88. Kinh Bàhitika

( Majhima  Nikàya )

Chuyển thể Thơ :

Giới Lạc  MAI LẠC HỒNG  tự TUỆ NGHIÊM

 ( Huynh Trưởng Cấp Tấn  - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )

Email : honglacmai1@yahoo.com

88. Kinh BÀHITIKA 

( Bàhitika sutta )

Như vậy, tôi nghe :

          Một thời, Đức Thế Tôn Thiện Thệ

          Trú Xá Vệ, Chê-Tá-Va-Na

            ( Tinh Xá Kỳ Viên cũng là )

       A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka cúng dường

        ( Người gọi thường là Cấp-Cô-Độc ).

          Vị hữu học Thánh giả (1) A-Nan    

              Buổi sáng, đắp y nghiêm trang

       Mang bát tề chỉnh như hàng Săng-Ga  (2)   

          Đi vào Sa-Vát-Thi khất thực,

          Sau bữa ăn, Đại Đức dự trù

              Về Mi-Ga-Rá-Ma-Tu  (3)

       Púp-Pa-Ra-Má (3) thanh tu Giảng đường

          Hay Đông Phương (Đông Viên) Lộc Mẫu

        ( Vi-Sa-Kha (3) thuần đạo cúng dường ) 

              Để nghỉ trưa như lệ thường.

       Lúc bấy giờ, vị Quốc Vương trị vì

          Kô-Sa-La – Pa-Sê-Na-Đí

          Từ thành Sa-Vát-Thí đi ra

              Cưỡi trên con voi tên là 

       Ê-Ka-Pun-Đá-Ri-Kà  oai phong     ( Ekapundarika )  

          Từ hừng đông xuất thành để trẩy.

     ___________________________

(1) :  Trong bốn thánh quả Thinh-Văn-Giác , 3 quả vị Tu-Đà-Hoàn 

    (Sotàpatti ) , Tư-Đà-Hàm (Sakadàgàmi ), A-Na-Hàm (Anàgàmi )

    thuộchàng Thánh giả Hữu Học. Chỉ bậc A-La-Hán là Vô Học.

(2) : Sangha  được phiên âm là Tăng-Già tức Hòa Hợp Chúng.

(3) : Pubbaràma Migaramatu – Đông Phương hay Đông-Viên Lộc

     Mẫu Giảng Đường, do Nữ Đại Thí Chủ Visakha dâng cúng.

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  234

          Bỗng Vua thấy ngài A-Nan-Đa

              Liền hướng Si-Ri-Vát-Tha        ( Sirivaddha )

       Đại thần thân cận, hỏi qua tức thì :

    – “ Này Si-Ri-Vát-Tha ! Có phải

          Tôn-giả ấy là A-Nan-Đa ? ”.

        – “ Tâu ! Đúng ngài A-Nan-Đa ”.  

       Quốc vương nước Kô-Sa-La bấy giờ

          Gọi người khác đang chờ nghe lệnh :

    – “ Này người kia ! Hãy đến gặp ngay

              Tôn giả A-Nan-Đa này,

       Hãy nhân danh trẫm tại đây cúi đầu

          Đảnh lễ sâu dưới chân Tôn-giả

          Thưa rằng : ‘Bạch Tôn-giả A-Nan ! 

              Nếu không bận việc gấp làm

       Mong ngài hãy đợi bên đàng ít lâu ”.

    – “ Thưa vâng, tâu Đại Vương ! Tuân mệnh ”.

          Người ấy đến gặp ngài A-Nan

              Lời vua dặn nói rõ ràng.

       Tôn-giả im lặng, ý đang nhận lời.
          Ngài đến nơi bờ sông để nghỉ

        ( A-Chi-Ra-Va-Tí  sông này )          ( Aciravati )

              Ngồi xuống dưới một gốc cây.

* * *

       Vua Ba-Tư-Nặc bảo nài voi mau

          Cho voi đến nơi nào đi được,

          Vua xuống voi, cất bước bộ hành

              Hướng đến Tôn-giả A-Nan,

       Đến nơi, đảnh lễ chí thành, tâm chuyên

          Rồi Vua đứng một bên vị ấy :

    – “ Thưa Tôn giả ! Xin hãy ngồi lên

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  235

              Thảm ngựa đã trải trên nền ”.

 – “ Đại Vương ! Tôi đã ngồi trên chỗ mình,

          Xin an bình ngồi vào ngự tọa ”.

          Vua nước Kô-Sa-Lá ngồi an

              Rồi thưa với ngài A-Nan :

 – “ Thưa Tôn giả ! Bậc hoàn toàn tịnh thanh

          Là Thế Tôn – Thân hành mọi thứ

          Đều gìn giữ để không thể ai

              Sa-môn, Bàn-môn… tìm hoài

       Cũng không thấy lỗi của Ngài, quở chê ? ”.

    – “ Thưa Đại Vương ! Không hề khuất tất,

          Các thân hành của bậc Thế Tôn

              Không thể Sa-môn, Bàn-môn

       Bậc trí quở trách, dù trong điều gì ”. 

    – “ Thưa Tôn-giả ! Trong khi nói, nghĩ

          Có phải Vô Thượng Sĩ tịnh thanh

              Không làm khẩu hành, ý hành

       Khiến cho các bậc thiện lành Sa-môn,

          Hay Bàn-môn có trí quở trách ? ”.

 – “ Thưa ! Thế Tôn trong sạch hoàn toàn 

          Khẩu hành, ý hành minh quang

       Không ai có thể cáo gian về Ngài ”.

    – “ Vi diệu thay ! Kính thưa Tôn-giả !

          Thưa Tôn-giả ! Thật hy hữu thay !

              Điều trẫm không thể hỏi ngay

       Một cách đầy đủ thì ngài A-Nan

          Đã nói lên hoàn toàn đủ ý

          Trong câu đáp chí lý vừa qua.

              Tôn-giả ! Người ngu si, mà

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  236

       Thiếu kinh nghiệm hủy báng và tán dương

          Đến người khác, nhưng thường không thể

          Chứng nghiệm, suy xét để hiểu mau,

              Trẫm đây không y cứ vào

       Xem như là lõi cây nào đó thôi.

          Nhưng đồng thời, người trí tán thán

          Hay hủy báng người khác điều gì

              Có chứng nghiệm và xét suy

       Thì trẫm y cứ tức thì vào đây

          Xem như là lõi cây như vậy.

          Nhưng Tôn-giả nhận thấy ra sao

              Thân hành, khẩu & ý hành nào

       Các vị trí giả thuộc vào Sa-môn

          Hay Bàn-môn quở la, trách cứ ? ”.

    – “ Thưa Đại Vương ! Bất cứ thân hành

              Khẩu hành và cả ý hành

       Là điều bất thiện mà hành động ra

          Thì người trí quở la, trách khiển ”.

    – “ Thưa Tôn-giả ! Bất thiện thế nào

              Về thân & khẩu & ý hành vào ? ”.

– “ Đại Vương ! Ở các việc nào xảy ra

          Mà có tội, thì là bất thiện ”.

    – “ Sao là chuyện có tội  định danh ? ”.

        – “ Điều gì có hại – thực hành

       Gọi là có tội khẩu hành & ý & thân ”.

     – “ Sao là nhân các hành có hại ? ”.

     – “ Bất cứ loại thân & khẩu & ý hành 

               Có khổ báo, hại đến nhanh ”.

 – “ Tôn-giả ! Khổ báo các hành là sao ? ”.

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  237

    – “ Thưa Đại Vương ! Phàm vào thực tiễn

          Các hành khiến tự hại, hại người

              Đưa đến hại cả hai, thời

       Bất-thiện-pháp khởi từ nơi thân hành

          Hoặc khẩu hành, ý hành ; phải hiểu

          Các thiện pháp giảm thiểu rất nhiều.

              Các hành như vậy là điều

       Khiến các bậc trí, phần nhiều Sa-môn

          Hay Bàn-môn quở la, trách mãi ”. 

    – “ Thưa Tôn-giả ! Có phải Phật Đà  

              Tán thán sự đoạn trừ qua

       Tất cả bất thiện pháp đà khởi ra ? ”.

    – “ Thưa Đại Vương ! Phật Đà là bậc

          Đã diệt bất thiện pháp cả rồi,

              Thành tựu thiện pháp mà thôi ”.

 – “ Nhưng thưa Tôn-giả ! Vậy thời ra sao

          Các hành nào không bị Phạm-chí &

          Sa-môn trí quở trách sẵn dành ? ”.

         – “ Bất cứ các thiện thân hành

       Thiện khẩu hành với ý hành thiện chân ”.

    – “ Hành nào thiện về thân & khẩu & ý ? ”.

    – “ Thân & khẩu & ý hành chẳng tội chi ”.

        – “ Thế nào không có tội gì

       Về thân & khẩu & ý-hành khi thực hành ? ”.

    – “ Khi các hành nào không có hại ”.

    – “ Sao các hành không hại biết ra ? ”.

        – “ Đại Vương ! Các hành nào mà

       Có lạc báo, không hại qua điều gì ”.

    – “ Các hành chi có được lạc báo ? ”.

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  238

   – “ Thưa Đại Vương ! Lạc báo có nơi

              Không làm tự hại, hại người,

       Không đưa đến hại cả người lẫn ta

          Từ các hành xảy ra như vậy

          Bất thiện pháp sụt mãi, giảm tiêu,

              Thiện pháp càng tăng trưởng nhiều.

       Các hành như vậy là điều tốt hơn,

          Không bị các Sa-môn, Phạm-chí

          Bậc có trí quở trách, rầy la ”.

        – “ Tôn-giả ! Có phải Phật Đà

       Tán thán thiện pháp trải qua tựu thành ? ”.

    – “ Thưa Đại Vương ! Tịnh thanh cùng khắp

          Các thiện pháp Phật đã tựu thành,

              Các bất thiện pháp diệt nhanh ”.

 – “ Thưa Tôn-giả ! Thật quang minh điều này !

          Vi diệu thay ! Thật là khéo nói

          Những điều trẫm muốn hỏi, nêu ra

              Thì Tôn-giả A-Nan-Đa

       Khéo làm trẫm thỏa mãn và hỷ hoan   

          Do hoan hỷ, lạc an, thỏa mãn

          Với những lời xác đáng của ngài,

              Trẫm sẵn sàng tặng cho ngài

       Voi báu, ngựa báu & tặng ngay một làng

          Như ân tứ của hoàng gia vậy,

          Nhưng điều ấy trẫm được biết rằng :

             ‘Việc này Tôn-giả A-Nan

       Không được phép nhận, vì hàng xuất gia’.

          Tôn-giả A-Nan-Đa ! Hiện tại   

          Trẫm có cuộn vải ngoại hóa đây

              Do A-Xà-Thế vua này

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  239

       Từ Ma-Ga-Thá tặng rày trẫm đây.

          Dài mười sáu khuỷu tay, rộng tới

          Tám khuỷu tay, gắn với cán dù,

              Mong Tôn-giả vì lòng Từ

       Nạp thọ lễ vật do từ trẫm dâng ”.

     – “ Thưa Đại Vương ! Bần tăng đã có

          Đủ ba y, không thọ y thừa ”.

        – “ Thưa Tôn-giả ! Sau cơn mưa

       Từ hướng trên núi chảy đùa xuống xuôi

          Ngài và trẫm đồng thời thấy cả

          A-Chi-Rá-Va-Tí sông đây

              Chảy mạnh, hai bờ tràn đầy

       Cũng vậy, dùng tấm vải này may y,

          Hãy tặng lại tam y đã cũ

          Cho Tăng-lữ Phạm hạnh cần y.

              Như vậy sự bố thí ni

       Của trẫm, trôi chảy tức thì, ví như

          Nước tràn bờ do từ nguồn dẫn 

          Mong ngài nhận vải ngoại hóa này ”.

              Tôn-giả A-Nan nghe vầy

       Nên nhận tấm vải vua đây cúng dường.

          Rồi Quốc vương Pa-Sê-Na-Đí

          Thưa với vị Tôn-giả từ hòa :

        – “ Thưa Tôn-giả A-Nan-Đa !

       Nay trẫm xin kiếu vì đa đoan nhiều,

          Nhiều trách nhiệm tại triều chờ đấy,

          Những công vụ cần phải làm liền ”.

        – “ Đại Vương ! Ngài hãy tự nhiên

       Làm những gì nghĩ hợp duyên, hợp thời ”.

Trung Bộ ( Tập 3 )  Kinh 88 :  BÀHITIKA             *  MLH  –  240

          Từ chỗ ngồi, vua liền đứng dậy

          Vui, tín thọ lời ấy của ngài

              Thân bên phải hướng về ngài

       Rồi rời nơi ấy đi ngay, bấy giờ.

          Sau khi vua nước Kô-Sa-Lá

          Đã từ giả ngài A-Nan-Đa,

              Tôn-giả liền đến Phật Đà

       Đến nơi đảnh lễ, an hòa ngồi bên,

          Đoạn Tôn-giả thưa lên với Phật

          Tường thuật tất việc đàm thoại ni

              Với vua Pa-Sê-Na-Đi

       Rồi dâng tấm vải do vì Quốc vương

          Đã dâng ngài, cúng dường Đại Giác.

          Thế Tôn nói với các Tỷ Kheo : 

        – “ Hãy nghe, này các Tỷ Kheo !

       Thật là hạnh phúc duyên theo của vì

          Vua Pa-Sê-Na-Đi thực hiện

          Được yết kiến Tôn-giả A-Nan     

              Nghe pháp và được cúng dàng

       Thật là tốt đẹp vô vàn cho vua ”.

          Nghe Phật vừa giảng giải như thế

          Việc liên hệ Tôn-giả A-Nan,

              Chúng Tỷ Kheo trong đạo tràng

       Hoan hỷ tín thọ lời vàng Thế Tôn ./-

        Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )

*  *  *

(  Chấm dứt  Kinh  số 88  :  BÀHITIKA   –

BÀHITIKA   Sutta  )