầu trong Chứng Đạo Ca, đủ để cho hành giả được nương theo lời Ngài làm kim chỉ nam cho con đường tu đến bờ giác.

Con cung kính và tri ơn Sư phụ ban cho bài pháp siêu tuyệt của một bậc Tổ đạt đạo tối thượng thừa.

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Cung kính,

Đệ tử Quảng Tịnh Tâm

(Montreal, Canada)