Hành động Đạo đức và Chính pháp Phật đà
Chỉ khi nào một tổ chức xã hội mà các hội đồng thường xuyên tụ họp trong niệm đoàn kết, giải tán trong niệm đoàn kết, và làm việc trong niệm đoàn kết, gặp gỡ trong sự hài hòa và tôn trọng lẫn nhau, họ sẽ được cường thịnh, không bị suy giảm. Khi nào một xã hội biết gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp bởi dân phong quốc tục, truyền thống lâu đời của trí tuệ và tôn vinh những bậc trưởng lão, họ có thể sẽ thịnh vượng và không suy tàn.
Chỉ khi nào một xã hội không bắc cóc và cưỡng ép áp bức phụ nữ và thiếu nữ, không gây tổn thương đến họ, sẽ được thịnh vượng và không suy giảm.
Chỉ khi nào xã hội còn quan tâm đến những nơi thờ tự tín ngưỡng, mang giá trị phát huy ánh sáng chánh tín, chánh kiến, mang lại cho công chúng niềm tự tin, đức tự chủ, phát triển dân trí, những nơi linh thiêng của thế giới tự nhiên, họ sẽ được thịnh vượng và không suy tàn. . . Trích (Kinh Đại Bát Niết Bàn (Mahàparinibbàna Sutta – một bản kinh cuối đời của Đức Phật)
Là một quốc gia và một thế giới, chúng ta đang trải qua thời kỳ chia rẻ, gây bao tan tóc hận thù và đau khổ. Bây giờ là đến lúc để đứng lên cho những gì quan trọng. Để chống lại sự ghét bỏ. Để đứng lên cho sự tôn trọng. Để bảo vệ người cô thế. Để chăm sóc cho thế giới tự nhiên.
Đó là một sự hiểu lầm khi nghĩ rằng, thiền định và chiêm niệm là hoàn thành của Lộ trình Phật giáo. Nội tâm, tự do và niềm an lạc hạnh phúc chỉ phát triển khi được kết hợp với những lời dạy bên ngoài về đức hạnh, sự tôn trọng và chăm sóc cho nhau. Nền tảng của chính pháp Phật đà là quan hệ, được xây dựng trên sự rộng lượng, đức hạnh và từ bi tâm. Nền tảng “Bát Chính đạo” là lộ trình xây dựng hạnh phúc và giải thoát khổ đau:
Bát chánh đạo gồm có tám chi sau:
- Chánh kiến (skrt: samyag-dṛṣṭi, pāli:sammàditthi), thấy đúng.
- Chánh tư duy (skrt: Samyak-saṁkalpa, pāli: sammàsankappa): suy nghĩ đúng.
- Chánh ngữ (skrt: Samyag-vāc, pāli: sammàvàca): nói đúng.
- Chánh nghiệp (skrt: Samyak-karmānta, pāli: samm kammata): làm việc đúng.
- Chánh mạng (skrt: Smnyag-ājīva, pāli: sammààjiva): sống đúng.
- Chánh tinh tấn (skrt: Samyag-vyāyāma, pāli: sammààyàma): siêng năng đúng.
- Chánh niệm (skrt: Samyak-smṛti, pāli: sammà satti): nhớ đúng.
- Chánh định (Samyak-samadhi, pāli: sammà samàdhi): tập trung đúng.
Lộ trình tám chi này giúp con người hóa giải những nghiệp lực xấu và cần phải thêm năm điều căn bản đạo đức nhân cách của người Phật tử tại gia: Bảo vệ sự sống, Hạnh phúc chân thật, Tình thương đích thực, Ái ngữ và lắng nghe, Nuôi dưỡng và trị liệu. . .
Trong cuộc đời Đức Phật đã từng can thiệp để cố gắng ngăn chặn chiến tranh đổ máu. Ngài khyên các vị quân vương và các vị tăng sĩ hướng dẫn mọi người xung quanh với những lời dạy về hòa bình và tôn trọng lẫn nhau. Trong thời hiện đại, Đức Trưởng lão Hòa thượng Tăng thống Phật giáo Campuchia Maha Ghosananda (1929-2007) đã tham gia tiến trình Hòa bình của Liên Hợp Quốc và dẫn đầu vì Hòa bình trong nhiều năm của từ bi tâm qua các khu vực chiến tranh và cánh đồng chết của Vương quốc Phật giáo Campuchia. Ngài rất nổi tiếng về các lộ trình bộ hành vì hòa bình (Dhammayatra) thường niên. Ngài chia sẻ: “Các lộ trình bộ hành vì hòa bình của chúng tôi bắt đầu từ hôm nay và mỗi ngày. Từng bước chân thanh thản hồn nhiên, trong chánh niệm từng hơi thở ra vào là một lời cầu nguyện, một sự mặc niệm và bắc thêm một chiếc cầu xóa ngăn cách hận thù giết chóc bởi chiến tranh”. Các vị trụ trì tự viện Phật giáo Thái Lan đã quy y tam bảo cho các cây cổ thụ và lấy áo cà sa choàng các thân cây tuổi thọ cao nhất trong các rừng xanh, để bảo vệ toàn bộ hệ sinh thái, thoát khỏi sự tàn phá và khai thác trái phép của bọn lâm tặc.
Đây không phải là về màu đỏ hoặc màu xanh. Đó là về việc đứng lên vì những nguyên tắc cơ bản nhất của con người, cho hành động đạo đức và phòng ngừa tác hại. Nó là hiện thân của Chính pháp Phật đà giữa những rắc rối của thế giới.
Bạn không đơn độc. Bạn có nhiều thế hệ tổ tiên ở phía sau. Bạn có phúc các tường của sự phụ thuộc lẫn nhau và cộng đồng. Bạn có những cây đại thụ của rừng xanh như những đồng minh kiên định. Bạn có sự thay đổi của các mùa và đổi mới cuộc sống của bạn như sự hòa điệu của âm nhạc. Bạn có bầu trời bao la của hư không vô sở hữu để dung chứa tất cả mọi thứ một cách tuyệt vời.
Điều này, bạn đã được đào tạo trong một thời gian dài. Với việc thực hành, bạn đã học được cách làm dịu tâm trí và khai tâm. Bạn đã học được sự trống rỗng và phụ thuộc lẫn nhau. Bây giờ trong khó khăn của tập thể chúng ta, đã đến lúc tiến bước đến phía trước, mang lại sự bình tĩnh và can đảm, trí tuệ và từ bi tâm của bạn cho thế giới. Bồ tát chỉ ra cách để hóa giải những nỗi khổ niềm đau cho tất cả chúng ta.
Sau ngày giải phóng miền nam, thống nhất Việt Nam, do chính sách cải tạo công thương nghiệp, những gia đình phú gia tư sản bị “kê biên tài sản”, sau đó bị tịch thu. . . Nhiều người Việt đã bỏ nước ra đi trên những con thuyền nhỏ mong manh trên biển sau ngày 30/4/1975, tạo thành làn sóng thuyền nhân. Như Thiền sư Thích Nhất Hạnh chia sẻ rằng, khi những chiếc thuyền tị nạn đông đúc của người Việt gặp phong ba bão táp hoặc cướp biển, nếu mọi người hoảng loạn thì sẽ mất tất cả. Nhưng nếu ngay cả chỉ một người trên thuyền vẫn giữ bình tĩnh và tập trung, thế là đủ. Nó làm kim chỉ nam cho mọi người sống sót.
Trên khắp thế giới, những cơn giông bão không chắc chắn và sợ hãi đã xuất hiện. Đó là thời gian để tập thể đứng lên, bình tĩnh và rõ ràng. Với sự yên bình và tôn trọng lẫn nhau, các cộng đồng Phật giáo của chúng ta có thể trở thành trung tâm bảo vệ và tầm nhìn.
Bảo vệ có thể có nhiều hình thức. Bảo vệ có thể cung cấp nơi tôn nghiêm cho những người gặp nguy hiểm. Bảo vệ có thể khéo léo đối đầu với những người có hành động gây hại cho những người dễ bị tổn thương trong chúng ta. Bảo vệ có thể được đứng lên cho môi trường. Bảo vệ có thể trở thành một đồng minh tích cực cho những người bị nhắm đến bởi sự ghét bỏ và định kiến.
Tầm nhìn có nghĩa là mang theo ngọn đèn của Chính pháp Phật đà.
Điều đó có nghĩa là đứng lên vì sự thật. Dù thế nào đi chăng nữa:
Hận thù diệt hận thù, đời này không thể có, từ bi diệt hận thù, là định luật nghìn thu.
Tham lam, ghét bỏ và vô minh tạo ra đau khổ. Sự bao dung, từ bi và trí tuệ mang lại hạnh phúc.
Tâm tâm là tiền thân. Nói năng và hành động với một tâm trí thuần khiết và hạnh phúc sẽ đến.
Hạnh giống thuần thiện và hạnh phúc sẽ phát triển.
Bây giờ một thời điểm thay đổi đã đến.
Chúng ta phải lắng lòng nghe sâu sắc, trải nghiệm, tôn vinh mọi người và chọn hành động của mình một cách trí tuệ và can đảm.
Đừng lo lắng nếu hành động bạn đúng, không phải lúc nào cũng rõ ràng với bạn.
Chờ đợi trong vô thức với chánh niệm, và tin tưởng vào trái tim của bạn. Chẳng mấy chốc bạn sẽ biết mình phải đứng lên nơi đâu.
Tôi sẽ chào đón bạn ở đấy.
Tác giả: Trưởng lão cư sĩ Jack Kornfield
Thích Vân Phong dịch