Các vị La Hán chùa Tây Phương
Tôi đến thăm về lòng vấn vương.
Há chẳng phải đây là xứ Phật,
Mà sao ai nấy mặt đau thương?
Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay.
Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.
Có vị chân tay co xếp lại
Tròn xoe tựa thể chiếc thai non
Nhưng đôi tai rộng dài ngang gối
Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn...
Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nổ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen.
Mỗi người một vẻ, mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
Cuộc họp lạ lùng trăm vật vã
Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi.
Mặt cúi, mặt nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn. Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau.
Có thực trên đường tu đến Phật
Trần gian tìm cởi áo trầm luân
Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân?
Nào đâu, bác thợ cả xưa đâu?
Sống lại cho tôi hỏi một câu:
Bác tạc bấy nhiêu hình khổ hạnh
Thật chăng chuyện Phật kể cho nhau?
Hay bấy nhiêu hồn trong gió bão
Bấy nhiêu tâm sự, bấy nhiêu đời
Là cha ông đó bằng xương máu
Đã khổ, không yên cả đứng ngồi.
Cha ông năm tháng đè lưng nặng
Những bạn đương thời của Nguyễn Du
Nung nấu tâm can, vò võ trán
Đau đời có cứu được đời đâu.
Đứt ruột cha ông trong cái thuở
Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ
Bao nhiêu hi vọng thúc bên sườn
Héo tựa mầm non thiếu ánh dương.
Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la
Sờ soạng cha ông tìm lối ra
Có phải thế mà trên mặt tượng
Nửa như khói ám, nửa sương tà.
Các vị La Hán chùa Tây Phương!
Hôm nay xã hội đã lên đường
Tôi nhìn mặt tượng dường tươi lại
Xua bóng hoàng hôn, tản khói sương.
Cha ông yêu mến thời xưa cũ
Trần trụi đau thương bỗng hoá gần!
Những bước mất đi trong thớ gỗ
Về đây, tươi vạn dặm đường xuân.
Huy Cận
***
CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG***
Các vị la hán chùa Tây Phương
Nếu ai hướng đến hết sầu vương
Đúng vậy nơi đây là xứ Phật
Suối từ bi chảy xóa đau thương
Đây những thân hình khô chân tay
Vì lo nhân thế khổ thân gầy
Tìm phương cứu giúp cho nhân loại
Từ mãi xa xưa tận ngày nay
Có vị nhíu mày mãi không thôi
Xót xa nhân thế khổ luân hồi
Trải tâm xanh tốt trong đời sống
Phải vận gân gầy - bầu huyết sôi.
Có vị tay chân bình xếp lại
Tròn xoe như thể búp sen non
Đôi tay phúc đức dài ngang gối
Cứu vớt nhân sinh hết nỗi buồn.
Có vị rong chơi trong lặng yên
Mà trãi tình thương khắp trăm miền
Hướng tâm quan sát trong nhân loại
Nghiệp lực sâu dày tựa gió đen.
Nhân quả cảm chiêu đến mỗi người
Tạo nghiệp gieo nhân khắp đất trời
Bất an tụ hội nên vật vã
Thánh nhân nguyện cứu cuộc đời thôi.
Nhìn nhân hiện tại - biết mai sau
Thập phương phổ độ vượt nông sâu
Một câu nạn vấn - im mà đáp
Không hiểu- ai nấy mặt chau chau.
Đúng vậy trên đường tu đạo Phật
Hòa thân vào khắp cõi trầm luân
Chúng sanh nghiệp nặng tìm phương cứu
Chỉ tin về quả để tu nhân.
Bác ơi - bác thợ ngày xưa đâu?
Sống lại nhắn đời thêm vài câu
Nên sống với nhau bằng đức hạnh
Xin đời luôn mãi mến thương nhau.
Tất cả các Ngài vào gió bão
Khai nguồn từ ái cứu cuộc đời
Giống như hiền thánh bao đời trước
Chịu khổ cho dân an đứng ngồi.
Tổ tiên năm tháng ưu tư năng
Chung nỗi niềm riêng cụ Nguyễn Du
Thương đời suy thoái nên khuyên nhắc
Chuyển lòng hướng thiện chớ tìm đâu!
Thương xót cha ông trong muôn thuở
Văn hiến nghìn năm mất hướng phương
Bao nhiêu tâm huyết hầu như mất
Lụn bại điêu tàn tựa ánh dương.
Hoàng hôn thế kỉ phủ bao la
Đạo đức suy đồi không lối ra
Hào quang luôn tỏa trên thánh tượng
Quyết cứu nhân gian vượt nẻo tà.
Hoa vàng giăng lối cảnh Tây Phương
Đón khách lợi danh viếng Phật đường
Chắp tay lễ Phật hồn tươi tỉnh
Buồn khổ trong tâm theo khói sương.
Hào khí tổ tiên như trở lại
Bình dị thương yêu qúa quen gần
Tất cả từ đây lưu vạn nẻo
Hồn người như nguyện với hồn xuân
Xin gởi một lời cùng mây lá
Nghiệp cảm chúng sanh quá rõ ràng
Tâm buồn nên cảnh y như rứa
Người sầu nhìn thánh cũng hoang mang(*).
(*)Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ.
( Nguyễn Du )
Chùa Tây Phương là ngôi chùa cổ thứ 2 ở Việt Nam sau chùa Dâu ở Bắc Ninh. Bộ tượng Phật giáo tại chùa được công nhận là Bảo vật quốc gia. Ngôi chùa nằm an yên, tĩnh lặng giữa cảnh sắc thiên nhiên bao la, hùng vĩ…
T T .Thích Như Giải (Cảm họa)
Các Vị Là Hán Chùa Tây Phương
Các vị La Hán chùa Tây Phương
Dứt trừ lậu hoặc sạch sầu vương
Từng tu khổ hạnh rèn tâm trí
Đắc đạo đem lòng trải suối thương
Chẳng ngại gian lao mở rộng tay
Cứu nhân độ thế chuyển mê gầy
Từ bi thắm đượm tươi màu mắt
Hạnh đức nghiêm trang xưa tới nay
Xét thấy trần gian muôn mối lệch
Tuỳ duyên hoá độ vượt luân hồi
Tinh thần linh mẫn xây đời mới
Đoạn tận tham si tuệ chiếu soi
Thiền tọa an yên tay xếp lại
Thân ngay ý định rạng lòng son
Đức lành hiển hiện thơm nguồn cội
Dẫn dắt sinh linh thoát nẻo buồn
Chư vị mong đời sống được yên
Ngày đêm hướng nguyện trải trăm miền
Nguyền cho khắp chốn cùng muôn loại
Thắp sáng tình thân phá bóng đen
Xưa nay người khổ bởi do người
Chém giết đua chen máu lệ rơi
Bình thản lặng im tượng chẳng nói
Thế nhưng ngắm tượng nghiệp liền vơi
Nhìn trước trông lên ngoảnh ngó sau
Chúng sanh nghiệp lực đã dìm sâu
Âm thầm cứu giúp không cần đáp
Vận hết tâm can gạn não sầu
Chính ở nơi đây là cảnh Phật
Đừng nên nghi vấn nữa trầm luân
Vô thường thổi đến rồi than khóc
Không biết đường đi khổ luỵ quần
Đâu cần vẹn hỏi thợ chi đâu
Ngẫm nghĩ thì hay rõ được câu
Khổ hạnh hình dung trên nét tượng
Lợi danh chẳng vướng đạo truyền nhau
Xưa nay sở dĩ nhiều giông bão
Là bởi sân si quấn cuộn đời
Biết vậy quay về nương thánh tượng
Vững chãi an vui đi đứng ngồi
Không hiểu cho nên lòng trĩu nặng
Nào đâu phải bạn Nguyễn Du đâu
Ví chi tội rứa không gìn trán
Lắng chút suy tư nghiệm lẽ mầu
Tu tâm tịnh đức ngàn muôn thuở
Khổ nhọc không màng lòng tựa gương
Bóng hiện hình in trăng tỏ rạng
Đâu đâu cũng thấy đạo soi đường
Đạo vàng chiếu tỏa rộng bao La
Dẫn dắt chúng sinh tìm lối ra
Sáu nẻo luân hồi quy giác ngạn
Lắng nghe diệu pháp chuyển mê tà
Các vị La Hán chùa Tây phương
Đã tu chứng đắc pháp thanh lương
Lòng trong trí sáng luôn an lạc
Phổ độ hàm linh hướng diệu thường
Giờ đây hướng đến quyết tu tâm
Dẫu thánh đã xa nhưng tượng gần
Mỗi nét mỗi hình trên thớ gỗ
Cho ta nhận diện vĩnh trường xuân..!
Tu Viện An Lạc, California, 12 giờ khuya
🙏🙏🙏🌼🍁🌺🍀🌹🥀🌷🌸🏵️🌼🍁🌺🍀🌹🥀🌷🌸🏵️
Các Vị La Hán
Chùa Tây Phương
Phật Pháp nhiệm mầu hiện khắp phương
Tây Phương La hán viếng chùa vương
Lại ngẫm đây là nơi cõi Phật
Bần thần các vị nét sầu vương
Thân trần hiện rõ dáng cùng tay
Khổ luyện công phu với xác gầy
Thiền môn được thoát từ đôi mắt
Vẫn mãi thời gian vạn thuở nay
Những nét thân thô đời tưởng xệch
Suy cùng pháp khổ cõi luân hồi
Thì đây rõ hiện đời khô héo
Khai giảng nhân trần… vốn sục sôi
Cử chỉ vương sầu dường để lại
Vòng tròn kiếp lụn cả phôi non
Biểu hiện tu tròn tai quá gối
Bình yên ngồi đó có chi buồn
Tịch tĩnh không gian rõ lặng yên
Nhìn ra khắp chốn dậy quanh miền
Tận cùng khốn khổ nhìn nhân loại
Thảy chúng đang chìm chốn thảm đen
La Hán còn đây hiện vẽ người
Ngàn thương chúng khổ dưới lưng trời
Vẫn thế thong dong nào vội vã
Lặng yên thơm ngát chẳng nào hôi
Còn đây mặt cúi ngoảnh về sau
Tựa hỏi nhân quần thấy vực sâu
Trầm ngâm hỏi cả cần chi đáp
Qua thời hiện rõ dáng mày chau
Tinh tấn công năng cầu kiến Phật
Thoát vòng trần tục giải trầm luân
Điều chi vạn cảnh đầy cơ khổ
Các vị hiện đời giáo thế nhân
Kẻ tạc tượng nầy hỏi ở đâu?
Dấu xưa hiện thế ngẫm vài câu
Bao nhiêu tượng tạc theo công hạnh
Gióng cả tình nầy Phật tánh trau
Dù dòng phiêu bạt trùng giông bão
Tâm sự miên man chuyện giữa đời
Người xưa để lại lưu dòng máu
Khổ cực nào yên cảnh đứng ngồi
Tất thảy người xưa còn gánh nặng
Quí vị một thời cụ Nguyễn Du
Gây dựng cơ đồ, còn nhíu trán
Nhìn thương đời đó giúp gì đâu
Ngẫm kỷ cha ông từng một thuở
Chịu đắng nuốt cay dìm một chỗ
Hoài mong thay đổi thúc bên sườn
Chẳng thấy bình minh toả ánh dương
Xuôi dòng lịch sữ vẫn bên ta
Gắng giữ tinh thần gốc sữ ra
In như thể hiện trên thân tượng
Cái mốc thời gian phủ khói tà
Tượng còn La Hán chốn Tây Phương
Khắp ngã hân hoan tựa tiếp đường
Hân hoan tượng ấy dường tươi lại
Cái cảnh chiều dần chẳng khói sương
Tiền nhân vạn thuở hình xưa cũ
Ngàn dáng tai ương rõ hoá dần
Phai nhạt qua thời trên thớ gỗ
Vui cùng cõi thế vạn đường xuân.
Sài Gòn, 14/03/2024
CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG
Các vị La Hán Chùa Tây Phương
Nay đến thăm về lòng mến thương
Đúng thật nơi đây là xứ Phật
Mặt người cảnh hiện chốn thanh lương.
Nhìn vị xương trần chân với tay
Ô hay, hư huyễn tấm thân gầy
An nhiên trầm lắng nhìn thấu thị
Tự bấy lâu rồi chẳng thị phi.
Có vị mắt giương, nhìn quán triệt
Trán như nổi sóng dội thiên hà
Tâm tư ôm cả hồn thiên hạ
Nguyện độ Ta-bà vạn sát-na.
Có vị chân tay ngồi xếp lại
Uy nghiêm tĩnh mặc chốn non đài
Đôi tai dài rộng nghe các cõi
Khổ lụy đời như nhịp thoi đưa.
Các vị ngồi đây trong an nhiên
Nghe cơn cuồng thịnh nổi trăm miền
Nghe hồn núi đá ngàn năm hiện
Thuận nghịch nào cũng bởi nhân duyên.
Mỗi người một vẻ, thật tuyệt vời
Lồng lộng bao dung khắp đất trời
Từ bi cứu thế tràn ba cõi
Độ tận chúng sanh chẳng một lời.
Mặt cúi, mặt nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng, khắp năm châu
Nhìn đàn con dại vào sinh tử
Ngụp lặn liên hồi chịu khổ đau.
Vẫn biết quay đầu về đất Phật
Trần gian phủi bụi áo trầm luân
Tang thương nhìn thấu cho cùng tận
Các vị nương, độ lòng chúng nhân.
Nào đâu, bác thợ tạc xưa đâu?
Khéo tạc đường mây giữa kinh cầu
Bấy nhiêu đường nét ươm đạo vị
Nghệ thuật từ tâm khó so bì.
Hay bấy nhiêu tình người thiên cổ
Gieo hoa đời trên mỗi khúc gỗ khô
Như tinh tú dệt vào hồn dân tộc
Vững yên non nước chẳng mơ hồ.
Theo năm tháng thuyền trôi về bến lặng
Gạn nguồn tâm dẫu sóng gió lăng xăng
Gạn lối phủ mây tan vầng trăng hiện
Thả thuyền trôi phương độ tùy duyên.
Xưa vẫn thế trí-bi muôn thuở
Dấu Phật đồ chỉ rõ nguồn mê
Bao oan trái xin quay về nương tựa
Phật, Pháp, Tăng như non tựa bóng trăng kề.
Bình minh chiếu rọi hạt sương sa
Đá rêu xanh phủ lối quan hà
Như nhung, như gấm chào khách lạ
Nửa khói lam chiều, nửa hương hoa.
Tây Phương uốn lượn, rồng phượng múa
Mái ngói in vuông ngũ sắc cờ
Âm dương hóa hiện “không thị sắc”
Cổ ngư xưa thoai thoải dáng yên bình.
Ai lên lễ Phật ngàn năm trước
Ngàn năm sau cảnh vẫn hóa gần
Phật vẫn hiện thân từ thinh lặng
Giữa nhịp đời thường, giữa muôn xuân.
Hà Nội, 13.01.2014
Thường Như (cảm họa)