Chùm thơ mang hương vị đời & đạo
THƠ TUỆ THIỀN (LÊ BÁ BÔN) TRONG MỘT SỐ
TUYỂN TẬP VÀ TRANG WEB VĂN HỌC CHUYÊN NGHIỆP
-----
A.- THƠ TRONG MỘT SỐ TUYỂN TẬP
(Thơ trích trong Đường Về Minh Triết;
1989-2005; NXB Văn Nghệ, 2007).
* Tuyển thơ Văn Thơ Việt - tập 1
(NXB Văn hóa-văn nghệ, 2011)
GẶP LẠI VẦNG TRĂNG
Chen lấn mười năm quên ngắm trăng
Về quê gặp lại giữa đêm rằm
Trăng ngoài ấy, trăng trong ta hội ngộ
Lợi danh nào đổi được ánh trăng tâm?
--
TRẦM TƯ HI MÃ
(Gửi người bạn nhà giáo)
Thời thực dụng, thế tình đầy khom cúi
Chỉ trầm tư Hi Mã cứu nhau thôi
Chắn bão táp những mái đầu thơ dại
Để nghìn sau còn gặp gỡ Con Người.
--
MỘT NÉT QUÊ EM
(1990)
Tôi về Bà Rịa mùa Noel
Mùa trời đất thanh thản nhân từ
Nơi đây ngày đông quên giá rét
Nên lũ cò nhẹ cánh nhàn du
Bà Rịa có em thêm yêu thương
Thêm tâm hồn phai nhạt nhiễm ô
Cơm áo không lấp vần thơ cũ
Li chanh đường mát ngọt ước mơ
Nét đồng nội dịu hiền ánh mắt
Phố thay dáng mới vẫn hương xưa
Chân tình nên nối dài yêu mến
Đường ngoại ô hoa nắng đong đưa
Những cánh hồng cùng em khoe thắm
Những nụ cười nửa lạ nửa quen
Tôi cứ để lòng tôi lãng đãng
Điểm xuyết tha phương một nét tình.
--
SÓNG TÌNH YÊU
(1989)
Ta yêu nhau: cây đời xanh hơn
Tầng ô-dôn bớt những vết thương
Lũ chim gọi nhau về đất hứa
Gã bụi đời giũ áo bất lương
Ta yêu nhau: niềm tin ló dạng
Rét nứt mùa, xuân đã nhú lên
Kẻ ô trọc theo đàn sâu nhỏ
Cởi tối đen hoá cánh bướm vàng
Ta yêu nhau: đất trời độ lượng
Rớt hận thù khỏi ánh mắt đau
Sóng tình yêu toả lan vô tận
Tim bình yên, quên thuở nát nhàu
Ta yêu nhau: lòng ta trong hơn
Không để tình yêu hoá oán hờn
Nụ hôn thương nỗi đau trái cấm
Người gặp người giữa cõi bán buôn.
-----
* Tuyển tập Thơ Nhà Giáo Việt
(Tổng tập; NXB Văn hóa dân tộc, 2010)
GẶP LẠI VẦNG TRĂNG
(Như trên)
--
TĨNH TÂM Ở QUÁN
Trầm tư quán cóc ven đồi
Hương cà phê sớm quyện lời tâm kinh
Thương người tất bật vô minh
Chút vui xanh xám bên nghìn đắng cay.
--
TÌNH YÊU CÚC VÀNG
(1989)
Ánh mắt em mang mùa xuân đến sớm
Trái tim tôi Thượng Đế cấy tình yêu (*)
Tôi trân trọng - thôi gian tham trái cấm
Để sắc hương đọng mãi giữa vô cùng
Đã si dại tìm tình trong dục lạc
Bao ghét ghen đóng bít cửa thiên đường!
(Thượng-Đế-trong-ta muôn đời có mặt
Khi cõi lòng biết tỉnh thức-yêu thương)
Những cay đắng giờ hoá thân minh triết
Tôi yêu em như yêu nét cúc vàng
Quên rét mướt, gọi mùa xuân đến sớm
Sắc dịu hiền cứu rỗi trái đất đau.
--
(*): Thượng Đế: Chân lí tuyệt đối, bản thể vũ trụ,
tánh Viên Giác, Chân-Thiện-Mĩ.
-----
* Thơ Nhà Giáo - tập 15
(NXB Văn hóa dân tộc; 03 bài trong tổng tập & 02 bài khác)
TỰ DO
Khi tâm hồn vút lên Hi Mã
Ta ung dung vào giữa chợ đời
Lòng mở cửa – yêu thương không vị ngã
Thì cần chi kích thích tố dựng niềm vui
Mọi nhãn hiệu đeo mang chừ vứt bỏ
Ta tự do tự tại giữa vô thường
Sáng chủ nhật lên đồi cao hóng gió
Trải giấc nồng ngoài tiếng hát trùng dương.
--
VU LAN TRONG TÔI
Cha đã sống như loài cây đứng thẳng
Không tham ô, không luồn cúi đảo điên
Thì ắt hẳn linh hồn xa nẻo ác
Bầu bạn chính nhân, gần gũi thánh hiền
Mẹ tháng ngày chắt chiu từng miếng sống
Nuôi đàn con, lòng mẹ cảm đất trời
Mai nhẹ bước mùa vui dâng trước mắt
Chốn thần tiên chắc đón mẹ về chơi
Lũ chúng con có đứa đi đứa ở
Mùa Vu Lan: mùa hội tụ tình thâm…
Tháng bảy qua rồi, niềm tin ở lại:
Vu Lan vĩnh hằng giữa cõi thiện tâm.
-----
* Nghìn Câu Thơ Tài Hoa Việt
(Bản tái bản lần 4; NXB Hội nhà văn, 2013)
KHÔNG ĐỀ
Chất chứa những cằn nhằn
Hồn lô nhô sỏi đá!...
Chút lặng thầm hỉ xả
Sỏi đá dậy hồn thơ…
--
TÔI NGHE
Tôi nghe dưới cơn địa chấn
Có lòng đen tối của mình
Nghe chút nhân từ hoà ái
Sáng trong thánh thót tiếng chim
Nghe nhành hoàng mai điểm nụ
Động hồn xuân triệu thiên hà
Nghe thiền tâm vừa tỉnh thức
Thật biết yêu người-yêu ta
Nghe bước luân hồi thăng hoa
Tạm cư vì sao Minh Triết
Nghe giữa bất sinh bất diệt
Hoá thân Bồ Tát đi-về…
--
(Bài này chọn khổ đầu & cuối)
-----
* Tấm Lòng Nhà Giáo - tập 9
(NXB Giáo dục Việt
HỒN QUÊ
Cha đem chôn xác con chim nhỏ
Không để nanh mèo xé tuổi thơ…
Bốn mươi năm, tôi còn nhớ rõ
Hồn quê ngày ấy thắm nhân từ.
--
NHỚ HỌC TRÒ CŨ
Sửa được bao lỗi lầm quá khứ
Đáy lòng tôi thấp thoáng niềm vui
Chợt nỗi buồn rưng rưng cửa lớp
Vết thương em ngày ấy, bây giờ…?
--
GẶP LẠI VẦNG TRĂNG
(Như trên)
-----
* Tấm Lòng Nhà Giáo - tập 10
(NXB Giáo dục Việt
MÌNH CẢM THƠ MÌNH
Đường trần thế lợi danh chen lấn
Chút tà tâm là đánh rơi mình…
Ai có thể ung dung Chân Thiện Mĩ
Nếu thiếu vần thơ thanh khiết trái tim? (*)
Nên gìn giữ điệu vần minh triết
Giữa thế gian đen trắng xô bồ…
Mang năng lượng thiện lành tỏa khắp
Cát bụi chợ đời không lấp nổi tiếng thơ. (**)
--
(*) & (**): Những câu thơ trong Đường Về Minh Triết.
--
(Toàn tập Đường Về Minh Triết-có bổ sung; có bảng mục lục ở cuối file:
https://thuvienhoasen.org/a22566/duong-ve-minh-triet).
----------------
B.- THƠ TRONG VÀI TRANG WEB VĂN HỌC
* Vanchuongviet.org
TRÀ ĐẠO CUỐI NĂM
Không thể níu những lợi danh trần thế
Thì nhâm nhi hương vị của phù vân
Thân chớm mỏi… không dung cơn túy lúy
Nhấp chung trà lãng đãng chút tình xuân
Trà cuối năm không ai người đối ẩm
Ta nỗi-niềm-bạn-lữ với mười phương
Chút yêu mến cũng ấm lòng tri túc
Giữa phù vân thấp thoáng những thân thương
Ta dốt đặc cái lễ nghi trà đạo
Nên nhâm nhi rất dân dã rất thiền
Như cái thuở chưa phân chia trời-đất
Gã tục phàm thi phú với thần tiên
Chung trà đạo cho lòng trần bớt tục
Để sáng mai: năm mới trọn tâm hồn
Tận nhân lực và biết tri thiên mệnh (*)
Trân trọng mình – cảm tạ cả càn khôn…
--
(*): Thiên mệnh: đại luật vận hành của vũ trụ.
--
TĨNH TÂM Ở QUÁN
(Như trên)
--
TRỞ VỀ MÁI NHÀ XƯA
Có những phận người không mái ấm
Tuổi thơ hạnh phúc đã rách bươm
Áo cơm trộn lẫn lời cay đắng
Bán hồn nhiên - mua những tủi hờn
Có những phận người không mái ấm
Ôm ấp nhau mà lắm đoạn trường
Thị phi chất chứa bao điên đảo
Gian dối che mờ ánh mắt thương
Có những phận người không mái ấm
Lòng bơ vơ không chốn quay về
Vết thương khắp nẻo đời tranh lấn
Khát thèm an trú giữa tình quê…
Tìm đâu mái ấm hồn lưu lãng?
Đâu giữa vô thường chốn bình yên?...
Câu kinh ngân vọng lời thương cảm
Khơi lại nguồn xưa chút Tâm Thiền
Dừng tâm: về lại Mái Nhà Xưa
(Mái ấm bẵng quên - thuở luân hồi)
Quốc Độ Tâm Linh ngời tuệ giác (*)
Thương nỗi niềm du tử trùng khơi.
--
(*): Quốc Độ Tâm Linh: Biệt ngữ chỉ tâm thái
tín ngưỡng tâm linh mang tính chất tôn giáo
hướng thiện-hướng thượng (Chân-Thiện-Mĩ).
Tâm thái tín ngưỡng này có thể hiện hữu ở
người theo tôn giáo hoặc không theo tôn giáo.
Một số nhà khoa học gọi bản thể tâm linh là
trường ý thức, trường điểm không, trường
tiềm năng, trường thống nhất.
--
SÓNG TÌNH YÊU
(Như trên)
--
LỄ CHÙA ĐẦU XUÂN (*)
(Thơ thiếu nhi)
Không đì đùng pháo nổ
Ngày xuân thật hiền hòa
Tiếng chuông chùa chúc Tết
Lời bình yên ngân nga
Em lên chùa lễ Phật
Cầu năm mới thiện lành
Bớt tham sân si mạn
Thêm nụ cười tâm xuân
Em lên chùa lễ Phật
Nghe chan chứa tình người
Yêu từng lời cây cỏ
Thương từng trái tim đời…
Không đì đùng pháo nổ
Ngày xuân thật hiền hòa
Tiếng chuông chùa chúc Tết
Lời bình yên ngân nga.
--
(*):“Có thể có tinh thần tôn giáo mà không theo tôn giáo
nào, tín ngưỡng nào”. (Đường Về Minh Triết; Tuệ Thiền).
--
CHÙM THƠ THIỀN (*)
1.
Nhìn vô tác
Thấy tỏ tường
Vọng tưởng hóa Chân Như
Cực lạc quyện từ bi
Ánh Viên Giác hốt nhiên trùm khắp chốn
Giữa vầng trăng
Một niệm vô ngôn.
2.
Im lặng cái “tôi”
Tâm thấy tâm
Trăng vĩnh hằng hiển lộ
Dứt đối kháng
Bặt tị hiềm hơn thua nhân-ngã
Phóng hạ đồ đao
Phật hiện tiền.
3.
Dừng bước tâm hành
Mây vô minh dần tan
Vầng trăng xưa thấp thoáng
Vơi bao ràng buộc chợ đời…
Chợt tiếng chim
Bừng sáng
Tâm Không.
4.
Dừng tâm rong ruổi
Đêm nay ngồi quán chiếu cái “tôi”
Tịnh độ không xa ngái
Rưng rưng một thoáng Chân Như
Tuồng như giữa tùng lâm Đâu Suất
Trăng khuya đối ẩm
Chia sẻ bình yên với đất trời.
5.
Cảm nghiệm cái “tôi”
Hốt nhiên trực ngộ
Tâm Không…
Giữa chợ đời
Trăng Lăng Già tịch chiếu
Bể khổ vơi dần
Thấp thoáng từ bi.
--
(*): “Tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là đạo lí của vũ trụ, là mẫu số chung của ý nghĩa cuộc sống, là Thiền; mang năng lượng tích cực có lợi cho toàn vũ trụ, cho sự thăng hoa trí tuệ-tâm linh chung của tất cả”. “Tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là minh sư vĩ đại nhất của chính mình”. (Đường Về Minh Triết; Tuệ Thiền Lê Bá Bôn).
--
NGÀY GIỖ MẸ
Một bình hoa và một nén nhang thơm
Con niệm Phật kính dâng ngày giỗ mẹ
Giữ chính tâm để nhiệm mầu nghi lễ
Con nguyện cầu linh hồn mẹ siêu thăng
Con không muốn mẹ kết duyên ngạ quỷ
Nên chẳng mâm cao cỗ lớn đua đòi
Ngày giỗ mẹ đâu phải ngày hoan hỉ
Nên chẳng tiệc tùng rượu thịt đãi bôi
Con thương nhớ làng quê mình ngoài ấy
Tiếng chuông chùa đi biệt thuở chiến tranh
Mẹ tất bật với tháng năm cơm áo
Chánh Đạo chưa nghe để kết duyên lành!
Con trôi nổi… gặp nẻo về bến giác
Thương bao linh hồn còn mãi lênh đênh
(Sống tà kiến gieo nhân vào cõi khổ
Giữa vô minh say đắm mãi vô minh)...
Một bình hoa và một nén nhang thơm
Con niệm Phật xin nguyện cầu cho mẹ
Giữ thiện tâm để nhiệm mầu nghi lễ
Chúc mẹ an lành - tâm thức thăng hoa.
--
(http://www.vanchuongviet.org/index.php?comp=tacpham&action=detail&id=20542).
-----
* Thivien.net
(Viện Thơ - thơ VN & thế giới)
GẶP LẠI VẦNG TRĂNG
HỒN QUÊ
KHÔNG ĐỀ
MÌNH CẢM THƠ MÌNH
MỘT NÉT QUÊ EM
NHỚ HỌC TRÒ CŨ
SÓNG TÌNH YÊU
TĨNH TÂM Ở QUÁN
TÌNH YÊU CÚC VÀNG
TÔI NGHE
TRẦM TƯ HI MÃ
TỰ DO
VU LAN TRONG TÔI
(Như trên)
--
TỈNH THỨC
Đi trên mặt đất
Với tâm-đang-là
Bỗng nhiên Tịnh độ
Xanh chồi trổ hoa
Một ngày lao tác
Với lời-vô-ngôn
Gặp Phật, Bồ tát
Hoá thân đời thường
Đêm về cô tịch
Đối ẩm cùng trăng
Đượm tình bạn lữ
Khắp cả vĩnh hằng
Cái “tôi” chuyển hoá
Phiền não lụi tàn
Thái dương hiển lộ
Mây đen dần tan.
--
(http://www.thivien.net/Tu%E1%BB%87-Thi%E1%BB%81n/author--LZR0gIvOK5q7na3UUe5GQ?ViewMode=Linear).
-----
* Văn học Việt
(Tạp chí online)
(Bài thơ Trà Thiền có trích đoạn sử dụng trong tiểu luận Tìm Hiểu Thơ Thiền Việt Nam Hiện Đại của tác giả Huỳnh Quán Chi - tiến sĩ Ngữ văn, giảng viên Đại học Tiền Giang).
TRÀ THIỀN
Hương trà thanh thoát
Dứt bặt tâm ngôn
Tuệ giác siêu việt
Thắm hoa cõi Thường
Trời đất bao la
Về trong một niệm
Quên người, quên ta
Vầng trăng tịch chiếu
Vị trà thoát tục
Dứt bặt tâm hành
“Chúng sinh tức Phật” (*)
Pháp giới thanh xuân
Tâm Không-diệu dụng
Bất lập nhị nguyên
Duyên lành toả khắp
An vui cõi Thiền.
--
(*): “Phàm phu tức Phật, phiền não tức bồ-đề”-
một thiền thoại cho trực giác tâm linh.
-----
* Thuvienhoasen.org
(Mục Văn Học Phật Giáo)
(Bài thơ Dấn Thân được nhà nghiên cứu Lê Huy Trứ sử dụng để kết thúc một bài viết của ông - Bài Kệ Thị Tịch Của Thiền Sư Tịnh Giới).
DẤN THÂN
Từ khi lộ ánh trăng thiền
Tri ân sâu nặng cơ duyên cuộc đời
Vô ngôn sáng giữa muôn lời
Dấn thân thế sự, chẳng rời Tánh Không.
--
(https://thuvienhoasen.org/a24937/bai-ke-thi-tich-cua-thien-su-tinh-gioi).
-----------------
C.- PHỤ LỤC: THỰC HÀNH THIỀN ĐỊNH
* Chungta.com
HƠI THỞ MINH TRIẾT
(Bài thực hành)
Thở vào, cảm nhận hơi vào
Thở ra, cảm nhận hơi ra
Chú tâm lắng nghe hơi thở
Vọng tâm vọng tưởng dần xa
Toạ thiền hoặc không toạ thiền
Miễn sao ngồi thật an nhiên
Thở đều, hơi dài và nhẹ
Vơi bao nghiệp chướng ưu phiền
An định: dễ thấy cái “tôi”
Cái khuôn tâm não tháo lơi
Tự tri là gốc minh triết
Tỉnh thức vô ngã chiếu soi
Thở vào, cảm nhận hơi vào
Thở ra, cảm nhận hơi ra
Chú tâm lắng nghe hơi thở
Trí tuệ tâm linh thăng hoa
Y học có nhiều chứng minh
Công năng của hơi-thở-thiền
Nhân điện điều hoà cơ thể
Năng lượng vũ trụ diệu huyền
Vật lí có nhiều chứng minh
Tâm năng của hơi-thở-thiền
Lan toả duyên lành vô tận
Thiện ích khắp nẻo chúng sinh
Thở vào, lắng nghe hơi vào
Thở ra, lắng nghe hơi ra
Dần dần biết nghe vọng tưởng
Chân Tâm cực lạc khai hoa…
(Trích trong Gợi Ý Về Minh Triết Tâm Linh & Cuộc Sống.
http://chungta.com/nd/tu-lieu-tra-cuu/goi-y-ve-minh-triet-tam-linh-cuoc-song.html).
------------------------------------------------
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D835412123.-%3B)