Truyện thơ: Nhà Giàu Cất Lầu

NHÀ GIÀU CẤT LẦU

Có chàng giàu có kể chi

Tiền nhiều nhưng lại ngu si tức cười

Không hề biết đến việc đời,

Một hôm chàng chợt dạo chơi trong vùng

Ngang căn nhà của phú ông

Rất chi đẹp đẽ, vô cùng cao sang

Ba tầng lầu thật huy hoàng

Chàng nhìn ham thích xốn xang nghĩ rằng:

“Tiền ta tuy chẳng sánh bằng

Ít ra đủ cất một tầng cũng hay.”

Chàng về hào hứng mời ngay

Một nhà kiến trúc vùng này tới mau

Hỏi thăm: “Nhà ba tầng lầu

Thời ông có cất khi nào hay chưa?”

Người xây cất cười rồi thưa:

“Ba tầng lầu đó tôi thừa khả năng.”

Thế là hợp với ý chàng

Chàng nhờ người đó vội vàng khởi công:

“Cất lầu ba giống phú ông

Làm ngay cho đẹp, phải trông tuyệt vời.”

Người xây cất đồng ý thôi

Thợ thời đem tới, đất thời san ra

Đắp nền móng, dựng tường nhà.

Chàng giàu ít bữa ghé qua xem chừng

Hỏi thăm cho biết tỏ tường:

“Này ông kiến trúc, ông đương làm gì?”

Người xây cất đáp tức thì:

“Nhà ba tầng đó, có chi lạ nào.”

Chàng giàu bèn nói: “Vậy sao,

Xây chi tầng dưới tốn hao phiền hà

Chỉ cần xây cái lầu ba.”

Người xây cất đáp: “Làm nhà trước sau

Phải xây tầng dưới khởi đầu

Xong rồi ta mới xây lầu tầng trên.”

Chàng giàu ngu ngốc ngăn liền:

“Không! Tôi chỉ muốn trả tiền cho ông

Cất lầu ba cho chóng xong

Còn hai tầng dưới tôi không yêu cầu!”

Người xây cất cười hồi lâu

Tận tình giảng giải. Chàng đâu nghe gì.

Tỏ ra cố chấp kể chi

Yêu cầu kiên quyết thực thi ý mình.

Chàng giàu ngu ngốc thật tình

Cất lầu công việc đành đình lại thôi.

*

Truyện này tỉ dụ ở đời

Trong hàng Phật tử có người biếng tu

Phụng thờ “Tam Bảo” ơ hờ

Tu “Giới, Định, Tuệ” cũng lơ là hoài

Tưởng lầm tu vậy đúng rồi

Không cần theo bước của người tu lâu

Muốn mình “chứng quả” thật mau

Bỏ ba “quả vị” khởi đầu đường tu

Vượt ngay tới quả thứ tư

Thành A La Hán theo như ước nguyền.

Tu như vậy thật cuồng điên

So cùng chàng ngốc ở trên khác gì!

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(Thi hóa Kinh Bách Dụ)

 *

Three-Storied House

     Once there was an ignorant rich man who, one day, went to another rich man's three-storied house. Struck with admiration by the imposing, spacious, airy and well - lighted building, he said to himself, "I'm no less rich than he. Why don't I have the same house built as this one?"

     Thereupon, he sent for a carpenter and said, "Can you construct an imposing house exactly like that one?" That carpenter replied, "It's I who built that one."

     He went on, "Now you may build a house like that one for me."

     The carpenter began first to level the ground, afterward laid the foundation stones and then drove in piles for walls. The stupid man could not make it out when he saw the worker doing all these. He asked, "What are you doing now?" The carpenter replied, "I'm building three floors."

     The stupid man went on, "I don't want the two floors below. You had better start building from the third floor for me."

     The carpenter answered, "It's impossible. If I don't begin with the ground floor, how can I build the second? If I don't build the two below, how can I build the third floor?"

     The stupid man persisted saying, "But I don't need the two floors below, only the top."

     Hearing those words, his contemporaries sardonically laughed at him. They all said how could one have the top floor done without building the lower floors?

     Sakyamuni's four degrees of disciples who are unable to practice earnestly Buddhism and respect the Three Precious Ones, wanted to attain the path of deliverance by leading an idle life. They said, "We don't need the first three degrees below, but seek only that of Arahant's."

     There was no difference between the stupid rich man and those disciples who were also laughed at by their contemporaries.

(Phần tiếng Anh trích dẫn trong “Sakyamuni’s One Hundred Fables”

của Tetcheng Liao)