Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Nhất chi mai - Chất người muôn thuở

08/01/201214:25(Xem: 8050)
Nhất chi mai - Chất người muôn thuở

NHẤT CHI MAI - CHẤT NGƯỜI MUÔN THUỞ

Người,cũng là muôn loài trong cái thế giới ta bà, vẫn mang tứ khổ của cuộc đời, vẫnphải chịu bao cảnh trầm luân, vẫn phải nỗ lực tu tập để thoát khỏi luân hồi.Tôi cũng thế. Có lúc tôi chịu đớn đau, chịu bao phiền não. Tôi nào thoát đượcchốn trần gian đầy khổ ải.

Đôikhi, vì cớ này cớ nọ, tôi tìm đọc những vần thơ Thiền. Và tôi bắt gặp bài kệ Cáo tật thị chúng(Có bệnh bảo mọingười) của Thiền Sư Mãn Giác (1052 – 1096):

Xuân khứ bách hoa lạc,canh_mai_vang

Xuân đáo bách hoakhai.

Sự trục nhãn tiềnquá,

Lão tòng đầu thượnglai.

Mạc vị xuân tàn hoalạc tận,

Đình tiền tạc dạnhất chi mai.

Xuân ruỗi, trăm hoarụng,

Xuân tới, trăm hoacười.

Trước mắt, việc đimãi,

Trên đầu, già đếnrồi.

Đừng tưởng xuân tànhoa rụng hết,

Đêm qua, sân trước,một cành mai.

(Ngô Tất Tố dịch)

Thơ Văn Lý – Trần, tập 1, Nxb Khoa họcXã hội, Hà Nội – 1977

Thiềnsư nhìn sự vật trôi, với tâm định, định đến vô cùng, hòa nhập với chân như, nêntâm Ông rung lên tiếng thơ lòng thiền. Trước tự nhiên, tâm tự nhiên theo. Ôngan nhiên theo vòng sinh hóa vũ trụ:

Xuân khứ bách hoalạc,

Xuân đáo bách hoakhai.

Tựnhiên là vậy. Xuân khứrồi xuân đáo, hoa lạcrồi hoa khai. Cóphải đó là quy luật sinh hóa? Có phải đó là quy luật thời gian?

Nóivề mùa xuân là để nói đến tứ mùa. Thời gian cứ trôi, kiếp làm người cũng nhưmuôn loài phải mang chuyện sinh tử, phải chứng kiến những sự đời trôi qua trướcmắt: Sự trục nhãn tiền quá. Sự đờitrôi theo thời gian, mà thời gian lại trôi theo tâm, bởi tâm là con mắt huệ - mắtthiền. Đời trôi mà tâm định là cớ làm sao?

Nhưng,làm người cũng có thể tâm định kia mà!

Tâmđịnh, nhưng thời gian vẫn cứ trôi. Và thế là cái lão vẫn cứ đến với con người.

Đólà sự nghiệt ngã của tự nhiên dành cho con người. Cái già từ từ đến trên đầu: Lão tòng đầu thượng lai. Đọc câu thơ,tôi bỗng nhận ra một điều: trên đầu tôi tóc đã hóa trắng. Tôi đang đến già. Giàvì biết, vì khổ não, phiền trược. Tôi già theo thời gian...

Thờigian của vũ trụ, của ánh sáng thì vô cùng. Thời gian của đời người thì có hạn. Tôinghe có ai đó nói bên tai tôi là, chỉ có vượt cái có hạn đế đến cái vô cùng mớicó thể vượt qua vòng luân hồi của tử sinh - sinh tử.

Vàtrong tôi như thấy giờ phút sắp viên tịch, chất thiền của Mãn Giác Thiền sư tỏasáng bên các đệ tử:

Mạc vị xuân tàn hoalạc tận,

Đình tiền tạc dạnhất chi mai.

Dẫuhoa tàn khi xuân hết. Nhưng sức sống của thiên nhiên vẫn mãnh liệt. Trong cáitàn của hoa xuân lại ẩn hiện mầm sống của đất trời qua hình ảnh nhất chi mai. Thiền sư không nói hoa nởtrước sân, nhưng tâm cảm một cành mai đang hấp thụ, chắt lọc tinh túy của đấttrời để tồn tại trên cõi đời này. Cùng sự đồng cảm với Mãn Giác, Thiền sư ChânKhông (1046 – 1100) nói về Diệu Đạo: Xuânlai xuân khứ nghi xuân tận. Hoa lạc hoa khai chỉ thị xuân(Tạm dịch: Xuânđến xuân đi tưởng xuân hết. Hoa tàn hoa nở vẫn hoàn xuân).

Tấtcả cũng chỉ là sự sinh hóa của vũ trụ, sự tuần hoàn của Đại Ngã. Cảm nhận sựtuần hoàn ấy, hồn thơ của Mãn Giác đã định trước đổi thay, trước luân hồi củavạn vật. Không còn tứ khổ khi Nhà thơ Thiền mang bệnh lại nói nhất chi mai. Bởi vì Thiền sư đã annhiên cái lẽ thường tình sinh tử: Sinhlão bệnh tử- Tự cổ thường nhiên(Diệu Nhân, 1041 – 1113).

Cảbài kệ đầy chất thơ, từng câu từ đầu đến cuối đều có ý niệm thời gian. Tác giảdùng thời gian như là qui luật mà con người phải nhận lấy để làm Người, đểkhẳng định sự tồn tại của chất Người -nhất chi mai. Quả thật, ở Thiền sư, thời gian tịnh đến độ như không có gìđể nói, như bản ngã người hòa với Đại Ngã Tự nhiên, như chân như của người, củaPhật.

ĐọcCáo tật thị chúngcủa Mãn Giác Thiềnsư trong thời buổi này, tôi vẫn thấy nhấtchi maitheo thời gian hấp thụ tinh khí thần của Nhật - Nguyệt - Tinh ĐạiNgã để thành Người.

MừngXuân Nhâm Thìn – 2012

PhanTrang Hy

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
19/02/2015(Xem: 12802)
Lễ Đón Giao Thừa Ất Mùi tại Tu Viện Quảng Đức
19/02/2015(Xem: 5121)
Cung kính chào nhau miệng nở hoa Chúc mừng Xuân mới, tiễn năm qua Tân niên hạnh phúc và an lạc Xuân đến vui tươi khắp mọi nhà Vạn nỗi ưu phiền đều bỏ hết Sự sống hài hòa tức viễn thông Như tâm trẻ chờ đón Xuân Tết Ý nguyện vẹn toàn hằng ước mong.
19/02/2015(Xem: 5103)
Nếu ai chán ghét mùa xuân Tức là cuộc sống gian truân nhiều điều Nếu không thì cũng ít nhiều Vui tươi chào đón mến yêu xuân về Mùa xuân hoa nở xum xuê Nhìn đâu cũng đẹp bên lề cũng xinh
19/02/2015(Xem: 5758)
Vào dịp cuối năm, đầu năm, dương lịch hay âm lịch, có lẽ không có nhóm từ nào được mọi người dùng đến nhiều như là mấy chữ "Chúc mừng năm mới." Ngôn ngữ nước nào rồi cũng chỉ ngần ấy chữ, ngần ấy ý. Chúc vui, chúc mừng đến với bạn và gia đình trong năm mới...
18/02/2015(Xem: 6704)
Từ Bắc Kinh đến Hong Kong, người dân khắp Trung Quốc đổ xô đi lễ chùa với hy vọng cầu mong một năm mới an lành.
18/02/2015(Xem: 6218)
Thời gian không có một cột mốc nào cả, và năm tháng lúc nào cũng chỉ là như thế. Không gian thì cũng không biên giới, vắng lặng và vô biên. Ánh sáng rạng rỡ của một buổi sáng hừng đông hay những tia nắng thấp của một buổi chiều sắp tắt, tất cả cũng là do địa cầu quay chung quanh nó mà thôi.
17/02/2015(Xem: 13208)
Tu Viện Quảng Đức đón Xuân Ất Mùi 2015
17/02/2015(Xem: 5618)
120.000 giỏ hoa tươi từ khắp nơi cùng nhau tụ hội về khoe sắc ở đường hoa Sài Gòn Tết Ất Mùi 2015.
17/02/2015(Xem: 8555)
Truyền thống Đông phương thường nhắc nhở mọi người ăn ở, sống và ứng xử sao cho cuối cùng đạt được cuộc sống hoàn mỹ, còn giáo lý nhà Phật khuyên chúng ta hãy cố gắng tu tập hướng đến mục tiêu chính là cuộc sống hướng thiện, giải thoát, tự tại. Vì thế, mọi người cần có sự chân thật, hướng về nẻo thiện và đạt được thẫm mỹ nơi thân tâm mình. Người nào đạt được ba điều đó thì người ấy hạnh phúc nhất trần gian.
16/02/2015(Xem: 7175)
Trong nhà Phật ngày mùng một Tết là ngày vía đức Di Lặc. Đức Di Lặc hiện là Bồ tát, nhưng tương lai sẽ thành Phật. Thế nên lễ Ngài, chúng ta xưng “Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật”. Chúng tôi gọi Ngài là Phật vì Ngài là Phật sẽ thành, còn gọi Ngài là Bồ tát vì Ngài là vị Bồ tát hiện tại. Đa số các chùa thuộc hệ Bắc tông đến ngày mùng một Tết đều cử lễ vía Ngài. Đó là một thông lệ nhưng mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Người thế gian ai cũng quan trọng ngày đầu năm, cho ngày đầu năm là ngày chứa đựng đầy đủ ý nghĩa trong một năm. Vì vậy mọi hành động, mọi ngôn ngữ, mọi ý nghĩ đều được dè dặt để giữ gìn một năm đầy tốt đẹp.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]