12. Phụ Lục

CHỦ ĐỘNG CÁI CHẾT
ĐỂ TÁI SINH TRONG MỘT KIẾP SỐNG TỐT ĐẸP HƠN
Đức Đạt Lai Lạt Ma
Hoang Phong dịch
Nhà xuất bản PHƯƠNG ĐÔNG TP. Hồ Chí Minh 2010

PHỤ LỤC
BỐ CỤC BÀI THƠ VÀ TÓMLƯỢC NHỮNG LỜI KHUYÊN

Sau đây là các tiếttrong bài thơ kèm theo phần tóm lược những lời khuyên trong mỗi tiết.

Ước nguyện giải thoátkhỏi những hiểm nguy trong Trạng thái Trung gian, kẻ Can trường tự giải thoátkhỏi sự Sợ hãi

do Ngài Ban-thền Lạt-mathứ Nhất,
Losang Chokyi Gyeltsenbiên soạn

Tiết một: DỰA VÀOTAM BẢO VÀ TÌNH THƯƠNG YÊU KẺ KHÁC, TÔI XIN ĐƯỢC CHE CHỞ KHỎI SỰ SỢ HÃI TRONGKIẾP SỐNG NÀY, TRONG GIAI ĐOẠN CHUYỂN TIẾP VÀ CẢ VỀ SAU

Bản thân tôi và toàn thểkhông phân biệt bất cứ sinh linh nào trong không gian, xin qui y chư Phật củaquá khứ, của hiện tại, của tương lai, xin qui y Pháp, xin qui y Tăng,
Cho đến khi nào đượchoàn toàn giác ngộ.
Cho chúng tôi được giảithoát khỏi sự sợ hãi trong kiếp sống hiện tại, trong giai đoạn chuyển tiếp vàcho cả về sau.

1- Điểm khởi đầu củaviệc tu tập là sự an lành của tất cả mọi sinh linh – tức là sự giải thoát khổđau cho tất cả muôn loài để đạt đến sự toàn thiện. Hãy trau dồi chủ đích đótrong mục tiêu giúp đỡ kẻ khác nhiều chừng nào hay chừng ấy.

2- Chư Phật thuyết giảngcon đường tu học, nhưng không đem tặng ta một kết quả sẵn có nào cả. Mỗi ngày,chính ta phải tự tu tập về đức hạnh, thiền định và nâng cao sự sáng suốt.

Tiết hai: KHI BIẾTSUY TƯ VỀ Ý NGHĨA VÀ NHỮNG KHÓ KHĂN ĐỂ TẠO RA CƠ SỞ CHỐNG ĐỠ CHO SỰ SỐNG NÀY,TÔI ƯỚC MONG RÚT TỈA ĐƯỢC NHỮNG TINH ANH TRÊN THÂN XÁC ĐÓ

Cho chúng tôi xin rúttỉa thật nhiều tinh anh từ thân xác đang chống đỡ sự sống này
Không xao lãng bởi nhữngviệc vô ích trong kiếp sống hiện tại.
Chính cơ sở vững chắcđó, tuy khó đạt được nhưng dễ bị hủy diệt
Sẽ giúp chúng tôi cơ maylựa chọn giữa ích lợi và mất mát, giữa tiện nghi và bần hàn.

1. Hãy ý thức giá trịcủa thân xác, nó đúng thực là của ta, vì nó là kết quả của rất nhiều nguyênnhân tốt trong quá khứ. Nên hiểu rằng những lời giáo huấn trong bài thơ là dànhcho ta, sẳn sàng để cho ta sử dụng.

2. Kiếp sống làm ngườithật quý giá, ta có thể dùng nó như một sức mạnh tích cực hoặc sử dụng nó đểgây ra tàn phá. Ta cũng hiểu là kiếp sống này hết sức mong manh, vì thế ngay từgiây phút này, hãy cố gắng sử dụng nó một cách hữu ích.

3. Sự thoải mái của cơthể liên hệ đến thế thăng bằng tạm thời giữa những thành phần cấu tạo ra nó, sựhòa hợp ấy rất hời hợt. Hãy xem những gì tạm thời là tạm thời.

4. Một tâm thức nghiêmminh giúp ta sáng suốt, thư giản và hạnh phúc, trái lại nếu tâm thức dao động,dù hoàn cảnh xung quanh có tốt đẹp cách mấy chăng nữa, kinh hoàng và âu lo vẫnxâm chiếm ta.

Tiết ba: KHI QUÁNNHẬN ĐƯỢC VÔ THƯỜNG VÀ CÁI CHẾT, TÔI ƯỚC NGUYỆN VƯỢT KHỎI NHỮNG BÁM VÍU TRONGCHU KỲ SINH DIỆT

Xin cho chúng tôi đượchiểu rằng không nên phung phí một giây phút nào,
Cái chết được biết chắcchắn, nhưng giờ chết không sao biết trước được,
Những gì kết hợp sẽ phântán, những gì tom góp sẽ hủy diệt.
Đi xuống bắt đầu từ nơitột đỉnh. Cứu cánh của sự sinh là cái chết.

1. Nếu ta quán nhận đượctính cách bất định về cái chết, ta sẽ sử dụng thời gian còn lại một cách hiệuquả hơn.

2. Muốn tránh việc hẹnsự tu tập sang ngày hôm sau, ta đừng để cho ảo giác của trường tồn xâm chiếmlấy ta.

3. Phải ý thức rằng mộtđịa vị dù cho tuyệt vời cách mấy rồi cũng phải chấm dứt.

4. Không nên tin tưởngsau này ta sẽ còn thừa ngày giờ.

5. Hãy thành thật trướccái chết của ta. Hãy khuyên những người khác nên minh bạch trước cái chết củachính họ. Đừng tìm cách lừa dối lẫn nhau, bằng cách tiếp tục khen nhau, khi giờchết đã gần kề. Sự lương thiện đem đến can đảm và an vui.

Tiết bốn: TÔI ƯỚCMONG TRÁNH KHỎI NHỮNG KHỔ ĐAU KHÔNG CHỊU ĐỰNG NỔI GÂY RA TỪ ĐỦ LOẠI NGUYÊN NHÂNCỦA CÁI CHẾT

Cho chúng tôi được giảithoát khỏi sự đau đớn vô biên gây ra từ đủ loại nguyên nhân đưa đến cái chết,
Trong thế giới của nhậnđịnh sai lầm giữa chủ thể và đối tượng này,
Xác thân ảo ảnh, cấu tạobằng tứ đại ô nhiễm
Kể cả tâm linh, đang bắtđầu tan rã.

1- Hãy tu tập ngay từgiờ phút này, đến khi lâm chung, cách cư xử đạo đức của ta đã thuần thục sẽhướng dẫn những hành vi của ta một cách tích cực hơn.

2- Hãy nhìn thân xác tanhư một thế giới hàm chứa những giá trị giả tạo. Khi được tắm rửa, ta cảm thấythân xác có vẻ như sạch sẽ, cũng thế ta có cảm giác những nguồn phúc hạnh sẽkéo dài vô tận dưới sự kiểm soát của ta, nhưng thực ra không đúng như thế. Thânxác tứ đại (đất, nước, lửa và khí) phải gánh chịu mọi đớn đau và nó biến đổi từphút giây này sang phút giây khác, tùy thuộc vào những xung năng thúc đẩy nó.

3- Sinh vật và các vậtthể xung quanh có vẻ như hiện hữu tự nơi chúng. Vô minh chấp nhận ảo giác đó vàlàm phát sinh những xúc cảm đớn đau vì thèm khát dâm dục trầm trọng, vì hận thùvà bấn loạn. Tiếp theo, những xúc cảm đớn đau sẽ gây ô nhiễm trong từng cử chỉtrên thân xác, qua từng lời nói, trong cả tâm thức, để rồi kích động sự xoayvần của chu kỳ sinh diệt. Hãy luôn luôn tự nhắc nhở rằng ta đang sống trong thếgiới của những khái niệm sai lầm.

Tiết năm: TÔI ƯỚCMONG KHẮC PHỤC ĐƯỢC NHỮNG BIỂU HIỆN SAI LẦM TRONG LÚC CHẾT

Chúng tôi xin được tránhkhỏi những sinh khởi sai lạc do lỗi lầm
Trong giờ phút cuối cùngđầy thất vọng, và từ nơi xác thân được trau chuốt cẩn thận này
Những kẻ thù khiếp đảmvà những hung thần của cái chết hiện ra.
Đưa chúng tôi đến chỗ tựhủy diệt bằng khí giới của ba thứ nọc độc là xa hoa, hận thù và lầm lẫn.

1- Nên hiểu rằngthân xác mà ta đang chăm sóc với bất cứ giá nào sẽ bỏ ta một ngày nào đó.
2- Tránh đừng nuốitiếc địa vị mà ta sẽ phải từ bỏ.
3- Đừng nghi ngờsự ra đi của ta.
4- Hãy tránh xa sựthèm khát dâm dục, hận thù và vô minh, như thế ta mới có thể thực thi nhữnghành vi đạo đức trong khi chết.
5- Hãy ý thức rằngnếu uống một viên thuốc hay chích một mũi thuốc để tìm một cái chết gọi là bìnhan, ta sẽ đánh mất một dịp may quý báu để thực thi những điều đạo hạnh.

Tiết sáu: TÔI ƯỚCMONG VẪN CÒN NHẬN BIẾT ĐƯỢC NHỮNG LỜI GIÁO HUẤN TRONG KHI CHẾT

Cho chúng tôi vẫn cònnhớ lại những lời giáo huấn khi tu học
Trong lúc các y sĩ đã bótay và nghi lễ đã chấm dứt
Bạn hữu không còn hyvọng gì về sự sống của chúng tôi
Và chúng tôi cũng chẳngcòn gì để có thể vớt vát được nữa.

1. Phải hiểu rằng vàomột lúc nào đó, tất cả mọi hy vọng sống thêm trong kiếp này sẽ tiêu tan. Vàogiây phút ấy, bác sĩ, tu sĩ, bạn hữu và người thân đều bất lực không giúp tabảo tồn sự sống này thêm nữa. Ấy là lúc chính ta phải tự tìm cách giúp đỡ lấyta.

2. Trong khi hấp hối,cần phải nhớ lại những lời giáo huấn tùy theo trình độ của ta và chú tâm vàođó.

3. Hãy ôn tập cho quen,quyết tâm giữ vững đường hướng tinh thần đúng như thế trong bất cứ trường hợpnào, dù cho gặp khó khăn cách mấy đi nữa. Hãy thực thi thật nhiều hành vi xứngđáng để gom góp sức mạnh hổ trợ sự sống và cả cái chết của ta. Hãy ý thức rằngkhổ đau sinh ra từ sự yêu mến cái tôi của mình quá đáng, vậy hãy tập yêu thươngkẻ khác. Thường xuyên ước vọng sẽ được tiếp tục tu tập trong những kiếp sau.

4. Khi có một người sắpchết, cẩn thận đừng làm cho họ bối rối bằng những cử chỉ bám víu hay căngthẳng, điều đó chỉ gây ra cho người chết những phản ứng tiêu cực. Đừng ta thánsự ra đi của họ. Tránh đừng ôm họ vào lòng và khóc trước mặt họ. Hãy giúp họ rađi trong sự tự hào bằng cách gợi lên cho họ một viễn tượng tốt đẹp sẽ được tiếptục tu học sau này.

5. Xin những người xungquanh sau này hãy làm như thế cho ta lúc ta sắp chết. Tìm cách thu xếp thế nàođể có một người thân thỉnh thoảng nhắc nhở bên tai một thái độ tinh thần nào đómà ta muốn thực hiện khi chết.

Tiết bảy: TÔI ƯỚCMONG ĐƯỢC CHẾT TRONG SỰ TIN TƯỞNG VÀ HÂN HOAN

Xin cho chúng tôi vữngtin với sự hân hoan và tuyệt vời
Trong khi miếng ăn vàcủa cái tom góp bằng sự ích kỷ phải bỏ lại
Những người thân vô cùngyêu mến và thân thiết phải vĩnh viễn xa lìa
Để đơn độc bước vào mộthoàn cảnh thật hiểm nguy.

1- Để tránh những bấnloạn do cái chết gây ra, hãy dựa vào tôn giáo sẳn có của mỗi người để phát lộtừ tâm đến muôn loài, chú tâm vào sự cần thiết rút tỉa những tinh anh của kiếpsống hiện tại, một kiếp sống dựa trên niềm hân hoan và may mắn đã biết tu tập,nhất là hãy suy tư càng nhiều càng tốt về vô thường.

2- Cách tập luyện cơ bảnđó sẽ giúp ta nhớ lại những điều phải thực thi trong khi chết. Những hình ảnhkhủng khiếp và mọi thứ ảo giác tuy có thể phát sinh nhưng không thể làm lunglay sự trầm tĩnh của ta, không làm xao lãng sự suy tư trong vui sướng và tự tincủa ta.

Tiết tám: TÔI ƯỚCNGUYỆN PHÁT KHỞI ĐƯỢC TÂM THỨC MẠNH MẼ VÀ ĐẠO ĐỨC KHI NHỮNG DẤU HIỆU BÊN NGOÀICHO BIẾT SỰ THOÁI HÓA CỦA CÁC THÀNH PHẦN CẤU HỢP ĐÃ BẮT ĐẦU.

Cho chúng tôi phát hiệnđược tinh thần đạo đức cực mạnh
Trong lúc tứ đại gồmđất, nước, lửa và khí tan biến dần dần
Sinh lực biến mất, miệngvà mũi trở nên khô và teo lại
Hơi ấm tan đi, hơi thởhổn hển và tiếng khò khè vang lên.

1- Để khỏi bị bất ngờkhi quá trình của cái chết xảy ra, ta nên nhớ lại những giai đoạn tan biến củatứ đại chẳng hạn như những dấu hiệu bên ngoài đi kèm theo với quá trình của cáichết, và cần nhớ lại cả những dấu hiệu bên trong, sẽ mô tả trong tiết tiếptheo.

2- Chú ý khi gần kề cáichết, cần khơi động những xu hướng tốt bằng thái độ đạo đức.

3- Những dấu hiệu báotrước cái chết có thể xảy ra từ một đến hai năm trước khi chết. Nhờ vào sự nhắcnhở đó, ta sẽ kịp chuẩn bị, nhưng tốt nhất nên chuẩn bị sớm hơn nữa.

Tiết chín: TÔI ƯỚCMONG DUY TRÌ ĐƯỢC SỰ NHẬN BIẾT THẬT SÂU XA TRONG KHI NHỮNG DẤU HIỆU BÊN NGOÀIPHÁT HIỆN.

Chúng tôi xin đạt đượcdạng thể tâm thức trong đó cái chết không hiện hữu
Trong lúc ảo giác của sợhãi và kinh khiếp hiện ra
Nhất là ảo ảnh, khói vàđom đóm xuất hiện.
Đồng thời tột đỉnh củatám mươi ý niệm cũng biến mất.

1- Hãy hiểu rằng hàngtriệu ảo ảnh, trong đó có một số rất hãi hùng và đáng ngại, sẽ hiện ra khichết, chúng phát sinh từ nghiệp. Đừng để cho chúng làm ta phân tâm.

2- Hãy ghi nhớ nằm lòngba hình ảnh đầu trong số tám hình ảnh: ảo ảnh trong sa mạc, các cụm khói tronglò hay khói mỏng trong gian phòng, đom đóm hoặc các tia lửa trong chiếc chảođen rang đậu.

Tiết mười: TÔI ƯỚCMONG PHÁT KHỞI ĐƯỢC SỨC MẠNH ĐỂ CỐ GẮNG THỰC HIỆN ĐẠO ĐỨC TRONG LÚC NHỮNG BIỂUHIỆN THÔ THIỂN VÀ ĐỐI NGHỊCH TAN BIẾN.

Xin cho chúng tôi giữđược tâm thức và nội quan vững mạnh
Trong khi sinh khí bắtđầu tan dần trong tâm thức
Trong khi luồng hơi thởbên ngoài chấm dứt và những biểu hiện thô thiển đối nghịch cũng bắt đầu tanbiến
Đồng thời hình ảnh giốngnhư đóm lửa của một ngọn đèn dầu hiện ra.

1- Mặc dù tâm thức vàvật chất có hai nguyên nhân thực thể khác nhau, nhưng vẫn có thể tương tác bằngnhiều cách.

2- Sau ba dấu hiệu bêntrong là: ảo ảnh, khói và đom đóm phát sinh, dấu hiệu thứ tư giống như một ngọnlửa đèn dầu xuất hiện, leo lét lúc đầu và trở nên vững vàng sau đó.

3- Mặc dù vào thời điểmấy hơi thở bên ngoài, tức ở mũi, chấm dứt và không còn ý thức được các phản ứngcủa giác quan đối với môi trường xung quanh nữa, người chết vẫn chưa phải làchết. Cần nhất đừng lay động thân xác, hãy chờ cho đến khi chết hẳn.

4- Khi chết giữ cho tâmthức và nội tâm thật tỉnh thức sẽ giúp ta nhận biết giai đoạn nào của chu kỳbên trong đang hoàn tất, điều đó sẽ giúp ta phát động những xu hướng thật mạnhnhắm vào một kiếp tái sinh tốt lành.

Tiết mười một: TÔIƯỚC MONG VỚI KINH NGHIỆM SẲN CÓ SẼ NHẬN RA ĐƯỢC BẢN THỂ ĐÍCH THỰC CỦA CHÍNHMÌNH KHI BA DẠNG THỂ ĐẦU TIÊN VỀ TÁNH KHÔNG PHÁT HIỆN

Chúng tôi xin được hiểurõ bản chất thực sự của chính chúng tôi
Nhờ vào du-già đã xemchu trình của sinh tử và cả niết bàn đều là hư vô.
Trong lúc ảo giác giatăng và những gì thực hiện sắp hoàn tất cũng tan biến – cái khởi thủy tan trongcái tột cùng.
Tiếp theo là những giáccảm phát sinh giống như ánh trăng, ánh sáng mặt trời và bóng tối lan tràn.

1- Nhiều thái độ và kháiniệm khác nhau sẽ phát khởi với nhiều sức mạnh khác nhau về sự chuyển động củakhí trên các đối tượng của nó.

2- Hãy nhớ rằng sau bốndấu hiệu bên trong là ảo ảnh, khói, đom đóm, và ngọn lửa (của một ngọn đèn haymột ngọn nến, leo lét ban đầu và vững vàng sau đó), ba trạng thái tâm thức tinhtế hơn tức là bầu-trời-tâm-thần màu trắng rực rỡ, bầu-trời-tâm-thần màu đỏ cam,bầu-trời-tâm-thần màu đen đậm sẽ phát hiện sau đó.

3- Hãy lợi dụng cáctrạng thái tâm thức thật tinh tế ấy để thể hiện Tánh không đích thực.

4- Tánh không không cónghĩa là không có gì cả. Đúng hơn nên xem đó là tính cách thiếu sót của sự hiệnhữu nội tại (tự tại) nơi mọi hiện tượng, kể cả sinh vật và mọi vật thể.

5- Tập phân tích mọihiện tượng: chúng có hiện hữu một cách nội tại hay không, chúng có phải do sựcấu hợp từ nhiều thành phần cá thể của chúng, hay là một thứ gì khác. Điều đóchứng minh cho thấy mọi hiện tượng không đến nỗi quá cụ thể như chúng hiện ravới ta.

6- Mọi nguyên nhân vàhậu quả, tác nhân và hành vi, điều tốt và điều xấu, đều hiện hữu một cách quyước mà thôi. Trên thực tế, chúng chỉ là sản phẩm do nhiều điều kiện tạo tác rachúng.

7- Tính cách thiếu độclập của chúng, hay là Tánh không của chúng về sự hiện hữu nội tại chính là thựctính tột cùng của chúng. Trí tuệ phải ý thức được điều đó, cũng như phải ý thứcđược Vô minh tiềm ẩn trong những thèm khát dục tính lôi kéo theo hận thù và khổđau.

8- Hãy dựa vào sự luyệntập du-già như đã trình bày trên đây, để đạt được sự hiểu biết về bản thể tốihậu của ta và của tất cả mọi hiện tượng.

Tiết mười hai: TÔIƯỚC VỌNG PHỐI HỢP ĐƯỢC ÁNH SÁNG TRONG SUỐT MẸ VÀ ÁNH SÁNG TRONG SUỐT CON TRONGTHỂ DẠNG THỨ TƯ CỦA TÁNH KHÔNG

Xin ánh sáng trong suốtcủa mẹ và con gặp nhau
Trong khi sự thực hiệngần như sắp hoàn tất, tự nó cũng tan dần trong hư không
Xin mọi sự sinh xôi chấmdứt
Và cảm giác tương tợ nhưbầu trời mùa thu không ô nhiễm sẽ bừng lên.

1- Giai đoạn cuối cùngcủa cái chết xảy ra khi bản thể bẩm sinh của ánh sáng trong suốt xuất hiện. Bảnthể ánh sáng ấy hiện hữu từ lúc thời gian chưa bắt đầu và sẽ hiện hữu vô tận.

2- Qua thể dạng của Phậttính, người ta có thể lưu lại trong bản thể bẩm sinh của ánh sáng trong suốt,không suy thoái trở lại những cấp bậc thô sơ của tri thức theo một quá trình đảongược. Trong vị thế đó, nghiệp không còn tích tụ nữa.

3- Ngay cả đối với nhữngngười bình thường không tu hành, lúc chết cũng không xảy ra những biểu hiện thôthiển. Đối với một người tu học cao thâm, họ sẽ dựa vào sức mạnh do sự tu tậpthiền định về Tánh không để tìm cách lợi dụng trạng thái trên đây để thực hiệnchân lý, tức Tánh không của mọi hiện hữu nội tại.

4- Bản thể thông thườngcủa ánh sáng trong suốt phát sinh vào giai đoạn chót của cái chết gọi là ánhsáng trong suốt mẹ. Ánh sáng trong suốt phát huy từ sức mạnh tu tập trên đườngđạo hạnh gọi là ánh sáng trong suốt con.

5- Khi ánh sáng trongsuốt của cái chết – tức ánh sáng mẹ – phát sinh do nơi nghiệp trở thành một thểdạng tâm linh khi tiếp xúc với Tánh không của ánh sáng trong suốt con, lúc đóđó chính là thời điểm gặp nhau giữa ánh sáng trong suốt mẹ và ánh sáng trongsuốt con.

Tiết mười ba: TÔIƯỚC VỌNG ĐƯỢC THIỀN ĐỊNH VỮNG BỀN TRONG TRÍ TUỆ PHÁT KHỞI TỪ PHÚC HẠNH VÀ TỪTÁNH KHÔNG, KẾT HỢP ĐƯỢC PHÚC HẠNH TỰ TẠI VỚI TÁNH KHÔNG, TRONG CẢ BỐN GIAIĐOẠN CỦA TÁNH KHÔNG.

Chúng tôi xin được lắngvào trạng thái thật sâu của thiền định.
Trong tinh anh cực mạnhphát sinh từ sự kết hợp giữa phúc hạnh bẩm sinh và Tánh không.
Xuyên qua quá trình bốngiai đoạn của Tánh không, trong lúc xảy ra hiện tượng tan rã của thể tạng màutrắng giống như ánh trăng,
Gây ra vì lửa của Sứcmạnh Âm tính nhanh như một tia chớp.

1- Người tu tập ở mức độcao nhất, với niềm tin trên đường Đạo, có thể biến cải ánh sáng trong suốt mẹphát sinh do nghiệp vào lúc chết.

2- Trong các cấp bậcthấp hơn, những người tu tập Thần linh Du-già thuộc Tối thượng Du-già Tan-tracó thể hình dung biểu hiện của tám dấu hiệu của cái chết bằng ba cách chú tâm:nhận ra dấu hiệu đang phát sinh, dấu hiệu trước đó và dấu hiệu tiếp theo. Tập choquen với sự xuất hiện liên tục tám dấu hiệu của cái chết bằng cách liên kết vớisự quán nhận về Tánh không. Mỗi dấu hiệu đều có ba phần, trừ dấu hiệu đầu vàcuối chỉ có hai:

- Ảo ảnh xuấthiện. Khói sẵn sàng bốc lên.
- Khói tỏa ra. Ảoảnh vừa biến mất. Đom đóm chuẩn bị phát sinh.
- Đom đóm vụt pháthiện. Khói vừa tan biến đi. Một ngọn lửa bắt đầu le lói.
- Ngọn lửa hiệnra. Đom đóm vừa bay đi. Bầu-trời-tâm-thức sắc trắng rực rỡ đang chuẩn bị.
-Bầu-trời-tâm-thức sắc trắng rạng rỡ hiện ra. Ngọn lửa vừa bị che khuất.Bầu-trời-tâm-thức màu đỏ cam chuẩn bị hiện ra.
-Bầu-trời-tâm-thức màu đỏ cam xuất hiện. Bầu-trời-tâm thức màu trắng rạng rỡ vừatan biến, Màu đen thật đậm chuẩn bị phát sinh;
- Màu đen thật đậmhiện ra. Bầu-trời-tâm-thức màu đỏ cam vừa rút ra xa. Bản thể ánh sáng trongsuốt đang ở thời điểm phát khởi.
-Ánh sáng trongsuốt hiện ra. Màu đen xậm vừa bị xoá đi.

3- Trong cách tu tập đặcbiệt của Thần linh Du-già thuộc Tối thương Du-già Tan-tra, người tu học dùng sựhiểu biết về Tánh không theo trình độ của mình để làm phát hiện tám dấu hiệucủa cái chết. Họ lại tiếp tục sử dụng bản thể của ánh sáng trong suốt, tức nhậnthức được Tánh không – hay hình dung một thể dạng tri thức giống như thế – làmphương tiện để hiển hiện dưới dạng thể hoàn toàn lý tưởng và tràn đầy từ bi củamột vị Thần linh.

4- Đối với những ngườitu tập cao, đã phát lộ được lòng từ bi vững chắc và một trí tuệ vượt bậc, họ cóthể sử dụng sự giao hợp tính dục như một kỹ thuật để tập trung cao độ tâm thứctrong lúc bản thể tự tại và căn bản của ánh sáng trong suốt biểu lộ. Nhờ vàonội tâm đó, họ ý thức được Tánh không của mọi hiện hữu nội tại một cách vô cùngmãnh liệt.

Tiết mười bốn: TÔIƯỚC VỌNG ĐẠT ĐƯỢC ẢO THÂN THAY VÌ PHẢI TRẢI QUA TÌNH TRẠNG TRUNG GIAN

Chúng tôi ước mong xinđạt được thể dạng thiền định sâu xa về ảo giác
Để thay vào trạng tháitrung gian, khi rời khỏi ánh sáng trong suốt,
Để vượt lên và đạt đượcdạng thể một Thân xác Đại hạnh với những dấu hiệu và vẽ đẹp đầy vinh quang vàsáng ngời của một vị Phật,
Phát hiện từ khí lực vàbản thể của ánh sáng trong suốt của cái chết.

1) Những người tu tậpthật cao có khả năng sử dụng ánh sáng trong suốt của cái chết và khí chuyên chởnó như những nguyên nhân thực thể tương quan đến phần tâm thức tinh khiết vàthân xác.

2) Để có thể chuyển từbản thể ánh sáng trong suốt thành một thân xác tinh khiết, tác tạo bằng khílực, cần phải nhờ vào sự tu tập từ trước để tưởng tượng ta có một tâm linh vàmột thân xác thúc đẩy bời lòng vị tha. Những gì ta cố gắng bắt chước sẽ có thểđưa đến sự thực.

3) Sự biến cải cuối cùngcó thể không cần thiết phải chuyển từ bản thể bẩm sinh và căn bản của ánh sángtrong suốt sang một cấp bậc thô thiển hơn của tâm thức. Vì điều đó đã tạo ramột thể dạng bất tử.

Tiết mười lăm: TÔIƯỚC VỌNG NHỮNG BIỂU HIỆN SAI LẦM TRONG TRẠNG THÁI TRUNG GIAN THÔNG THƯỜNG SẼHIỂN HIỆN NHƯ MỘT THÂN XÁC TINH KHIẾT

Do nơi nghiệp, khi giaiđoạn trung gian xảy ra,
Chúng tôi cầu xin mọibiểu hiện sai lầm đều được tẩy sạch,
Nhờ vào sự phân tích cấpthời và ý thức được tính chất không thực của mọi hiện hữu nội tại
Của mọi khổ đau do sinhvà tử, và của cả giai đoạn trung gian.

1. Cần phải nhớ lại cácdấu hiệu nhắc nhở cho biết là ta đang trong giai đoạn chuyển tiếp.

2. Hãy xem những biểuhiện hay những cảm nhận dễ chịu hay bực bội chỉ là những cảm nhận xuất phát từnghiệp của ta.

3. Trước những gì đanghiển hiện, ta nên tưởng tượng rằng ta đang là một Ảo thân, mọi biểu hiện củasinh linh đều là những phát lộ cao đẹp của từ bi và trí tuệ, những hiển hiệntrong môi trường xung quanh gồm toàn là những lâu đài tráng lệ...

4. Tránh không tìm cáchxô bỏ những gì xấu xí hoặc ham thích những gì xinh đẹp.

5. Hãy ý thức rằng nhữngảo tưởng đủ loại, những khổ đau của cái chết, trạng thái chuyển tiếp, sự táisinh, hoàn toàn không có một hiện hữu nội tại. Tự bản thể của chúng, chúngkhông có thật.

Tiết mười sáu: ƯỚCVỌNG TÁI SINH NƠI CỎI TỊNH ĐỘ NHỜ VÀO SỨC MẠNH DU-GIÀ BIẾN CẢI NHỮNG GÌ BÊNNGOÀI, BÊN TRONG, VÀ THẦN BÍ.

Chúng tôi xin được táisinh nơi cõi Tịnh độ
Nhờ vào du-già để biếncải những gì bên ngoài, bên trong và sự thần bí
Bằng những biểu hiện đủloại, bốn ý nghĩa của sự đảo ngược các thành phần,
Ba loại hiển hiện khiếpđảm và những sự hoang mang, đang phát sinh.

1. Hãy nên chuẩn bị đểbiết rằng trong giai đoạn trung gian, sẽ có nhiều hiển hiện lạ lùng, có thể làkỳ thú hay kinh hãi. Từ lúc này, nên hiểu rằng tất cả những gì hiện lên ta đềucó thể làm cho chúng biến đổi nhờ vào sức mạnh của tưởng tượng.

2. Hãy giữ thật bình tĩnh.Hãy tưởng tượng môi trường xung quanh gồm toàn là lâu đài tráng lệ trong mộtkhung cảnh an bình. Hãy xem mọi sinh linh đều hàm chứa một bản thể tinh anhtràn ngập từ bi và trí tuệ. Hãy xem chính tâm thức ta là một tâm thức hoan hỷđang lắng vào Tánh không.

3. Thực hiện được nhưthế sẽ giúp ta tái sinh trong một hoàn cảnh thuận lơi cho việc tu tập để vượtlên một mức độ thực hiện sâu xa hơn.

Tiết mười bảy: TÔIƯỚC VỌNG SẼ ĐƯỢC TÁI SINH TRONG MỘT KIẾP SỐNG CÓ Ý NGHĨA

Chúng tôi xin được táisinh trong một thân xác cao đẹp
của một người tu tậpTan-tra biết sữ dụng không gian,
trong thân xác của mộtnhà sư, hoặc của một người thế tục nhưng thấu triệt được ba cách tu tập
Chúng tôi cũng xin đạtcho được con đường Đạo hạnh đưa đến hai giai đoạn là sự sáng tạo và thực hiện
Để nhanh chóng đạt đượccác Hiện Thân của Phật: Thân chính Giác
Thân Đại Hạnh và ThânBiến Hóa

1. Trong quá trình táisinh, hãy cố gắng đạt được một thân xác tương lai trong một hoàn cảnh thuận lợiđể đi cho trọn con đường tu tập Đạo Pháp.