Điểm Sách: “Chánh Niệm trong đời thường”

Quyển sách nầy có 22 tác giả đóng góp bài vở, cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh. Sách do ba tổ chức tại Hoa Kỳ xuất bản. Đó là: Ananda Viet Foundation, Bodhi M.Foundation và Lotus Media xuất bản nhân lễ Phật Thành Đạo, Phật Lịch 2563, Dương Lịch 2019. Sách có độ dày 280 trang, khổ A5, in trên giấy thường, hình bìa trình bày rất trang nhã. Ban Biên tập gồm ba người. Đó là Đh Tâm Diệu, Đh Nguyên Giác và Đh Tâm Thường Định.

Tựa đề của sách chọn ra từ một bài viết của Tiểu Lục Thần Phong. Trong sách có cả bài viết của tôi về Giáo Dục ngày nay, và hầu hết tất cả những bài viết trong tập sách nầy đều xoay quanh vào chủ đề là Chánh Niệm. Do vậy chúng ta cũng không phải khó khăn lắm để đi tìm hiểu về nội dung của sách, mà nhiều tác giả đã đóng góp bài vở để hình thành một tác phẩm giá trị, có liên quan đến Thiền Học và thực hành Chánh Niệm trong đời thường của chúng ta đang sinh sống. Những bài tiếng Anh của TT Từ Lực, TT Minh Thiện, cũng như bài của Ni Sư Thuần Tuệ cùng bài của các Đh: Tâm Thường Định, Nguyễn Thúy Loan, Chân Tâm Hiền, Tiểu Lục Thần Phong là những bài rất đặc biệt. Một số bài tiếng Anh trong nầy là những bài được thuyết trình trước nhiều cử tọa Việt Nam, đặc biệt là giới trẻ được sinh ra và lớn lên ở ngoại quốc. Nên các diễn giả đã tập trung tất cả những gì thuộc về ứng dụng hơi thở, lòng từ bi cũng như lợi tha để cho các em có một khái niệm thực tiễn khi sống trong xã hội Tây phương ngày nay, vật chất thì quá dư thừa, trong khi tâm linh lại trống vắng. Những bài thuyết trình nầy cũng có thể là những bài mẫu để các anh chị em Huynh trưởng mang về trình bày lại cho những Đoàn sinh của mình trong các Gia Đình Phật Tử, đặc biệt là những nước xử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính. Đây là những phần ứng dụng rất hữu ích kể cả cho người lớn trong khi làm việc ở công sở, khi ở nhà, tiếp xúc xã hội, ở trường học v.v… Nếu chúng ta đi sâu vào nội dung của những bài bằng tiếng Anh nầy, chúng ta sẽ thấy rõ được điều đó.

Có nhiều bài tiếng Việt cũng được dịch ra tiếng Anh rất trôi chảy và giới trẻ sau khi đọc tiếng Anh rồi, các em có thể sẽ tìm đến tiếng Việt để đọc. Vì tiếng Việt là ngôn ngữ mẹ đẻ mà các em không thông thạo, hay khi nói bị ngập ngừng, ngượng ngạo làm cho người lớn khen chê đủ điều, cho nên các em ngại. Có thể trong âm thầm đâu đó, các em sẽ tìm đọc và sẽ hiểu tiếng Việt giống như các em hiểu bài thuyết trình bằng tiếng Anh. Như vậy cả hai hay nhiều phương diện khác nữa đều có lợi. Bởi vì giáo dục hay dạy học là dạy những gì người đối diện cần hiểu, chứ không phải dạy cho người khác điều mình hiểu và bắt người khác phải hiểu như mình. Cách dạy ngày xưa và ngày nay khác nhau nhiều lắm. Nếu ai đã có lần đứng trước bảng đen thì việc nầy chắc không khó chấp nhận lắm, khi người nghe đều là những người cần đến sự chia sẻ đời sống thực tế của chính mình. Trong Đạo Phật có cả Pháp Học lẫn Pháp Hành và trong học đường cũng vậy. Nếu chỉ có nói, mà không ngồi xuống để đếm từng hơi thở để thực tập Thiền thì khó mà tiếp thu được. Tuy không được đem niềm tin tôn giáo vào trường học của chính phủ để dạy, nhưng Chánh Niệm vẫn là một danh từ, một khái niệm thực tập sự yên tĩnh cho nội tâm, mà Thiền Sư Nhất Hạnh đã rất thành công khi hướng dẫn người Tây phương trở về với nền Đạo Học Đông Phương, bằng con đường chuyển hóa nầy. Bây giờ và ở đây là Thiền, nhưng không cần phải gọi rõ như thế, người ta thay bằng từ Chánh Niệm cũng rất tương xứng với mục đích mà người hướng dẫn muốn mang đến cho mọi người.

Nếu ai đó có hỏi tôi rằng: Trong tất cả những bài tiếng Việt, Thầy thích bài nào nhất? Tôi sẽ trả lời ngay rằng: có hai bài. Bài thứ nhất của Tác giả Thiện Quả Đào Văn Bình viết về Chánh Niệm trong cuộc sống ở trang 189. Ông đưa ra 10 luận cứ mà chúng ta thường mắc phải như: hung ác, bạo động; tham lam, gian trá; ích kỷ, cá nhân chủ nghĩa; ghen tuông đố kỵ; thích khoe khoang của cải nhà cửa; thích nói xấu người khác; thích loan truyền tin xấu ác; hay tự ái; sân hận; phạm vào những giới sát đạo dâm một cách rất dễ dàng. Rồi từ đó Ông nêu ra những ví dụ điển hình của 10 việc trên cũng như giải pháp đối trị bằng liệu pháp Chánh Niệm trong cuộc sống. Rất đặc biệt và với bất cứ ai cũng có thể ứng dụng những bài học nầy trong đời thường của chúng ta, và nếu chúng ta biết Chánh Niệm trong mọi hành vi, cử chỉ thì cuộc sống của chúng ta sẽ thăng hoa một cách dễ dàng và sẽ sống đúng với giá trị của sự sống.

Bài thứ hai là bài: Lực của thói quen và cách đối trị của Tác giả Chân Hiền Tâm cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh đều rất xuất sắc. Có thể bà là một nhà giáo, rất hiểu tâm lý để dạy cho con trẻ, nhất là con trẻ Việt Nam sinh ra tại các xứ Âu Mỹ ngày nay hay ngay cả Việt Nam trong hiện tại. Những câu chuyện được dẫn chứng bởi những cậu quý tử con nhà giàu có, bị sa đọa vào bài bạc, hút xách. Chính tác giả đã dùng những liệu pháp của Thiền Học về Chỉ và Quán để thực tập cho chính mình, rồi từ đó đem ra chuyển hóa những người ở gần gũi mình nhất. Kết quả thật bất ngờ là thành công như ý. Nếu người Mẹ nào khi nuôi con cũng biết lắng nghe con mình ở mọi giai đoạn trong cuộc sống thì không đến nỗi phải tất bật khi con của mình lớn khôn và không thành đạt như ý của Cha Mẹ mong muốn. Cũng may là chính Cha và Mẹ chứ không phải ai khác, người đã biết tìm hiểu sâu và rất thực tế với giáo lý của nhà Phật, đặc biệt là Thiền để ứng dụng cho bản thân mình cũng như hướng dẫn cho con cái của mình, nên mới có được kết quả tốt đẹp như vậy.

Mỗi người đọc sách sẽ có nhiều cảm nhận khác nhau, không ai giống ai hết, nhưng tựu chung sách ấy phải mang đến một ích lợi cộng đồng, giúp cho người đọc có một cái nhìn tổng thể về Chánh Niệm, về Phật Giáo và phải ứng dụng như thế nào vào trong môi trường của chúng ta đang sống, thì quyển sách nầy đã đáp ứng được nhu cầu đó. Tôi mong rằng những bậc làm Cha Mẹ, những anh chị Huynh trưởng và ngay cả các Đoàn sinh của các Gia Đình Phật Tử cũng nên tìm quyển sách nầy để đọc, ít ra cũng giúp cho mọi người một cái nhìn trung thực về giáo lý của Đạo Phật đã, đang và sẽ có mặt tại học đường, tại những cơ sở liên quan về vấn đề giáo dục, chứ chẳng phải nhất thiết là bị trói buộc dưới cái nhìn ở phạm trù Tôn Giáo Học.

Tôi mong có nhiều tác phẩm hữu ích như vậy tiếp tục được ra đời để giúp cho người người bớt khổ đau khi chúng ta đang sống, đang học hành và đang làm việc trong một xã hội vật chất vốn có nhiều quyến rũ như thế nầy.

Viết xong vào ngày 28 tháng 7 năm 2021 tại thư phòng của Tổ Đình Viên Giác Hannover Đức Quốc nhân ngày vía của Đức Quan Thế Âm Bồ Tát (19.6.Tân Sửu).

***