Bước Thứ Hai: ĐÁNH GIÁ CAO LÒNG TỐT

BẢY BƯỚC YÊU THƯƠNG
Tác giả : Đức Đạt Lai Lạt Ma
Biên dịch: Lê Tuyên - Hiệu đính: Lê Gia

BƯỚC THỨ HAI:
ĐÁNH GIÁ CAO LÒNG TỐT

Khi bạn đói bụng và khátnước, bà ấy cho bạn thức ăn và nước uống;
khi bạn lạnh thì đã cóquần áo;
khi bạn không có gì, bàấy cho bạn tất cả những gì bà ấy có thể.

TSONGKHAPA, trích từ Các giai đoạn phát triển

Ngày nay các chính phủtrên thế giới vẫn liên tục đưa ra nhiều kỹ thuật tinh vi nhằm theo dõi những kẻphá rối nhưng những tên khủng bố vẫn tiếp tục thành công. Bất luận các kỹ thuậtnày có tinh vi đến đâu, lực lượng đối lập vẫn tiếp tục tìm cách đối phó chốngphá. Tấm rào chắn hiệu quả nhất vẫn luôn thuộc nội quan. Điều này nghe có vẻngờ nghệch nhưng cách duy nhất để ngăn chặn nạn khủng bố chính là chủ nghĩa vịtha. Lòng vị tha có nghĩa là có sự quan tâm cơ bản dành cho mọi người và luônđánh giá cao tất cả mọi người, sự quan tâm cơ bản này chỉ có thể xuất hiện quaviệc ý thức rõ và đánh giá cao lòng tốt của họ dành cho bạn.
Ở bước thứ hai này, bạnchiêm nghiệm về lòng tốt mà những người khác dành cho bạn khi trong suốt nhiềukiếp sống qua, họ là cha mẹ của bạn và bạn là con cái của họ.
Việc ứng dụng những suynghĩ này trong từng hoàn cảnh, bạn sẽ nhận thấy được rằng tất cả mọi sinhlinh đều như nhau, tất cả mọi sinh linh đều đã từng thể hiện lòng tốt với bạnhoặc trong kiếp này hoặc trong những kiếp trước.

Thiền định

Trong bước vừa qua bạnđã hình dung và nhìn nhận mọi người như những người bạn thân của mình và giờđây bạn có thể tập trung vào lòng tốt của họ khi họ đã là những người bạn tốtcủa mình. Một lần nữa, bạn sẽ gặp thuận lợi hơn khi bạn bắt đầu bằng hình ảnhngười mẹ của bạn trong kiếp này, bởi vì bà ất có lẽ rõ ràng là người yêu bạnnhất, nuôi dưỡng chăm sóc bạn nhiều nhất trong kiếp sống này – hoặc cha bạn,hoặc chú bạn, hoặc dì bạn…

1. Bạn hãy hình dunghình ảnh về mẹ mình, hoặc một người nào đó chính thức nuôi dưỡng mình, xuấthiện trước mặt mình.

2. Bạn hãy nghĩ rằng:
• Người này đã là mẹmình trong nhiều lần đã qua trong nhiều kiếp trước. Thậm chí chỉ trong kiếp nàythôi thì bà cũng đã ban cho mình một cơ thể giúp mình có được một cuộc sống tốtđẹp và qua cơ thể đó mình mới có thể phát triển được tâm hồn. Bà đã mang mìnhtrong bụng của bà suốt chín tháng trời, trong suốt khoảng thời gian đó bà khôngthể sống cuộc sống bình thường như bà muốn mà phải liên tục chăm sóc quan tâmđến chiếc bào thai nặng nề trong cơ thể của mình, trong suốt khoảng thời gianđó bà gặp nhiều khó khăn trong vận động thể chất và liên tục bảo vệ mình. Dùrằng những cử động của mình khi ấy khiến bà đau đớn nhưng bà vẫn vui lòng chấpnhận điều đó, bà vẫn vui lòng chấp nhận điều đó, bà vẫn liên tục nghĩ về sứckhỏe của đứa con trong bụng mình mà không hề quan tâm gì đến những khó chịu vàđau đớn về thể xác của mình. Tấm lòng yêu thương của bà thật bao là vô bờ bến.

• Bạn hãy chiêm nghiệmvề điều này trong một lúc lâu để suy nghĩ này tràn ngập trong tâm hồn bạn.

3. Bạn hãy nâng cao lòngngưỡng mộ kính yêu của mình dành cho mẹ bằng cách chiêm nghiệm nhiều về việcnày:

• Trong khi sinh nở, bàđã chịu rất nhiều đau đớn và sau đó bà vẫn không ngừng quan tâm đến sức khỏecủa bạn, bà luôn băn khoăn về việc sức khỏe của bạn đang tiến triển ra sao, bàluôn đánh giá cao đứa con thân yêu của mình hơn bất kỳ thứ gì khác, kể cả chínhthân xác của bà. Sau đó, bà ra sức nuôi dưỡng bạn mãi cho đến khi bà không cònkhả năng nữa.

• Bà dọn sạch phân củabạn và hút những chất dơ bẩn từ mũi của bạn. Bà cho bạn bú sữa của mình vàkhông hề phàn nàn gì khi bạn cắn mạnh núm vú của bà khiến bà đau. Thậm chí khibà cảm thấy khó chịu bực mình vì nhiều điều thì tình thương của bà dành cho bạnvẫn luôn bao la bờ bến và tràn ngập trong tâm hồn bà. Việc này không chỉ diễnra trong một ngày, một tuần, một tháng mà diễn ra hết năm này đến năm nọ, trongkhi đó đối với hầu hết mọi người thì việc chăm sóc một đứa bé trong một hoặchai giờ đồng hồ là một việc khá phiền phức.

• Nếu bạn đang vận dụnghình ảnh của một người khác chứ không phải mẹ mình, bạn hãy nhớ lại tất cảnhững khi mà bà ấy hoặc ông ấy đã thể hiện tình yêu thương vô bờ đối với bạn.

4. Bạn cần ý thức rõ bạnphụ thuộc vào mẹ mình như thế nào:

• Nếu bà bỏ rơi bạn thậmchí trong một hoặc hai giờ đồng hồ, bạn có thể chết. Qua lòng tốt được thể hiệntrong việc nuôi dưỡng bạn với loại thức ăn và mọi phương tiện vật chất tốt nhấttrong khả năng của bà, đời sống quý báu của bạn cùng với thể xác này mới cóthể tồn tại và nhờ đó mà những phát triển trong tâm hồn bạn mới được duytrì.

Bạn cần đánh giá caolòng tốt mà bạn nhận được từ mẹ mình. Khi bạn cân nhắc cẩn thận về lòng tốt củabà theo những cách này, khi đó chẳng có lý do gì có thể khiến bạn không xúcđộng.

5. Bạn hãy nâng cao mứcđộng ngưỡng mộ của mình dành cho những kiếp trước:

• Bà ấy không chỉ tỏ ratốt bụng với bạn trong kiếp này mà còn cả trong những kiếp khác khi bạn đươcsinh ra là một con người hay một con vật, bởi vì hầu hết mọi loài động vật khicòn nhỏ đều được nuôi dưỡng theo cùng một cách như thế.

6. Sau khi đã thấu hiểuđược lòng tốt mà mẹ mình đã dành cho mình trong kiếp sống này, bạn hãy mở rộngcảm xúc này đến với những người bạn. Bạn hãy nghĩ về việc họ đã là mẹ của mìnhhoặc đã từng là những người bạn tốt nhất của mình trong những kiếp trước, họ đãra sức bảo vệ bạn với lòng tốt tuyệt vời, giống như cách mà mẹ bạn đã thể hiệnvới bạn. Bạn cần chiêm nghiệm cẩn thận và chầm chậm về lòng tốt của họ, bạn cầnkhởi đầu bằng người bạn thân nhất, rồi đến những người bạn ít thân hơn, giốngnhư cách bên trên:

• Người này đã từng cónhiều lúc là mẹ của mình trong nhiều kiếp trước. Thậm chí trong kiếp này, bà ấyđã nuôi dưỡng mình trong bụng của bà giúp mình có được một thể chất khỏe mạnhnhư ngày nay và nhờ đó mà tâm hồn mình mới có thể phát triển. Bà đã mang mìnhtrong bụng suốt chín tháng trời, trong suốt thời gian đó bà luôn gặp nhiều khókhăn trong sinh hoạt thể chất nhưng bà vẫn chỉ quan tâm đến tình trạng sức khỏecủa đứa nhỏ trong bụng mình mà thôi. Thậm chí ngay cả khi những cử động củamình khiến bà đau đớn bà vẫn luôn tỏ ra vui vẻ và vẫn luôn nghĩ về sức khỏe củamình chứ không hề tỏ ra tức giận hay phiền lòng vì những đau đớn mà mình gây racho bà. Tình yêu thương mà bà dành cho mình thật tuyệt vời biết bao.

Bạn cần duy trìnhững suy nghĩ và tình cảm này một lúc lâu để chúng thấm nhuần trong tâm hồnbạn. Sau đó, bạn phát huy mạnh mẽ sự cảm phục của mình dành cho họ qua việc suynghĩ chi tiết về những việc sau:

• Trong khi sinh nở, bàđã chịu rất nhiều đau đớn và sau đó bà vẫn không ngừng quan tâm đến sức khỏecủa bạn, bà luôn băn khoăn về việc sức khỏe của bạn đang tiến triển ra sao, bàluôn đánh giá cao đứa con thân yêu của mình hơn bất kỳ thứ gì khác, kể cả chínhthân xác của bà. Sau đó, bà ra sức nuôi dưỡng bạn mãi cho đến khi bà không cònkhả năng nữa.

• Bà dọn sạch phân củabạn và hút những chất dơ bẩn từ mũi của bạn. Bà cho bạn bú sữa của mình vàkhông hề phàn nàn gì khi bạn cắn mạnh núm vú của bà khiến bà đau. Thậm chí khibà cảm thấy khó chịu bực mình vì nhiều điều thì tình thương của bà dành cho bạnvẫn luôn bao la bờ bến và tràn ngập trong tâm hồn bà. Việc này không chỉ diễnra trong một ngày, một tuần, một tháng mà diễn ra hết năm này đến năm nọ, trongkhi đó đối với hầu hết mọi người thì việc chăm sóc một đứa bé trong một hoặchai giờ đồng hồ là một việc khá phiền phức.

Bạn cần ý thức rõ bạnphụ thuộc vào mẹ mình như thế nào:

• Nếu bà bỏ rơi bạntrong một hoặc hai giờ đồng hồ, bạn có thể chết. Qua lòng tốt được thể hiệntrong việc nuôi dưỡng bạn với loại thức ăn và mọi phương tiện vật chất tốt nhấttrong khả năng của bà, đời sống quý báu của bạn cùng với thể xác này mới có thểtồn tại và nhờ đó mà những phát triển trong tâm hồn bạn mới được duy trì.

Bạn hãy nâng cao mứcđộng ngưỡng mộ của mình dành cho những kiếp trước:

• Bà ấy không chỉ tỏ ratốt bụng với bạn trong kiếp này mà còn cả trong những kiếp khác khi bạn đượcsinh ra là một con người hay một con vật, bởi vì hầu hết mọi loàn động vật khicòn nhỏ đều được nuôi dưỡng theo cùng một cách như thế.

Bạn hãy giữ lại nhữngcảm xúc tình cảm này và thể hiện thái độ tôn trọng ngưỡng mộ và biết ơndành cho người đó.

7. Khi bạn đã cảm nhậnđược sức mạnh tác động của quá trình chiêm nghiệm sâu sắc này, bạn bắt đầu suynghĩ về những người bạn tiếp theo, suy nghĩ theo cùng một cách như thế, chầmchậm suy nghĩ về tất cả những người bạn của mình.

Người xa lạ

Rồi bạn lại suy nghĩ vềnhững người xa lạ, một người nào đó không giúp ích cho bạn cũng chẳng gây hạicho bạn trong kiếp sống này – thậm chí bạn có thể suy nghĩ về một người nào đóbạn nhìn thấy qua một bức ảnh nào đó – theo cùng một cách như thế ( bạn hãy bắtđầu từ Bước 6. ở trang trước ). Rồi bạn để cho những tình cảm ấm áp nàytỏa khắp trong tim mình.

Kẻ thù

Giờ đây bạn đến với bướckhó khăn nhất. Sau khi đã quen với việc suy nghĩ về những người bạn và nhữngngười xa lạ theo cách này, bạn đã sẵn sàng để suy nghĩ về những người hoặc vôtình hoặc cố ý đã gây hại cho bạn và bạn bè của bạn trong kiếp sống này. Vớinhững người bạn và những người xa lạ, bạn dễ dàng có được những tình cảm tíchcực dành cho họ hơn, giờ đây bạn gặp khó khăn hơn trong việc phát huy nhữngtình cảm tích cực dành cho những người đã gây hại cho mình hoặc cho bạn bè củamình.
Bạn hãy hình dung hìnhảnh một người mà bạn căm ghét đang đứng trước mặt mình; bạn cảm nhận được sựhiện diện của người này và bạn nghĩ rằng:

Thứ nhất: Người này đãlà mẹ mình trong nhiều lần đã qua trong nhiều kiếp trước. Thậm chí chỉ trongkiếp này thôi thì bà cũng đã ban cho mình một cơ thể giúp mình có được một cuộcsống tốt đẹp và qua cơ thể đó mình mới có thể phát triển được tâm hồn. bà đãmang mình trong bụng của bà trong suốt chín tháng trờitrong suốt thời gian đóbà luôn gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt thể chất nhưng bà vẫn chỉ quan tâmđến tình trạng sức khỏe của đứa nhỏ trong bụng mình mà thôi. Thậm chí ngay cảkhi những cử động của mình khiến bà đau đớn bà vẫn luôn tỏ ra vui vẻ và vẫnluôn nghĩ về sức khỏe của mình chứ không hề tỏ ra tức giận hay phiền lòng vìnhững đau đớn mà mình gây ra cho bà. Tình yêu thương mà bà dành cho mình thậtbao la vô bờ bến.

Thứ hai: Trong khi sinhnở, bà đã chịu rất nhiều đau đớn và sau đó bà vẫn không ngừng quan tâm đến sứckhỏe của bạn, bà luôn băn khoăn về việc sức khỏe của bạn đang tiến triển rasao, bà luôn đánh giá cao đứa con thân yêu của mình hơn bất kỳ thứ gì khác, kểcả chính thân xác của bà. Sau đó, bà ra sức nuôi dưỡng bạn mãi cho đến khi bàkhông còn khả năng nữa.

Bà dọn sạch phân của bạnvà hút những chất dơ bẩn từ mũi của bạn. Bà cho bạn bú sữa của mình và không hềphàn nàn gì khi bạn cắn mạnh núm vú của bà khiến bà đau. Thậm chí khi bà cảmthấy khó chịu bực mình vì nhiều điều thì tình thương của bà dành cho bạn vẫnluôn bao la bờ bến và tràn ngập trong tâm hồn bà. Việc này không chỉ diễn ratrong một ngày, một tuần, một tháng mà diễn ra hết năm này đến năm nọ, trongkhi đó đối với hầu hết mọi người thì việc chăm sóc một đứa bé trong một hoặchai giờ đồng hồ là một việc khá phiền phức.

Thứ ba: Nếu bà bỏ rơibạn trong một hoặc hai giờ đồng hồ, bạn có thể chết. Qua lòng tốt được thể hiệntrong việc nuôi dưỡng bạn với loại thức ăn và mọi phương tiện vật chất tốt nhấttrong khả năng của bà, đời sống quý báu của bạn cùng với thể xác này mới có thểtồn tại và nhờ đó mà những phát triển trong tâm hồn bạn mới được duy trì.

Thứ tư: Bà ấy không chỉtỏ ra tốt bụng với bạn trong kiếp này mà còn cả trong những kiếp khác khi bạnđược sinh ra là một con người hay một con vật, bởi vì hầu hết mọi loàn động vậtkhi còn nhỏ đều được nuôi dưỡng theo cùng một cách như thế.

Kết quả là: Thế nên, mặcdù người này có thể trong kiếp này dường như là kẻ thù của tôi liêntục tìm cách gây hại cho thân xác và tinh thần của tôi, nhưng trong nhữngkiếp khác cô ta là người bạn tốt nhất của tôi, là mẹ của tôi, hy sinh thể xácvà tinh thần của mình vì tôi. Những lần cô ta giúp tôi như thế là vô số.

Qua việc chiêm nghiệmthiền định theo cách này, bạn có thể đồng nhất hóa ngay cả kẻ thù của mình vớihình ảnh người mẹ của mình với tình thương vô bờ bến dành cho mình. Bạn cần mởrộng tình cảm này đến với tất cả những ai bạn coi là kẻ thù, từng người mộttheo cùng một cách như thế. Vì chẳng có gì khác biệt giữa một người gần đây đãgiúp ích cho bạn gần với một người trước kia đã giúp ích cho bạn, nên bạn cầnxác định rằng tất cả mọi sinh linh đều tốt bụng như nhau, đều yêu thương chămsóc bạn như nhau trong suốt vô số kiếp sống qua.

Sự thay đổi thái độ quanđiểm của mình như thế này trong mối quan hệ với mọi người sẽ giúp đời sống củabạn thêm phần ý nghĩa hơn. Việc chiêm nghiệm thiền định theo cách này sẽ giúpích cho bạn rất nhiều trong suốt cuộc đời này. Cuối cùng, những gì bạn đã chiêmnghiệm sẽ xuất hiện trong tâm hồn của bạn một cách thanh thoát tự nhiên đến vôcùng.

KỸ THUẬT NGẮN GỌN: ÝTHỨC ĐƯỢC LÒNG TỐT KHÔNG VÌ MỘT ĐỘNG CƠ THÚC ĐẨY NÀO CẢ.

Để làm sâu sắc thêm lòngbiết ơn của mình dành cho tất cả mọi người, sẽ rất hữu ích khi bạn chiêm nghiệmvề lòng tốt không toan tính của tất cả những ai cung cấp cho bạn thức ăn và sựchăm sóc mà không cần đến tên gọi hay gương mặt của người mà họ phục vụ. Chúngta sống trong sự phụ thuộc vào những người giúp đỡ chúng ta không vì một độngcơ thúc đẩy nào cả.

Nếu chúng ta muốn có mộtbóng cây để chúng ta dạo mát trong đó, chúng ta cảm thấy vui vẻ khi có đượcbóng cây đó và chúng ta đánh giá cao nó mặc dù bóng cây đó chẳng biết gì vềnhững lợi ích mà nó cung cấp cho bạn. Tương tự, những người đã cung cấp cho bạnnhững nhu yếu phẩm trong cuộc sống này; họ đang giúp ích cho bạn mà chẳng hềbiết bạn là ai. Trong cuộc sống này có rất nhiều những phương tiện vật chất hữuích cho chúng ta – những tòa nhà đẹp đẽ, những con đường tuyệt đẹp và vân vân –tất cả những thứ đó đều được tạo ra bởi những người khác. Như bạn có thể thấy,hàng ngàn người trong cuộc sống này, những người mà bạn chưa bao giờ gặp mặt,đang thể hiện lòng tốt với bạn

Sau đây là vài chiêmnghiệm điển hình:

1. Bạn hãy nghĩ về tấtcả các loại thực phẩm được bày bán ở chợ và tất cả những ai có liên quan đếnviệc mua bán cũng như tạo ra các loại thực phẩm đó – từ những người nông dâncho đến những tài xế vận chuyển và những người trưng bày chúng trên quầy hàng.

2. Bạn cần phải ý thứcrõ rằng thậm chí ngay cả trong một ly nước cũng phụ thuộc rất nhiều vào mốtquan hệ của rất nhiều những cá nhân khác nhau.

3. Bạn cần suy nghĩ vềtất cả những phương tiện vật chất mà mình đang sử dụng – nhà cửa, đường đi vàvân vân – tất cả những phương tiện này đều được tạo ra bởi những người khác.

Việc tạo ra của cải vậtchất và dịch vụ chính là một hình thức thể hiện của lòng tốt, của việc chămsóc, bất luận động cơ thúc đẩy của họ là gì. Khi bạn cảm nhận sâu sắc được lòngtốt này, bạn có thể mở lòng biết ơn của mình dành cho kẻ thù của mình.

Gồm cả kẻ thù

Hầu hết mọi phẩm chấttốt đẹp của chúng ta đều được tạo ra trong mối quan hệ với mọi người. như tôisẽ giải thích ở chương cuối, việc quyết định từ bỏ một hành vi gây hại chẳnghạm như giết chóc và trộm cắp luôn được thực hiện trong mối quan hệ với tất cảmọi sinh linh.

Không có kẻ thù thì bạnkhông thể thực sự tham gia bài luyện tập về lòng kiên nhẫn – khoan dung và nhẫnnhịn. Chúng ta cần đến kẻ thù và chúng ta nên tỏ lòng biết ơn họ. Từ góc độluyện tập lòng vị tha thì kẻ thù của bạn chính là người thầy của bạn; chỉ có kẻthù mới dạy cho bạn biết được lòng khoan dung đúng nghĩa là gì. Kẻ thù chính làngười thầy vĩ đại nhất trong quá trình trau dồi lòng vị tha của bạn và vì lý dođó, thay vì căm ghét họ, bạn nên ngưỡng mộ kính trọng họ.

Chúng ta đều biết rằngkhi một ai đó tỏ ra tốt bụng với bạn không phải luôn luôn nhằm tìm kiếm sựngưỡng mộ tôn trọng từ phía bạn dành cho họ. Lòng yêu thương và lòng từ bi đíchthực sẽ trải rộng đến với tất cả mọi người, kể cà những ai có ý định muốn gâyhại cho bạn. Bạn hãy thử nghĩ mà xem, kẻ thù của bạn khiến bạn trở nên tức giậnvà chính từ hoàn cảnh này mà bạn càng trở nên cứng rắn hơn, mạnh mẽ hơn, trưởngthành hơn. Nếu cuộc sống của bạn diễn ra quá trơn tru thì bạn sẽ trở nên mềmnhũn, lụn bại. Những hoàn cảnh khó khăn giúp bạn phát triển được sức mạnh bêntrong, giúp bạn phát huy được lòng can đảm nhằm đối mặt với chúng trong mạnhmẽ. Ai dạy cho bạn việc này? Không phải là những người bạn của bạn mà là kẻ thùcủa bạn.

Thiền định

Sau đây là cách giúp bạntrải rộng lòng biết ơn của mình đến với mọi người, gồm cả kẻ thù của mình:

1. Bạn hãy xét xem, đểbạn có thể trở nên thông tuệ sáng suốt hoàn toàn thì việc rèn luyện đức kiênnhẫn là điều thiết yếu.

2. Bạn cần ý thức rõrằng trong quá trình đào luyện đức kiên nhẫn thì bạn cần đến hình ảnh của kẻthù.

3. Bạn cần hiểu rõ rằngxét ở phạm vi này thì kẻ thù rất hữu ích với bạn, họ cho bạn cơ hội để đàoluyện đức kiên nhẫn.

4. Bạn cần xác định rõrằng, thay vì tỏ ra tức giận với những người cản đường mơ ước của bạn, bạn cầnphản ứng bằng một thái độ hòa nhã bên ngoài và lòng biết ơn dành cho họ bêntrong lòng mình

Bài thiền định này khákhó khăn nhưng rất bổ ích. Bạn cần cân nhắc cẩn thận về vấn đề này và bạn sẽnhận thấy rằng ngay cả những kẻ thù to lớn nhất cũng là những người thể hiệnlòng tốt đối với bạn. chỉ khi đối mặt thực sự với kẻ thù bạn mới có thể biếtđược đâu là sức mạnh nội quan thật sự.

Trong cuộc sống củariêng tôi, những giai đoạn khó khăn nhất chính là những lúc tôi gặt hái đượcnhiều hiểu biết nhất và kinh nghiệm nhất. Qua các giai đoạn khó khăn bạn có thểhọc được cách phát triển sức mạnh bên trong, phát triển quyết tâm cao độ vàphát triển dũng khí đối với mặt với mọi vấn đề. Nếu bạn thối chí nản lòng thìđiều đó có nghĩa là thất bại; bạn đã bỏ qua cơ hội quý báu để phát triển sứcmạnh tinh thần của mình. Trong suốt các giai đoạn khó khăn bạn có thể tiếp cậngần hơn với thực tại, bạn mới có thể tránh xa được thói tự phụ khoe khoang. Khimọi việc diễn ra một cách trơn tru êm đẹp, cuộc sống có thể dễ dàng trở thànhmột buổi lễ trịnh trọng, tại buổi lễ này bạn bước đi và bạn nói truyện sẽ trởthành quan trọng hơn nhiều so với nội dung của nó. Nhưng trong giai đoạn khókhăn thì tất cả những cung cách này trở thành vô nghĩa – bạn phải đối mặt vớithực tại và trở nên thực tế hơn.

Kẻ thù cho chúng ta cơhội này. Đồng thời khi bạn nghĩ về việc đào luyện đức kiên nhẫn thì kẻ thù làngười tốt nhất trong số những người giúp đỡ bạn. Qua việc trau dồi và phát huyđức kiên nhẫn thì chân giá trị của bạn sẽ tăng lên; thế nên, kẻ thù là mộttrong những bậc thầy chính giúp chúng ta phát triển được tâm hồn mình.

BÀI HỌC TỪ NHỮNG TAIƯƠNG

Nếu bạn nhận thấy rằngtrong một vài hoàn cảnh nào đó thì một người nào đó khiến bạn chịu đau khổ, bạncần ứng dụng kỹ thuật tránh xa nó; nhưng một khi đau khổ xuất hiện thì điềuquan trọng là bạn đừng xem đó là một gánh nặng mà hãy xem đó là một cái gì đócó thể giúp đỡ bạn. Việc gánh chịu một số đau khổ nho nhỏ trong kiếp sống nàycó thể giúp gột rửa nghiệp chướng tiêu cực của bạn trong những kiếp trước. Việcchấp nhận quan điểm này sẽ giúp bạn nhận thấy rõ được những bất hạnh trongchiếc vòng lẩn quẩn của sự tồn tại này và bạn cần ý thức rõ được nó thì bạn cầntránh xa việc tham gia thực hiện những hành vi phi đạo đức. Những thử thách camgo cũng có thể giúp bạn nhận ra được những ích lợi của việc giải thoát. Ngoàira, qua kinh nghiệm của riêng mình về đau khổ, bạn có thể có được khả năng cảmthông với đau khổ của người khác và trong bạn phát sinh một niềm mong ước muốnlàm một cái gì đó để trợ giúp họ. Thế nên, khi mọi việc được quan sát nhìn nhậntheo cách này, những đau khổ có thể cung cấp cho chúng ta cơ hội quý báu để rènluyện tâm hồn nhiều hơn.

Từ góc cạnh này, kẻ thùlà những bậc thầy của sức mạnh tâm hồn, lòng can đảm và quyết tâm cao độ. Điềunày không có nghĩa là bạn nên nhượng bộ đối với những ai gây hại cho bạn. Tùythuộc vào thái độ của kẻ thù, bạn có thể ra sức tự vệ mạnh mẽ, nhưng đồngthời trong lòng bạn vẫn cố gắng duy trì đức điềm tĩnh thông qua việc ý thức rõrằng, cũng giống như bạn, kẻ thù của bạn cũng là một con người, một con ngườivới niềm mong ước được hạnh phúc và vượt qua đau khổ. Việc này xem ra có vẻ khótin nhưng theo thời gian, bạn có thể phát huy được một thái độ tích cực nhưthế. Sau đây là cách để bạn có thể thực hiện được điều đó:

Bạn hãy nghĩ về những aimà bạn gọi là kẻ thù. Bởi vì tâm hồn của người này chưa được mài dũa, cho nênanh ta tham gia vào những hành vi gây hại cho bạn. Nếu tức giận – mong muốn gâyhại cho người khác – chính là bản chất cốt lõi của anh ta thì bạn chẳng có cáchnào thay đổi được nó cả, nhưng như chúng ta đã thấy, tức giận và căm thù khônghề thuộc bản chất của tâm hồn. Và dù rằng bản chất cơ bản của tâm hồn anh ta làtức giận và căm thù đi nữa, thì chúng ta cũng không nên tức giận với ngọn lửalàm gì bởi nó có thể đốt cháy tay của chúng ta (bản chất của lửa là đốt cháy),thế nên chúng ta cũng không nên tức giận với anh ta trong khi anh ta trong khianh ta đang thể hiện bản chất cơ bản tiêu cực của tâm hồn mình. Giống như khimột đám mây bao phủ lấy mặt trời, chúng ta không hề tức giận với mặt trời,tương tự như thế chúng ta không nên tức giận với người mà chúng ta gọi là kẻthù.

Khi chúng ta mất bìnhtĩnh, chúng ta chẳng ngần ngại gì khi nói ra những từ ngữ thô tục khó nghe thậmchí đối với một người bạn thân của mình. Sau đó, khi chúng ta nguôi giận, chúngta cảm thấy xấu hổ về những điều đã xảy ra. Điều này cho thấy rằng chúng ta hoàntoàn chẳng muốn sử dụng những từ ngữ thô tục như thế nhưng vì chúng ta mất bìnhtĩnh và chúng ta bị chi phối bởi cảm xúc tức giận nên mọi việc đã diễn ra ngoàisự kiểm soát của mình. Một hôm người tài xế của tôi đang làm việc dưới gầm xeca thì bị đập đầu vào gầm xe; ông ta tỏ ra tức giận, ông ta chủ động đập đầumình vào xe ca vài lần như thế để trừng phạt nó và dĩ nhiên ông ta chẳng thuđược gì cả ngoại trừ việc tự gây đau đớn cho chính mình.

Như tôi đã đề cập đếntrước đây, chúng ta có thể tách rời một góc tâm hồn mình tránh xa những tìnhcảm mạnh mẽ ( chẳng hạn như căm thù ) và quan sát nó; điều này cho thấy rằngtâm hồn và lòng căm thù hoàn toàn không phải là một; bạn và lòng căm thù khôngphải là một.

KẾT QUẢ CỦA SỰ THIỀNĐỊNH THÀNH CÔNG

Khi qua bài thiền địnhbạn có được sự cảm kích dành cho cả bạn bè của mình, người thân của mình, nhữngngười xa lạ và cả kẻ thù của mình trong suốt những kiếp sống qua và ngay trongkiếp sống hiện tại, bạn ý thức rõ ràng sự tồn tại của bạn nhất định luôn phụthuộc vào họ hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp, khi ấy bạn mới có thể góp phần vàoviệc tạo nên một xã hội lành mạnh. nếu không có sự cảm kích dành cho lòng tốtcủa mọi người thì xã hội này đã tan vỡ. Xã hội loài người tồn tại bởi vì mọingười không thể tồn tại qua sự độc lập tách rời hoàn toàn. Xét về cơ bản thìchúng ta tồn tại phụ thuộc tương hỗ lẫn nhau và bởi vì chúng ta phải chung sốngcùng nhau nên chúng ta cần phải chung sống với một thái độ tích cực luôn thểhiện sự quan tâm của chính mình dành cho mọi người. Mục tiêu của xã hội loànngười phải là việc cải thiện và phát huy lòng yêu thương dành cho tất cả mọingười từ kiếp này cho đến kiếp sau.