Kỷ Niệm 50 Năm Sư Phụ Xa Quê Hương

 KỶ NIỆM 50 NĂM
SƯ PHỤ XA QUÊ HƯƠNG
Kính dâng Sư Phụ Như Điển

Khi nói đến miền Trung nước Việt

Đất Quảng Nam Nhân Kiệt Địa Linh

Núi sông, thanh tịnh an bình

Nhân tài xuất chúng được sinh nơi nầy.

Nay xin nói Vị Thầy quý kính

Thửơ sinh thời ý định xuất gia

Mười lăm tuổi xin Mẹ Cha

Phụ Mẫu cho phép xa nhà đi tu

Bao nhiêu năm mặc dù cam khó

Vừa học, tu không bỏ việc nào

Trời Phật độ chí khí cao

Tú tài thi đậu tự hào từ đây

Với ý chí Đông Tây học hỏi

Năm 72 rời khỏi quê hương

Tokyo nước Nhật lên đường

Học ngành giáo dục kiên cường 5 năm

Đệ Tử thứ 5 của Ôn Như Điển

Thị Thiện Phạm-Công Hoàng

(1)   Ở đây Thị Thiện muốn nhắc đến chuyện ông Mạc đĩnh Chi được xem là Luỡng Quốc Trạng Nguyên (Tàu và Việt Nam) qua bài của vị Giáo Sư khả kính Trần Văn Khê (xin xem bài dưới đây):

TẤM GƯƠNG MỘT NGƯỜI VIỆT KHẢ KÍNH.

Giáo sư Trần văn Khê quá hay!

GS Trần văn Khê : Ngài chơi với ai mà không biết một áng văn nào của nước việt ?

Trai gái thường mượn hoa lá để bày tỏ tình cảm. Còn về số âm tiết, tôi nhớ sử Việt Nam chép rằng ông Mạc Đĩnh Chi thời nhà Trần đi sứ sang nhà Nguyên (Trung Quốc) gặp lúc bà phi của vua Nguyên vừa từ trần. Nhà Nguyên muốn thử tài sứ giả nước Việt nên mời đọc điếu văn. Mở bài điếu văn ra chỉ có 4 chữ “nhất”. Mạc Đĩnh Chi không hốt hoảng mà ứng tác đọc liền:
..
“Thanh thiên nhất đóa vân
Hồng lô nhất điểm tuyết
Thượng uyển nhất chi hoa
Dao trì nhất phiến nguyệt
Y! Vân tán, tuyết tiêu, hoa tàn, nguyệt khuyết!”
(Nghĩa là:
Một đám mây giữa trời xanh
Một bông tuyết trong lò lửa
Một bông hoa giữa vườn thượng uyển
Một vầng trăng trên mặt nước ao
Than ôi! Mây tán, tuyết tan, hoa tàn, trăng khuyết!)
- tất cả chỉ 29 âm chứ không cần đến 31 âm”.
..

Khi giáo sư Khê dịch và giải nghĩa những câu thơ này thì khán giả vỗ tay nhiệt liệt.





Ông thủy sư đề đốc đỏ mặt: “Tôi chỉ biết ông là một nhà âm nhạc nhưng khi nghe ông dẫn giải, tôi biết mình đã sai khi vô tình làm tổn thương giá trị văn chương của dân tộc Việt Nam, tôi xin thành thật xin lỗi ông và xin lỗi cả dân tộc Việt Nam".

Kết thúc buổi nói chuyện, ông Thủy sư lại đến gặp riêng Giáo sư và ngỏ ý mời ông đến nhà dùng cơm để được nghe nhiều hơn về văn hóa Việt Nam. Giáo sư tế nhị từ chối, còn nói người Việt không mạo muội đến dùng cơm ở nhà người lạ. Vị Thủy sư Đề đốc nói: "Vậy là ông chưa tha thứ cho tôi". Giáo sư lại nói: "Có một câu mà tôi không thể dùng tiếng Pháp mà phải dùng tiếng Anh. Đó là: I forgive, but I cannot yet forget (Tạm dịch: Tôi tha thứ, nhưng tôi chưa thể quên)".

*Hồi ký Hội Truyền bá Tanka Nhật Bản tại Paris vào năm 1964