Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương: 'Chỉ có tình thương để lại đời'

25/12/202109:29(Xem: 7032)
Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương: 'Chỉ có tình thương để lại đời'
Nói đến nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương, nhiều người biết bà thuộc hoàng tộc triều Nguyễn. Nhưng điều quan trọng với một nhà thơ, ấy là khi tác phẩm của bà được “dân gian hóa” trở thành ca dao để mọi người cùng ngâm ngợi mà quên đi tên tác giả.

NXB Thời Đại vừa ấn hành Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương dày gần 300 trang. Tuyển tập này bao quát gần như đầy đủ 50 năm cầm bút của bà, kể từ tập thơ đầu tay Đợi mùa trăng in vào năm 1964.

Cha và con đều có tác phẩm được “dân gian hóa”

Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương sinh năm 1937 tại Huế trong dòng dõi vua chúa triều Nguyễn. Thân phụ của bà là cụ Ưng Bình Thúc Dạ Thị, một danh nhân văn hóa của đất cố đô, có nhiều đóng góp trong việc phát triển ca Huế và tuồng. Nhắc đến cụ Ưng Bình, những người yêu văn hóa Huế hẳn sẽ thuộc nằm lòng câu hò của ông: Chiều chiều trước bến Văn Lâu, ai ngồi ai câu, ai sầu ai thảm, ai thương ai cảm, ai nhớ ai mong. Thuyền ai thấp thoáng trên sông, đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non.

Thuở nhỏ, Hỷ Khương được cha mình cho theo các buổi sinh hoạt văn nghệ. Từ đó thơ ca thấm vào bà từ lúc nào. Có thể nói, với cụ Ưng Bình, Hỷ Khương vừa là con, vừa là học trò lại là tri âm tri kỷ.

ton nu hy khuong-7
Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương tại nhà riêng, bên tảng đá có ghi thơ mình do bạn đọc gửi tặng



Cũng như cha mình, thơ của bà vượt thoát khỏi sự làm dáng của câu chữ, dù bản thân bà là “lá ngọc cành vàng” chính hiệu. Đáng quý hơn, thơ Hỷ Khương còn đứng riêng ra khỏi cái bóng quá lớn của Ưng Bình Thúc Dạ Thị.

Nhà văn, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc kể rằng, một lần ông đi xem triển lãm thư pháp, thấy trên tảng đá khắc chữ rất đẹp hai câu thơ: Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời, nhưng không ghi tên tác giả. Ông đến hỏi thì người ta trả lời rằng: “Đọc là biết thơ của Tôn Nữ Hỷ Khương, vậy ghi tên làm gì”. Lại một lần khác vào dịp năm mới, Đỗ Hồng Ngọc nhận được tấm thiệp chúc Xuân. Người gửi thiệp ghi bốn câu thơ: Còn gặp nhau thì hãy cứ vui/ Chuyện đời như nước chảy hoa trôi/ Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời, cũng không thấy ghi tên tác giả.
Sau những lần như vậy, Đỗ Hồng Ngọc cho rằng: “Thơ Hỷ Khương đã thành ca dao, tục ngữ, đã đi vào những cánh thiệp mừng Xuân, mang lời chúc đầu năm đến cho mọi người, rồi thơ còn được khắc trên đá... Thơ Hỷ Khương đã được mọi người không còn biết là của ai mà ai cũng nhớ, cũng thuộc đôi câu như những câu hò của cha bà: Chiều chiều trước bến Văn Lâu...

Ở ta, có rất nhiều bài thơ khiến cho tác giả của nó trở nên nổi tiếng nhờ bài thơ đó được phổ nhạc. Thơ Hỷ Khương không phổ nhạc, nhưng gần như ai cũng thuộc, vì trong một cuộc gặp mặt chỉ cần một người đọc lên  “còn gặp nhau” thì thể nào người còn lại sẽ đọc tiếp “hãy cứ vui”... Rồi thì: Còn gặp nhau thì hãy cứ say/ Say tình say nghĩa bấy lâu nay/ Say thơ say nhạc say bè bạn/ Quên cả không gian lẫn tháng ngày. Tôn Nữ Hỷ Khương quan niệm, đời người như cơn gió thoảng, còn chăng để lại là chút tình với thế gian.

ton nu hy khuong-8
Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương





Ngai vàng chót vót năm đời trước

Năm 2011, bạn bè nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương tổ chức mừng sinh nhật bà bằng tập thơ Khúc tri âm, tập hợp những bài thơ của bằng hữu và bạn đọc viết tặng bà.

Khúc tri âm gồm 167 bài với những tên tuổi quen thuộc với thơ ca Việt Nam thuộc nhiều thế hệ, như: Vũ Hoàng Chương, Huy Cận, Mộng Tuyết, Anh Thơ, Tương Phố, Trương Nam Hương, Tôn Nữ Thu Thủy, Trần Hữu Lục... cùng các GS Vũ Khiêu, Trần Văn Khê, nhà văn - nhà báo Tam Lang...

Tại sao một Công Tằng Tôn Nữ như bà Hỷ Khương lại được nhiều văn nhân, trí thức yêu mến đến thế? Bởi, trong cuộc sống hằng ngày, bà luôn thực hiện đúng quan niệm sống của mình: “hãy cứ vui”. Gặp nhà thơ Hỷ Khương, nụ cười luôn thường trực trên gương mặt của bà. Có thể nói, bà luôn khiến người đối diện vui và hẳn nhiên không bao giờ muốn làm người khác buồn. Người sống như thế nên được rất nhiều người quý là lẽ đương nhiên.

Trong mấy mươi năm, giáo sư, nhạc sĩ Trần Văn Khê với bà là anh em kết nghĩa với tình “huynh muội” sâu đậm. GS Trần Văn Khê luôn gọi bà là “hiền muội” và bà gọi ông là “hiền huynh”. Năm 1986 khi còn ở Pháp, GS Trần Văn Khê được nghe Hỷ Khương ngâm thơ, ông viết: Thương mến tặng tiếng ngọc của Tôn Nữ Hỷ Khương: ... Đêm khuya thưởng thức tiếng em ngâm/ Theo sát lời thơ giọng bổng trầm/ Có giọng ngân dài, khi đổ hột/ Dứt bài còn vọng mãi dư âm...

Vào năm 1964, thi sĩ Vũ Hoàng Chương đã viết về Hỷ Khương: Ngai vàng chót vót năm đời trước/ Tiếng ngọc bâng khuâng một kiếp này. Nếu tính theo trực hệ từ đời vua Minh Mạng, Tôn Nữ Hỷ Khương thuộc đời thứ năm. Dòng dõi của bà còn có hai nhà thơ Tùng Thiện Vương và Tuy Lý Vương - hai ông hoàng triều Nguyễn làm thơ rất hay đến độ dân gian so sánh: Văn như Siêu Quát: vô Tiền Hán/ Thi đáo Tùng Tuy: thất Thịnh Đường.
Không chỉ có thơ của các văn nhân viết về Hỷ Khương, năm 2009, nhà văn Ninh Giang Thu Cúc còn viết hẳn cuốn sách Hành trình thơ của một Công Tằng Tôn Nữ về bà. Hẳn những gì viết về thơ và cuộc đời của nhà thơ Hỷ Khương như những “chút tình còn lại” giữa những người đang sống với nhau trong hành trình thời gian như vó câu qua cửa của kiếp người.
Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương xuất hiện trên các báo từ năm 1959, hiện sống tại TP.HCM. Bà đã in: Đợi mùa trăng (1964), Mộng thanh bình (1970), Còn gặp nhau (1999), Bâng khuâng tình khúc (2001), Hãy cho nhau (2004), Nước vẫn xanh dòng (2005), Thơ tình và tình thơ (2006), Thơ dâng cha mẹ (2007), Hồi ức về cha tôi “Ưng Bình Thúc Dạ Thị” (1996, tái bản bổ sung vào 2002, 2011).

Hoàng Nhân
Thể thao & Văn hóa


***
facebook
youtube
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
14/07/2021(Xem: 5533)
Âm nhạc trong ngày giản cách ! Kính dâng Thầy bài thơ để sách tấn các bạn đang chịu phong tỏa giản cách khắp nơi từ Việt Nam đến Sydney đang bị ảnh hưởng của biến thể Delta lây lan .. Kính chúc Thầy mọi điều cát tường luôn hiện đến , HH Âm nhạc, thơ văn không thể thiếu trong cuộc sống ! Xã hội, bối cảnh ...khiến sáng tạo đổi thay Âm điệu, tiết tấu biểu hiện nội tâm được hài hoà ! Yêu thích ...đấy do tương quan đồng cảm xúc
13/07/2021(Xem: 5235)
Hôm nay, chúng ta cùng bàn với nhau về đề tài Hạnh Phúc Hạnh Phúc, là một đề tài rất xưa cũ nhưng bao giờ nó cũng mới như ngày hôm nay, vì nó chính là điều mà chúng ta và cả toàn nhân loại này không ngừng tìm kiếm, nghĩ về... Có bao giờ con người không sống vì hạnh phúc? Hầu như mục tiêu của đại đa số con người của thời đại này là vươn đến sự thành công, giàu có, và dường như không ai bảo ai mọi người đều công nhận rằng hạnh phúc thường đi đôi với sự giàu sang.. Thế nhưng, có một câu nói thật đơn giản song khiến chúng ta suy tư rất nhiều: ''Người giàu chưa hẳn là người hạnh phúc, mà người hạnh phúc mới là người giàu''(Due de Levi's) Theo ý nghĩa câu nói trên, chúng ta có thể phân chia hạnh phúc làm hai loại.
09/07/2021(Xem: 7539)
Cơ quan nào trong cơ thể cũng đều quan trọng ! Như công xưởng liên tục hoạt động mỗi ngày Hai bốn giờ , bảy trên bảy ... không mệt mỏi năm rộng tháng dài Chợt đôi lúc ... thiếu nhớt thay nên ngừng trệ !
08/07/2021(Xem: 5909)
Chiều lên núi ngắm mây trời bát ngát Bóng thiên thu thoáng hiện giữa muôn trùng. Lòng đạo sỹ ngỡ như nghìn cánh hạc Bay qua đời...tan loãng giữa không trung.. Chiều lên núi áo sương mù vai phủ Đốt trầm hương ta nhớ đến Người xưa. Gót chân hoang của kiếp đời lam lũ Đã chìm sâu... khi tâm tưởng sang mùa .
07/07/2021(Xem: 4580)
Tuổi già tóc bạc da nhăn Sanh lão bệnh tử thường hằng xảy ra Là Chân Lý sống đó mà Phật Ngôn khai thị giúp ta an đời ( chớ sợ chết ) Niềm tin Chánh Pháp nào lơi Thực hành thiện nghiệp nhẹ vời tâm tư Não phiền thôi nhé gĩa từ An vui thanh tịnh ngay chừ Vãng sanh Chết về đâu chẳng ai rành? Còn sống tranh thủ làm lành gieo nhân Chớ hoang tưởng dựa Thánh Thần Một lòng Chánh Niệm tự thân trau giồi ( Niệm Phật ) Xã buông Nhị Chấp đi thôi ( Ngã, Pháp ) Lìa ngay Tứ Tướng nở rồi Liên Hoa ( Ngã, Nhân, Chúng sanh, Thọ giả ) Trở về Chân Tánh quê nhà Nhất Chân pháp giới Ta Bà không hai
07/07/2021(Xem: 10560)
Đâu phải .... đợi đại dịch thế kỷ này người ta mới run sợ ! Xưa nay chưa ai trốn thoát thần tử ...sao mãi âu lo Đến không biết trước ...đừng xem tử vi để đoán mò Cần nắm vững thấu hiểu....hiên ngang đối diện !
07/07/2021(Xem: 5772)
Thân Tứ Đại gồm: Đất Nước Gió Lửa Vạn vật Vô Tình kết hợp sau xưa Loài Hữu Tình có thêm phần Kiến, Thức Bảy Đại này luôn trọn vẹn chẳng thừa ( Đất, Nước, Gió, Lửa, Không, Kiến, Thức )
05/07/2021(Xem: 6043)
Con xin giới thiệu Thi Đàn Chư Tăng cảm hoạ chứa chan vị Thiền Khính đề Thầy Thích Chúc Nguyên Thầy Viên Thành cũng dụng quyền đề thơ Xướng hoạ cảm tác luôn nờ! Khánh Tuế, Tưởng Niệm lời thơ tỏ bày Cảm Đề cảnh thái trời mây Quyện hoà Đạo vị chuyển lay tâm hồn Trang Nhà Quảng Đức "Thiền Môn" Tải đăng mời gọi dập dồn tài năng Chư Cư sĩ đóng góp hằng Chủ Biên Nguyên Tạng Thích hăng hái làm
04/07/2021(Xem: 5164)
Kính dâng Thầy bài thơ khi chợt nghiệm ra mình có một thói quen rất tốt là thích nghe pháp thoại và đọc sách và chính nhờ 254 bài pháp thoại của Thầy trong mùa đại dịch mà tốc độ của niềm tin Phật Pháp lại làm tăng giá trị thói quen con có thế nên những sự việc tiêu cực xảy ra trong quá khứ và hiện nay trong cuộc sống đã không làm con chùn bước . Kính đa tạ Thày và kính chúc sức khỏe Thầy , HH Thói quen tốt không tự nhiên sinh ra mà có ! Là chuỗi rèn luyện, tu dưỡng hằng ngày Phải chăng cần ...niềm tin không chuyển lay ? Giúp cơ hội sống theo cách mình mong muốn ! Đọc sách, nghe pháp thoại thời gian nào phí uổng Tốc độ niềm tin ...giúp tìm ra tiếng nói bản tâm Định hướng mục tiêu ...không thể sai lầm Thấu hiểu giá trị nên cải tiến liên tục !
04/07/2021(Xem: 4465)
Thật đầy đủ những lời trao đổi Gởi Ai thầm tâm sự mở khơi Tận phút giây nói tràn tâm thái Diệu Tâm! Em hiện hữu trên đời!.. Nếu si cuồng đánh mất Bản Tâm| Mất đi Báu Vật quá tuyệt vời! Bao tháng năm quay cuồng chới với, Chợt Em reo thức tỉnh chơi vơi!
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]