SƠ LƯỢC TIỂU SỬ
NI TRƯỞNG thượng NHƯ hạ TRÍ
Ni Trưởng thuộc dòng Lâm Tế ,Tông Tế Thượng, Tứ Thập Tam Thế, Huý thượng Tâm hạ Niệm, tự Như Trí. Thế danh Lê Thị Thiền Minh, sinh ngày 12 – 06 - 1918 tại Thủ Dầu Một - Bình Dương.
Xuất thân từ một gia đình trung lưu, Thân Phụ là cụ ông Lê Văn Cử. Thân Mẫu là cụ bà Bùi Thị Chanh, húy Tâm Thanh, tự Diệu Tịnh. Trong gia đình có tám anh em, Ni Trưởng là người con út .
Do ảnh hưởng mẫu thân thấm nhuần Đạo lý nên các con tuy còn nhỏ tuổi cũng đã nảy mầm thoát tục.
Năm 1931, lúc này Ni Trưởng vừa tròn 13 tuổi, cả ba chị em Ngài (Ni trưởng cùng người chị thứ sáu và người anh thứ bảy) đều đến cầu Pháp, xin xuất gia với Hòa Thượng Thích Pháp Hỷ, trụ trì chùa Thiên Ân.
Sau 2 năm, tại chùa có mở Giới Đàn, Ni Trưởng được Hoà Thượng cho phép thọ giới Sa Di Ni.
Ba năm sau, Ni Trưởng ra Bà Rịa cầu Pháp và thọ giới Thức Xoa Ma Na tại Tổ Đình Thiên Thai.
Trải qua 8 năm ở chùa Thiên Aân, Ni Trưởng trở về chùa Vạn Phước do thân mẫu mới lập nên.
Khi vừa tròn 20 tuổi, Ni Trưởng thọ Tỳ Kheo Ni – Bồ Tát Giới tại Đại Giới Đàn Tổ đình Thiên Thai.
Thọ giới xong, vì lòng thiết tha cầu Đạo, Ni Trưởng đã cùng Sư Bà Tâm Ấn thân hành đến Cố Đô Huế cầu học Phật Pháp tại chùa Từ Đàm. Tại đây, Ni Trưởng được Chư Hòa Thượng dạy về giáo nghĩa của các Bộ kinh và luật. Với tư chất thông minh Ni Trưởng học rất giỏi, trở thành vị học Ni ưu tú.
Một thời gian sau, Ni Trưởng đến chùa Diệu Đức tiếp tục học hỏi nghiên cứu. Sau 4 năm Ni Trưởng trở về Nam, xuống Trà Vinh, tại chùa Tuyên Linh tiếp tục học Đạo trong 2 năm. Lúc đó Ni Trưởng vừa tròn 27 tuổi.
Năm 1946, về lại Sài Gòn, Ni Trưởng hợp tác với Sư Trưởng Như Thanh đến chùa Linh Sơn huyện Bình Chánh cùng giúp Hòa Thượng Liễu Thiền làm Phật sự. Tại đây, Quí Ni Trưởng lại tiếp tục được học kinh Pháp Hoa với Hòa Thượng. Nhưng lúc này thời thế rất khó khăn nên việc học thường bị gián đoạn.
Năm 1947, Sư Trưởng Như Thanh mở ra Phật Học Ni Viện tại chùa Huê Lâm và mời Ni Trưởng cùng hành Phật sự. Ni Trưởng tham gia trong việc thành lập Ban Chức Sự Ni Trường và đảm trách chức vụ Trưởng Ban Tri Sự.
Năm 1950, Ni Trưởng về nhận chùa Thiên Long (Phú Nhuận). Một mặt Ni Trưởng lo chuyên lòng tu tập và chấn hưng ngôi Già Lam Thiên Long. Mặt khác, Ni Trưởng vẫn tham gia công tác Phật sự cùng quí Ni Trưởng và nhận dạy học cho trẻ em tại cơ sở “Bảo Trợ Nhi Đồng”.
Năm 1956, Ni Bộ Nam Việt chính thức được thành lập, Ni Trưởng cũng sát cánh chung vai góp sức cùng Sư Trưởng Như Thanh, đảm trách chức vụ Tổng Thư Ký.
Năm 1957, Ban Quản Trị Ni Bộ thành lập trụ sở tại chùa Từ Nghiêm. Tại đây, năng lực hoạt động trên là Sư Trưởng Như Thanh, dưới là Ni Trưởng. Vì thế, Ni Trưởng càng dốc hết tâm lực, nguyện lực để mọi công việc hoàn thành mỹ mãn.
Thấy Ni Trưởng có năng lực và tâm huyết cao, Sư Trưởng Như Thanh mời Ni Trưởng về cùng làm Thiền Chủ và dạy Luật cho ni chúng tại Vạn Quốc Tự (thuộc tỉnh Bến Tre) trong 3 tháng an cư. Xong việc, Ni Trưởng lại lên Gò Dầu kiết Đông và dạy Tân Quốc Văn. Ba tháng kiết Đông mãn, Ni Trưởng trở về lại Huê Lâm .
Trong những năm cuối thập niên 60, nhằm mở rộng thêm việc hoằng hóa Ni Trưởng cùng với Quí Ni Trưởng Lệ Hòa, Giác Đạo, Giác Hiếu, Diệu Từ, Diệu Định, Tắc Anh đến Chùa Thiên Phước (quận I) mở trường dạy học.
Năm 1959, Ni Trưởng nhận trụ trì ngôi chùa Thiên Chơn ở Định Quán gần rừng núi. Nhưng một thời gian sau, Ni Trưởng đã giao Ngôi Thiên Chơn Tự Viện lại cho vị khác và tiếp tục trở về Từ Nghiêm hành đạo.
Năm Mậu thân, (1963), hòa cùng nỗi đau mất nước, Ni Trưởng tham gia phong trào vì hòa bình độc lập cho dân tộc, xuống đường biểu tình.
Năm 1969, Ni Trưởng nhận chùa Thiên Hòa tại Búng – Bình Dương. Với từ nguyện, bi nguyện, Ni Trưởng đã thành lập “Ký Nhi Viện” để nuôi dạy trẻ mồ côi.
Vào những năm thập niên 80, Ni Trưởng được bổ nhiệm làm Giám Viện Ni Trường Từ Nghiêm và dạy chúng tu học. Đến hết nhiệm kỳ, Ni Trưởng hoàn thành trách nhiệm xuất sắc.
Sau đó, Ni Trưởng trở về lại chùa Thiên Long cho đến nay. Cuối tháng 9 năm 2003 vì tuổi già sức yếu, Ni Trưởng đã thọ bệnh và chỉ chuyên tâm một lòng niệm Phật.
Đến đầu tháng 10 năm 2006, sức khỏe của Ni Trưởng yếu dần, mặc dầu đã được sự quan tâm của của Ban Tri Sự Thành Hội Phật Giáo Việt Nam thành Phố Hồ Chí Minh. Ban Đại diện Phật Giáo Quận Phú Nhuận, Môn Đồ Pháp Quyến, các Y, Bác Sĩ Bệnh Viện Sài Gòn tận tình chăm sóc, nhưng nghĩa duyên ký tất, nên Sư Trưởng đã an nhiên viên tịch vào lúc : 10 giờ 00 phút, ngày 23 tháng 10 năm 2006 ( nhằm ngày mùng 2 tháng 9 năm Bính Tuất ) tại Chùa Thiên Long. Trụ thế: 88 tuổi đời; Hạ lạp: 66 năm.
Cuộc đời tu học của Ni Trưởng như đóa Sen vươn lên từ lòng đất hiền hòa nhưng tỏa ngát hương Từ Bi, tịnh khiết tròn Giới Đức và thanh mỹ màu Định Tuệ. Đây chính là hình ảnh một bậc chân tu “vì Đạo quên mình, vì đời hy sinh tất cả”, là bài Pháp sống động không lời đi thẳng vào lòng hậu thế. Nay, chúng con – hàng đệ tử tài hèn trí mọn –không biết dùng những ngôn từ nào để diễn đạt hết cả một cuộc đời tài đức mà Ni Trưởng đã rạng gương.
Môn Đồ Pháp Quyến (kính soạn)