Nam Mô A Di Đà Phật
Kính bạch Sư Phụ
Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học về thiền sư Bạch Vân Thủ Đoan. Ngài thuộc đời thứ 13 sau Lục Tổ Huệ Năng và là Tổ thứ 9 của thiền phái Lâm Tế.
Ngài ra đời vào thời nhà Tống vào năm 1025 ở Hành Dương (Tỉnh Hồ Nam ngày nay). Năm 20 tuổi, ngài xuất gia với Hoà Thượng Nhân Út ở Trà Lăng, sau đó Ngài Thủ Đoan đến cầu pháp với thiền sư Dương Kỳ Phương Hội. Thiền sư Dương Kỳ Phương Hội hỏi bổn sư của ngài là ai, Ngài thưa là: “Hoà Thượng Nhân Úc". Thiền sư Dương Kỳ hỏi: “Hoà Thượng bổn sư của con có làm một bài kệ khi đi qua cầu bị té, con có nhớ bài kệ ấy không ?”.
Ngài Thủ Đoan liền đọc bài kệ:
Ngã hữu minh châu nhất khỏa,
Cửu bị trần lao quan tỏa,
Kim triêu trần tận quang sanh,
Chiếu phá sơn hà vạn đóa.
HT Thanh Từ dịch:
Ta có một viên minh châu,
Đã lâu vùi tại trần lao,
Hôm nay trần sạch sáng chiếu,
Soi tột núi sông muôn thứ.
Sư Phụ giải thích: Hòa Thượng cởi ngựa đi qua cầu gỗ, ngựa đạp phải miếng gỗ mục nên bị té và Hòa Thượng ngã nhào theo, ngay lúc đó ngài tỉnh ngộ và làm ngày bài kệ trên. Ý của Hòa Thượng muốn nói ở đây tất cả mọi người đều có viên minh châu (chỉ cho Phật tánh) hằng có bên trong, nhưng bị che lấp bởi ô nhiễm của trần lao. Sư Phụ nhắc đến viên minh châu trên tay trái của Bồ Tát Địa Tạng trong chánh điện phóng hào quang soi chiếu khắp ba cõi.
Khi nghe xong bài kệ, thiền sư Dương Kỳ Phương Hội cười rồi bỏ đi ra chứ không nói lời nào. Ngài Thủ Đoan ngạc nhiên và suốt đêm không ngủ được vì nghĩ là TS Phương Hội khinh thường Hòa Thượng Bổn Sư mình, hôm sau ngài vào thưa hỏi: “ bạch Sư Phụ hôm qua con đọc bài kệ xong, ngài cười rồi bỏ đi, con không hiểu”.
Thiền sư Dương Kỳ Phương Hội không trả lời trực tiếp mà hỏi lại: “con có thấy người đang hát Sơn đông không?”, nhân dịp mùa Tết có lễ hội hát Sơn Đông quảng cáo bán thuốc.
Ngài Thủ Đoan thưa: “bạch Sư Phụ, con có thấy”
Thiền sư bảo: “con còn thua y một bậc”.
Ngài Thủ Đoan cũng chưa hiểu, thưa hỏi: “ý chỉ thua chỗ nào?”
Thiền sư Phương Hội bảo: “Y thích người ta cười, con thì sợ người ta cười”
Ngay câu nói này, ngài Thủ Đoan đạt ngộ và sụp lạy xuống để tạ ơn.
Sư Phụ giải thích sự đạt ngộ của ngài Thủ Đoan được xem là đốn ngộ và sự đốn ngộ này đã phải bắt gốc từ một quá trình tiệm tu trước đó rồi, và khi phá vỡ kiến chấp nụ cười của Sư Phụ không phải là khinh thường và tán dương mà ngài Thủ Đoan đã vượt qua cửa hẹp của đối đãi "thích và sợ", "có và không", "thị và phi"....
Sư Phụ giải thích Đức Thế Tôn trải qua 6 năm khổ hạnh, 49 ngày thiền định dưới cội Bồ Đề, một hôm sao mai vừa ló dạng, Đức Thế Tôn bừng sáng đại ngộ. Ngài cũng đã có thời gian quá trình tiệm tu.
Nhân duyên ngộ đạo của ngài Thủ Đoan nhờ nụ cười của thiền sư Dương Kỳ Phương Hội, Sư Phụ cũng nhắc 10 câu nói thời danh về nụ cười như sau:
1/. Hãy bắt đầu ngày mới bằng một nụ cười, ít ra đó cũng là một sự khởi đầu tốt đẹp.
2/. Chúng ta hãy luôn gặp nhau với nụ cười, vì nụ cười là cánh cửa sổ trên gương mặt, để cho thấy trái tim bạn đang ở nhà.
3/. Một nụ cười toả nắng, không hề tốn kém, nhưng nó lại giống như ánh sáng buổi sớm mai, xua tan đi màn đêm tăm tối và mang đến một ngày đáng sống.
4/. Mỉm cười chắc chắn là một trong những biện pháp làm đẹp tốt nhất.
5/. Một khuôn mặt tươi cười là một khuôn mặt đẹp. Một trái tim mỉm cười là một trái tim hạnh phúc
6/. Nếu không sử dụng nụ cười của mình thì chẳng khác nào bạn có hàng tỷ đồng trong ngân hàng nhưng lại quên chi tiêu.
7/. Nụ cười của bạn làm bừng sáng cuộc sống của tất cả những ai nhìn thấy nó. Đối với một người đã nhìn thấy quá nhiều người nhăn mặt hoặc cau có, nụ cười của bạn sẽ giống như Mặt trời xuyên qua áng mây mù.
8/.Vẻ đẹp là sức mạnh, còn nụ cười là vũ khí.
9/.Hãy Mỉm cười, đó là chìa khóa phù hợp với khóa trái tim của mọi người.
10/. Đôi khi, bạn chỉ mất một giây để mỉm cười rồi lãng quên, nhưng với người khác, nụ cười đó có thể tồn tại mãi mãi.
Sư Phụ nhắc lại lời của thiền sư Triệu Châu, Phật đất không độ được nước, Phật vàng không độ được lò đúc, Phật gổ không độ được lửa. Phật ngồi trong tâm của tất cả chúng sanh vạn loài.
Lời khai thị của thiền sư Thủ Đoan: “lìa là việc thường thấy của thế gian, chẳng lìa thì làm sao thấy được việc chẳng lìa đó”. Cũng như Ngài từ chùa Pháp Hoa rồi dời đi qua chùa khác, theo thế gian là có lìa thật nhưng trên mặt xuất thế gian thì không có gì lìa hết. Người ra đi lìa thế gian nhưng thần thức vẫn còn tồn tại nhập vào pháp giới tánh.
Sư dạy chúng: “thân Phật đầy dẫy nơi pháp giới, khắp hiện trước quần sanh tuỳ duyên cảm ứng”, nơi nào có chúng sanh, nơi đó có Phật, không phải Phật chỉ có ở Bồ Đề Đạo Tràng bên Ấn Độ.
Niên hiệu Hy Minh thứ 5, 1072, Ngài an nhiên thị tịch,thọ thế 48 tuổi.
Cuối buổi giảng Sư phụ diễn ngâm bài thơ tán thán công hạnh của Thiền Sư Bạch Vân Thủ Đoan (1025-1072) của Hòa Thượng Hư Vân, do HT Minh Cảnh dịch Việt như sau:
"Người xưa đối cảnh tỉnh cơn mê
Đốn phá vô minh sạch mối mờ
Anh sợ người cười, sai một thẻ
Hắn mừng tôi thích, biết thiên cơ
Nghe qua tự rõ đời hư huyễn
Lập tức ngộ ngay tánh sạch nhơ
Dạo khúc tơ đồng, ai kẻ biết
Người đông hiếm kẻ đạt thiền cơ"
Kính bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học về sự ngộ đạo nhẹ nhàng của thiền sư Bạch Vân Thủ Đoan, nhờ ngộ nhận nụ cười của sư phụ Dương Kỳ Phương Hội, sau một đêm bị mất ngủ, tâm Phật bừng dậy phá vỡ kiến chấp chủ quan thua người hát Sơn đông thích được cười.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Cung kính và tri ơn Sư Phụ,
Đệ tử Quảng Tịnh Tâm
(Montréal, Canada).
Ngộ đạo nhờ nụ cười Sư Phụ!
Kính tri ân và đa tạ Thầy đã từ bi dẫn chứng nhiều thí dụ cho chúng đệ tử hiểu về
Tổ Sư Thiền vì càng về sau các Thiền Sư càng có nhiều ngữ lục quá cao siêu
và được đưa vào các công án mà con còn quá sơ cơ ! Kính chúc sức khỏe Thầy, HH
– A smile is a window on your face to show your heart is at home.
Khuyết danh