Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sinh năm nào?

Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sinh năm nào?
Thích Chân Pháp Cẩn

Câu hỏi này chưa có câu trả lời thống nhất.

Có một sự chấp nhận rộng rãi là Phật sống khoảng 80 tuổi.

Tiếng Anh dùng chữ BCE (Before Common Era) hay BC (Before Christ) đều có nghĩa trước Tây lịch (TrTL). Chữ BCE khách quan hơn. Bài này sẽ dùng từ “Phật sinh năm” chứ thực ra phải nói “Tất Đạt Đa sinh năm” thì đúng hơn. Ngôn ngữ là tương đối…

Phật sinh năm nào thì có vài quan điểm khác nhau thế này mình xin sắp theo thứ tự từ thời gian Phật sinh lâu hơn đến thời gian gần đây hơn.

1. Theo Theravada (các học giả không chấp nhận) thì Phật mất năm 544/43 TrTL. Có nghĩa là Phật sinh năm 624/23 TrTL. Tức Phật sinh vào thế kỉ 7 TrTL và mất vào thế kỉ 6 TrTL. Link này có đề cập: http://jayarava.blogspot.com/2008/07/dating-buddha.html

1. Theo thiền sư Nhất Hạnh thì Phật nhập niết bàn năm 450 TrTL. Tức Phật sinh năm 530 TrTL. Có nghĩa Phật sinh vào thế kỉ 6 TrTL  và mất thế kỉ 5 TrTL. Link này ở phút 19 nói về vấn đề này: https://www.youtube.com/watch?v=fTDLGKjQz5c

1. Richard Gombrich, giáo sư Phật Học ở Đại học Oxford, trong bài Dating the Buddha: A Red Herring Revealed (1992) có ý kiến là Phật qua đời năm 404 TrTL. Tức có thể nói Phật sinh năm 484 TrTL. Có nghĩa là Phật sinh và mất trong thế kỉ thứ 5 TrTL.

1. Theo encyclopedia thì các học giả hiện nay cho rằng Phật sinh khoảng 490-450 TrTL và mất khoảng 410-370 TrTL. Tức là Phật sinh trong thế kỉ trong thế kỉ 5 và mất trong khoảng thế kỉ 5 hay 4: https://www.ancient.eu/article/493/the-dates-of-the-buddha/

1. Theo tiến sĩ Jim Rheingans từ Đại học Sydney thì Phật sinh trong thế kỉ 5 TrTL và mất trong khoảng từ năm 420-350 TrTL. Tức là Phật sinh trong thế kỉ 5 và mất trong khoảng thế kỉ 5 hay 4. Nghe đoạn phỏng vấn bằng tiếng Anh ở phút thứ 6: 35 giây:  https://www.abc.net.au/radio/programs/nightlife/this-mortal-coil:-buddha/9748328

Tức là theo các học giả thời gian gần đây thì Phật sinh sau 1 đến 2 thế kỉ so với nhận định từ truyền thống Phật Giáo. Hãy khoan kết luận bên nào đúng bên nào sai mà chỉ đưa ra nhận định là có sự khác biệt.