Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Giá trị giải thoát của ngày lễ Vu lan

22/09/201009:40(Xem: 13876)
Giá trị giải thoát của ngày lễ Vu lan

Trongtấtcả mọi giá trị có mặt ở đời, thì giá trị giải thoát khổ đau làtối thượng nhất, mọi giá trị khác nếu có mặt thì cũng xoay xung quanhtrục giá trị thật này. Vu lan là ngày lễ khiến mỗi người, dù xuất giahay tại gia đều hướng tâm nguyện cầu, thực thi hạnh nguyện giải thoát.Từ điểm nhìn này, thông điệp giải thoát của lễ Vu lan đem lại có nhữngý nghĩa, giá trị cao quý mà ngày nay mọi người thường hay tâm niệm đến.

1. Giá trị giải thoát đầu tiên cần đề cập đến là từ khi đạoPhật được thể nhập vào đời sống văn hóa nước ta thì lễ Vu lan của đạoPhật trở thành lễ hội truyền thống của dân tộc. Vì thế, nhân dân ta,người theo đạo Phật hay không theo đạo Phật, cứ đến ngày rằm tháng Bảyhàng năm, đều có tục lệ lên chùa, sắm sửa chút lễ vật, dâng tấm lòngthành của mình cầu mong cho những người đã khuất, thoát khỏi cảnh tamđồ, siêu sinh Lạc quốc; người còn sống nương theo sự hành xử hiếu hạnhnày mà cởi trói phiền não, thân tâm an lạc, vạn sự an lành:

Rằm tháng Giêng ai siêng thì quảy,

Rằm tháng Bảy người quảy khắp nơi”.

Rõ ràng, cội rễ của lễ Vu lan, suy cho cùng, nó phải được xuất pháttừ cái tình người, từ “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”.Chính Đức Phật cũng từng chỉ dạy: “Vô thỉ luân hồi, tất cả chúng sinhtừng là cha, là mẹ, là anh, là chị, là em trong vòng sống tương tục,mãi hoài”. Đạo lý của dân tộc Việt Namlà “Thương người như thể thương thân”. Do đó, ta chẳng ngạc nhiên gìkhi ca dao Việt Nam ghi nhận về sự sinh hoạt 12 tháng của dân tộc ta,đã dành một tháng Bảy (âm lịch) để nói về công hạnh lễ Vu lan và ảnhhưởng của ngày lễ này đối với truyền thống tín ngưỡng văn hóa của dântộc như là đạo lý sống của người dân Việt. Đây là thái độ sống biết rõcội rễ của con người trong ý nghĩa tồn tại và phát triển, đều phải đượcxuất phát từ tâm hiếu, mang thực tính yêu thương, đầy bao dung, thathứ, vô ngã, vị tha trong dòng sống tương tục này. Thế nên, ta mới biếtmình thương thân như thế nào thì thương thân người khác như thế ấy. Tạiđây, mọi giá trị yêu thương “thật” của con người mới được hiển lộ quathái độ, quan điểm sống của mọi cá nhân hiện hữu, trong cuộc sống vốnluôn biến động không ngừng.

2.Do lễ Vu lan được nhân dân ta nhìn nhận là ngày lễ hộivăn hóa tình người, nên nó được truyền thông gắn liền sự kết nối yêuthương giữa tổ tiên, ông bà, cha mẹ nhiều đời, vô thỉ vô chung với concháu đời này, đời sau; giữa quá khứ, hiện tại và tiếp nối tương lai củangười còn và kẻ mất trong dòng sống tương tục. Đúng như văn chương dângian truyền tụng:

Cha già là Phật Thích Ca,

Mẹ già như thể Phật bà Quan Âm

Nhớ ngày Xá tội vong nhân

Lên chùa lễ Phật đền ơn sinh thành”.

Vì vậy, ngày lễ Vu lan còn có ý nghĩa nhân văn thiêng liêng với têngọi là ngày Xá tội vong nhân. Vào ngày này, bất luận là ai, người tacũng hướng tâm cầu nguyện cho mọi người quá vãng được siêu sinh, thoátkhỏi cảnh giới tam đồ địa ngục. Theo triết lý Duyên khởi, thì ngày nàycàng có ý nghĩa hơn, khi người ta càng thực hành và thể hiện tâm hiếuhạnh đối với cha mẹ, anh em, bà con quyến thuộc, bằng hữu và nhữngngười xung quanh mình trong thái độ sống tri ân và biết ân. Thông quacác giá trị huyền sử của sự tích Vu lan, được bắt nguồn từ việc báohiếu của Tôn giả Mục Kiền Liên, câu chuyện muốn cảnh thức người nào tạotội ác thì sẽ bị đọa vào địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, chịu thống khổcũng giống như người bị treo ngược. Thế nên, mỗi lần nghĩ đến công ơnsinh thành cha mẹ, hoặc những người đã từng cứu độ mình, khi mùa Vu lanđến là họ lên chùa nguyện cầu Tam bảo, cùng với chư Tăng khấn nguyệncho các vị tiền nhân, cha mẹ ông bà, người thân quá vãng ra khỏi địangục, thoát cảnh bị treo ngược:

Nhờ phép Phật sinh Tịnh độ

Phóng hào quang cứu khổ độ u

Rắp hòa tứ hải quần chu

Não phiền trút sạch,

oán thù rửa không

Nhờ Đức Phật thần thôngquảng đại

Chuyển pháp luân tam giới,thập phương…

Nhờ phép Phật uy linh dũng mãnh

Trong giấc mê khua tỉnh chiêm bao

Mười loài là những loài nào

Gái trai già trẻ cùng vào nghe kinh…”.

(Nguyễn Du - Văn tế thập loại cô hồn)

Đối với cha mẹ hiện tiền, thân bằng quyến thuộc, ngoài việc phụngdưỡng vật chất, báo đáp ân sinh thành dưỡng dục, mọi người còn phảibiết hướng dẫn cha mẹ và người khác hướng tâm đến Tam bảo, thực thihạnh lành trong ý nghĩa kết nối yêu thương và hiểu biết, khoan dung vàđộ lượng từ điểm nhìn của giá trị hạnh phúc tình người. Đây là giá trịthứ hai mọi người cần tâm niệm.

3. Giá trị thứ ba, mọi người cần nhận thức rõ là ngày Vu lancũng là ngày kết thúc ba tháng an cư kiết hạ, được mệnh danh là ngàyTăng tự tứ. Tự tứ là dịch nghĩa chữ Phạn Pravàrana, phiên âm làBát-hòa-la, dịch nghĩa là tùy ý. Nghĩa là mỗi Tỳ kheo sau ba tháng ancư, trau dồi giới đức phải tự mình phát lồ sám hối; hoặc nhờ các vịđồng phạm hạnh nếu thấy, nếu nghe, hoặc nghi ta phạm lỗi thì sẵn lòngchỉ bảo, để ta nương theo đó mà sám hối sửa đổi những sai lầm. Đây làviệc làm hết sức cao quý trong ngày tự tứ của chư Tăng. Điểm đáng nóilà trong ngày lễ này, các Tỳ kheo tự thân cầu người khác chỉ lỗi chomình và mình phải đối trước Tăng mà thưa “Thưa Đại đức, hôm nay chúngTăng tự tứ, tôi cũng tự tứ. Tôi có điều gì sai phạm mà Đại đức thấy,nghe, hoặc nghi, xin Đại đức thương xót chỉ cho, nếu tôi thấy phạm thìxin như pháp sám hối. Tôi không phàn nàn, không thắc mắc, và tôi khôngoán trách gì Đại đức hết”. Như vậy, đây chính là ý nghĩa mong cầu giảithoát, mong cầu được thanh tịnh sau tự mình phát lộ và sẵn sàng sửa đổilỗi lầm, tội lỗi.

Và như thế, ngày Tự tứ có ý nghĩa mong cầu giải thoát hệ lụy khổđau, do người khác chỉ ra từ các lỗi mình đã tạo. Nó cũng khẳng địnhsức mạnh niềm tin của mỗi vị Tăng trên bước đường tu học giải thoát.Một mặt, nó thiết lập lòng tự tín đối với chính tự thân mỗi hành giả,tin mình đã thăng tiến đạo hạnh, tin mình thành tựu công đức giải thoátsau ba tháng tịnh tu tam nghiệp. Mặt khác, nó cũng làm cho hành giảkhởi lên niềm tin giải thoát đối với các vị đồng phạm hạnh là nhữngngười thanh tịnh, thăng chứng đạo hạnh, có tâm vị tha, tâm bao dung, độlượng để chỉ bảo cho mình các lỗi lầm còn mắc phải. Nhờ vậy, tự thânmỗi hành giả, sau ba tháng an cư giới đức được thanh tịnh, định nghiệptăng trưởng, trí tuệ khai mở. Trên hết là đại chúng hòa hợp, thanhtịnh; Chánh pháp được trường tồn.

4. Cũng trong ngày lễ tự tứ này, mà chúng Tăng, mỗi người thụgiới an cư mãn hạ được nhận thêm một tuổi đạo, nên ngày này còn đượcgọi là ngày Tăng thọ tuế. Theo luật Phật chế, hàng xuất gia tính tuổitheo hạ lạp. Nghĩa là, năm nào vị Tỳ kheo đó có an cư kiết hạ trọn vẹnmới được Tăng già công nhận một tuổi hạ. Do đó, ngày này cũng có ýnghĩa quan trọng đối với chư Tăng. Bởi vì, nó minh định, khẳng định chosự thành tựu đạo nghiệp của người xuất gia học đạo, tu đạo và chứng đạotrong lộ trình hướng tâm cầu giải thoát. Ngày Tăng thọ tuế cũng là ngàyTết của chư Tăng, ngày chư Tăng được tính thêm tuổi đạo, có giá trịkhác hẳn với tuổi đời. Tuổi đời thì được tính theo thời gian năm thángcủa năm; còn tuổi hạ thì được Giáo hội Tăng già công nhận do sự kếttinh những công đức tu tập, sự tinh chuyên tu trì giới định tuệ trongba tháng an cư mà chứng đắc, mà sở ngộ của mỗi hành giả. Nhờ công đứcnày mà hội chúng được an lạc, giáo pháp từ đó được xương minh. Đâychính là giá trị giải thoát thứ tư chúng ta hướng tâm nghĩ đến.

5.Cuối cùng, giá trị giải thoát mà chúng tôi muốn nói nữa,ngày Vu lan cũng là được gọi là ngày Phật hoan hỷ. Suy cho cùng, các đệtử của Thế Tôn đã thực thi lời Phật dạy, giữ đúng truyền thống luậtPhật chế, trau dồi thân tâm ba tháng, tịnh tu tam nghiệp, thành tựu mụcđích tối thượng mà Phật mong mỏi. Hơn nữa, ngày này là ngày kết tinhmọi thành tựu, mọi giá trị giải thoát đã nói trên. Sau ba tháng kiếthạ, chúng Tăng nhờ vậy mà thành tựu công đức thù thắng. Chư Phật mườiphương vô cùng hoan hỷ. Không ai khác hơn, Tăng bảo là một trong bangôi Tam bảo, thay Phật truyền bá Chánh pháp ở giữa thế gian này. Giớitại gia cũng nhân ba tháng này mà nương vào chư Tăng tu học, hộ trì Tambảo mà thành tựu thiện pháp, bao nhiêu nghiệp chướng được tiêu trừ,thân tâm được an lạc. Trên hết, mọi người đến với nhau bằng cả tâmhiếu, hạnh Phật để kết nối sự yêu thương, xóa tan hận thù, và chungsống với nhau bằng sự hòa bình, bình đẳng, hạnh phúc thật sự.

Với tất cả ý nghĩa giải thoát như thế, lễ Vu lan thật sự đi vào tâmthức đời sống văn hóa tâm linh con người. Nó không chỉ kết nối mọi giađình bà con huyết thống ở một đời trong một gia đình, một họ tộc mà cònthắt chặt với nhau bằng cái tình đồng bào, tình nhân loại thông qua mọithời gian và mọi không gian. Giá trị lớn nhất của lễ Vu lan là xây dựngđược một thái độ sống, một nếp sống giải thoát tất cả các khổ đau hệlụy; trên hết là hướng tâm đến việc thiết lập hạnh phúc và an lạc khởiđầu bằng “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
16/10/2014(Xem: 14836)
Niệm Phật là một pháp môn dễ hành nhưng khó tin, nhất là trong thời đại điện toán này, thời đại mà con người lo cho vật chất nhiều hơn là lo cho đời sống tâm linh. Tuy nhiên theo lời Phật dạy, Phật từ tâm, tâm sinh Phật, để đưa đến giải thoát giác ngộ. Do đó nếu đã là Phật tử rồi thì nhất định phải tin lời Phật dạy, hơn nữa Kinh Hoa Nghiêm còn nói: “niềm tin là mẹ của công đức”.
03/09/2014(Xem: 7091)
Theo lời Phật dạy, nhằm ngày Rằm tháng Bảy, Tôn giả Mục Kiền Liên lập bồn Vu Lan, thỉnh mời Chư Tăng đến chú nguyện. Nhờ đó bà Thanh Đề thân mẫu của ngài Mục Kiền Liên mới được thoát khỏi cảnh u đồ địa ngục, và các vong linh khác cũng nhờ phúc lành của Chư Tăng mà được siêu thoát. Noi gương hiếu đễ của Tôn giả Mục Kiền Liên hàng năm, cứ đến ngày Rằm tháng Bảy, Phật tử khắp nơi lại tưng bừng tổ chức ngày lễ Vu Lan với tín tâm cầu cha mẹ, ông bà, tổ tiên mình sẽ được thoát khỏi tội đồ. Thể theo tinh thần tri ân và báo ân của người con Phật để nhắc nhở mọi người trở về cội nguồn tổ tiên hiếu kính đối với những đấng sanh thành. Chùa Quán Thế Âm Thành Phố Odense Danmark long trọng tổ chức : Đại Lễ Vu Lan Báo Hiếu, vào ngày 30.08.2014 Dương
03/09/2014(Xem: 6162)
Năm nay Chùa Liễu Quán Copenhafen, vương quốc Denmark long trọng tổ chức Đại Lễ Vu Lan Báo Hiếu PL.2558 – DL.2014.Tuy thời gian có hơi trễ nhưng hòa chung niềm hân hoan của bao người con Phật nhân ngày lễ Vu Lan Báo Hiếu, để bày tỏ lòng tri ân và báo ân sâu sắc nhất kính dâng lên hai đấng sinh thành, ngày 31/08/2014 (Dương lịch) quý thiện nam tín nữ Phật tử tại bổn xứ và vùng phụ cận đã về tham dự.
03/09/2014(Xem: 5651)
“Ba sẽ là cánh chim, đưa con đi thật xa. Mẹ sẽ là cành hoa, cho con cài lên ngực. Ba Mẹ là lá chắn, che chở suốt đời con…” Những câu hát mà các em thiếu nhi thường hát tặng cho Ba Mẹ nhân Mùa Vu Lan trở về, nhưng đối với QT, Mùa Vu Lan năm nay QT bỗng cảm thấy thiếu vắng một cái gì đó thật to lớn và có lẽ sẽ không có gì có thể thay thế và lấp được lỗ hổng lớn đó ở trong trái tim của mình. Những hàng cây hai bên đường của thành phố Melbourne dù hoa lá vẫn xanh tươi, thỉnh thoảng những cơn mưa kèm theo những cơn gió lúc nhẹ, lúc mạnh của mùa Đông như năm nào không có gì thay đổi nhưng cảnh vật trông có vẻ buồn và ảm đạm hơn nhất là những buổi chiều tối khi màn đêm buông xuống kèm theo cái lạnh giá rét, lòng mình bỗng thoáng buồn theo với cảnh vật bên ngoài như gợi lại cho mình những ký ức về Ba... Có ai trong chúng ta mà không một lần thời thơ ấu được nhõng nhẽo trong vòng tay Ba Mẹ, để đòi cái ni cái tê, để được ôm ấp vào lòng,… Mới năm nào QT còn viết thư cho Ba Mạ để cảm niệm công
31/08/2014(Xem: 6268)
Ngày nay, khi mà xã hội khoa học kỷ thuật ngày càng phát triển không ngừng. Thì nền NHÂN VĂN ĐẠO ĐỨC CON NGƯỜI hình như ngày càng đi xuống. Khi mà tiền tài, danh vọng như một con Ma, một án mây đen đang len lỏi vào tâm thức con người để rồi phủ mờ đi ánh trăng lý trí. Họ đã quên đi công ơn sanh thành dưỡng dục 3 năm nhũ bộ 9 tháng cưu mang, để bảo vệ hình hài viên ngọc vô giá của người mẹ, cha. Họ quên đi tất cả lu mờ lý trí cũng chỉ vì đồng tiền, và rồi không 1 chút do dự họ đã cầm dao giết đi người mẹ, người cha đã sinh mình ra trên cuộc đời này (hiện nay những thông tin này phổ biến trên báo pháp luật rất nhiều).
26/08/2014(Xem: 10170)
Sau khi tham dự và chứng minh Đại Lễ Vu Lan tại Koblenz do Ni Sư Thích Nữ Minh Hiếu Trụ Trì Tịnh Thất Bảo Thành tổ chức, Hòa Thượng Phương Trượng Thích Như Điển và Thượng Tọa Thích Hạnh Nguyện đã dùng tàu lửa để đi đến Ravensburg, một thành phố nhỏ thuộc miền Nam nước Đức; nơi có Tu Viện Viên Đức đã được thành lập từ năm 2007 đến nay.
24/08/2014(Xem: 7193)
Điều tôi cảm nhận đầu tiên về người là đôi bàn tay. Tôi không nhớ lúc đó mình bao nhiêu tuổi, nhưng hình như sự hiện hữu, cuộc sống của tôi gắn liền với đôi bàn tay đó. Đôi bàn tay của mẹ, một người mẹ mù. Tôi còn nhớ những lần ngồi tô vẽ màu ở bàn ăn, trong nhà bếp. Tôi nói, “Mẹ! Xong rồi. Hãy nhìn tranh của con nầy”.
23/08/2014(Xem: 6745)
Đến Louisiana, thành phố Gretna đã hơn 2 tuần, nay được huynh đệ mời đến Tiểu bang Oregon, thành phố Portland để trình bày giáo lý Đạo Hiếu đến với cộng đồng người Việt nhân mùa Vu Lan (tháng 7 al) theo truyền thống của Đạo Phật nói chung và có liên quan đến Đạo Nho cũng như qua tinh thần uống nước nhớ nguồn của nền văn hóa Việt đã được khởi động và hình thành một bản sắc đặc thù đã có tự ngàn xưa từ kho tàng ca dao của các bậc tiền hiền đã trải qua nhiều thời đại sáng tạo, chắt lọc, khơi nguồn đạo lý của dân tộc cho đến ngày hôm nay, và miên viễn cho cả những thế hệ mai sau.
22/08/2014(Xem: 10794)
Sau nhiều ngày họp hội, bàn thảo, phân công, BTC Pháp hội Thù Ân được tổ chức tại chùa Pháp Vân, số 16, đường Lê Thúc Hoạch, phường Phú Thọ, quận Tân Phú, Sài Gòn. Từ sáng sớm, lễ đàn được thiết trí trước sân chùa Pháp Vân, do ban kinh sư chùa Vạn Phước – chùa Pháp Vân thực hiện, các huynh trưởng cấp Dũng như anh Tư Đồ Minh, Nguyễn Công Minh, Nguyễn Châu, Bạch Hoa Mai trong Ban Đại Bái cung đối đàn tiền thỉnh lễ cẩn sớ.
22/08/2014(Xem: 16353)
Tạ ơn Mẹ cho còn dòng sữa ngọt Tình bao la như lượng của đất trời.. Dạy con sống cho đi hơn là nhận Biết thương người còn bất hạnh, đơn côi. Tạ ơn Cha đã cho con cuộc sống Lúc vỗ về, khi giáo huấn nghiêm minh Tình Cha đó, tựa sơn hà cao rộng Con trưởng thành trong đức độ, hy sinh.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com