6. Phẩm Phổ Môn bằng chữ Nôm

Kinh Phổ Môn Chú Giảng

6. Phẩm Phổ Môn bằng chữ Nôm

Thượng tọa Thích Thái Hòa

Nguồn: Thượng tọa Thích Thái Hòa

Diệu Âm phẩm trước nhiệm thay
Quan Âm Bồ Tát phẩm nầy Phổ môn
Danh Quán Tự Tại tiếng đồn
Cổ kim biến tướng càn khôn hiện hình
Chín vòng khổ não chúng sanh
Tiếng chi suốt đó cố tình độ xong
Đương cơ Bồ tát hội trung
Là Vô Tận Ý đầu dòng bậc trên
Quỳ gối xuống chấp tay lên
Trước tòa chiêm ngưỡng kim liên bạch lời
Rằng: “ nghe Bồ tát biện tài
Duyên chi mà suốt tiếng đời vậy vây”
Tiếng vàng truyền thoảng gió bay
Sen đưa phưng phức, ngọc dày khoan khoan
Rằng: “trong sinh chúng muôn vàn
Có điều khổ não kêu oan thiết tình
Chưng giờ khắc suốt âm thanh
Dường như hang tiếng, tợ hình bóng siêu
Dầu ai trì niệm một điều
Tắt phương lửa cháy, cạn triều nước sôi
Vì khi đi lại đứng ngồi
Dẹp không hỏa thủy, dứt rồi kiến văn
Phong ba vốn thuộc căn trần
Lòng điên nên lại gặp phần gió điên
Bằng như sinh chúng muôn nghìn
Chăm lòng báo trọng, bạt thuyền bể khơi
Gặp đâu con gái lạ đời
Gọi tên la sát ăn người thế gian
Trong thuyền ai nấy chan chan
Một người xưng hiệu được an cả bè
Tam tai thủy hỏa phong kia
Đều hay giải thoát là vì oai linh
Bằng ai lâm nạn bị hình
Cầm dao, dơ gậy, mong tình hại nhau
Thiết lòng xưng niệm một câu
Dao đâu cũng nát, gậy đâu cũng rời
Ba nghìn trong quốc độ kia
Chan chan la sát, bề bề dạ xoa
Rủ nhau muốn não người ta
Nghe xưng hiệu Thánh chúng ma kinh hoàng
Chẳng hay mắt dữ xem thường
Huống chi còn dám làm đường lăng nhăng
Bằng người có tội với chăng
Gông cùm lòi tói mang chưng thửa mình
Lâm râm trì niệm xưng danh
Đều cùng dứt nát tan tành còn đâu
Bằng chư oán tặc rủ nhau
Có người thương chủ làm đầu chư thương
Trong lưng cùi những bạc vàng
Qua chưng hiểm lộ gặp phường ác nhân
Một người xướng nói ân cần
Xưng danh Bồ tát thí phần chúng sanh
Bạn buôn ai nấy phát thanh
Giặc kia đã thoát, nạn mình lại qua
Bằng người yếm thế dục đa
Cùng là sân nhuế cùng là ngu si
Thường chăm lễ bái một bề
Nhờ thần uy lực, đắc ly nghiệp trần
Triền minh tỏa vọng dung chân
Tâm nguyên bất động, thân căn giải trừ
Dung hình thiệp thế như như
Hóa vào vô tướng độ chư hữu tình
Dầu ai người gái muốn sinh
Muốn cầu Bồ Tát nên hình con trai
Sinh con có đức có tài
Mới thành gia đạo ra ngoài trượng phu
Ví dầu sinh phải đứa ngu
Danh đà chẳng thịnh, đạo tu khó thành
Thế gian sinh gái đã đành
Nhưng mà ít được đức lành nết ngoan
Thường cầu niệm Thánh mới toan
Tướng tâm đoan chánh được an sở cầu
Sởn sơ thêm lại sống lâu
Tuổi xanh vinh hiển ngày sau dõi truyền
Lội dầm phước bất đường quyên
Ấy thường chân thật thiên nhiên đức hòa
Bằng người trì niệm càng gia
Sáu mươi hai ức hằng hà sa danh
Lại hay cung dưỡng tận hình
Thọ trì Bồ Tát một danh cũng bằng
Trăm nghìn muôn ức kiếp hằng
Vô biên công đức nói năng khôn cùng
Ấy mười bốn đức viên thông
Thí ngoài vô uý, độ trong hữu tình”
Rằng : “sao mà vị chúng sanh
Ba mươi hai ứng hiện hình đòi nơi”
“Phật thân thuyết pháp mọi lời
Bích chi Thánh quả cùng người Thanh văn
Phạn vương cùng Đế Thích thân
Gồm hai Tự Tại Tướng Quân đẳng hình
Tỳ Sa Môn lĩnh thiên binh
Tứ phương tổng quản, oai linh tướng trời
Thứ hai rồi lại hiện người
Tiểu vương, Trưởng giả là vời ngôi trên
Tại Gia Cư sĩ đấng hiền
Tể Quan đại khí về truyền la môn
Tỷ Kheo hai giới đều tôn
Hiện Ưu Bà Tắc lại còn Bà Di
Hiện người chủ phụ thâm khuê
Đồng chân nam nữ một bề hiện ra
Hiện Thiên Long cập Dạ Xoa
Càn A Ca Khẩn La Già Nhân nhân
Chấp Kim cương đại lực thần
Hiện thân thuyết pháp độ thân hộ trì
Ta Bà ấy chúng sanh kia
Gọi rằng chẳng sợ là vì có tin”
Nghe lời, Vô Tận bạch trên
“Tôi xin dâng cúng”, bèn liền cởi ra
Chuỗi châu anh lạc thật là
Giá trăm nghìn lạng xứng qua vàng mười
Rằng : “nhân giả thọ pháp tài
Cúng dường pháp bảo tột vời trang nghiêm”
Quan Âm Bồ Tát một niềm
Rằng : “chăng khứng chịu”, đó thêm bền lòng
Ấy ông Vô Tận chẳng cùng
Nại rằng mẫn chúng chịu chung vật nầy
Thế Tôn lời cũng bảo vầy:
“Mẫn chưng chúng hội chịu nay vật hằng”
Vâng lời khôn nhẽ nói năng
Chịu trường anh lạc chia bằng làm hai
Một phần dâng đức Như Lai
Phần dâng Đa Bảo tháp đài chứng qua
Thần thông tự tại càng gia
Khắp nơi thế giới Ta Bà bấy lâu
Trường văn nghĩa đã rất mầu
Lại còn vặn lại thêm câu kệ rằng
Thế Tôn diệu tướng ai bằng
Tôi xin hỏi lại lẽ hằng nhân duyên
Dạy rằng: “nghe lấy nết hiền
Quan Âm thiện ứng mọi miền đâu đâu
Lời thề rộng nữa bể sâu
Trải bao nhiêu kiếp dễ hầu nghĩ xong
Chầu nghìn ức Phật thong dong
Nguyện đều thanh tịnh độ vòng trần ai
Vì người nói lược mấy lời
Văn danh đã vậy, lại vời hiện thân
Một bề tâm niệm ân cần
Mọi điều khổ não mấy phần diệt ngay
Bằng người muốn hại vậy vây
Nhảy lao hang lửa, biến rày nên ao
Hoặc là bể cả trôi vào
Long ngư quỷ nạn ba đào vượt đi
Hoặc lên đỉnh núi Tu di
Phải người xô ngã, vững thì hư không
Non Kim cang kể mấy trùng
Phải người dữ đuổi một lông cũng lành
Hoặc là oán tặc vây quanh
Cầm dao mong hại, lòng lành lại thôi
Hoặc là hình nạn đôi hồi
Dao đâu ra rả nát rồi thoát không
Hoặc là tù rạc cùm gông
Tay chân giềng trói đều cùng thoát ra
Những lời nguyền rủa người ta
Cùng đem thuốc độc để hòa hại ai
Đủ điều chính niệm chẳng sai
Nó làm nó chịu, mặc loài ác hung
Hoặc là sát quỷ hoạnh xung
Độc long chư quỷ đều cùng lánh xa
Loài ác thú, lợi trảo nha
Ngoan xà phúc yết độc ra khói mù
Vốn người chính niệm chẳng vu
Ác trùng xa chạy, độc ngu tranh dời
Mây đùn sấm chớp đời nơi
Xuống mưa là đá tả tơi âm ầm
Một lời niệm lực lâm râm
Tiêu ngay biến dị, tan ngầm tai ương
Chúng sanh khốn ách nhiều đường
Vì nhân hoặc nghiệp vô lường khổ thân
Thánh nhiều trí lực oai thần
Rộng đem phương tiện độ dần thế gian
Trong quốc độ kể muôn vàn
Mười phương đâu chẳng tuần hoàn hiện đi
Ba đường địa quỷ súc kia
Diệt dần tứ khổ, chứng quy Niết bàn
Chân thanh bi trí từ quan
Nguyện thường chiêm ngưỡng mới an thửa lòng
Rủ không trần cấu sạch trong
Ấy vừng tuệ nhật phá vòng tối đêm
Dẹp không gió lửa chẳng hiềm
Khắp soi cõi thế ứng điềm từ bi
Sấm rền một tiếng dậy ghê
Mây kia che rợp, mưa kia đượm nhuần
Ấy là hợp Phật pháp thân
Bát nhã giải thoát chung chân Bồ đề
Dầu quan quân trần một khi
Những gì chúng oán gặp gì lui tan
Tiếng đâu diệu phạn đã an
Tiếng đâu triều hải, thế gian khôn bì
Niệm rồi, niệm chớ sinh nghi
Nhờ ơn tịnh thánh được y hỗ thường
Mắt từ bể phước khôn lường
Vậy nên đỉnh lễ, phước thường chứa chan”
Thuyết rồi bài kệ đã an
Tòa tiền Trì Địa khoan khoan bạch rày:
“Bằng chư sinh chúng bay bày
Được nghe Bồ Tát phẩm nầy Phổ Môn
Đã đành nghiệp tự tại tôn
Lại thần thông lực ai còn dám đương
Nhiều công đức lại thọ trường
Vâng trì diệu pháp, xưng dương nghĩa đề
Bốn nghìn tám vạn đầy khe
Phát thành đẳng đẳng Bồ đề chi tâm
Tán rằng Đại sĩ Quan Âm
Mười hai nguyện cả hoằng thâm độ trì
Thuyền pháp chở tán mây che
Bể chìm vướt ráo, bến mê tỏ tường
Tầm thanh niệm cứu tai ương
Chẳng đâu là chẳng thường thường hiện thân”.