Thiền Sư Phong Huyệt Diên Chiểu (896-973), Đệ Tứ Tổ Thiền Phái Lâm Tế 🌷🍀🌸💐🌼🌺💐🌸🍀🌹🌸

Kính bạch Sư Phụ

Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học về thiền sư Phong Huyệt Diên Chiểu (896-973).

Ngài Diên Chiểu thuộc đời thứ tư của thiền phái Lâm Tế, ngài trụ trì chùa Phong Huyệt nên cũng được gọi là Thiền Sư Phong Huyệt Diên Chiểu.

Thuở nhỏ ngài thông minh lỗi lạc, học rộng hiểu nhiều, cha và anh của ngài ép ngài đi thi ra làm quan. Khi tới kinh đô, ngài bỏ thi và đến chùa Khai Nguyên xin xuất gia với thiền sư Trí Cung.

Sau khi thọ giới Cụ Túc, Ngài lên đường đi hành khước và gặp thiền sư Cảnh Thanh. Thiền sư Cảnh Thanh hỏi ngài đến đây phải qua sông nhỏ.

Ngài đáp thuyền to chỉ bay trên không.

Thiền sư Cảnh Thanh biết là ngài Diên Chiểu chỉ nói chữ nhưng chưa đạt đạo rốt ráo.

Ngài Diên Chiểu nói tiếp, biển cả thuyền chiến ra khơi còn sợ.

TS Cảnh Thanh biết ngài Diên Chiểu giỏi, thiền sư muốn thử lửa, thiền sư đưa cây phất trần lên để xem thiền khách có nhận ra ý chỉ không.

Ngài Diên Chiểu hỏi cái này là cái gì.

TS Cảnh Thanh biết là ngài Diên Chiểu chưa ngộ và đuổi ra khỏi giảng đường.

Ngài Diên Chiểu ra đi ngoài nhưng nghĩ rằng mình đến đây để tu học, chưa đạt được gì mà đi về thì uổng phí cho cuộc đời, nên ngài quay trở lại sám hối  với Sư phụ vì “con đã có lời trình bày cạn hẹp, nếu con không nói lời khó nghe thì con không thấy được từ tâm của Hoà Thượng độ cho con”.

TS Cảnh Thanh bảo hãy nói ra những gì con thấy được.

Ngài Diên Chiếu trả lời, nếu nói ra thì được cái gì.

TS Cảnh Thanh hiểu là ngài Diên Chiểu chưa đạt đạo rốt ráo nhưng có thấy tánh một chút.

Ngài Diên Chiểu từ tạ TS Cảnh Thanh đến tu học với TS Hoa Nghiêm, tại đây duyên lành giúp ngài gặp thị giả Khoách (đã ngộ tánh) đệ tử của TS Huệ Ngung. Ngài Diên Chiểu kết làm bạn và thầm ngộ được “chỉ yếu tam huyền” của Tông Phái Lâm Tế, nên ngài rất thích thú.

Sư phụ giải thích: Yếu chỉ Tam Huyền là: 1.Thể trung huyền: những câu nói hoàn toàn không trau chuốt văn hoa, chỉ nhắm vào chân tướng của vạn hữu. 2/ Cú trung huyền: lời nói chân thực, không liên quan đến tình thức, nhằm tỏ ngộ ý nghĩa sâu kín của lời nói. 3/ Dụng trung huyền: câu nói sâu xa mầu nhiệm, xa lìa tất cả sự trói buộc của ngữ cú...

Ngài Thị giả Khoách khuyên Ngài Diên Chiểu đến gặp thiền sư Nam Viện Huệ Ngung.

Ngài liền tìm đến Nam Viện để cầu pháp. Đến nơi, ngài không lễ bái. TS Nam Viện cảnh báo: “Vào cửa phải rành chủ”.

Sư phụ giải thích: Chủ ở đây là chỉ cho TS Nam Viện Huệ Ngung, gặp ngài Trụ Trì là phải lễ bái hỏi thăm. Và Chủ ở nghĩa thứ 2 là chỉ cho chính bản thân của ngài Diên Chiểu, phải làm chủ tâm mình, không để cho khách trần lôi kéo.

TS Nam Viện lấy tay vỗ gối trái một cái.

Ngài Diên Chiểu liền hét.

TS Nam Viện vỗ gối mặt một cái.

Ngài Diên Chiểu lại hét.

TS Nam Viện bảo: Vỗ bên trái gác lại, vỗ bên mặt là sao?

Ngài Diên Chiểu thưa: Mù.

TS Nam Viện liền nắm gậy.

Ngài Diên Chiểu thưa: Chớ gông mù gậy tối. Giựt gậy đập Hòa thượng, chớ bảo chẳng nói.

TS Nam Viện nói 30 năm trụ trì chưa có ai dám khiêu chiến mà vào hãm hại ta.

TS Nam Viện bảo hãy ngồi xuống uống trà, chấp nhận ngài Diên Chiếu vào pháp hội. Ngài Diên Chiểu không dám ngồi, xuống nhà tăng rồi lên đảnh lễ tạ ơn. Ngài Diên Chiểu ở lại hầu TS Nam Viện.

Ngài Diên Chiểu trước khi nhập chúng phải qua lời đối đáp với TS Nam Viện về cách xử dụng gậy thứ nhất là vô sanh nhẫn, đẩy lui tất cả cấu uế, không còn sanh tử luân hồi. Gậy thứ hai là triệt ngộ.

Vô sanh nhẫn thuộc hàng bát địa Bồ Tát .

Nhẫn có ý nghĩa cao quý nhất, không làm điều ác, luôn làm việc lành, giữ tâm ý thanh tịnh.

Người không nhẫn thì có năm điều bất lợi:

- làm mọi người chán xa lìa mình.

-gây hoang mang, đau khổ cho người

- tâm điên đảo trước khi lâm chung, và đọa làm ác thú sau khi lâm chung.

Hành giả đạt được vô sanh nhẫn là đã đạt được chân lý các pháp không sanh diệt, chỗ tột cùng mà Phật đã nói trong Kinh Đại Bát Nhã.

Ngài Diên Chiểu trụ trì ở chùa Phong Huyệt, ở một mình trong 7 năm, sống rất kham khổ, lượm trái cây ăn, đêm đốt lá thông để sưởi ấm, kiên trì tu tập, đào luyện nội tâm.

Sau 7 năm, đàn việt biết được, cúng dường xây chùa thành một đại tùng lâm.

Năm 937 ngài thượng đường khai pháp. Ngài bảo chúng, gặp cơ phải  đại dụng tham thiền để chấm  dứt phiền não, làm chủ lục căn khi tiếp xúc với lục trần không vọng tìm cầu thì ngay đó đạt đại ngộ.

Ngày rằm, triều đại nhà Tống, năm 973, ngài ngồi kiết già an nhiên thị tịch, thọ thế  78 tuổi và 59 hạ lạp, đây là bài kệ ngài lưu lại cho đời trước khi viên tịch:

Đạo tại thừa thời tu tế vật

Viễn phương lai mộ tự đằng đằng

Tha niên hữu tẩu tình tương tợ

Nhật nhật hương yên dạ dạ đăng.

HT Thanh Từ dịch:

Phải thời truyền đạo lợi quần sanh

Chẳng quản phương xa tự vươn lên       

Năm khác có người dòng giống đó

Ngày ngày hương khói đêm đêm đèn.

Thiền Sư Hư Vân có thơ tán dương công hạnh Thiền Sư Phong Huyệt Diên Chiểu (do HT Minh Cảnh dịch) Sư phụ đã diễn ngâm cuối thời pháp rất hay như sau:

Một gậy Nam phương chẳng xót tình

Đánh bày long tượng liễu vô sinh

Hai đường toan tính rơi tiêu mất

Ba nẻo vọng cuồng rớt nhẹ thinh

Tròn bảy tám xuân lo đạo cả

Đến năm chín hạ tỏ tâm mình

Tinh cần bất thoái luôn trì nguyện

Trụ vững tông phong cứu vạn linh.

Kính bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được Sư Phụ ban giảng bài pháp về cuộc đời tu hành của thiền sư Diên Chiếu. Con kính phục hạnh tu của ngài. Quả thật Ngài đã để lại cho hậu thế tấm gương kham nhẫn, hành trì suốt 7 năm đào luyện nội tâm, ở một mình trong chỗ thanh vắng, chỉ ăn trái cây lượm, sưởi ấm bằng lá thông khô. Ngài đã đạt vô sanh pháp nhẫn, một hình ảnh hiện thực của đời tu, một vầng trăng chiếu sáng cho cuộc đời khổ lụy này.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Con cung kính và tri ơn Sư Phụ,

Đệ tử Quảng Tịnh Tâm

(Montréal, Canada).