Thơ Đường

HT. Thích Như Điển

dịch

 

Bài 1 - VG 225 (PV, 18.4.2018)

 

城 外 土 饅 頭 – (王 梵 志)

 

城 外 土 饅 頭，

餡 草 在 城 裡。

一 人 吃 一個，

莫 嫌 沒 滋 味。

 

Thành Ngoại Thổ Man Đầu

Vương Phạm Chí

 

Thành ngoại thổ man đầu

Hãm thảo tại thành lý

Nhất nhân ngật nhất cá

Mạc hiềm một tư vị

 

Hãm: nhân

Hiềm: chê

Tục truyền đây là hóa thân của Văn Thù Bồ Tát

 

Ngoài thành Thảo Man Đầu

của Vương Phạm Chí

 

Thổ Man Đầu xưa nay vẫn vậy

Ngoài thành kia vùng vẫy ra sao

Làm cho cây cỏ tiêu hao

Thành kia vẫn thế biết bao tháng ngày

 

Người  ăn uống  xưa nay vẫn thế

Chỉ bày trò dâu bể ai hay

Chớ chê sanh tử đường ngay

Bao nhiêu vị đắng lẫn cay thấm dần.

 

Thích Như Điển

dịch theo thể song thất lục bát

 

 

Bài 2 - VG 224 (PV, 19.01.2018)

 

在  獄  詠  蟬

(駱 賓 王)

 

西  陸  蟬  聲  唱，

南  冠  客  思  深。

不   堪   玄   鬢   影，

來  對  白  頭  吟。

露  重  飛  難  進，

風  多  響  易  沉。

無  人  信  高  潔，

誰  為  表  予  心？

 

Tại ngục vịnh thiền

 

Tây lục thiền thanh xướng,

Nam quan khách tư thâm.

Bất kham huyền mấn ảnh,

Lai đối bạch đầu ngâm.

Lộ trọng phi nan tiến,

Phong đa hưởng dị trầm.

Vô nhân tín cao khiết,

Thùy vị biểu dư tâm ?

Lạc Tân Vương

 

Trong tù vẳng tiếng ve sầu

 

Phía Tây ve cùng hót

Phía Nam khách trầm kha.

Chẳng kham đen màu tóc

Đến bạc đầu ngâm nga.

Sương dày khó lan tỏa

Gió nhiều dễ vang xa.

Chẳng ai tin nồng nhiệt

Ai người rõ tâm ta ?

 

Thích Như Điển

dịch theo lối ngũ ngôn

 

 

Bài 3 - VG 222 (PV, 10.10.2017)

 

月 下 獨 酌 其 一  (李 白 – Lý Bạch)

 

花  間  一  壺  酒，

獨  酌  無  相  親。

舉  杯  要  明  月，

對  影  成  三  人。

月  既  不  解  歡，

影  徒  隨  我  身。

暫  伴  月  將  影，

行  樂  須  及  春。

我  歌  月  徘  徊，

我  舞  影  零  亂。

醒  時  同  交  歡，

醉  後  各  分  散。

永  結  無  情  遊，

相  期  邈  雲  漢。

 

Nguyệt hạ độc chước kỳ 1

 

Hoa gian nhất hồ tửu,

Độc chước vô tương thân.

Cử bôi yêu minh nguyệt,

Đối ảnh thành tam nhân

Nguyệt ký bất giải hoan,

Ảnh đồ tùy ngã thân.

Tạm bạn nguyệt tương ảnh,

Hành lạc tu cập xuân.

 

Ngã ca nguyệt bồi hồi,

Ngã vũ ảnh linh loạn.

Tỉnh thời đồng giao hoan,

Túy hậu các phân tán.

Vĩnh kết vô tình du,

Tương kỳ mạc Vân Hán.

(Lý Bạch)

 

Một mình thưởng rượu dưới trăng (kỳ 1)

của  Lý Bạch

 

Giữa hoa một bầu rượu

Riêng thưởng chẳng người thân.

Nâng ly cần trăng tỏ

Một mình thành ba thân

Trăng tròn chưa mừng hiểu

Bóng cứ ngã theo thân

Phân nửa ánh trăng khuất

Vui thay đầy cả Xuân.

 

Ta ca trăng chẳng đáp

Ta múa trăng lung linh.

Lúc tỉnh hai là một

Say rồi mỗi riêng mình.

Giống hồi gặp Vân Hán

Luôn kết chốn vô tình.

 

Thích Như Điển

dịch ra loại thơ ngũ ngôn

 

 

Bài 4 - VG 221 (PV, 04.8.2017)

 

 

相  思  豆   （王  維）

紅 豆 生 南 國，

春 來 發 幾 枝。

願 君 多 采 擷，

此 物 最 相 思

 

Đậu Tương Tư

(Vương Duy)

 

Hồng đậu sanh nam quốc

Xuân lai phát kỷ chi.

Nguyện quân đa thái hiệt,

Thử vật tối tương tư.

 

Dịch:

 

Phía Nam nhành đậu đỏ

Xuân đến cành lá sanh

Nguyện cho hằng phát triển

Việc ấy thật thiện lành.

 

Thích Như Điển

dịch theo lối ngũ ngôn tứ tuyệt.

 

Cành xanh đậu đỏ phía Nam

Cho hay ai đó đã làm nên danh

Mùa Xuân lá trổ đầy cành

Sanh sôi nẩy nở như nhành đào hoa

Xin cho những kẻ xa nhà

Vẫn luôn phát triển như đà năm xưa

Dẫu cho vật đổi sao dời

Tấm lòng trung tiết để đời ai hay.

 

Thích Như Điển

dịch theo lối thơ lục bát.

 

     (Dùng vật chỉ người, Đậu đỏ, đậu tương tư, hạt đậu dễ làm người lưu luyến… dùng ám chỉ cho Vương Duy, thất chí với triều đình, nhưng lại là nhân tài…)

 

Bài 5 - VG 220

 

竹 里 館

（王 維）

 

獨 坐 幽 篁 裡，

彈 琴 復 長 嘯。

深 林 人 不 知，

明 月 來 相 照。

 

Trúc Lý quán

(Vương Duy)

 

Độc tọa u hoàng lý

Đàn cầm phục trường khiếu

Thâm lâm nhân bất tri

Minh nguyệt lai tương chiếu

 

Nơi rừng trúc

Ở tận chốn thâm sâu

Khảy đàn để giải sầu

Rừng già ai biết đến

Ngày mai lại trăng thâu.

 

HT. Thích Như Điển

dịch ra thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt

 

 

Nơi rừng trúc

Cảnh riêng một dải u sầu

Tình chung một nỗi lo âu đã nhiều

Cung đàn ở cảnh phiêu diêu

An vui tự tại như điều nghĩ suy

Rừng sâu cây cỏ vui vầy

Ai hay cảnh đấy người đây xót lòng

Ở đời ai rõ sạch trong?

Rồi đây chiếu tỏ trên dòng sông xưa.

 

HT. Thích Như Điển

dịch ra thể lục bát

 

Bài 6 - VG 219 (06.2017)

 

雜 詩 （1）

（王 維）

君 自 故 鄉 來，

應 知 故 鄉 事。

來 日 綺 窗 前，

寒 梅 著 花 未。

 

 

Tạp Thơ (1)

Vương Duy

 

Quân tự cố hương lai

Ưng tri cố hương sự

Lai nhật ỷ song tiền,

Hàn mai trước hoa vị?

 

Dịch:

 

Người từ cố hương đến

Mang nhiều chuyện quê nhà

Ngày qua bên song cửa

Mai lạnh đà nở hoa?

 

Thích Như Điển

dịch theo lối ngũ ngôn tứ tuyệt

 

Người đâu từ chỗ xa xôi

Đến đây để báo tin trời nhạn đưa

Xưa nay ai rõ mọi điều

Cũng nên tìm lại ánh thiều quang xoay

Hết đêm rồi lại đến ngày

Bên song cửa sổ tựa tay chờ thời

Mai vàng những cánh chơi vơi

Chờ ngày hé nụ tuy thời còn vương.

 

Thích Như Điển

dịch ra thể thơ lục bát

 

 

 

 

 

Bài 7 - VG 218 (PV, 05.12.2016)

 

有  空
道 行 禪 師 (1072-1127)

作 有 塵 沙 有，
為 空 一 切 空。
有 空 如 水 月，
勿 著 有 空 空。
 
Hữu Không

Đạo Hạnh Thiền Sư

(1072 - 1127)

 

Tác hữu trần sa hữu,
Vi không nhất thiết không.
Hữu, không như thủy nguyệt,
Vật trước hữu không không.

Có không

 

Làm sao có được vi trần

Có kia cũng chỉ một phần trần sa

Không kia, không cả Ta Bà

Mọi nơi, mọi cảnh đều là Chân Không

Có không ta chẳng nặng lòng

Trăng kia, nước nọ cuối dòng cũng không

Chớ nên dính mắc vào trong

Có không, không có, đâu vòng tử sinh.

 

Thích Như Điển dịch

 

 

Bài 8 - VG 217 (PV, 05.12.2016)

 

感  遇  -  (張  九  齡)

 

唐 ‧ 張 九 齡 ‧

蘭 葉 春 葳 蕤，

桂 華  秋 皎 潔。

欣 欣 此 生 意，

自 爾 為 佳 節。

誰 知 林 棲 者，

聞 風 坐 相 悅。

草 木 有 本 心，

何 求 美 人 折？

唐 ‧ 張 九 齡 ‧《 感 遇 》

 

Cảm ngộ

Trương Cửu Linh

 

Lan diệp xuân nuy nhuy

Quế hoa thu kiểu khiết

Hân hân thử sanh ý

Tự nhĩ vi giai tiết.

Thùy tri lâm tê giả

Văn phong tọa tương duyệt

Thảo mộc hữu bổn tâm

Hà cầu mỹ nhân chiết.

 

Cảm ngộ

 

Tuy Xuân đến lá Lan vẫn héo

Thu dầu sang hoa Quế vẫn hương

Vui thay ý nghĩ lạ thường

Chính người tự tại còn vương nỗi nầy

Ai có thể rõ bày rừng núi?

Ngồi vui nghe tiếng suối đâu đây

Cỏ cây còn có hồn nầy

Làm sao hiểu được đọa đày thế nhân?

 

Thích Như Điển

dịch ra thể thơ song thất lục bát.

 

 

 

Bài 9 - VG 216

 

告  疾  示 眾  -  (滿 覺),

(1052-1096)
春 去 百 花 落
春 到 百 花 開
事 逐 眼 前 過
老 從 頭 上 來
莫 謂 春 殘 花 落 盡
庭 前 昨 夜 一 枝 梅

Cáo tật thị chúng

(Mãn Giác Thiền Sư)

Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

Nhân bệnh dạy chúng

Mãn Giác Thiền Sư

Xuân qua xuân lại mấy lần

Hoa Xuân rơi rụng cũng ngần ấy thôi

Xuân là tất cả đất trời

Trăm hoa đua nhụy đón mời Xuân sang

Cuộc đời như thể mây tan

Trải qua mọi cảnh cung đàn biệt ly

Người xưa đâu quản sá gì

Dẫu cho tóc bạc không vì xôn xao

Xuân đi ai bảo xuân nào

Hoa kia còn mãi trôi vào không trung

Cành mai một nhánh trùng phùng

Đêm qua sân trước như chừng nở hoa.

Thích Như Điển

dịch

 

Bài 10 - VG 215 (PV, 06.8.2016)

 

 

題 都 城 南 莊

(崔 護）

去 年 今 日 此 門 中 
人 面 桃 花 相 映 紅 
人 面 不 知 何 處 去 
桃 花 依 舊 笑 東 風

 

 

Đề Đô Thành Nam Trang

(Thôi Hộ)

 

Khứ niên kim nhật thử môn trung 
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng 
Nhân diện bất tri hà xứ khứ 
Đào hoa y cựu tiếu đông phong.

 

Nam Trang ở Thành Đề Đô

(Thôi Hộ)

 

Năm qua còn lại những gì

Ngày nay trước ngõ còn ghi lối mòn

Lòng người như nét xuân son

Hoa đào tươi thắm mãi còn đâu đây

Cho hay nhân thế xưa nay

Ở đâu rồi cũng chốn nầy bình yên

Hoa đào vẫn cứ như nhiên

Mỉm cười gió thoảng từ miền đông sang

Thích Như Điển dịch

 

 

Bài 11 - VG 213

 

送元二使安西

 

渭城朝雨浥輕塵，

客舍青青柳色新。

勸君更儘一杯酒，

西出陽關無故人。

 

Tống Nguyên nhị sứ An Tây

 

Vị Thành triêu vũ ấp khinh trần,

Khách xá thanh thanh liễu sắc tân,

Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu,

Tây xuất Dương quan vô cố nhân.

 

Vương Duy

 

Tiễn Nhị Nguyên đi sứ An Tây

 

Thành sông Vị mưa ngâu buổi sáng

Ướt bờ vai bởi dáng thư sinh

Bên bờ bóng liễu xanh xanh

Tiếp người quán trọ nơi dành chờ nhau

Khuyên ai đó đừng hay ngần ngại

Cạn một ly để lại ra đi

Thành Tây đến đó một khi

Không còn tri kỷ lấy gì vấn vương.

 

Thích Như Điển

dịch ra thể thơ song thất lục bát

 

 

Bài 12 - VG 212 (PV, 04.01.2016)

 

回鄉偶書                      賀知章

少小離家老大回

鄉音無改鬢毛衰(催)。

兒童相見不相識

笑問客從何處來。

 

Hồi Hương Ngẫu Thư

 

Thiếu thiểu ly gia lão đại hồi

Hương âm vô cải mấn mao thôi

Nhi đồng tương kiến bất tương thức

Tiếu vấn khách tùng hà xứ lai.

 

Hạ Tri Chương

 

Dịch ra thơ lục bát

 

Xa nhà tự thuở còn thơ

Đến khi tóc bạc chần chờ lại quê

Giọng xưa vẫn thế não nề

Tóc mai đã điểm chẳng hề chờ lâu

Trẻ con nhìn kẻ bạc đầu

Biết rằng có biết chẳng câu nệ gì

Cười người từ thuở hàn vi

Ở đâu trở lại cần gì nơi đây?

                                                                              

Thích Như Điển dịch

 

Bài 13 - VG 211 (PV, 04.01.2016)

 

涼州詞                 王翰

葡萄美酒夜光杯

欲飲琵琶馬上催

醉臥沙場君莫笑

古來征戰幾人回

 

Lương Châu Từ

 

Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi,

Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi,

Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,

Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi.

 

Vương Hàn

 

                        Khúc hát ở Lương Châu

 

Rượu nho ngon lạ tuyệt vời

Đựng trong chén ngọc ai thời chẳng hay

Tỳ Ba reo rắc đêm ngày

Ngựa chờ trước ngõ muốn say sao đành

Chiến trường thôi thúc năm canh

Hỏi người tri kỷ sao đành ngã nghiêng ?

Xưa nay chinh chiến triền miên

Mấy ai trở lại nơi miền nguyên sơ.

 

Thích Như Điển

dịch từ tứ thơ chữ Hán

 

Bài 14 - VG (chưa đăng)

 

登 鸛 雀 樓  (王 之 渙)

 

白日依山盡，

黃河入海流。

欲窮千里目，

更上一層樓。

 

Đăng Quán Tước lâu

(Vương Chi Hoán)

 

Bạch nhật y sơn tận,

Hoàng Hà nhập hải lưu.

Dục cùng thiên lý mục,

Cánh thượng nhất tầng lâu.

 

Tính tình (của Vương Chi Hoán) hào phóng ngang ngạnh, thơ cũng như người, khí thế hào hùng, nhiệt tình trào dâng. Các bài thơ của ông được “chuyển thể thành nhạc, lưu mãi trong dân”, được đại chúng yêu chuộng sâu sắc, nhờ đó mà truyền tụng muôn đời. Bởi ông không chuộng khoa cử công danh, nên cuộc đời cũng không được nhiều người biết đến, chỉ từ mộ chí mà thấy được đây là một thi nhân.

Lên lầu Quán Tước

của Vương Chi Hoán

 

Trời trong mây tạnh núi cao

Lòng ai vẫn một anh hào xưa nay

Hoàng Hà nước chảy nhanh thay

Với ta tất cả tháng ngày thương quê

 

Muốn cùng ngàn dặm sơn khê

Mắt tai chạm mặt muôn bề thanh tao

Ở trên tất cả quyền cao

Lòng ta nào khác tiếng gào biển dâng.

 

Thích Như Điển

dịch sang thể thơ lục bát

 

https://quangduc.com/author/about/684/ht-thich-nhu-dien