Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Vũ Điệu Thời Gian và Bước Nhảy Tâm Thức

15/02/201819:21(Xem: 5105)
Vũ Điệu Thời Gian và Bước Nhảy Tâm Thức



hoa_mai_2
Vũ Điệu Thời Gian
và Bước Nhảy Tâm Thức

 

Tâm Huy Huỳnh Kim Quang

 

 

Nếu Trái Đất mỗi ngày không múa điệu nghê thường lả lướt quanh Vầng Thái Dương rực rỡ thì có lẽ con người cũng chẳng chiêm ngưỡng được vẻ đẹp kỳ diệu của xuân hạ thu đông.

Và nếu tâm thức con người không hòa điệu bước nhảy theo vũ khúc thiên thu của trời đất thì làm gì có cảnh rộn ràng vui tươi của ngày Tết theo truyền thống văn hóa Việt.

Xuân, vì vậy, là hương sắc tuyệt trần của sự phối ngẫu nhiệm mầu giữa tâm, cảnh và thời gian. Chả thế mà danh thần Nguyễn Trãi, trong bài thơ “Hải Khẩu Dạ Bạc Hữu Cảm,” đã từng có lần nhìn sắc xuân đến say đắm:

 

Nhãn biên xuân sắc huân nhân tuý

(Sắc mùa xuân xông vào mắt khiến cho lòng say đắm)

 

Xưa nay, tao nhân mặc khách đều mê say hương sắc của nàng xuân. Cho nên người ta mới phong tước cho nàng xuân là chúa xuân, biểu tượng cho cái đẹp mê hồn của thiên nhiên. Trong bốn mùa, xuân hạ thu đông, thì xuân không chỉ là vũ điệu khởi đầu của thời gian, mà còn là bước nhảy êm ả, đẹp đẽ, và tươi tắn nhất, với muôn ngàn thảo mộc nẩy mầm đơm hoa và trái đất như khoác lên chiếc xiêm y muôn sắc sặc sỡ.

Nhưng, tùy tâm và cảnh của mỗi người mà xuân mang dáng dấp khác nhau. Vị hoàng đế anh minh của Nhà Trần đã 2 lần đánh bại quân xâm lược Nguyên Mông, là Trần Nhân Tông, có lần diễn tả cảm trạng về một chiều xuân trong bài Xuân Vãn:

 

Niên thiếu hà tằng liễu sắc không,

Nhất xuân tâm sự bách hoa trung.

Như kim khám phá đông hoàng diện,

Thiền bản bồ đoàn khán truỵ hồng.

 

Chiều Xuân

Thuở nhỏ chưa thấu lẽ Sắc Không,

Xuân phơi trăm đóa gửi chuyện lòng.

Gương mặt chúa Xuân nay đã tỏ,

Nệm cỏ ngồi xem rụng cánh hồng.

(Bản dịch của nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ)

 

Tâm sự của vị tị tổ dòng Thiền Trúc Lâm Yên Tử có khác với cảm nhận của thế nhân khi thưởng xuân. Nhà tu liễu ngộ được lẽ sắc không của vạn pháp thì an nhiên tự tại mà ngắm xuân chứ không rộn ràng, động tâm như người đời.

Trong khi đó, thi hào Nguyễn Du dù đọc Kinh Kim Cang cả ngàn lần mà có lúc cũng rơi lệ trong đêm xuân khi cảm thân phận lữ khách tha hương ngàn dặm trong bài thơ Xuân Dạ của ông:

 

Hắc dạ thiều quang hà xứ tầm?

Tiểu song khai xứ liễu âm âm.

Giang hồ bệnh đáo kinh thì cửu,

Phong vũ xuân tùy nhất dạ thâm.

Kỳ lữ đa niên đăng hạ lệ,

Gia hương thiên lý nguyệt trung tâm.

Nam Đài thôn ngoại Long Giang thủy,

Nhất phiến hàn thanh tống cổ câm (kim).

 

Đêm Xuân

Đêm đen Xuân đến biết tìm đâu

Bóng liễu bên song chạnh nỗi sầu

Dừng bước giang hồ, thân ủ bệnh

Xót đời mưa gió, mệnh chìm sâu

Đèn khêu năm tháng bao nhiêu lệ

Mắt nuối quê hương mấy nỗi đau

Nam Đài tiếng sóng Long Giang gọi

Kim cổ lạnh tràn đưa tiễn nhau.

(Nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ dịch Việt)

         

          Tâm trạng ngày xuân của thi hào Nguyễn Du lúc làm lữ khách tha hương ngày xưa sao nghe giống tâm trạng của người Việt tị nạn ly hương ngày nay quá! Nhưng biết làm sao, khi quê hương còn xa vời vợi. Quê xa không phải vì đường xa, mà vì lòng người hai bờ chính kiến xa cách nhau diệu vợi.

          Mấy ngày cận Tết, mỗi đêm đi làm về khuya ngang qua những con đường đèn mờ vắng vẻ, lòng người tha hương bỗng nghe cô quạnh lạ thường. Nhớ những cái Tết năm xưa ở quê nhà rộn rịp và gia đình bà con sum vầy ấm áp.

 

          Đèn khêu năm tháng bao nhiêu lệ

Mắt nuối quê hương mấy nỗi đau

 

Xuân về trên đất Mỹ lại nhằm vào mùa đông giá rét lạnh lùng. Cái giá rét của ngày xuân ở xứ người càng thấm thía hơn khi màn đêm phủ xuống thân phận cô liêu của kẻ tha hương. Thi sĩ Pierre Emmanuel của Pháp đã diễn tả triết lý cao siêu vi diệu đến khó hiểu của những đêm tối cô liêu qua bài thơ “Seuls Comprennent Les Fous” (Chỉ Những Người Điên Mới Hiểu) mà nhà thơ Phạm Công Thiện đã dịch xuất thần như sau:

 

Một chút tình thương trong máu

Một hạt chân lý trong hồn

Cũng như một chút hạt kê cho chim sẻ

Để sống trườn qua một ngày đông lạnh

Người có nghĩ rằng

Những bậc thánh cao siêu nhất lại cân nặng hơn?

Tại sao vĩnh cửu lại màu xanh lá cây?

Ôi đau đớn không lời

Cành dương xỉ còn khép lại…

Kẻ nào chưa cảm thấy trong lòng mình ru khẽ lên những chiếc lá đầu mùa

Thì không bao giờ biết được vĩnh cửu.

Ôi đêm tối

Mi là hương vị bánh mì trên lưỡi ta

Mi là cơn mát rượi hồn của quên lãng trên hình hài ta

Mi là dòng suối không hề cạn chảy về niềm im lặng của ta

Vào mỗi buổi chiều là rạng đông của nỗi chết trong ta.

Ca hát mi làm gì

Cầu nguyện mi làm gì

Bởi vì chỉ một giọt nước mắt cô liêu

Cũng chứa đọng mi trọn vẹn

Ôi đêm tối

 

Phải chăng “Những chiếc lá đầu mùa” của thi sĩ Emmanuel là những chiếc lá mùa xuân, biểu tượng của hy vọng và vĩnh cửu? Thì ra, trong cái u tối rợn người của đêm đen cũng còn “một chút tình thương trong máu,” hay “một hạt chân lý trong hồn.”

Đó cũng chính là hình ảnh đóa mai mùa xuân vừa nở sau đêm đông bão bùng giá rét của Thiền sư Mãn Giác đời Nhà Lý:

 

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

 

Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết

Đêm qua sân trước một cành mai.

(Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch)

 

          Bởi thế, không có bước nhảy của tâm thức con người hòa cùng vũ điệu thời gian thì xuân chỉ là xuân của bốn mùa, xuân hạ thu đông, trơ cùng tuế nguyệt. Dù có lá xanh mơn mởn khoe sắc hay hoa vàng rực rỡ thắm tươi thì nào ai hay biết ẩn hiện trong đó là hương sắc gì, là nụ cười chưa tắt trên môi, hay ngấn lệ còn nóng hổi mới vừa rơi từ khóe mắt.

          Vũ điệu mùa xuân đang tung tăng trên khắp nẻo đường của người Việt lưu cư. Xin mời mọi người mở ngỏ tâm thức để cùng nhảy với vũ điệu của mùa xuân Mậu Tuất đang về.

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
13/10/2024(Xem: 62)
Thiệp Xuân Ất Tỵ 2025 của Tu Viện Quảng Đức, Melbourne, Úc Châu
19/02/2024(Xem: 2574)
Bình an luôn là sự quan tâm của mỗi người, cho dù họ sống ở phương Tây, phương Đông. Chính vì thế câu đối Tết ở VN thường dùng hai chữ Bình An, “ Tân niên hạnh phúc, bình an tiến Xuân Nhật vinh hoa phú quý lai “ Cũng như người viết rất tâm ý khi chúc Tết với câu: “Niên niên như ý xuân Tuế tuế bình an nhật”
19/02/2024(Xem: 2976)
Giác tính muôn xưa vẫn tịch thường Xuống trần, quang rạng một vầng dương Soi lòng khô mục, bung hoa lộc Chiếu óc trơ lì, biết hiểu thương Tăm tối nghe kinh, trăng dọi bóng U mê học pháp, nước mài gương Mắt mù, mò mẫm tìm chân thực Thân tật, lần dò gặp cố hương
17/02/2024(Xem: 2615)
Chùa Pháp Vân (Toronto, Canada) Mừng Xuân Giáp Thìn 2024
16/02/2024(Xem: 1975)
Sự kiện trọng đại diễn ra vào lúc 10:00 sáng ngày 03/02/2024 tại quận Santa Clara, tiểu bang California. Dưới sự chủ trì của Hạ nghị sĩ Ro Khanna, Văn phòng Dân biểu Quốc Hội Hoa Kỳ đã tổ chức Lễ Vinh Danh tôn vinh những tổ chức, tập thể và cá nhân người Mỹ gốc Việt ở miền Bắc California với những đóng góp to lớn cho sự phát triển cộng đồng. Buổi lễ có sự tham gia của nhiều quan chức quan trọng như Thượng nghị sĩ tiểu bang California Dave Cortese, Thị trưởng thành phố San Jose Matt Mahan, cựu Thị trưởng San Jose Sam Licardo, Thị trưởng thành phố Fremont Lily Mei cùng nhiều vị quan khách khác. Các đại diện từ tự viện Phật giáo như chùa Đức Viên, chùa Tuệ Viên, tu viện Huyền Không, thiền đường Ấn Tôn, tịnh xá Ngọc Hòa, thiền viện Vô Ưu, tu viện Thôn Yên cùng nhiều cá nhân nổi tiếng như Tiến sĩ Nguyễn Hồng Dũng và Ca sĩ Võ Thu Nga, MC Quảng Hoa đều được tuyên dương trong sự kiện quan trọng này. Buổi lễ hoàn thành vào lúc 11:30 sáng trong không khí hân hoan và tràn đầy niềm vui
16/02/2024(Xem: 1831)
Năm mới Giáp Thìn thật là đặc biệt Sân chùa xuất hiện linh vật thiêng liêng Rồng uốn lượn bên ngoài tự Phổ Hiền Biểu dương sức mạnh tân niên Hăm Bốn (2024) Nhìn hình tượng Rồng bay cao nhào lộn Uốn cong mình phủ phục trước thiền môn Khí chất oai nghi nhưng rất ôn tồn Vẻ hiền lành khi bước vào chánh điện
16/02/2024(Xem: 1764)
Đón Xuân mới ngàn năm văn hóa Truyền thống này dân Việt, Á đông Chúc Tăng Già khắp chốn bụi hồng Luôn an lạc thong dong tự tại. Chúc Phật tử chướng duyên chẳng ngại Phật dạy ta độ lượng vị tha Thân tâm an tứ đại điều hòa Để cuộc sống thanh nhàn hạnh phúc.
16/02/2024(Xem: 2373)
Du Xuân cứ nhớ chùa nhà Hồng chung, trống, mõ mùng ba đây mà… Cúi đầu đảnh lễ từ xa Bạch Thầy, con vẫn đang là tại đây Pháp Phật huyền nhiệm sâu dầy Giúp con chiêm nghiệm độ ngay chính mình Quyết tâm giữ vững niềm tin Độc hành chánh niệm lời kinh an bình
16/02/2024(Xem: 1907)
Con ngồi yên như Bụt Bụt yên ngồi bên con Muôn thiên hà tĩnh lặng Vô ưu hoa đoanh tròn. Con ngồi yên như Bụt Bụt ngự giữa lòng con Ca lăng tần già hót Chuổi âm ba nỉ non.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com