Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Giá trị giải thoát của ngày lễ Vu lan

22/09/201009:40(Xem: 12774)
Giá trị giải thoát của ngày lễ Vu lan

Trongtấtcả mọi giá trị có mặt ở đời, thì giá trị giải thoát khổ đau làtối thượng nhất, mọi giá trị khác nếu có mặt thì cũng xoay xung quanhtrục giá trị thật này. Vu lan là ngày lễ khiến mỗi người, dù xuất giahay tại gia đều hướng tâm nguyện cầu, thực thi hạnh nguyện giải thoát.Từ điểm nhìn này, thông điệp giải thoát của lễ Vu lan đem lại có nhữngý nghĩa, giá trị cao quý mà ngày nay mọi người thường hay tâm niệm đến.

1. Giá trị giải thoát đầu tiên cần đề cập đến là từ khi đạoPhật được thể nhập vào đời sống văn hóa nước ta thì lễ Vu lan của đạoPhật trở thành lễ hội truyền thống của dân tộc. Vì thế, nhân dân ta,người theo đạo Phật hay không theo đạo Phật, cứ đến ngày rằm tháng Bảyhàng năm, đều có tục lệ lên chùa, sắm sửa chút lễ vật, dâng tấm lòngthành của mình cầu mong cho những người đã khuất, thoát khỏi cảnh tamđồ, siêu sinh Lạc quốc; người còn sống nương theo sự hành xử hiếu hạnhnày mà cởi trói phiền não, thân tâm an lạc, vạn sự an lành:

Rằm tháng Giêng ai siêng thì quảy,

Rằm tháng Bảy người quảy khắp nơi”.

Rõ ràng, cội rễ của lễ Vu lan, suy cho cùng, nó phải được xuất pháttừ cái tình người, từ “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”.Chính Đức Phật cũng từng chỉ dạy: “Vô thỉ luân hồi, tất cả chúng sinhtừng là cha, là mẹ, là anh, là chị, là em trong vòng sống tương tục,mãi hoài”. Đạo lý của dân tộc Việt Namlà “Thương người như thể thương thân”. Do đó, ta chẳng ngạc nhiên gìkhi ca dao Việt Nam ghi nhận về sự sinh hoạt 12 tháng của dân tộc ta,đã dành một tháng Bảy (âm lịch) để nói về công hạnh lễ Vu lan và ảnhhưởng của ngày lễ này đối với truyền thống tín ngưỡng văn hóa của dântộc như là đạo lý sống của người dân Việt. Đây là thái độ sống biết rõcội rễ của con người trong ý nghĩa tồn tại và phát triển, đều phải đượcxuất phát từ tâm hiếu, mang thực tính yêu thương, đầy bao dung, thathứ, vô ngã, vị tha trong dòng sống tương tục này. Thế nên, ta mới biếtmình thương thân như thế nào thì thương thân người khác như thế ấy. Tạiđây, mọi giá trị yêu thương “thật” của con người mới được hiển lộ quathái độ, quan điểm sống của mọi cá nhân hiện hữu, trong cuộc sống vốnluôn biến động không ngừng.

2.Do lễ Vu lan được nhân dân ta nhìn nhận là ngày lễ hộivăn hóa tình người, nên nó được truyền thông gắn liền sự kết nối yêuthương giữa tổ tiên, ông bà, cha mẹ nhiều đời, vô thỉ vô chung với concháu đời này, đời sau; giữa quá khứ, hiện tại và tiếp nối tương lai củangười còn và kẻ mất trong dòng sống tương tục. Đúng như văn chương dângian truyền tụng:

Cha già là Phật Thích Ca,

Mẹ già như thể Phật bà Quan Âm

Nhớ ngày Xá tội vong nhân

Lên chùa lễ Phật đền ơn sinh thành”.

Vì vậy, ngày lễ Vu lan còn có ý nghĩa nhân văn thiêng liêng với têngọi là ngày Xá tội vong nhân. Vào ngày này, bất luận là ai, người tacũng hướng tâm cầu nguyện cho mọi người quá vãng được siêu sinh, thoátkhỏi cảnh giới tam đồ địa ngục. Theo triết lý Duyên khởi, thì ngày nàycàng có ý nghĩa hơn, khi người ta càng thực hành và thể hiện tâm hiếuhạnh đối với cha mẹ, anh em, bà con quyến thuộc, bằng hữu và nhữngngười xung quanh mình trong thái độ sống tri ân và biết ân. Thông quacác giá trị huyền sử của sự tích Vu lan, được bắt nguồn từ việc báohiếu của Tôn giả Mục Kiền Liên, câu chuyện muốn cảnh thức người nào tạotội ác thì sẽ bị đọa vào địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, chịu thống khổcũng giống như người bị treo ngược. Thế nên, mỗi lần nghĩ đến công ơnsinh thành cha mẹ, hoặc những người đã từng cứu độ mình, khi mùa Vu lanđến là họ lên chùa nguyện cầu Tam bảo, cùng với chư Tăng khấn nguyệncho các vị tiền nhân, cha mẹ ông bà, người thân quá vãng ra khỏi địangục, thoát cảnh bị treo ngược:

Nhờ phép Phật sinh Tịnh độ

Phóng hào quang cứu khổ độ u

Rắp hòa tứ hải quần chu

Não phiền trút sạch,

oán thù rửa không

Nhờ Đức Phật thần thôngquảng đại

Chuyển pháp luân tam giới,thập phương…

Nhờ phép Phật uy linh dũng mãnh

Trong giấc mê khua tỉnh chiêm bao

Mười loài là những loài nào

Gái trai già trẻ cùng vào nghe kinh…”.

(Nguyễn Du - Văn tế thập loại cô hồn)

Đối với cha mẹ hiện tiền, thân bằng quyến thuộc, ngoài việc phụngdưỡng vật chất, báo đáp ân sinh thành dưỡng dục, mọi người còn phảibiết hướng dẫn cha mẹ và người khác hướng tâm đến Tam bảo, thực thihạnh lành trong ý nghĩa kết nối yêu thương và hiểu biết, khoan dung vàđộ lượng từ điểm nhìn của giá trị hạnh phúc tình người. Đây là giá trịthứ hai mọi người cần tâm niệm.

3. Giá trị thứ ba, mọi người cần nhận thức rõ là ngày Vu lancũng là ngày kết thúc ba tháng an cư kiết hạ, được mệnh danh là ngàyTăng tự tứ. Tự tứ là dịch nghĩa chữ Phạn Pravàrana, phiên âm làBát-hòa-la, dịch nghĩa là tùy ý. Nghĩa là mỗi Tỳ kheo sau ba tháng ancư, trau dồi giới đức phải tự mình phát lồ sám hối; hoặc nhờ các vịđồng phạm hạnh nếu thấy, nếu nghe, hoặc nghi ta phạm lỗi thì sẵn lòngchỉ bảo, để ta nương theo đó mà sám hối sửa đổi những sai lầm. Đây làviệc làm hết sức cao quý trong ngày tự tứ của chư Tăng. Điểm đáng nóilà trong ngày lễ này, các Tỳ kheo tự thân cầu người khác chỉ lỗi chomình và mình phải đối trước Tăng mà thưa “Thưa Đại đức, hôm nay chúngTăng tự tứ, tôi cũng tự tứ. Tôi có điều gì sai phạm mà Đại đức thấy,nghe, hoặc nghi, xin Đại đức thương xót chỉ cho, nếu tôi thấy phạm thìxin như pháp sám hối. Tôi không phàn nàn, không thắc mắc, và tôi khôngoán trách gì Đại đức hết”. Như vậy, đây chính là ý nghĩa mong cầu giảithoát, mong cầu được thanh tịnh sau tự mình phát lộ và sẵn sàng sửa đổilỗi lầm, tội lỗi.

Và như thế, ngày Tự tứ có ý nghĩa mong cầu giải thoát hệ lụy khổđau, do người khác chỉ ra từ các lỗi mình đã tạo. Nó cũng khẳng địnhsức mạnh niềm tin của mỗi vị Tăng trên bước đường tu học giải thoát.Một mặt, nó thiết lập lòng tự tín đối với chính tự thân mỗi hành giả,tin mình đã thăng tiến đạo hạnh, tin mình thành tựu công đức giải thoátsau ba tháng tịnh tu tam nghiệp. Mặt khác, nó cũng làm cho hành giảkhởi lên niềm tin giải thoát đối với các vị đồng phạm hạnh là nhữngngười thanh tịnh, thăng chứng đạo hạnh, có tâm vị tha, tâm bao dung, độlượng để chỉ bảo cho mình các lỗi lầm còn mắc phải. Nhờ vậy, tự thânmỗi hành giả, sau ba tháng an cư giới đức được thanh tịnh, định nghiệptăng trưởng, trí tuệ khai mở. Trên hết là đại chúng hòa hợp, thanhtịnh; Chánh pháp được trường tồn.

4. Cũng trong ngày lễ tự tứ này, mà chúng Tăng, mỗi người thụgiới an cư mãn hạ được nhận thêm một tuổi đạo, nên ngày này còn đượcgọi là ngày Tăng thọ tuế. Theo luật Phật chế, hàng xuất gia tính tuổitheo hạ lạp. Nghĩa là, năm nào vị Tỳ kheo đó có an cư kiết hạ trọn vẹnmới được Tăng già công nhận một tuổi hạ. Do đó, ngày này cũng có ýnghĩa quan trọng đối với chư Tăng. Bởi vì, nó minh định, khẳng định chosự thành tựu đạo nghiệp của người xuất gia học đạo, tu đạo và chứng đạotrong lộ trình hướng tâm cầu giải thoát. Ngày Tăng thọ tuế cũng là ngàyTết của chư Tăng, ngày chư Tăng được tính thêm tuổi đạo, có giá trịkhác hẳn với tuổi đời. Tuổi đời thì được tính theo thời gian năm thángcủa năm; còn tuổi hạ thì được Giáo hội Tăng già công nhận do sự kếttinh những công đức tu tập, sự tinh chuyên tu trì giới định tuệ trongba tháng an cư mà chứng đắc, mà sở ngộ của mỗi hành giả. Nhờ công đứcnày mà hội chúng được an lạc, giáo pháp từ đó được xương minh. Đâychính là giá trị giải thoát thứ tư chúng ta hướng tâm nghĩ đến.

5.Cuối cùng, giá trị giải thoát mà chúng tôi muốn nói nữa,ngày Vu lan cũng là được gọi là ngày Phật hoan hỷ. Suy cho cùng, các đệtử của Thế Tôn đã thực thi lời Phật dạy, giữ đúng truyền thống luậtPhật chế, trau dồi thân tâm ba tháng, tịnh tu tam nghiệp, thành tựu mụcđích tối thượng mà Phật mong mỏi. Hơn nữa, ngày này là ngày kết tinhmọi thành tựu, mọi giá trị giải thoát đã nói trên. Sau ba tháng kiếthạ, chúng Tăng nhờ vậy mà thành tựu công đức thù thắng. Chư Phật mườiphương vô cùng hoan hỷ. Không ai khác hơn, Tăng bảo là một trong bangôi Tam bảo, thay Phật truyền bá Chánh pháp ở giữa thế gian này. Giớitại gia cũng nhân ba tháng này mà nương vào chư Tăng tu học, hộ trì Tambảo mà thành tựu thiện pháp, bao nhiêu nghiệp chướng được tiêu trừ,thân tâm được an lạc. Trên hết, mọi người đến với nhau bằng cả tâmhiếu, hạnh Phật để kết nối sự yêu thương, xóa tan hận thù, và chungsống với nhau bằng sự hòa bình, bình đẳng, hạnh phúc thật sự.

Với tất cả ý nghĩa giải thoát như thế, lễ Vu lan thật sự đi vào tâmthức đời sống văn hóa tâm linh con người. Nó không chỉ kết nối mọi giađình bà con huyết thống ở một đời trong một gia đình, một họ tộc mà cònthắt chặt với nhau bằng cái tình đồng bào, tình nhân loại thông qua mọithời gian và mọi không gian. Giá trị lớn nhất của lễ Vu lan là xây dựngđược một thái độ sống, một nếp sống giải thoát tất cả các khổ đau hệlụy; trên hết là hướng tâm đến việc thiết lập hạnh phúc và an lạc khởiđầu bằng “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
04/02/2017(Xem: 5741)
Ngày làm việc cuối cùng của năm, trước khi nghỉ tết Nguyên đán là ngày chan chứa yêu thương trong chúng tôi. Ngày này thật sự nhiều yêu thương. Chúng tôi tổ chức Tết Yêu Thương. Yêu thương là quan trọng vô cùng. Bởi 2 từ quan trọng nhất Đức Phật dạy chúng ta là yêu thương và trí tuệ. Chúng tôi làm công tác xuất bản, tức cung cấp cho bạn đọc và người dân những cuốn kinh, cuốn sách để thực hiện bước đầu trong 3 bước căn bản của người tu là văn – tư – tu để từng bước tăng trưởng trí tuệ, để tiến đúng trên con đường giác ngộ và giải thoát nên yêu thương (cùng với trí tuệ) luôn được đặt lên hàng đầu.
04/02/2017(Xem: 7022)
Mồng một Tết Nguyên Đán năm Đinh Dậu cũng là thời điểm Pháp hội Ninh Mã (Nyingmapa) khai hội tu tập & cầu nguyện cho '' Thế giới hòa bình, chúng sinh an lạc'' tại Bồ Đề Đạo Tràng. Nhân cơ duyên này chúng tôi đã được quí vị pháp hữu, thiện hữu phát tâm lành cúng dường gieo duyên cùng Pháp hội và chư Đại tăng trong thời gian 10 ngày pháp hội diễn ra. (Nyingma có nghiã là Cổ xưa nên có tên là dòng Cổ Mật nhưng trước đây còn được gọi là dòng Mũ Đỏ. Ngài Mindroling Trichen Rinpoche đời thứ 11, người nắm giữ dòng truyền thừa Nyingma, (đã thị tịch vào tháng Hai năm 2008) - Buổi cúng dường được thực hiện bởi những Tấm Lòng:
01/02/2017(Xem: 7634)
Chiếu mùng hai Tết Đinh Dậu, vản cảnh Tổ đình Sắc tứ Hội Phước, đảnh lễ Phật, Hòa thượng trú trì tặng Tập Tổ đình Sắc tứ Hội Phước (Chùa Cát ) Nha Trang- Khánh Hòa. 330 năm khai sáng – Truyền thừa & phát triển (1680-2010). Cầm trên tay tập sách, thật tâm đắc với bài thơ Hòa thượng trú trì đã ghi: Ta-bà vật đổi sao dời Chuông nhà thờ đổ trên đồi chùa xưa, Hoa Sơn dù trải nắng mưa Dấu chân khai phá khi xưa vẫn còn.
01/02/2017(Xem: 7654)
Với chủ trương dùng Phật giáo để cố kết nhân tâm, và làm nền tảng tinh thần cho xã hội, dưới thời chúa Nguyễn, Phật giáo ở Đàng Trong rất phát triển. Nhiều chùa chiền được xây dựng, nhiều thiền sư danh tiếng đã đến hoằng pháp. Có thể nói rằng chúa Nguyễn đã khởi dựng sự nghiệp vĩ đại của mình với những ngôi chùa.
01/02/2017(Xem: 10534)
Ngày xưa Thiền sư Quang Giác (đời nhà Tống bên Trung Hoa) nhân khi mùa Xuân đến, thì nhớ lại ngày nào mình vẫn còn niên thiếu mà bây giờ tuổi đời đã bảy mươi, thời gia trôi quá nhanh như dòng nước chảy và vấn đề sinh tử là một vấn đề mà con người không thể nào tránh khỏi.
01/02/2017(Xem: 16337)
Thuyết linh do Hòa Thượng Thích Phước Trí, Phó Ban Nghi Lễ Trung Ương – Trụ trì chùa Vạn Phước, Q.11 và chùa Pháp Vân, Q. Tân Phú thuyết linh tại chùa Thiền Lâm Q6, trong buổi lễ trai đàn chẩn tế nhân tuần chung thất... Ngày 19/08 AL
31/01/2017(Xem: 5476)
Sau những ngày lễ hội Tết Cổ Truyền của Dân tộc, bao ước mơ của con người như đã xanh theo ngàn nụ biếc và sắc màu hoa cỏ, hương xuân còn níu lại đâu đó giữa bao lớp sóng bụi thời gian, nhưng dòng thời gian cứ lầm lũi trôi chảy mãi đến muôn bến đời lao xao cát bụi, nắng và gió sương.
30/01/2017(Xem: 11002)
Dưới đây là một cuộc phỏng vấn mà Đức Đạt-lai Lạt-ma đã đặc biệt dành riêng cho ông Melvin McLeod Tổng Biên Tập của tổ hợp báo chí và xuất bản Lion' s Roar (Hoa Kỳ). Buổi phỏng vấn ngày 29 tháng 7 năm 2016 được diễn ra trong vòng thân mật, trong gian phòng làm việc giản dị và khiêm tốn của một cơ quan báo chí.
29/01/2017(Xem: 6947)
Cứ tưởng Sài Gòn ngày tết vắng như Hà Nội, bởi dân các tỉnh về quê hết, nhưng không vậy. Ngày tết Sài Gòn vẫn rất đông người. Bằng chứng là chiều 30 tết đường phố vẫn khá đông. Ngày mồng 1 vẫn tấp nập. Tôi vui lắm.
29/01/2017(Xem: 9015)
Trong bài viết này sẽ được trình bày như sau: I.-Định nghĩa: Ngũ Uẩn. II.- Nội dung của thuyết Ngũ Uẩn. III.- Nhận xét: Lời Phật dạy trong thuyết Ngũ Uẩn. IV.-Kết luận.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]