Nam mô A Di Đà Phật
Kính bạch Sư Phụ
Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học về Tổ thứ 5 Tôn Giả Tu Bồ Đề, đệ nhất giải không.
Danh hiệu của ngài là Tu Bồ Đề, ai cũng biết, nhưng Trưởng Lão Hoà Thượng Trí Nghiêm phiên âm tên của ngài là Cụ Thọ Thiện Hiện khi dịch Kinh Đại Bát Nhã, trong khi Hoà Thượng Trí Tịnh vẫn dùng tên hiệu Tu Bồ Đề khi ngài dịch Kinh Kim Cang Bát Nhã.
Ngài Tu Bồ Đề xuất thân trong một gia đình giàu có ở thành Vương Xá, xứ Ma Kiệt Đà. Khi Ngài ra đời, tài sản trong nhà tự nhiên bị biến mất hết, vài hôm sau thì tài sản có trở lại nhiều hơn trước, nên cha của Ngài đặt tên cho Ngài là Thiện Cát, có nghĩa là điềm lành.
Ngài Tu Bồ Đề từ nhỏ thích bố thí cho người nghèo, mỗi khi ra đường Ngài cho hết những gì Ngài đang có cho người nghèo mà Ngài gặp, luôn cả áo của Ngài đang mặc. Sau đó, cha mẹ Ngài không cho Ngài đi ra ngoài nửa. Trong thời gian ở trong nhà, Ngài học làu thông hết tất cả kinh Vệ Đà, vũ trụ, nhân sinh quan...và Ngài tự cao về sự hiểu biết nầy. Nhân dịp cha mẹ Ngài sắp cung thỉnh Đức Phật đến nhà cúng dường trai tăng, Ngài muốn biết Đức Phật là ai mà cha mẹ Ngài tôn kính.
Ngài đến tịnh xá Trúc Lâm, và lúc Đức Phật đang nói Pháp trước hàng ngàn đệ tử, rất trang nghiêm thanh tịnh, Ngài nghe lời giảng Pháp của Đức Phật, Ngài thấm ngộ. Ngài phát tâm xuất gia ngay liền trước khi Đức Phật sẽ đến nhà của cha mẹ Ngài.
Sư Phụ giải thích sự đốn ngộ của Ngài là nhờ tiệm tu trong thời gian dài trước đó, trí vô sư của Ngài đến đỉnh điểm, nên ngài ngộ đạo dễ dàng.
Ngài cảm thương người nghèo, xưa kia Ngài thấy người nghèo, Ngài cho hết những gì Ngài đang có trên tay của Ngài.
Nên bây giờ đi khất thực, Ngài không nở lòng xin nơi nhà nghèo. Ngài Ca Diếp quan niệm khất thực nhà nghèo để họ phát tâm lành mà đặng được phuớc về sau. Đức Phật khuyến xử là khi đi khất thực thì không nên để ý nơi nhà nghèo hay nhà giàu, mà chỉ nên tuẩn tự từng nhà mà khất thực.
Nhưng Ngài Ca Diếp và Ngài Tu Bồ Đề vẫn giử theo cách khất thực của mình.
Ngài Tu Bồ Đề được Đức Phật tán dương là giải không đệ nhất do nơi Ngài đã ngộ lý không của Kinh Bát Nhã khi Ngài thừa nhận lời dạy của Đức Thế Tôn qua bài kệ nỗi tiếng này:
Nhược dĩ sắc kiến ngã,
Dĩ âm thanh cầu ngã,
Thị nhân hành tà đạo,
Bất năng kiến Như Lai.
Nếu do sắc thấy ta,
Do âm thanh cầu ta,
Người ấy hành đạo tà,
Không thể thấy Như Lai.
Ngài Tu Bồ Đề xác nhận bố thí với tâm vô tướng và độ sanh với tâm vô ngã, nên được Đức Thế Tôn ngợi khen là Giải Không số 01.
Luôn an trú trong chơn tâm, Phật tánh thường hằng tĩnh lặng bên trong của tự chính mình. Ngài Tu Bồ Đề có thần thông diệu dụng. Lúc Ngài đang nhập định ở núi Linh Thứu, Ngài hay tin Đức Phật trở về từ cung trời Đao Lợi, Ngài khởi niệm đón Đức Phật và Đức Phật nhận được ngay liền khởi niệm của Ngài. Tỳ kheo Ni A La Hán Liên Hoa Sắc dùng thần thông đến đón Đức Phật trước tiên, nhưng Đức Phật cho biết là Ngài Tu Bồ Đề là người trước đó rồi.
Bạch Sư Phụ, con nghe đến chỗ Ngài Tu Bồ Đề khi hay tin Đức Phật trở về từ cung trời Đao Lợi, Ngài liền khởi niệm đón Đức Phật, và Ngài Liên Hoa Sắc dùng thần thông đến đón Đức Phật trước tiên, con cảm động vô cùng, dầu là đường đường một Đại đệ tử nhưng tình người vẫn thắm thiết rộn rã cung đón Đấng Cha lành đi xa trở về. Một hình ảnh đẹp như ở trần gian hiện tại, sự hội ngộ của người thân ở phi trường.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật .
Nam mô giải không đệ nhất Tu Bồ Đề Tôn Giả.
Cung kính và tri ơn Sư Phụ,
Đệ tử Quảng Tịnh Tâm
(Montréal, Canada).
Vô Ngã độ sanh “
khi nghe bài pháp thoại rất sâu sắc .
Kính đa tạ và tri ân Thần, hy vọng con đã thâm nhập được một phần
nào pháp nhủ Thầy muốn truyền trao , HH
Giải Không Đệ Nhất, Tu Bồ Đề Tôn Giả