Chùa cổ Thiên Tứ (Ninh Hòa)- Nơi Bồ tát Quảng Đức ẩn tu
Theo quốc lộ 1 hướng Nam Bắc, cách thành phố Nha Trang khoảng 28 km về phía Bắc, đến chợ Bến Ninh Hòa, rẽ phải vào đường làng Mỹ Trạch, đi khoảng 500 mét, cổng tam quan chùa Thiên Tứ hiện ra giữa màu xanh cây cỏ của làng nghề dệt chiếu cói Mỹ Trạch - phường Ninh Hà.
Chùa Thiên Tứ nằm phía đông dưới chân Hòn Núi Đất, giữa màu xanh cây cỏ ruộng đồng của làng dệt chiếu cói Mỹ Trạch, phường Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa)..
Hòn núi Đất còn gọi là “Địa Sơn”, thuộc địa phận thôn Mỹ Trạch, phường Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa, có cao độ khoảng 25m. Nếu ở ngay đường quốc lộ 1A nhìn ngược lên vách đá núi lởm chởm về hướng đông thì núi Đất tựa như bức tường đá hoặc tấm bình phong gồ ghề…. Nếu đứng cách xa khoảng 1000m từ hướng đông nhìn về hướng tây thì núi đất tưa như hình thù của một con ốc hút! Tiếc thay đầu thập niên 80, thế kỷ XX, một hòn Cụm nhỏ lẻ loi từ phía núi đất nhoài ra theo huớng đông bắc được coi như phần chót đuôi của con ốc hút đã bị san bằng để làm trạm máy kéo.
Chùa cổ Thiên Tứ được khởi công xây dựng năm 1744 do tổ Đạo Minh,.đời thứ 37 dòng Thiền Lâm tế Liễu Quán, khai sơn sáng lập.
Chùa toạ lạc phía trước hòn Núi Đất thuộc thôn Mỹ Trạch phường Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa được khởi công xây dựng vào nửa đầu thế kỷ XVIII (1744) và người khai sáng là Tổ Đạo Minh. Mặc dù đã trải qua trên 5 lần trùng tu và bị hư hại ít nhiều do sự tàn phá của thời gian, nhưng nét cổ kính rêu phong vẫn còn lưu dấu tại ngôi cổ tự này. Chùa còn được bao quanh bởi rất nhiều cổ thụ có niên đại trên 200 năm. Hiện tại chùa còn lưu giữ khá nhiều cổ vật như hộp gỗ đựng sắc tứ vua ban, chuông gia trì, các tượng cổ… Theo các vị bô lão trong vùng cho biết chùa Sắc tứ Thiên Tứ trước đây được các vị vua nhà Nguyễn như Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức… ban cho nhiều sắc phong nhưng đã bị mất mát, thất lạc do chiến tranh. Đặc biệt nhất chùa Sắc tứ Thiên Tứ còn là một trong 14 ngôi chùa tại miền Trung mà Bồ tát Thích Quảng Đức đã kiến tạo, trùng tu trên bước đường hoằng đạo.
Được biết, sau khi Tổ Đạo Minh khai sơn, chùa Sắc Tứ Thiên Tứ đã thiếu người trông nom suốt một quãng thời gian dài. Sau đó thể theo nguyện vọng của Phật tử tại nơi đây, Bồ-tát Thích Quảng Đức đã nhận lời về đảm nhiệm trụ trì từ năm 1936-1940. Trong suốt thời gian hoằng hoá tại đây, đáng kể nhất là từ năm 1937-1942 Bồ tát đã hợp lực với các bậc cao Tăng nổi tiếng như Hòa thượng Thích Hưng Từ mở nhiều khóa Hạ và Phật học để đào tạo Tăng tài với gần 100 vị từ miền Trung cho đến miền Nam. Có thể nói, công hạnh và việc làm của Bồ-tát Thích Quảng Đức đã nhiếp hóa đông đảo người dân vùng này trở về với Chánh pháp.
Với tinh thần tri ân vị Tổ khai sơn và nương theo hạnh nguyện của Bồ-tát Thích Quảng Đức, Phật tử địa phương trùng tu lại Tháp tổ Đạo Minh. Với một làng quê hiện đang trăm bề thiếu thốn, nguyện vọng đáng qúy đó không biết sẽ chờ đến bao giờ nếu như không có sự góp ý của chư Tôn Đức và thiện tín Phật tử gần xa. Năm 2004 vào ngày 19/4 Âm lịch, do hội đủ duyên lành nên Đại đức Trú trì Thích Như Hoằng và Phật tử địa phương đã thể hiện tấm lòng tri ân của một người con Phật, qua việc tổ chức lễ kỷ niệm 41 năm ngày Bồ tát Thích Quảng Đức Vị Pháp Thiêu Thân, hiệp kỵ chư Thánh Tử đạo và tưởng niệm các bậc Tiền hiền đã có nhiều cống hiến cho Đạo Phật quê hương.
Theo tư liệu của chùa, Hòn Núi Đất có hai ngôi chùa, chùa Thiên Lộc và chùa Thiên Tứ. Cách đây 270 năm, có một nhà sư hiệu Đạo Minh trên đường tìm nơi tu hành đã chọn đỉnh Núi Đất để dựng một ngôi chùa nhỏ. Khi chứng quả ngài đã viên tịch trong sân chùa với tư thế kiết già.
Nhục thân của ngài đã yên vị giữa đất trời không biết bao lâu; cho đến khi được nhìn thấy và được che chắn chung quanh bằng đất đá bởi người dân trong vùng. Sau đó một bảo tháp được xây lên và hiện nay vẫn còn dù trông thật cô quạnh, hư hao.
Năm 1935 Hòa thượng Thích Quảng Đức đến làng Mỹ Trạch. Cảm phục vị chân tu đã viên tịch, bồi hồi cảm động vì dấu tích của chùa xưa, Hòa thượng đã lập một ngôi chùa trên Hòn Núi Đất an danh là Thiên Lộc tự
Lúc bấy giờ dưới chân núi còn có chùa Thiên Tứ. Ngài tu hành ở chùa Thiên Lộc nhưng chùa Thiên Tứ là nơi Hòa thượng Thích Quảng Đức giảng đạo cho chúng tăng.
Năm 1946 chùa Thiên Lộc bị tàn phá bởi chiến tranh, cư dân trong vùng đã chuyển tất cả những pháp khí thánh tượng từ chùa Thiên Lộc về chùa Thiên Tứ để bảo quản và trong số những di vật còn lưu lại đến nay chúng ta còn nhìn thấy được tấm bảng Thiên Lộc Tự cùng chuông gia trì, di vật của Hòa thượng Thích Quảng Đức.
Trụ trì tại chùa Thiên Tứ từ năm 1936-1940, Hòa thượng Thích Quảng Đức cùng với nhiều vị cao tăng đã mở nhiều khóa hạ và phật học. Đã có gần 100 vị tăng tài từ miền trung cho đến miền nam học đạo tại ngôi chùa này trong thời gian ấy.
Sau 270 năm kiến lập, truyền thừa và phát triển chùa Thiên Tứ đã gắn liên với chư tôn đức trú trì:
- Tổ Đạo Minh 1744- ?
- Bồ tát Quảng Đức: 1936-1940
- Tổ Hưng Từ: 1940- 1942-1943
- Ngài Quảng Thành: 1943-1958
- Ngài Quảng Luận: 1958-1964
- Ngài Tấn Hạnh: 1965-1976
- ĐĐ.Tâm Chánh: 2001- 2002
- ĐĐ. Như Hoằng: 2003 đến nay
Hiện nay, trụ trì chùa Thiên Tứ là Đại đức Thích Như Hoằng. Đại Đức cùng Phật tử đang cố gắng xây dựng chùa Thiên Tứ theo hạnh nguyện của tổ Đạo Minh. Đại đức cùng một số phật tử ngày ngày làm việc cật lực để khai phá một con đường quang đãng dẫn lên đỉnh núi. Nhờ con đường này mọi người có thể thăm ngôi bảo tháp cũng như có thể nhìn xuống toàn cảnh ngôi làng Mỹ Trạch xinh đẹp.
Thật đúng là:
Mái chùa che chỏ hồn dân tộc
Nếp sống muôn đời của Tổ tông
Thiên Tứ cổ tự ngày nay, không chỉ là nơi phật tử sớm tối đi về tụng kinh, niệm Phật, tu nhân hướng thiện mà còn là địa chỉ văn hóa tâm linh của đồng bào, Phật tử Khánh Hòa và du khách gần xa…
-+N%c6%a1i+B%e1%bb%93+t%c3%a1t+Qu%e1%ba%a3ng+%c4%90%e1%bb%a9c+%e1%ba%a9n+tu&utmac=UA-45371836-1&utmcc=__utma%3D297125470.1869560362.1713480915463.1713480915463.1713480915463.2%3B%2B__utmb%3D297125470%3B%2B__utmc%3D297125470%3B%2B__utmz%3D297125470.1713480915463.2.2.utmccn%3D(direct)%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D297125470.-%3B)