Giọt Lệ Tiếc Thương Sư Bà Bảo Quang

GIỌT LỆ TIẾC THƯƠNG

 Sư Bà Bảo Quang

• Phương Quỳnh – Diệu Thiện

     Hôm 14 tháng 6 năm 2021 tôi và nhà tôi về chùa Bảo Quang đảnh lễ lần cuối đễ tiễn biệt Sư Bà Thích Nữ Diệu Tâm- Viện Chủ chùa Bảo Quang Hamburg vừa viên tịch chiều này 12.6. Kim quan của Sư Bà được đặt tại Giác Linh Đường sau bàn thờ Phật. Sau khi lễ Phật xong, chúng tôi đến đảnh lễ Sư Bà. Hai bên Kim quan có 4 Sư Cô thay phiên từng toán đứng hầu và niệm kinh.

     Lòng tôi chùng xuống, không muốn trở ra vội, còn nấn ná quỳ lại đưa mắt nhìn lên di ảnh của Sư Bà, với nụ cười hiền từ đôn hậu làm tôi nhớ lại đâu đây còn vang vọng những lời pháp nhủ từ hòa của Sư Bà cho hàng Phật tử vừa tròn 37 năm. Tôi khóc trong uất nghẹn âm thầm tưởng nhớ đến Sư Bà, không dám thốt lên thành lời sợ làm mất thanh tịnh của quý Sư Cô đang trì kinh nguyện cầu…

     Lúc trở ra, gặp Sư Cô trụ trì Tuệ Đàm Nghiêm với gương mặt xanh gầy u sầu nặng nỗi nhớ thương. Sư Cô đang kết tràng hoa dài toàn màu vàng-trắng-tím thật đẹp để đặt trên Kim quan của Sư phụ. Chúng tôi đứng lại để vấn an và chia sẻ nỗi mất mát to lớn của Sư Cô và quý Sư đệ tử của Sư Bà. Sư Cô tâm tình: „Sư Bà ra đi một cách nhẹ nhàng thanh thản. Nét mặt của Sư Bà rất an nhiên tự tại. Suốt 24 năm Sư Cô luôn hầu cận bên cạnh Sư Bà. Thật ra Sư Bà đã muốn xả báo thân vào mùa Xuân năm nay, nhưng vì quý Sư đệ tử và hai cậu Trâm & Tuấn xin Sư Bà nán lại chờ đến mùa Hè thời tiết tốt, bệnh dịch vơi dần thì rất thuận tiện cho mọi người hơn. Sư Bà gật đầu đồng ý. Và đúng như ý nguyện, Sư Bà viên tịch đúng với thiên thời – địa lợi – nhân hòa…“.

     Ra khỏi Giác Linh Đường, tôi đến ngồi trên ghế đá sát hàng rào bên nhánh sông nhỏ của dòng sông Elbe trước mặt chùa. Tôi ngồi lặng lẽ một mình, nhìn những chiếc lá rơi theo từng cơn gió nhẹ, lòng tôi cũng xao xuyến theo từng nỗi u hoài. Chung quanh Quan Âm Các nhiều loại hoa xinh đẹp đang nở rộ. Cảnh vật vẫn còn đây mà bóng dáng Sư Bà đã dày công xây dựng ngôi chùa nay không còn nữa!

     Trầm ngâm yên lặng ngồi đây, hồi tưởng lại, Sư Bà ơi, con sống nơi đây gần gũi với Sư Bà cũng đã 36 năm. Hai mươi năm trước đây với tuệ giác sáng ngời Sư Bà đã thấu hiểu những thị phi mà con cam chịu. Sư Bà thường cầm tay con an ủi, những lời khuyên từ ái, ánh mắt dịu hiền đã xoa dịu nỗi muộn phiền và giúp con thêm nghị lực để sống, vượt qua những ngày tháng âm u của đời mình. Âu đó cũng là nghiệp duyên mà con phải trả. Đúng như lời  người ta thường bảo: „Ở đời có hiểu mới có thương“. Sư Bà đã tiếp nhận và thấu hiểu từ trong sâu thẳm bản chất và tấm lòng của con; nên Sư Bà nhắn nhủ con: „Cô hãy sống tốt, đừng quan tâm người khác nghĩ gì về mình; cũng không nên phản ứng trước những lời xúc xiểm ta. Khi người khác xúc xiểm miệt thị ta, đó là họ không ngờ chỉ cho ta thấy bản chất thật con người của họ, chứ không phải bản chất của ta. Thế nên bình tĩnh, yên lặng là cách tốt nhất. Mỗi người đều có nghiệp riêng không ai tránh khỏi. Mà khẩu nghiệp, theo Phật giáo, là một trong những nghiệp nặng nề nhất. Nó còn nguy hiểm hơn gươm dao súng đạn“. Đó là lời dạy của Sư Bà.

     Từ đó, những điều gì không tốt đến với tôi, tôi đều xem đó là KHÔNG, mà ngược lại tôi rất mãn nguyện vì học được chữ NHẪN của Phật dạy; nhờ vậy mà tôi mới có một cuộc sống an nhiên tự tại hầu mong làm được điều gì tốt đẹp và có ý nghĩa hơn trong đời sống tha hương của mình.

Pt. Diệu Thiện (phải) và Như Lộc đến chùa

Bảo Quang vấn an Sư Bà

     Trong buổi lễ phúng điếu chiều ngày 16.6 của môn đồ pháp quyến, Huynh Trưởng Diệu Hiền, đại diện cho GĐPT Pháp Quang, tác bạch với những dòng cảm tưởng kính thương Sư Bà- vị Thầy đã giáo dưỡng trong mấy mươi năm. Vị Thầy suốt đời luôn vì Đạo pháp và Dân tộc.

     Trong dịp này, trong tình đạo và tình đồng hương xứ Quảng- Hòa Thượng Thích Như Điển, Đệ nhị Chủ Tịch Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTN Âu châu, nhắc lại những nhân duyên đầu tiên khi Sư Bà xin xuất gia… Hòa Thượng cũng nhắc lại, khi chùa Viên Giác đang khởi công xây dựng, Sư Bà về thăm có nhắc nhở mọi ngươi trong một buổi sinh hoạt rằng: „Chúng ta không nên cản duyên Thiện sự, như xây chùa, kiến lập tự viện chẳng hạn. Điều đó sẽ gây tai hại về sau. Với quý Thầy điều gì cũng giỏi cũng hay cả, nhưng rất tiếc nhiều Thầy bị nữ sắc quyến rủ…“.

     Vâng, Sư Bà nhắn nhủ Chư Tăng cần giữ giới đức trang nghiêm để giữ gìn mối đạo. Với Chư Ni thì phải giữ giới từ thân với tâm không nên phạm vào dục nhiễm và luôn giữ giới thanh tịnh mới có thể vững bước trên đường tu.

     Hòa Thượng cũng cho biết, trong làng Xuyên Mỹ, Quận Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam có gần 100 vị đi tu, qua 60 năm chỉ có 1, 2 người xin hoàn tục mà thôi. Đa phần hiện nay đều lên phẩm vị Hòa Thượng, Thượng Tọa, Sư Bà…

     Hòa Thượng Thích Tánh Thiệt, đệ nhất Chủ tịch Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTN Âu Châu cũng có lời tán thán công hạnh, đạo đức, tác phong của Sư Bà. Hòa Thượng kết luận Sư Bà là một tấm gương sáng của Chư Ni. Sư Bà không để lại tài sản, lâu đài, tiền của; nhưng Sư Bà đã để lại Pháp, truyền Pháp rất quan trọng cho Ni chúng. Trong Di chúc của Sư Bà còn dặn dò các đệ tử khi không còn Sư Bà, thì phải tinh tấn tu hành, nghiêm minh giới luật, vui sống lục hòa, từ bi với mọi loài chúng sanh.

     Sau lời giáo huấn của nhị vị Hòa Thượng, Âu châu, tất cả môn đồ pháp quyến đều xin Y giáo Phụng hành.

     Đại Đức Thích Hạnh Giới cũng nhắc lại những kỷ niệm đáng nhớ với Sư Bà mỗi lần Thầy về Bảo Quang dự lễ hay giảng pháp. Hình ảnh Thân Khẩu Giáo của Sư Bà vẫn luôn hiện hữu trong tâm trí. Giới hương, Định hương, Huệ hương, Giải pháp tri kiến hương một đời Sư bà 83 năm tại thế, 57 hạ lạp. Có thể nói Hương Giới Đức của Sư Bà  bay xa và luôn lưu lại ngàn đời.

     Sư Bà Thích Nữ Diệu Phước là Sư muội của Sư Bà Bảo Quang, hiện là Viện Chủ chùa Linh Thứu tại Berlin và Tu Viện Lộc Uyển tại Rostock, phía Đông nước Đức. Trước linh cữu của Sư tỷ, Sư Bà Linh Thứu ngậm ngùi thì thầm kể lể:

   „Người nằm xuống như nghìn thu vắng bóng

    Nhưng hình hài vẫn in mãi trong tâm con“

     „Trên đường tu cũng nhờ sự trợ duyên đáng quý của Sư Bà dành cho từ lúc còn ở Đà Nẵng cho đến khi vào Sài Gòn đi học; và sau đó cũng được Sư Bà thương yêu bảo lãnh sang Đức Quốc. Thân huệ mạng này được Sư Bà lo cho đủ thứ. Tiếc rằng trong thời gian xây dựng chùa Linh Thứu ở Berlin, đôi khi con cũng đã làm vài điều trái ý với Sư Bà.

     Hôm nay con xin đảnh lễ sám hối với Sư Bà và nguyện cầu Sư Bà sinh về thế giới Cực Lạc A Di Đà…“

     Nhắc đến Sư Bà Linh Thứu, tôi nhớ đến một kỷ niệm khó quên. Trong lễ Vu Lan, năm nào đó tôi không còn nhớ rõ, vì không thuê được hội trường, nên buổi lễ được tổ chức trong khuôn viên Chùa Bảo Quang đường Schiffbeker Weg, Hamburg-Billstedt. Lúc ấy hai vị còn là Ni Sư và buổi lễ có Thầy Thích Như Điển và một số Chư Tăng Ni chứng minh. Phật tử về chùa tham dự lễ không đông lắm chỉ khoảng 200 người. Lần đó tôi được Ni Sư Bảo Quang giao nhiệm vụ quyên tiền cúng dường Trai Tăng. Tôi quyên được 2030 EUR dâng lên Ni Sư trụ trì, lúc đó có sự hiện diện của Ni Sư Linh Thứu. Cả hai đều ngạc nhiên về số tiền khá nhiều trong khi số Phật tử lại rất ít. Ni Sư Linh Thứu vui vẻ khen „Có lẽ kiếp trước cô Diệu Thiện bố thí nhiều, nên kiếp này cô xin thì ai cũng cho!“. Sư Bảo Quang cũng cười gật đầu: „Đúng vậy!“. Tôi thưa: „Nhờ ơn phước của hai Sư, nên con xin không ai từ chối cả. Có người trước khi về còn trút hết hầu bao cho con nữa!“.

Sư Bà Diệu Tâm (phải) và Sư Bà Diệu Phước

     Ni Sư Tuệ Đàm Châu, trụ trì chùa Bảo Đức tại Oberhausen, đại diện cho môn đồ pháp quyến trong buổi lễ thắp nến tưởng niệm, đã dâng lời tác bạch:

     „Bạch Thầy!

     Cuộc đời vô thường, thân tứ đại là mộng huyễn. Dù biết vậy, nhưng nỗi đau buồn thương tiếc vẫn day dứt khôn nguôi. Giây phút tưởng niệm trước Giác Linh Thầy- Bậc Thầy đáng kính, chúng con xin có đôi lời tiễn biệt:

     „Ta-bà ngàn dặm Người du hóa

      Đức Quốc dừng chân tỏa ngát hương“

     Thầy là vị Tôn Sư khả kính, một trời ân đức bao dung, dày công giáo dưỡng, hóa độ chúng con.

    Bạch Thầy! Quỳ chung quanh con là Tuệ Đàm Vân, Tuệ Đàm Hương, Tuệ Đàm Nghiêm, Tuệ Đàm Giác, Tuệ Đàm Phương và Tuệ Trung… Chúng con nguyện khắc ghi những lời nghiêm huấn dạy dỗ của Thầy để vẫn thương yêu đùm bọc lẫn nhau, tinh tấn tu hành hầu viên thành đạo nghiệp. Kính mong Giác Linh Thầy phù trợ cho các con đầy đủ nghị lực để vượt qua những chướng duyên…

     Ni Sư Tuệ Đàm Hương cũng không cầm được nước mắt xót thương khi kể vài kỷ niệm  và xin sám hối với ân Sư đã không gần gũi chăm sóc Thầy trong thời gian Thầy nằm bệnh.

     Những lời tác bạch tiếc thương tha thiết ướt lệ nói trên cũng làm Chư Tôn Đức và môn đồ pháp quyến đều mủi lòng. Giác Linh của Sư Bà chắc vẫn còn ẩn hiện đâu đó trong Giác Linh đường cũng mỉm cười mãn nguyện.

     Trong dịp này Ni Sư Thích Nữ Minh Hiếu cũng ngậm ngùi nước mắt, bộc bạch lòng ăn năn sám hối với Sư Bà, đã không thể hầu hạ Thầy trong những ngày cuối cùng trước khi viên tịch. Ni Sư cũng cảm ơn các huynh đệ đã săn sóc cho Thầy và làm luôn cả bổn phận của Minh Hiếu nữa… Ni Sư cũng khóc và tiễn biệt Thầy:

     „Bóng tùng đã ngả về Tây

     Bao nhiêu đau xót dâng đầy lòng con…“

     Bác sĩ Thị Minh Văn Công Trâm, em trai lớn của Sư Bà, sau khi hưu trí đã dọn từ miền Trung Đức về Hamburg. Thị Minh và vợ là Diệu Liên Hồ Nguyệt Hà đã dành nhiều thời gian để hầu cận, chăm sóc sức khỏe cho Sư Bà.

     Thị Minh đã trình bày những diễn tiến về bệnh tình của Sư Bà. Hồi còn ở Việt Nam Sư Bà đã mang bệnh tim và bệnh suyển. Năm 2010 Sư Bà bị đột quỵ, năm 2016 Sư bà bị té gãy tay đi đứng khó khăn, đến giai đoạn cuối gần đây thì bị liệt nửa người. Dù vậy trí tuệ của Sư Bà vẫn còn minh mẫn…

     Theo Bác sĩ Trâm, Sư Bà dù bệnh duyên nhưng vẫn an nhiên nhờ áp dụng:

(1)   về tinh thần: phát nguyện đại nguyện cứu độ chúng sanh

(2)   về dinh dưỡng: ăn nhiều rau quả

(3)   về thân: chịu khó, cắn răng cố gắng tập thể dục không than phiền

     Trước giờ di quan, bỗng nhiên Hòa Thượng Phương Trượng Tổ Đình Viên Giác, Trưởng Ban Tổ Chức gọi Nguyên Đạo Văn Công Tuấn có lời phát biểu cảm tưởng cuối cùng.

     Anh Nguyên Đạo y giáo quỳ trước Kim quan thưa với Sư Bà giọng nghẹn ngào tràn đầy nước mắt nhắc lại chuyện xưa.

     Sau khi đậu tú tài toàn phần năm 1972, anh quyết định sẽ đi du học ở Đức. Nhưng không may trong thời gian đó, chỉ sau một đợt cho phép bỗng dưng Chính phủ VNCH cắt bỏ các chương trình xuất ngoại du học đến Đức còn lại. Nguyên Đạo thất vọng bỏ học đi lang thang. Được tin, Sư Bà vội vàng từ Đà Nẵng vào Sài Gòn để gặp Nguyên Đạo.

     Trong phòng khách của chùa Pháp Hội, Sư gọi Nguyên Đạo vào phòng khách và bắt quỳ ngay tại đó. Sư hỏi tại sao lại bỏ học, trên tay Sư cầm ly nước đang uống ném mạnh xuống nền nhà tan nát thành từng mảnh vụn, rồi Sư nói: „Nếu không chịu học đàng hoàng thì cũng giống như mảnh vụn của chiếc ly bể này!“. Sau đó Sư bảo Nguyên Đạo phải tự tay quét dọn các mảnh vụn và chiêm nghiệm kỹ việc này, rồi vào quỳ tại phòng tổ đến 2, 3 tiếng đồng hồ mới tha lỗi.

     Sự giáo dục của Sư Bà làm cho Nguyên Đạo phải quyết tâm ghi danh vào Đại Học Sài Gòn và Đại Học Vạn Hạnh tiếp tục học hành. Nhờ vậy, hôm nay Nguyên Đạo mới xây dựng được gia đình hạnh phúc với Thị Chấn và nuôi dạy 3 con thành đạt vinh hiển…

     Thời gian 6 năm Sư Bà lâm bệnh, Nguyên Đạo phải từ thành phố Kiel cách Hamburg hơn 100 cây số về chăm sóc Sư Bà vào mỗi cuối tuần để đền đáp phần nào công ơn giáo dưỡng.

     Nguyên Đạo hôm ấy đã hứa trước Kim quan Sư Bà, nguyện sẽ sống đúng cuộc sống của người Phật tử hầu phụng sự Tam Bảo trong suốt thời gian còn lại của đời mình và đóng góp chút công sức cho đời trong cõi Ta-bà này.

     Thật cảm động, thật đáng tán thán tâm nguyện của Nguyên Đạo. Từ những điểm này, chúng ta mới nhận thấy rằng Sư Bà có được thật nhiều ân phước của Tam Bảo, được sự chăm sóc của những đệ tử- gần gũi là Sư Cô Tuệ Đàm Nghiêm, Ni Sư Tuệ Đàm Châu, SC Tuệ Trung và hai đồ tôn Quang Huệ, Quang Viên cùng Diệu Liên Hồ Nguyệt Hà và hai người em trai chí hiếu là Thị Minh và Nguyên Đạo. Chưa kể là hàng Phật tử Bảo Quang hằng tuần vẫn đến chùa cầu nguyện cho Sư Bà cho đến khi Sư Bà an nhiên thị tịch.

     Sau lễ Trà Tỳ ngày 17.6 chùa Bảo Quang mỗi tuần đều cử hành lễ cúng thất cho Sư Bà rất trang trọng.

     Thất thứ hai, Hòa Thượng Phương Trượng và Chư Tăng Ni Tổ Đình Viên Giác đều vân tập về chùa Bảo Quang để cúng thất cho Sư Bà. Xong lễ, Hòa Thượng có lời tán dương buổi lễ trang nghiêm mặc dù trong thời gian còn dịch bệnh cần giản cách và đeo khẩu trang. Hòa Thượng hết lời khen ngợi quý Sư Cô chân yếu tay mềm nhưng làm việc rất cật lực trên nhiều phương diện. Mức độ thành công xứng đáng được 95%.

     Sau đó là một bài pháp ngắn của Hòa Thượng có ý nghĩa trong Đại Trí Độ Luận: „… Người từ trong rừng trầm đi ra sẽ có phảng phất hương thơm, giống như người làm việc thiện. Còn người từ chợ cá đi ra, sẽ có mùi hôi giống như người có tâm ác“. Hòa Thượng nhắc nhở đại chúng: Tăng Tử nói rằng :

     - Người làm việc thiện, tuy việc lành chưa đến; nhưng cái ác đã xa rời.

     - Người làm việc ác, tuy việc xấu chưa đến; nhưng cái ác lại gần kề.

     Thất thứ bảy ngày 29.7 có lễ Chẩn tế Cô hồn, do Thượng Tọa Thích Hoằng Khai làm Đàn chủ, Thượng Tọa Thích Thiện Niệm làm Công văn và 6 vị trong Ban Kinh Sư. Âm vang giọng thuyết linh của lễ Chẩn tế trong chánh  điện liên tục trong suốt 3 tiếng đồng hồ với khoảng 100 Phật tử tham dự.

    Hôm sau 30.7 Lễ Nhập Tháp là ngày lễ cuối cùng, có khoảng hơn 250 Phật tử cùng với Chư Tôn Đức xếp hàng 2 trước cổng nghĩa trang Öjendorf làm thành đám rước, vừa tụng niệm vừa di hành thật trang nghiêm hơn cây số mới đến địa phận nghĩa trang Phật giáo. Tháp của Sư Bà dựng trước Tượng Địa Tạng- là nơi an nghỉ cuối cùng của Sư Bà.

Phật tử trang nghiêm tụng niệm

theo nghi lễ nhập tháp (29.7.2021)

     Tang lễ của Sư Bà được Giáo Hội PGVNTN Âu Châu chủ trì, có đến 6 vị Hòa Thượng chứng minh trong suốt những ngày tang như HT Thích Trí Minh, HT Thích Tánh Thiệt, HT Thích Như Điển, HT Thích Minh Giác, HT Thích Quảng Hiền, cùng HT Thích Tâm Huệ, gần 100 Chư Tăng Ni từ các quốc gia Âu châu đến tiễn biệt Sư Bà. Hạnh phúc thay cho Phật tử thấy được cơ hội Tăng Già hòa hợp trong không khí trang nghiêm thanh tịnh này…

     Trong khung cảnh quyến luyến tiếc thương giữa mênh mông những ngôi mộ, hình ảnh của những bác Phật tử thuần thành đã một thời làm trụ cột cho chùa Bảo Quang, luôn luôn sát cánh hộ trì cho Sư Bà xuyên suốt mấy mươi năm ẩn hiện trước mắt tôi như hai bác Thiện Quang Trần Văn Quý và Anna Khiêm; hai bác Quảng Hiền Đào Hữu Chí và Diệu Thiện Phạm Thị Đào; bác Nhật Đạo Lưu Minh Thành; bác Pháp Thiện Trần Ngọc Thạch… Chắc hôm nay hương linh của quý bác cũng hội tụ về đây tiễn biệt Sư Bà.

*

     Sư Bà kính quý,

     Gương mặt hiền hòa thanh thản, nụ cười từ ái bao dung của Sư Bà vẫn luôn là niềm an ủi xoa dịu những buồn phiền, không những chỉ đọng lại trong trái tim con mà cho cả Nhóm Bút Nữ Viên Giác đã có dịp đến đảnh lễ Sư Bà vào năm 2012.

Nhóm Bút Nữ cùng với Sư Bà trước chánh điện chùa Bảo Quang

     Sư Bà ơi! Sư Bà với 83 năm hiện hữu trên cõi đời này như một ngôi sao sáng. Trong vườn cây Sư Bà đã trồng qua 68 năm hành đạo, đến nay hoa đã nở rộ, cây đơm đầy trái ngọt. Với cảm nhận của riêng con, người kế vị Sư Bà trụ trì ngôi chùa Bảo Quang sẽ giữ vững giềng mối của Sư Bà. Đó cũng nhờ vào sự dày công chăm sóc, giáo huấn, truyền trao phẩm hạnh và lòng từ bi thương xót chúng sanh của Sư Bà cho hàng đệ tử. Đúng là:

     „Hương hoa bay thuận gió đời,

     Hương người đức hạnh ngát trời gần xa.“.

     Vâng, con đã có thuận duyên lên kính viếng Phòng Tưởng niệm Sư Bà và trong bao la lòng yêu thương của Sư Bà đối với chúng sanh. Riêng đối với con chắc hẳn không bao giờ phai nhạt nỗi nhớ thương…

 Nam Mô Tiếp Dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật.

 Kính tiễn biệt Sư Bà Cao Đăng Phật Quốc.

Hamburg, tháng 8.2021

Phương Quỳnh – Diệu Thiện

Trở về Trang Tường niệm Sư Bà Diệu Tâm

 
***

Thêm chú thích