Cúng dường Tối Thắng Tôn

CÚNG DƯỜNG
TỐI THẮNG TÔN

Khi Thầy Tuệ Sỹ còn nằm trong nhà tù của Cộng sản sau năm 1975, có viết nhiều bài thơ rất hay, trong đó có bài ngũ ngôn tứ tuyệt bằng Hán văn như sau:

                                                    Phụng thử ngục tù phạn

                                                    Cúng dường Tối Thắng Tôn

                                                    Thế gian trường huyết hận

                                                    Bỉnh bát lệ vô ngôn.

Tạm dịch

                                                   Dâng bát cơm tù nầy

                                                   Cúng dường lên Đức Phật

                                                   Thế gian đầy oán hận

                                                   Bưng bát khóc, không lời .

Tôi tạm dịch như vậy, có lẽ không đúng ý Ngài Tuệ Sỹ mấy, vì Ngài là một học giả về ngôn ngữ, một Thiền sư, một thi sĩ v.v… nên ít người qua khỏi được tri kiến của Ngài. Ở đây tôi chỉ muốn đóng góp phần mình một bài viết ngắn cho Kỷ Yếu của Khóa An Cư Kiết Đông tại chùa Pháp Bảo, Sydney, Úc Châu năm 2015 nầy, nên mượn mấy câu thơ của Thầy để dẫn nhập vậy.

Khi ở trong tù, dầu là tù ở thời nào và ở đâu, hay dưới chế độ nào đi chăng nữa thì sự tự do đã bị mất hẳn rồi. Chúng ta biết chắc chắn một điều là trong tù sẽ không có bất cứ một thứ cao lương mỹ vị nào cả, ngoại trừ cơm và nước mắt. Khi con người mất tự do rồi thì mới thấy sự tự do là quý và khi người ta già đi rồi thì nhìn lại tuổi thơ là thời gian đẹp nhất. Trong cuộc sống hằng ngày chúng ta đã gặp không biết bao nhiêu là não phiền, khi ở trong những nơi lao lý như vậy chắc chắn con người còn tranh nhau cho sự sống nhiều hơn nữa, nên mới có tranh đấu, cấu xé lẫn nhau…Thế nào thì cuộc đời cũng đã vậy rồi, nên Thầy Tuệ Sỹ an nhiên ngồi lặng lẽ hai tay cầm bát cơm tù dâng lên để cúng dường Đức Phật trước khi dùng đến. Hình ảnh nầy với tôi thật là có giá trị tuyệt vời.

Ngày xưa khi Đức Phật còn tại thế, mỗi ngày vào lúc sáng sớm tinh sương Ngài cùng Tăng Chúng chia nhau ra thành từng đoàn người đi vào thành để khất thực, khi đầy bình bát rồi thì về lại Tịnh Xá trước giờ ngọ để thọ trai. Nghi thức nầy cứ lặp đi lặp lại hằng ngày và trong kinh Nam Truyền như Trường Bộ, Trung Bộ, Tạp A Hàm v.v…đều có kể lại rất tỉ mỉ từng cử chỉ, từng cách độ người của Đức Phật thuở ấy. Khi nào nhà vua hay các thí chủ cúng dường Ngài và Chúng Tăng thì Ngài thân hành đến những nơi như vậy để thọ thực, xong xuôi đâu đó thì Ngài nói một bài pháp ngắn và các vị thí chủ được bắt ghế ngồi bên cạnh Đức Phật để lắng nghe về những câu chuyện đạo đầy ý vị ấy. Đoạn Ngài trở về lại Tinh Xá. Còn bây giờ chư Tăng Ni bên Bắc Tông không thực hiện việc đi khất thực bên ngoài như chư Tăng bên Nam Tông nữa; nhưng trong những mùa An Cư Kiết Hạ, Kiết Đông hay Thọ Bát Quan Trai v.v… vẫn cử hành nghi thức cúng dường nầy vào mỗi buổi trưa. Đầu tiên tất cả mọi người đều dâng bát cơm cao lên trán cúng dường chư Phật và các vị Bồ Tát. Đây cũng là hình ảnh mà Thầy Tuệ Sỹ đã thể hiện. Kế đó là nghi cúng xuất sanh, Thị Giả tống thực cho chim thú v.v… Việc kế tiếp là lưu phạn, phần cơm nầy có ý để lại cho những người già, bịnh không đi khất thực được. Và cuối cùng, sau khi niệm tam đề ngũ quán, chư Tăng Ni và quý Phật Tử mới dùng cơm trong tỉnh thức.

Như vậy dầu có đi khất thực bên ngoài hay thực hiện nghi lễ nầy tại chùa hay các tự viện đều mang một ý nghĩa trang trọng giống nhau. Đó là: Bên trên cúng dường, với những loài bên dưới, chúng ta dùng lòng từ bi để bố thí cho chúng, người ngang ta không có điều kiện, ta cũng giúp đỡ họ. Cuối cùng mới đến phần mình. Đây là một nghi thức và một truyền thống hay. Dầu cho là Nam hay Bắc Tông, chúng ta cố gắng hành trì, thì hình ảnh của Đức Phật và Tăng Đoàn lúc nào cũng hiện hữu nơi cõi đời nầy vậy.

Năm nay kể từ ngày 1 đến ngày 11 tháng 7 năm 2015, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Đại Lợi và Tân Tây Lan có tổ chức Khóa An Cư Kiết Đông tại chùa Pháp Bảo, có hơn 50 Tăng Ni kiết giới an cư và có hơn 100 Phật Tử các nơi về tùng Hạ tu học thật là tinh tấn. Nhìn những hình ảnh cúng quá đường, kinh hành nhiễu Phật hay lúc tụng kinh hoặc khi nghe giảng pháp, những người ở xa rất ngưỡng mộ, vì lẽ tất cả chúng ta đều sống trong một xã hội phải chạy đua theo với thời gian, nhưng quý Ngài và quý vị Phật Tử đã thể hiện được sự cộng trú để cùng tu học trong 10 ngày như vậy quả là điều đáng tán thán biết bao!

Năm nay tại Hoa Kỳ, Canada cũng đã lần lượt tổ chức An Cư Kiết Hạ trong 10 ngày, như vậy tại các Đạo Tràng như Phật Học Viện Quốc Tế, chùa Pháp Vân v.v… có rất đông chư Tôn Đức Tăng Ni và quý Phật Tử về tham dự. Đây là một dấu hiệu đáng mừng của Phật Giáo Việt Nam Hải Ngoại ngày nay. Bên Âu Châu chỉ có Kiết Đông được 10 ngày, còn Kiết Hạ thì Giáo Hội tại đây kiết giới chung trong Khóa Tu Học Phật Pháp Âu Châu mỗi năm tại mỗi nước khác nhau. Nhân cơ hội nầy tôi xin viết một bài ngắn về ý nghĩa của việc cử bát cúng dường để những vị nào cần tham cứu thì có thể đọc thêm và từ đó giúp cho mình mỗi khi có cơ hội mang bát cơm lên, hãy nghĩ về Đức Tối Thắng Tôn, mà  lúc nào chúng ta vẫn phải hằng tôn kính, dầu cho có bị những hoàn cảnh nghiệt ngã đi chăng nữa thì không bao giờ chúng ta quên ơn đức giáo hóa của Đức Phật cũng như chư Tổ, chư Tăng trong suốt bao đời nay. Như thế mới là một người Phật Tử chân chính.

Thích Như Điển

Viết nhân mùa An Cư Kiết Hạ năm 2015 tại chùa Viên Giác Hannover Đức Quốc.