Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

11. Vì một xã hội hướng thiện

25/02/201111:36(Xem: 4678)
11. Vì một xã hội hướng thiện

CHÌA KHÓA SỐNG HƯỚNG THIỆN
Lại Thế Luyện

Vì một xã hội hướng thiện

Lòng hướng thiện của mỗi chúng ta không phải lúc nào cũng dễ dàng nảy nở và phát triển trong cuộc sống thực tế. Dù lâu nay bạn vẫn hướng thiện, nhưng bạn vẫn phải sống với những mặt trái xã hội. Khi vẫn còn có những điều tệ hại, tha hóa, dung tục, xấu xa... con người càng cần phải hướng thiện.

Sự trưởng thành của mỗi cá nhân chúng ta không bao giờ là một hành trình đơn độc, cũng không phải chỉ là sự theo đuổi của riêng cá nhân mình. Thực tế cuộc sống sẽ là trường học lớn để rèn luyện con người. Chúng ta trưởng thành nhờ có sự ảnh hưởng, tác động qua lại với người khác, với cộng đồng xã hội, thông qua các mối quan hệ xã hội muôn màu muôn vẻ trong đời sống hằng ngày. Chính vì vậy, lòng hướng thiện của mỗi người luôn có một sức cảm hóa rất lớn đối với những người xung quanh. Những gì chúng ta làm đều tác động đến suy nghĩ, tình cảm và hành vi của người khác.

Cuộc sống hằng ngày có biết bao sự việc xảy đến đòi hỏi chúng ta phải có cách ứng xử thích hợp, sao cho đúng với lương tâm, với những chuẩn mực đạo đức của xã hội. Khi có lòng hướng thiện, ta sẽ không bao giờ muốn gây ra những điều xấu ác hoặc những hậu quả nguy hiểm cho người khác, khiến cho xã hội phải gánh chịu. Thậm chí ta cũng không nên có một ý nghĩ xấu nào đó về người khác. Trong rất nhiều trường hợp, con người ta rất dễ gây ra những hành động nguy hiểm vì chỉ đơn thuần nhìn thấy cái sai của người khác mà không hề thấy cái sai của mình, hoặc chỉ vì cố tình tô đậm cái xấu của người khác mà phớt lờ hay “quên” mất cái xấu của bản thân mình.

Cho nên, lòng hướng thiện không chỉ bao hàm đức tính trung thực mà còn bao hàm cả đức tính khiêm nhường. Bởi vì, nếu không trung thực thì không thể thấy những điều chưa tốt của bản thân mình, và nếu không khiêm nhường thì ta chỉ thấy những điều chưa tốt của người khác!

Những người sống hướng thiện luôn trung thực, vô tư, khiêm nhường và hiền hòa một cách tự nhiên. Trong sâu thẳm cõi lòng của họ không có chỗ cho những mưu đồ xấu xa, những thủ đoạn thâm độc, những toan tính ích kỷ...

Bất kể người khác cư xử với ta như thế nào, bản thân ta vẫn phải nỗ lực sống hài hòa trong mọi mối tương quan giữa bản thân ta với người khác, với xã hội. Mỗi chúng ta phải có lập trường vững vàng về các giá trị đạo đức và sống có trách nhiệm với người khác, với chính bản thân mình. Bất cứ ai cũng cần biết suy nghĩ và cân nhắc trước khi thực hiện một hành vi. Đứng trước bất cứ một sự việc nào, lòng hướng thiện đòi hỏi chúng ta phải tìm hiểu kỹ lưỡng rồi mới có sự nhìn nhận, đánh giá đúng đắn. Tuyệt đối tránh tình trạng nhận thức sai lầm về sự việc rồi tiếp tục dẫn đến những hành vi sai lầm đáng tiếc.

Ngay cả khi người khác đối xử không tốt với ta, tìm cách gièm pha, nói xấu sau lưng, thậm chí, âm mưu hãm hại ta, mà bản thân ta biết rõ điều đó, ta vẫn phải bao dung, tha thứ cho người khác. Thay vì tìm cách trả đũa họ bằng những cách thức tầm thường như họ đã gây cho ta, tốt hơn là chúng ta hãy mở ra cho họ một con đường để họ sửa sai!

Tại sao chúng ta lại phải ứng xử như vậy? Bởi vì, trên cõi đời này, lỗi lầm của thiên hạ nhiều như cỏ rác. Bản thân ta từ khi còn nhỏ đến giờ cũng có rất nhiều lỗi lầm! Do vậy, bạn hãy biết sống bao dung, độ lượng. Dù hiện giờ thiên hạ có thể chưa biết độ lượng với bạn, nhưng bạn hãy cứ chủ động sống độ lượng với thiên hạ trước đi. Khi sống như vậy, bạn sẽ không bị thiệt thòi gì đâu! Bởi vì, nếu lúc nào cũng tìm cách xoi mói, chấp nhặt những lỗi lầm của người khác, thì chúng ta sẽ không còn thời gian để tự hoàn thiện bản thân mình nữa.

* * *

Xuyên suốt cuốn sách này, chúng ta đã bàn cùng nhau nhiều vấn đề liên quan đến nỗ lực sống hướng thiện. Nhưng tóm lại, có thể nói phương châm sống của những người hướng thiện luôn là: “Nghiêm khắc với mình, độ lượng với người.” Đây là điều đúng đắn mà bất cứ tâm hồn hướng thiện nào cũng phải theo. Phương châm sống này có hai vế: một vế là về cách sống của bản thân ta (cá nhân), vế sau còn lại là về cách sống của bản thân ta với người khác (xã hội).

Vế thứ nhất đòi hỏi bản thân ta không thể buông thả cuộc đời mình một cách dễ dãi. Một lối sống buông thả bản thân không thể giúp ta nên người. Cuộc sống luôn đòi hỏi mỗi chúng ta phải biết tự nghiêm khắc với chính mình để nên Người. Con người một khi càng biết tự nghiêm khắc với chính mình bao nhiêu, thì càng có điều kiện để tự hoàn thiện bản thân mình bấy nhiêu. Nói cách khác, nghiêm khắc với bản thân là điều kiện không thể thiếu được đối với mỗi chúng ta để vững bước trên con đường hướng thiện.

Còn vế thứ hai, đối với lỗi lầm của người khác, ta phải biết bao dung, tha thứ (nhưng không đồng nghĩa với việc đồng lõa, bao che). Đối với những việc cần phê bình, ta phải biết cách phê bình đúng mực trên tinh thần góp ý xây dựng (tuyệt đối không được cả nể, bao che hay phê bình lấy lệ). Bởi vì, con người một khi biết yêu mến điều thiện bao nhiêu thì cũng đồng thời biết căm ghét cái xấu, cái ác bấy nhiêu. Nếp sống hướng thiện cũng đòi hỏi mỗi chúng ta cần có lòng can đảm để nói lên những điều sai trái, dũng cảm đấu tranh chống những điều tiêu cực, bất công trong cuộc sống...

* * *

Nhìn chung, trong mọi trường hợp, hoàn cảnh của cuộc sống, chúng ta cần biết nhìn nhận người khác ở nhiều phương diện, nhiều khía cạnh, để vừa có thể nhận ra những mặt tốt ở họ, vừa có thể mở rộng lòng mình học hỏi, noi gương họ. Bởi vì, trong cuộc sống, sẽ chẳng có ai hoàn toàn là người xấu. Bất cứ người nào chúng ta gặp cũng có những điều tốt đáng để chúng ta học hỏi. Chỉ khi nào sống và nghĩ được như vậy, chúng ta mới có thể cùng nhau hướng đến cái thiện, cái đẹp trong cuộc sống. Bất cứ một thái độ cực đoan nào chỉ đơn thuần nhìn thấy cái xấu của người khác cũng đều ngăn cản ta tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với người khác.

Mỗi sáng thức dậy, bạn hãy tự hỏi mình: “Ngày hôm nay mình cần phải làm gì để mối quan hệ giữa mình và người khác trở nên tốt đẹp hơn?” Mỗi người hãy có ý thức đóng góp sức mình nhằm nghiêm khắc bài trừ những điều xấu, những mặt tiêu cực còn tồn tại trong xã hội. Qua những gì chúng ta đã sống và đã làm mỗi ngày, bắt nguồn từ lòng hướng thiện, chúng ta có thể thực sự đem lại niềm vui và hạnh phúc cho bản thân, cho người khác. Còn gì đẹp hơn nếu trong cộng đồng xã hội của chúng ta, phần đông mọi người đều sống và mang trong mình hoài bão hướng thiện, luôn hướng đến những giá trị đạo đức cao đẹp của cuộc sống. Khi đó, xã hội sẽ “sạch” hơn rất nhiều và sẽ không còn phải lo lắng quá nhiều về những mặt trái, những bất ổn trong cuộc sống.

Qua những gì đúng đắn và tốt đẹp mà chúng ta đã làm, nhất định người khác sẽ cảm nhận được tấm lòng tốt, tấm lòng lương thiện nơi ta. Ngay cả những người đang phải sống trong tâm trạng cùng cực đớn đau, thậm chí tội lỗi, tuyệt vọng, vẫn sẽ nhận ra ý nghĩa của lòng hướng thiện nơi chúng ta. Qua đó, ta có thể đánh thức nơi họ những tình cảm tốt đẹp: lòng yêu thương, tính độ lượng, vị tha... cùng biết bao phẩm chất đạo đức cao đẹp khác. Như vậy, lòng hướng thiện đúng nghĩa nơi bản thân ta không chỉ có tác dụng làm thay đổi cuộc đời ta, mà còn góp phần làm thay đổi cuộc đời của những cá nhân đang lạc bước trong cuộc sống, hướng họ trở về nẻo chính đường ngay, trở thành những thành viên tích cực của xã hội.

Như vậy, khi chúng ta nỗ lực sống với lòng hướng thiện, chúng ta có thể sống tốt, sống đẹp với mọi người, đồng thời có thể đón nhận từ mọi người tình cảm yêu mến, trân trọng. Chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng một cách vững chắc rằng, khi mình nỗ lực sống hướng thiện và cư xử tốt với mọi người, thì mọi người cũng sẽ sống tốt với chúng ta. Họ sẽ sống và hành động dựa trên lẽ phải và những chuẩn mực đạo đức của xã hội. Để rồi từ đó, họ sẽ quyết tâm đồng hành cùng chúng ta trên những nẻo đường hướng thiện.

* * *

Cuối cùng, để tiến tới một xã hội hướng thiện thì bên cạnh nỗ lực của mỗi cá nhân, cách thức tổ chức, quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội cũng rất cần phải được tiến hành một cách hợp lý, khoa học hơn, nhân bản hơn! Những chủ trương, đường lối, chính sách phát triển xã hội phải hợp lý, phù hợp với thực tiễn. Khi đó, những điều kiện tốt đẹp của xã hội sẽ có tác dụng cổ vũ, khích lệ từng người công dân sống trong xã hội dễ dàng vươn tới lẽ phải và điều thiện nhiều hơn. Điều đó sẽ tạo động lực thúc đẩy xã hội phát triển hài hòa, ngày càng tiến nhanh hơn trên con đường vươn tới hạnh phúc và sự công bằng xã hội.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
02/06/2022(Xem: 6627)
Nam Mô Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật - Kính thưa chư Tôn đức, chư Thiện hữu & quí vị hảo tâm. Trong niềm vui của Mùa Vesak PL 2566 cùng tâm niệm:''Phụng sự chúng sanh là thiết thực cúng dường chư Phật'', vào Chủ Nhật tuần qua (May 22 2022) chúng con, chúng tôi đã tiếp tục thiện sự chia sẻ thực phẩm, y phục và tịnh tài cho những người tàn tật và dân nghèo vùng Bồ Đề Đạo Tràng tiểu bang Bihar India. Xin mời quí vị hảo tâm xem qua một vài hình ảnh tường trình..
02/06/2022(Xem: 5081)
Cảm niệm Một Mùa Hoa Vô Ưu Bảy bước đi liên tòa kết nụ Chỉ đất trời thượng hạ tuyên ngôn "Như Lai vô thượng chí tôn Thân này kiếp chót vĩnh tồn vô sanh"
02/06/2022(Xem: 5065)
Nam Mô Lâm Tỳ Ni Viên Vô Ưu Thọ Hạ Thị Hiện Đản Sanh Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Ai là người biết tán dương & cúng dường Như Lai đúng nghĩa? Đức Phật dạy ta nên nhận biết chân lý giáo pháp qua thiền định thay vì đức tin mù quáng hay sợ sệt thần quyền. Vì vô minh, có vài tôn giáo làm cho con người lo sợ, tin có vị thần linh tối thượng kiểm soát tâm linh và đời sống của họ. Đức Phật đả phá thái độ nầy qua bài Kinh Pháp Cú : "Trong sạch hay ô nhiễm chính tự ta. Không ai có thể làm ta trong sạch hay ô nhiễm".
15/05/2022(Xem: 11162)
“Kinh Pháp Cú” là một trong 15 quyển kinh thuộc Tiểu Bộ Kinh trong Kinh Tạng Pali. Đây là một quyển kinh Phật giáo rất phổ thông và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng quan trọng trên thế giới. Nhiều tác giả coi bộ kinh này như là Thánh Thư của đạo Phật. “Pháp” có nghĩa là đạo lý, chân lý, giáo lý. “Cú” là lời nói, câu kệ. “Pháp Cú” là những câu nói về chánh pháp, những lời dạy của đức Phật nên “Kinh Pháp Cú” còn được gọi là “Kinh Lời Vàng” hoặc “Lời Phật Dạy”.
04/05/2022(Xem: 6859)
NỘI DUNG SỐ NÀY: THƯ TÒA SOẠN, trang 2 TIN TỨC PHẬT GIÁO THẾ GIỚI (Diệu Âm lược dịch), trang 3 THƠ ĐIẾU CHƯ GIÁC LINH (ĐNT Tín Nghĩa), trang 6 NGHIÊN CỨU THỨC THỨ TÁM, t.t. (HT. Thích Thắng Hoan dịch), trang 7 ƯU ĐÀM HOA NỞ SÁNG HÔM NAY (thơ Đồng Thiện), trang 8 THÔNG BẠCH PHẬT ĐẢN PL 2566 – 2022 (HĐGP GHPGVNTNHK), trang 9
01/05/2022(Xem: 3312)
Hôm nay, Ngày Trái đất 2022, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã gặp gỡ và triệu tập những người tham gia Đối thoại cho tương lai của chúng ta do một số tổ chức ở Dharmsāla "nhà nghỉ" (Trống Nguyện cầu), một thị trấn tọa lạc tại miền bắc của bang Himachal Pradesh, Ấn Độ. Khi bước vào phòng, Đức Đạt Lai Lạt Ma mỉm cười và chúc các vị khách của mình "chào buổi sáng".
01/05/2022(Xem: 4096)
"Trong Đại dịch: Suy ngẫm về Tương lai và Giá trị và Thực tiễn Phật giáo đóng góp như thế nào?" (In Pandemic Times: Reflecting on Futures and How Buddhist Values and Practices are Contributing), tác phẩm này là phần tiếp theo của bài viết trước đó và tiến thêm một bước trong cấu hình phân tích xã hội học thấm nhuần phương pháp luận Phật giáo. Sự kết hợp cả hai thế giới quan thông qua các yếu tố trùng hợp cung cấp cho chúng ta cơ hội để vượt qua các bộ phận, cá nhân và nhìn ra xã hội toàn cầu.
01/05/2022(Xem: 6296)
33 câu trích dẫn của Thiền sư Nhất Hạnh Hoang Phong chuyển ngữ *** Câu 1 Thức dậy sáng hôm nay, tôi mỉm một nụ cười. Hai mươi bốn giờ mới mẻ đang chờ đón tôi.
29/04/2022(Xem: 4094)
Đây là một trong các bài Kinh khi Đức Phật còn trẻ tuổi và chỉ mới xuất gia. Kinh ghi theo thể vấn đáp, khi du sĩ Sabhiya được một vị thiên tử chỉ rằng hãy đi tìm các câu trả lời cho một số câu hỏi, lúc đó không một vị đạo sĩ nổi tiếng nào lúc đó trả lời nổi. Du sĩ Sabhiya mới nghĩ tới Đức Phật, và suy nghĩ: “Không biết Sa-môn Gotama có thể trả lời những câu hỏi này của ta. Sa-môn Gotama còn trẻ và mới được xuất gia.” Kinh không nói rõ mới xuất gia là bao nhiêu tháng hay năm. Nhưng lúc đó Đức Phật đã có một tăng đoàn. Kinh Sabhiya nằm trong nhóm Kinh Tập, viết tắt là Kinh Snp 3.6. Kinh này ghi từng lời Đức Phật dạy đều là các pháp tu cụ thể để giải thoát. Kinh này văn phong khác với nhiều kinh phổ biến, cho chúng ta nhìn thêm về cách Đức Phật hoằng pháp trong các các năm đầu. Kinh này nằm chung bầu không khí với nhóm Kinh Nhật Tụng Sơ Thời.
20/04/2022(Xem: 4917)
Đời sống của con người thọ mạng nhiều lắm chỉ trên dưới trăm năm. Trong chuỗi thời gian này con người hưởng hạnh phúc không bao nhiêu, mà phải trải qua bao cuộc thăng trầm vinh nhục, đau thương và sợ hãi. Nỗi đau khổ và sợ hãi lớn nhất của con người là sự chết. Không ai muốn chết nhưng cái chết vẫn cứ đến. Cái chết đến theo chu kỳ sinh, già, bệnh rồi chết, nhưng cũng có khi nó đến bất cứ lúc nào không ai biết trước được. Cái chết chấm dứt đời sống này, nhưng rồi lại phải tái sanh qua đời sống khác hầu trả nghiệp do mình đã tạo ra. Cứ như thế mà chịu trầm luân trong sáu cõi Trời, Người, Atula, Súc sanh, Ngạ quỷ, Địa ngục. Muốn thoát khỏi vòng luân hồi, con người cần phải tu tập buông bỏ những khát vọng luyến ái đam mê, buông bỏ những ham muốn dục lạc thế gian, hành trì quán chiếu theo lời dạy của Đức Phật, diệt tận tham, sân, si. Đức Phật là ai?
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]