Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

3. Tương quan giữa cá nhân và xã hội

25/02/201111:36(Xem: 5847)
3. Tương quan giữa cá nhân và xã hội

CHÌA KHÓA SỐNG HƯỚNG THIỆN
Lại Thế Luyện

Tương quan giữa cá nhân và xã hội

Đề cập đến vấn đề sống hướng thiện, chúng ta không thể không xem xét mối tương quan giữa cá nhân và xã hội. Bởi vì, sống hướng thiện là gì nếu không phải là thực hành điều Thiện trong mối tương quan với người khác, với xã hội.

Vì con người sống giữa cuộc đời, nên không thể đặt mình nằm ngoài các mối quan hệ xã hội đang tồn tại. Mỗi chúng ta từ khi sinh ra đã là một thành viên của xã hội. Tất cả chúng ta đều được gọi bằng một danh từ: con người. Tuy vậy, trong mỗi con người, bên cạnh phần “con”, còn có phần “người”. Điều này có nghĩa là, ngay khi mới sinh ra, phần “con” có phần tỏ ra lấn át phần “người”. Khi còn nhỏ, chúng ta có nhiều nhu cầu mang tính bản năng: đói thì khóc đòi ăn, mệt thì đòi đi ngủ, sợ hãi thì cần được an toàn... Nghĩa là việc thỏa mãn những nhu cầu, đòi hỏi về vật chất luôn chiếm ưu thế trong cuộc sống của chúng ta.

Khi chúng ta lớn lên, những nhu cầu tinh thần – tức phần “người” – mới dần dần chiếm vị trí trong đời sống của ta. Cho nên, có thể khẳng định, con người ngay từ khi sinh ra chỉ là một cơ thể sinh học mang mầm mống người, nên mỗi con người nhất thiết còn phải trải qua một quá trình lớn lên, được học hỏi, được giáo dục, nhất là phải tự nỗ lực rèn luyện bản thân mỗi ngày để trở thành một con người đích thực – con người có nhân cách trong đời sống xã hội.

Dù đã có ý thức nỗ lực rất nhiều để nên người đi chăng nữa, thì có một sự thật chúng ta phải thừa nhận là, bên cạnh những phẩm chất tốt đẹp, bên trong mỗi chúng ta vẫn còn nhiều điều chưa tốt. Nếu mỗi ngày chúng ta không nỗ lực sống hướng thiện, thì rất có thể phần “con” kia có nguy cơ sẽ lấn át phần “người”. Khi đó, cuộc sống mỗi người sẽ thuần túy mang tính bản năng và sẽ không còn cái gọi là tính ngườitình người. Lúc đó, mọi thứ diễn ra trong cuộc sống sẽ chỉ là sự tranh giành, đấu đá lẫn nhau, kẻ mạnh hiếp đáp kẻ yếu, cái ác sẽ càng được dịp tung hoành và lấn át cái thiện. Đến tình trạng đó thì cuộc sống này sẽ không thể nào được gọi là cuộc sống nữa, mà là địa ngục trần gian. Lúc đó, từng con người không còn được sống theo đúng ý nghĩa sâu xa, cao đẹp của từ “sống”, mà chỉ còn là sự gây đau khổ lẫn cho nhau, là cắn răng chịu đựng, là gánh chịu những hậu quả do chính mình gây ra.

Như vậy, với tư cách là một thành viên của xã hội, cuộc sống hằng ngày của mỗi chúng ta luôn gắn liền với cuộc sống của những người xung quanh, với cuộc sống của xã hội. Chúng ta không thể sống một cách cô lập, cách ly khỏi đời sống xã hội, tách khỏi sự phát triển chung của nhân loại. Chúng ta không thể sống buông trôi theo những đòi hỏi của bản năng, muốn làm gì thì làm! Mọi hành động, việc làm mỗi ngày của chúng ta đều phải tôn trọng những chuẩn mực đạo đức mà xã hội đã đặt ra.

Tình trạng tiến bộ hay suy thoái của một xã hội tùy thuộc vào việc xã hội đó được đặt trên nền tảng nào. Một xã hội sẽ không thể tồn tại và phát triển bền vững nếu nó không dựa trên nền tảng các giá trị đạo đức vững chắc, và nhất là nếu không dựa trên nền tảng lòng hướng thiện của từng cá nhân sống trong xã hội đó! Mọi người phải nỗ lực sống hướng thiện để trở thành một thành viên xứng đáng trong xã hội, góp phần xây dựng xã hội hạnh phúc, tiến bộ. Chắc chắn khi đó bộ mặt của xã hội sẽ được đổi thay!

Vẫn biết rằng, một trong những quyền thiêng liêng nhất của con người là quyền được tự do. Xã hội càng phát triển, con người càng được tạo thêm những điều kiện để có thể thụ hưởng quyền tự do của bản thân mình một cách đầy đủ nhất. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn là, tự do cá nhân của ta không được phép xâm phạm đến tự do cá nhân của người khác, càng không được gây ảnh hưởng đến cuộc sống yên bình của cả xã hội. Chúng ta không thể cứ muốn làm gì thì làm mà bất chấp việc có được xã hội chấp nhận hay không! Nói cách khác, tự do cá nhân của mỗi người không hề tách rời khỏi các chuẩn mực đạo đức của xã hội.

***

Lòng hướng thiện là cầu nối giữa người với người trong các mối quan hệ xã hội. Lòng hướng thiện giúp chúng ta nhận thức đúng đắn hơn về cuộc sống xã hội, với những mối quan hệ xã hội diễn ra muôn màu muôn vẻ hằng ngày quanh ta. Lòng hướng thiện giúp ta tự điều chỉnh hành động của bản thân theo chiều hướng tích cực nhất. Khi có lòng hướng thiện, ta sẽ luôn đứng trên phương diện của cái Thiện để hành động, cư xử với mọi người xung quanh. Đồng thời, chúng ta cũng có cơ sở vững chắc để nhìn nhận, phân biệt hành vi của người khác là tốt hay xấu, là đúng hay sai. Trên hết, lòng hướng thiện cũng là cơ sở vững chắc để mỗi chúng ta tự đánh giá về hành vi của chính mình, để có thể sống ngày càng tốt hơn.

Bạn đã bao giờ suy nghĩ về ý nghĩa và giá trị của lòng hướng thiện trong cuộc đời này chưa? Cái Thiện là cái bao hàm tất cả những phẩm chất tốt đẹp nơi con người: trung thực, khiêm nhường, bao dung, vị tha, nhân hậu, yêu thương, tốt bụng, tử tế, sống có trách nhiệm, thủy chung, cao thượng, kiên trì, nhẫn nại, hy sinh... Lòng hướng thiện hướng con người đến những giá trị đạo đức cao đẹp, để con người có thể sống tốt, sống có ích cho bản thân, cho gia đình và xã hội.

Lòng hướng thiện của mỗi chúng ta có ảnh hưởng rất tích cực đối với người xung quanh. Nhờ sống hướng thiện, ta mới có thể hòa nhập vào cộng đồng xã hội. Càng ngày, con người càng nhận ra giá trị và ý nghĩa của lòng hướng thiện. Nếu cái ác luôn đẩy con người ra xa nhau, lúc nào cũng phải nơm nớp canh chừng, đề phòng lẫn nhau, thì lòng hướng thiện sẽ giúp chúng ta xích lại gần nhau, dễ dàng cởi mở và sống chân thành với nhau hơn. Cuộc sống sẽ trở nên thanh bình và tươi vui hơn rất nhiều nếu mỗi ngày chúng ta biết chủ động tạo ra những mối quan hệ tốt đẹp với người khác, với xã hội. Một khi chúng ta chủ động tạo ra mối quan hệ tốt đẹp với người khác thì điều tất yếu là người khác cũng dễ dàng đáp lại chúng ta bằng những hành động và cách ứng xử chân thành. Miễn là chúng ta đừng chủ động “gây sự” thì người khác cũng không ngại gì mà không tạo mối quan hệ tốt đẹp với ta.

Cuộc sống ngày càng phát triển nên các mối quan hệ giữa người với người cũng phải ngày càng hài hòa, tốt đẹp, để góp phần xây dựng xã hội phát triển bền vững. Hơn thế nữa, lòng hướng thiện còn là yếu tố không thể thiếu để góp phần xây dựng xã hội ngày càng văn minh, tiến bộ hơn.

Chính vì những lý do đó, xã hội luôn tìm cách lên án cái ác, đề cao cái thiện bằng nhiều phương tiện: sách vở, giáo dục trong nhà trường qua những bài giảng đạo đức, nhất là trên các phương tiện truyền thông đại chúng... Hiện nay, trong cuộc sống, chúng ta gặp không ít các bài báo, những phương ngôn, khẩu hiệu hô hào chống suy thoái đạo đức, kêu gọi con người phải sống đẹp, sống hiền thiện như thế này, thế nọ... Trên các đài phát thanh hay truyền hình, mỗi ngày mỗi giờ ta đều thấy rất nhiều những cuộc thi, những chương trình tuyên dương người tốt việc tốt, để mọi người cùng noi theo, học hỏi...

Nhưng làm thế nào để có thể thực hiện những điều đã đặt ra? Hay nói cụ thể hơn, làm thế nào để sống hướng thiện, dường như vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ, vẫn luôn là điều khiến cho nhiều tâm hồn cao cả phải băn khoăn, thao thức. Những hoạt động rầm rộ, ồ ạt, mang tính hình thức bên ngoài sẽ ít đem lại kết quả thực sự nếu nó không thực sự bắt nguồn từ khát vọng chân chính bên trong của con người.

Riêng đối với bản thân tôi, thiết nghĩ, hướng thiện không phải là cố gồng mình lên để sống, để chứng tỏ cho thiên hạ thấy những hành động tốt đẹp được ngụy trang, trau chuốt một cách cực kỳ khéo léo trước mắt thiên hạ. Trái lại, lòng hướng thiện phải xuất phát từ trong tâm mỗi người.

Thật vậy, hướng thiện trước hết phải là thay đổi chính mình. Muốn xã hội thay đổi, thì trước hết tự bản thân mỗi người phải nỗ lực thay đổi. Nói cách khác, sự thay đổi của cả xã hội phải bắt nguồn từ sự thay đổi của mỗi con người đang sống trong xã hội đó. Và chính sự tích cực thay đổi bản thân của mỗi người sẽ góp phần tạo nên một xã hội tốt đẹp.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
18/03/2021(Xem: 4218)
Tenzin Gyatso, người được những tín đồ và những người ngưỡng mộ ngài tôn xưng là Đức Thánh Thiện Đạt Lai Lạt Ma, tự gọi ngài là một thầy tu giản dị. nhưng ngài hơn thế ấy rất nhiều. Ngài là lãnh tụ tinh thần và tôn giáo, nguyên thủ của chính quyền lưu vong Tây Tạng, một vị thầy, một nhà du hành quốc tế, một học giả nổi tiếng, tác giả của nhiều quyển sách, và là một diễn giả và giảng sư được săn đón. Năm 2007, trong một buổi lễ ở thủ đô Hoa Sinh Tân D.C., để trao tặng Huân Chương Vàng Quốc hội Hoa Kỳ[1], Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi đã nói: “Với hàng triệu người kính tin và ngưỡng mộ, ngài là một nguồn cội của tuệ trí và từ bi. Đối với những người trẻ, ngài là một gương mẫu tích cực của vấn đề làm cho thế giới là một nơi tốt đẹp hơn như thế nào.”
18/03/2021(Xem: 5119)
Lực lượng an ninh Myanmar đã bắn hơi cay và nổ súng vào người biểu tình (Myanmar protesters try to douse tear gas as police open fire) Theo truyền thông đưa tin vào hôm thứ Tư, ngày 17 tháng 3 vừa qua, Tăng đoàn Mahā Nāyaka, tổ chức lớn nhất của cộng đồng Tăng già Miến Điện, kêu gọi tập đoàn quân sự chấm dứt đàn áp những người phản đối đảo chính, lên án “một thiểu số có vũ trang” tra tấn, giết hại thường dân. Khi lên án gay gắt nhất cuộc đàn áp đẫm máu của tập đoàn quân sự đối với các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ, cơ quan do chính phủ chỉ định cũng cho biết, một bản dự thảo của các thành viên tuyên bố dừng các hoạt động trong một cuộc biểu tình.
18/03/2021(Xem: 5153)
Hiện nay trên thế giới, việc phá thai rất phổ thông do các khó khăn về xã hội và kinh tế. Các nước chuyên chế có chánh sách kiểm soát sanh đẻ rất chặc chẻ để ngăn chận đà gia tăng dân số, như ở Trung quốc trước đây có chánh sách "Một con" - khiến cho nhiều bà mẹ phải phá thai hoăc giết hại các bé gái đã lỡ sinh ra. Ở các nước tư bản thì có nhiều bà bầu đòi quyền lựa chọn: hoặc sanh con hoặc phá thai. Đây là một vấn đề gây nhiều tranh cãi và chống đối quyết liệt.
17/03/2021(Xem: 17759)
Thiền Sư Từ Minh Thạch Sương Sở Viên (986-1039) Đời thứ 11 sau Lục Tổ Huệ Năng và cũng là Tổ thứ 7 của Thiền Phái Lâm Tế Thời Pháp Thoại của TT Nguyên Tạng từ 6.45am, Thứ Ba, 16/03/2021 (03/02/Tân Sửu 🌺🍀💐🌼🌹🥀🌷🌸🏵️🌻🌺🍀💐🌼🌹🥀🌷🌸🏵️ Quyết tìm thạc đức gặp Phần Dương Thân cận hai năm chửa tỏ tường Gặp mặt trách đùa ngầm hiểu ý Đối đầu hét đập phá mê sương Luận bàn hỏng bét đành im tiếng Ngôn ngữ bặt tăm chẳng nghĩ lường Chánh định cõi thiền xong việc lớn Đủ duyên hành đạo khắp Nam phương (Bài thơ tán thán công hạnh của Thiền Sư Từ Minh Thạch Sương Sở Viên (986-1039) của Hòa Thượng Hư Vân, do HT Minh Cảnh dịch Việt) 💐🌹🥀🌷🌸🏵️🌻🌼🌺🍀💐🌼 Múi giờ : pháp thoại của TT Trụ Trì Thích Nguyên Tạng (trong thời gian cách ly vì đại dịch Covid-19) về chư vị Tổ Sư Ấn Độ, Trung Hoa, Việt Nam…) - 06: 45am (giờ Melbourne, Australia) - 12:45pm (giờ Cali, USA) - 03:45pm (giờ Montreal, Canada) - 09:45pm (giờ Paris, France) - 02:45am (giờ Saigon, Vietnam) 💐🌹
15/03/2021(Xem: 5254)
Thiền sư Seigan Shōtetsu (1381-1459) là một trong vài người làm thơ nhiều nhất trong thi giới Nhật Bản. Chính xác, chúng ta không biết nhà sư đã sáng tác bao nhiêu bài thơ. Nhưng nhà sư kể lại trong một lá thư rằng vào tháng 4 của năm 1432, ngôi lều của nhà sư bốc cháy trong đêm, thiêu rụi mọi thứ trong lều và toàn bộ những bài thơ nhà sư đã sáng tác từ năm 20 tuổi, tất cả là 27,000 bài thơ trong 30 tập. Lúc đó Thiền sư 51 tuổi. Bây giờ, bộ sưu tập thơ Shōkonshū của Shotetsu còn khoảng 20,000 bài thơ.
14/03/2021(Xem: 7376)
Hình ảnh Mừng Thọ Quý Phật tử cao niên tại Tu Viện Quảng Đức, Melbourne, Úc Châu (Chủ Nhật 14/3/2021)
14/03/2021(Xem: 4547)
Ông Erin O'Toole, lãnh đạo mới của Đảng Bảo thủ Canada. Ảnh: The Star Dharamshala: Ông Erin O'Toole, lãnh đạo Đảng Bảo thủ Canada đã đưa ra một tuyên bố nhân dịp Tây Tạng Kỷ Niệm 62 Năm Ngày Tổng Khởi Nghĩa Chống Tàu cộng Xâm lăng.
14/03/2021(Xem: 4512)
Washington, D.C. - Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ thứ 49 và 52 Nancy Pelosi đã đưa ra tuyên bố này nhân Kỷ niệm 62 năm ngày Tổng Khởi nghĩa Tây Tạng, ngày kỷ niệm cuộc kháng chiến chống lại sự chiếm đóng của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc ở Tây Tạng và sự lưu vong sau đó của Đức Đạt Lai Lạt Ma: “Cách đây hơn 6 thập kỷ, những người Tây Tạng đã kiên cường bất khuất, dũng cảm nổi dậy chống lại sự bành trướng xâm lược của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc, để bảo vệ lối sống và văn hóa của họ. Hôm nay, chúng tôi tiếp tục sát cánh với nhân dân Tây Tạng và tôn vinh những người đã anh dũng hy sinh tất cả vì quyền và tự do của họ.
14/03/2021(Xem: 3988)
Sáu mươi hai năm trước, vào ngày 10 tháng 3 năm 1959, hàng nghìn người Tây Tạng ở Lhasa, thủ đô của Tây Tạng đã đồng loạt nổi dậy trong công cuộc tổng khởi nghĩa chống xâm lăng của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chính quyền Trung ương Tây Tạng tưởng niệm và tôn vinh lòng dũng cảm, và tinh thần bất khuất của các vị anh hùng liệt sĩ đã vị quốc vong thân. Chúng ta vẫn thương nhớ, những người Tây Tạng tại quê nhà cao nguyên Tây Tạng đang chịu đựng với sự cai trị hà khắc bởi bạo quyền của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc. Những lời cầu nguyện và tư duy của chúng tôi ở bên họ và chúng tôi tiếp tục đoàn kết với họ.
13/03/2021(Xem: 4373)
Dharamshala: Chính Quyền Trung Ương Tây Tạng (Central Tibetan Administration CTA) đã tổ chức Kỷ niệm 62 năm ngày Tổng Khởi nghĩa Chống Tàu cộng tại trụ sở chính ở Dharamshala, Ấn Độ dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Tây Tạng lưu vong (Sikyong), Tiến sĩ Lobsang Sangay, nhà lãnh đạo Chính trị được bầu dân chủ Tây Tạng, Diễn giả Pema Jungney, Chủ tịch Quốc hội lưu vong Tây Tạng (ATPD), Cư sĩ Sonam Norbu Dagpo, Chánh văn phòng Ủy ban Tư pháp Tối cao Tây Tạng, và sự hiện diện của ngài Thủ tướng Chính phủ Tây Tạng lưu vong, các thành viên Quốc hội lưu vong Tây Tạng. Các vị quan chức CTA, và nhân viên truyền thông tuân thủ các hướng dẫn an ninh y tế của địa phương, phòng ngừa Covid-19.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com