Nam Mô A Di Đà Phật
Kính bạch Sư Phụ,
Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học bài kệ thứ 21 về Đức Phật Ca Diếp trong nghi thức Đảnh Lễ Tam Bảo do Trưởng Lão Hoà Thượng Thích Trí Thủ (1909-1984) biên soạn và hành trì.
Sư Phụ đã diễn xướng bài kệ của Đức Phật Ca Diếp để lại cho đời như sau:
Chư ác mạc tác
Chúng thiện phụng hành
Tự tịnh kỳ ý
Thị chư Phật giáo.
Nhất tâm đảnh lễ Nam Mô Ca Diếp Phật.
Không làm các điều ác,
Siêng làm các điều lành,
Giữ tâm ý thanh tịnh,
Đó là lời Phật dạy.
Một lòng kính lạy đức Phật Ca Diếp.
Sư Phụ giải thích: Đức Phật Ca Diếp (Kassapa) là vị Phật thứ ba trong số năm vị Phật của hiền kiếp là vị Phật thứ sáu trong số sáu vị Phật trước Phật Thích Ca Mâu Ni.
Đức Phật Ca Diếp đản sinh tại thành Ba La Nại ( Benares,Varanasi, trong một gia đình thuộc giòng dõi Bà La Môn. Cha của ngài là cụ Phạm Đức (Brahmadatta), Mẹ ngài là cụ Tài Chủ (Dhanavatī).
Đức Phật Ca Diếp có chiều cao 20 cubit (khoảng 9–10 m), và có tuổi thọ đến 2.000 năm. Ngài Ca Diếp từ bỏ thế gian để xuất gia, tu tập khổ hạnh, chỉ trong vòng 7 ngày ngài đã thành Phật. Trước ngày giác ngộ, ngài chỉ một bát cơm nấu nước cốt dừa. Cây giác ngộ của ngài thiền tọa được gọi là cây Đa, có chỗ gọi là Cây Ni Câu Luật Đà ( Nigrodhassa). Ngài chuyển pháp luân tại Isipatana và giảng cho hội chúng gồm 20.000 Tỳ kheo chứng quả A La Hán.
Đại đệ tử của Đức Phật Ca Diếp có Đại Đức Đề Xá (Tissa) và Đại Đức Bà La Bà (Bhāradvāja), Sư Cô Anulā và Sư Cô Uruvelā, đệ tử thị giả của ngài là Đại Đức Thiện Hữu (Sabbamitta); các đại thí chủ cư sĩ hộ trì Chánh Pháp của Ngài có các vị nổi tiếng như Sumangala, Ghattīkāra, Vijitasenā và Bhaddā.
Sư phụ kể một câu chuyện nhân quả rất hay có liên quan đến thời Phật Ca Diếp. Chuyện kể rằng: Sau khi Tổ Bách Trượng Hoài Hải giảng pháp xong, chúng đệ tử ra về, chỉ có một Ông lão vẫn ngồi lại, chờ mọi người về hết, ông lão tiến đến pháp tòa, nơi Tổ đang ngồi, đảnh lễ Tổ cầu xin giúp một việc.
Tổ Bách Trượng là người đắc đạo, có tuệ nhãn, ngài nhìn là biết ông già này không phải là người bình thường.
Ông lão trình bạch: “Kính bạch Hòa Thượng, con vốn không phải là người, mà con là con chồn sống ở hang núi ở phía sau chùa của Hòa Thượng. Năm trăm kiếp trước, vào thời Đức Phật Ca Diếp. Con là một Vị tăng tinh tấn tu hành, trụ trì một ngôi chùa. Tuy nhiên, một hôm có một vị tăng hỏi con rằng “Bậc đại tu hành có còn bị nhân qua chi phối hay không ?”, con đã trả lời: “ bậc đại tu hành không bị nhân quả chi phối” (bất lạc nhân quả, tức là không còn rơi vào vòng lẫn quẫn của nhân quả). Con không biết là con trả lời sai chỗ nào. Nhưng sau khi mạng chung kiếp ấy, con bị đọa làm thân con chồn, đến nay đã năm trăm đời, con rất đau khổ, kính mong Hòa Thượng từ bi hoan hỷ chỉ dạy cho con phương pháp tu tập để thoát khỏi thân súc sanh này”.
Tổ Bách Trượng liền bảo:
“Ông già hãy hỏi lại ta câu đó đi”
Ông lão chấp tay hỏi “ Kính bạch Hòa Thượng, bậc đại tu hành có còn bị nhân quả chi phối hay không ?
Tổ Bách Trượng đáp: “bậc đại tu hành không còn mê lầm về nhân quả” (bất muội nhân quả).
Ngay câu trả lời này của Tổ Bách Trượng, ông già hoát nhiên đại ngộ và ông già xin Tổ ban cho một ân huệ “ con cảm ơn Hòa Thượng đã khai thị cho con rõ biết đường đi lối về của nhân quả nghiệp báo, 500 kiếp trước do một phút không chánh niệm, trả lời sai một câu mà con phải chịu quả báo làm thân chồn. Con quá tự tin là người đắc đạo không bị rơi vào vòng chi phối của nhân quả, nhưng câu nói này khiến cho nhiều người hiểu sai về giáo lý nhân quả, nên con phải chịu quả báo. Nay nghiệp trả rồi, ngày mai con sẽ đi vãng sanh, kính mong Hòa Thượng từ bi hoan hỷ làm lễ hỏa táng con theo nghi thức lễ tang của một Vị tăng”.
Và Tổ Bách Trượng đã hoan hỷ chấp thuận lời thỉnh cầu của ông già chồn. Ngày hôm sau, Tổ thông báo đại chúng trong chùa chuẩn bị làm lễ tống táng một vị tăng. Chúng đệ tử ngạc nhiên, vì thấy trong chùa không có ai bệnh và chết, làm sao có đám tang. Sau đó, Tổ dẫn chúng đệ tử ra sau núi, lấy cây tích trượng bới trong hang ra một xác con chồn chết và đem vào chùa làm lễ cầu siêu hỏa táng.
Bạch Sư Phụ, con cảm ơn Sư phụ đã kể chi tiết về câu chuyện nhân quả này, quá hay và quá cảm động tình cảm của Tổ Bách Trượng đối với một vị tăng.
Sư Phụ kể thêm một câu chuyện cảm động khác, vào tháng 12 năm 2008, Tu Viện Quảng Đức có tổ chức một tuần lễ chiêm bái xá lợi Phật, và có xá lợi Phật Ca Diếp.
Sư Phụ có hỏi vị Lạt Ma Tây Tạng về Xá Lợi Phật Ca Diếp đã hơn 500 kiếp rồi, ai là người có công năng bảo tồn xá lợi này ?
Vị Lạt Ma cho biết xá lợi Phật Ca Diếp sở dĩ vẫn còn tồn tại đến ngày nay là do các vị A La Hán có trách nhiệm gìn giữ. Đối với các Bồ Tát, A La Hán, những vị đã đắc quả, thời gian 500 kiếp chỉ là một sát na mà thôi.
Sư Phụ kể năm 1981 ở Nha Trang, Sư Phụ cúng Đại bàng ở Chùa Hải Đức trên đồi Trại Thủy, ở trong trai đường có khắc 4 câu kệ này của Phật Ca Diếp:
“Chư ác mạc tác
Chúng thiện phụng hành
Tự tịnh kỳ ý
Thị chư Phật giáo”.
Sư Phụ kể một câu chuyện nữa liên quan đến 4 câu kệ này. Vào thời nhà Đường (772-846), có vị Thiền sư Điểu Khòa Đạo Lâm, ngài hay ngồi thiền trên cây tùng cao lớn nên người thời bấy giờ gọi ngài là Thiền Sư Ô Sào (Tổ Chim). Một hôm, có quan Thái Thú Hàng Châu là Bạch Cư Dị, vốn là một thi hào nổi tiếng đương thời, nhân vào núi tham quan, thấy thiền sư ngồi trên cây tùng, liền hỏi: “Sao Thiền sư ngồi nơi nguy hiểm quá vậy?”
Thiền sư Đạo Lâm đáp: “ Chỗ ngồi của Thái thú còn nguy hiểm hơn nhiều”
Quan Thái Thú Bạch Cư Dị nghe rúng động nhưng vẫn cố gắng trả lời:” Đệ tử là quan lớn của đương triều, địa vị đang trấn cả giang sơn, có gì mà nguy hiểm?”.
Thiền sư Đạo Lâm nói: “ Củi lửa giao nhau, thức tánh chẳng dừng, quan trường thay đổi, tranh chấp lẫn nhau. Chỗ ngồi của đại quan là dưới vua, mà trên các quan và trăm họ. Vua thương thì quần thần ghét, được lòng dân thì không vừa lòng vua, tính mạng của đại quan và thân quyến đều lệ thuộc vào lòng thương ghét của vua và sự tật đố tị hiềm của mọi người, một chiếc ghế được kê trên đầu lưỡi thiên hạ thì không nguy hiểm sao được! “.
Ông Bạch Cư Dị như hiểu được phần nào, nên hỏi tiếp: “Thế nào là đại ý Phật pháp?”
Thiền Sư Đạo Lâm đọc bài kệ:
“Không làm các điều ác,
Siêng làm các điều lành,
Giữ tâm ý thanh tịnh”.
Ông quan Bạch Cư Dị nghe xong cảm thấy quá thất vọng, Phật pháp sao tầm thường cạn cợt quá, nên trình thưa: “Đạo lý này đứa bé ba tuổi cũng biết nói, có gì mà gọi là đại ý Phật Pháp ?”.
Thiền sư Đạo Lâm từ tốn đáp “ dạ vâng, đứa bé ba tuổi nói được, nhưng ông lão 80 tuổi vẫn làm chưa xong”.
Quan Thái Thú Bạch Cư Dị bất giác sụp lạy tạ ơn Thiền sư đã khai thị, xin quy y làm đệ tử và hết lòng hộ trì Chánh Pháp. Về sau, ông từ quan và ở ẩn tu hành, ông lấy bút hiệu là Hương Sơn làm nhiều bài thơ khuyên người niệm Phật, để thoát ly sanh tử.
Kính bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được Sư Phụ kể nhiều câu chuyện xoay quanh Đức Phật Ca Diếp và bài kệ của Ngài, lời dạy của Phật Ca Diếp tuy đơn giản, nhưng quan trọng là thực hành với tâm thanh tịnh.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Cung kính và tri ơn Sư Phụ,
Đệ tử Quảng Tịnh Tâm
(Montréal, Canada).
Quan niệm Thiện & Ác
...... tuỳ theo quốc độ, hoàn cảnh xã hội !
Con kính dâng Thầy bài thơ trình pháp như những gì con đã học được qua bài pháp thoại về Phật Ca Diếp, chỉ tiếc là 2009 con có viếng Tu viện Quảng Đức nhưng không có đại duyên để chiêm ngưỡng Xá Lợi Phật Ca Diếp ... biết bao giờ ... mới được cơ hội này ...! Kính đa tạ và tri ân Thầy đã truyền trao kinh nghiệm với tài hùng biện vô ngại tuyệt vời, HH
Pháp ngữ khai thị Đức Phật Ca Diếp
“Chớ làm điều gì ác
Hãy làm các điều lành
Giữ Ý, Tâm luôn trong sạch
Đầy là điều Chư Phật dạy “
Từ lâu tin rằng : lời Đức Thế Tôn dạy khuyên
Cách lâu xa 500 kiếp, thật ...chỉ trùng tuyên ,
Kinh lời Vàng kệ cú 127 ( trăm hai bảy ) !
Phật Ca Diếp đản sinh nơi thành Ba La Nại,
Cũng tại nơi này Đức Thế Tôn chuyển pháp luân
Chuyện cửa Thiền “ Ông Già Chồn” có liên quan
Sanh thời Phật Ca Diếp năm trăm kiếp đọa... lầm nhân quả !
Như lời dạy kệ Pháp Cú đã mô tả :
“ Dầu bay vút trên trời cao
Hay lặn sâu dưới biển cả
Hoặc chui rút vào hang đá
Trốn làm sao được hậu quả
Các điều ác đã làm ra “
Tuy vậy thời đại mới người học Phật ... chút tư duy !
Tôn giáo, quốc độ hoàn cảnh xã hội khó so bì
Chỉ cần trí tuệ ...tỉnh giác khi phán đoán!
Đa tạ Giảng Sư ... Xá Lợi Phật đừng phê phán
Bậc Giác Ngộ vượt trên thời gian với không gian
Kiếp dài đăng đẳng ... sát na bậc Thánh cưu mang
Và như thế ... đại duyên cho ai chiêm ngưỡng !
Và ..khi nghe tiểu sử Đức Phật Ca Diếp..tin tưởng,
Sống trong nhung lụa ....dòng Bà La Môn
Lúc ấy tuổi thọ người hai vạn ...lìa gia đình, tuổi hai ngàn
Chỉ sau bảy ngày khổ hạnh.... Quả Phật viên mãn !
Hội thuyết pháp ...người đắc thánh được hai vạn
Thực hiện phép mầu kỳ diệu dưới cây Giáng Hương
Bốn thí chủ hộ trì, thị giả., ba đệ tử xuất sắc thân thương
Tên được ghi lại ...cùng Cha, Phạm Đức, ....Mẹ, Tài Chủ !
Thật ra bài trình pháp ....quá vắn tắt chưa đủ !
Kính mời nghe pháp thoại ...nhiều lần hiểu thêm
Chuyện về .... Phật Ngọc, Lạt Ma Konchup, Yeshe quỹ từ thiện
Để tán dương tài hùng biện của Giảng Sư và kinh nghiệm !
Nam Mô Hiện Tại Hiền Kiếp Đệ Tam Phật Ca Diếp.
Huệ Hương
***