Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

11. Chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

22/02/201112:05(Xem: 8595)
11. Chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

GIỌT MỒ HÔI THANH THẢN
Nguyên Minh

Chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

Trong sách “Hạnh phúc là điều có thật”,[4] chúng ta đã có dịp đề cập đến nguồn năng lượng tinh thần tạo ra bởi những cảm xúc khác nhau trong cuộc sống. Chẳng hạn, sự ghen tức, căm thù hay giận dữ đều là những nguồn năng lượng mạnh mẽ. Khi những cảm xúc ấy phát sinh, chúng thúc đẩy ta suy nghĩ, nói năng và hành động với một sức mạnh khác thường. Một người khi rất tức giận có thể có những hành động vượt quá mức thông thường, chẳng hạn như trường hợp cậu bé Trần Quốc Toản bóp nát quả cam trong tay khi không được tham dự hội nghị Bình Than.[5] Khi một người đang ghen tức hay căm thù cũng vậy, họ có thể nói ra những lời hung hăng, suy nghĩ những điều như điên cuồng, và thực hiện những hành vi thô bạo đến mức hoàn toàn không tự chủ. Sức mạnh của những cảm xúc này được xem là tiêu cực, vì chúng luôn hướng đến sự hủy hoại, làm tổn thương chính bản thân ta và mọi người chung quanh. Thật ra, vì chúng hướng đến sự hủy hoại, nên khi bộc lộ ra càng mạnh mẽ thì chúng càng làm tiêu hao đi nhiều năng lượng thể chất và tinh thần của chúng ta. Chính vì thế mà sau khi nguôi đi một cơn giận, ta thường có cảm giác mệt mỏi rã rời giống như vừa qua một buổi làm việc vô cùng căng thẳng.

Ngược lại, khi những cảm xúc như lòng thương yêu, sự cảm thông, chia sẻ... được sinh khởi, chúng tạo ra một nguồn năng lượng mạnh mẽ trong ta, thúc đẩy ta suy nghĩ, nói năng và hành động vượt hơn mức thông thường, với những ý tưởng, lời nói, việc làm luôn có chiều hướng xây dựng, giúp đỡ và xoa dịu đau khổ. Nguồn năng lượng tinh thần phát sinh từ những cảm xúc tốt đẹp này được xem là tích cực, luôn hướng ta đến sự vươn lên hoàn thiện tâm hồn và làm giảm nhẹ mọi thương tổn. Với nguồn năng lượng tinh thần này, chúng ta thường có thể làm được rất nhiều việc mà không thấy mệt mỏi, mất sức. Khi quan sát hoạt động của những nhân viên Hồng thập tự, chúng ta sẽ có thể dễ dàng nhận ra điều này. Với lòng thương yêu, họ có thể vui vẻ làm việc một cách tích cực trong nhiều ngày không mệt mỏi khi cần phải cứu giúp những người bị nạn.

Theo ý nghĩa này, hầu hết mọi cảm xúc của chúng ta đều có thể được phân chia vào hai nhóm tiêu cực và tích cực. Khi một cảm xúc tạo nguồn năng lượng thúc đẩy sự xây dựng, giúp đỡ và làm giảm nhẹ khổ đau, chúng ta biết cảm xúc đó thuộc loại tích cực. Ngược lại, khi một cảm xúc làm tiêu hao năng lượng, thúc đẩy sự hủy hoại và gây thương tổn, chúng ta biết cảm xúc đó thuộc loại tiêu cực.

Qua đây chúng ta có thể dễ dàng thấy được là việc nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực có thể xem là một yếu tố quan trọng để có được cuộc sống hạnh phúc. Ngược lại, sự phát triển của những cảm xúc tiêu cực chắc chắn sẽ mang lại thêm nhiều khổ đau cho cuộc sống. Vấn đề ở đây là, việc nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực và chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trong môi trường làm việc – với sự tiếp xúc nhiều đối tượng khác nhau – luôn gặp phải nhiều khó khăn hơn là trong môi trường gia đình – nơi mà quanh ta chỉ có toàn những người thân thuộc.

Trong môi trường làm việc luôn có những yếu tố thúc đẩy sự phát triển những cảm xúc tiêu cực, chẳng hạn như sự mệt nhọc, sự bất đồng trong các mối quan hệ giao tiếp, sự thúc bách hay áp lực từ công việc, cũng như hàng loạt những vấn đề trái lòng nghịch ý không thể nào tránh khỏi. Tất cả những yếu tố đó luôn có khuynh hướng đẩy chúng ta vào sự phát triển những cảm xúc tiêu cực, và hầu hết chúng ta thường xem đó như một điều hoàn toàn tự nhiên nên rất ít khi nghĩ đến việc cần phải thay đổi, khắc phục. Nhiều người nói rằng họ luôn kiểm soát được những cơn nóng giận hay bực tức trong môi trường gia đình, nhưng lại không thể làm được điều này trong môi trường làm việc!

Trong thực tế, tuy không phải là việc dễ dàng nhưng sự chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trong môi trường làm việc là hoàn toàn có thể thực hiện được. Và tất cả những gì chúng ta vừa đề cập đến trong các phần đầu tiên của tập sách này đều là những nhận thức rất cần thiết để làm được điều đó.

Những cảm xúc tích cực và tiêu cực trong lòng ta thật ra không phải là những điều hoàn toàn trái ngược nhau. Chúng chỉ là những biểu hiện tính chất khác nhau của cùng một bản thể. Vì thế, sự thật là chúng ta không thể loại trừ các cảm xúc tiêu cực mà chỉ có thể chuyển hóa chúng thành những cảm xúc tích cực mà thôi.

Có một buổi chiều đẹp trời nào đó bạn có dịp dạo chơi trên con đường ven biển. Hãy nhìn ra mặt biển xanh mênh mông đang gợn lên những con sóng nhỏ dưới nắng chiều lấp lánh. Toàn bộ khung cảnh nên thơ như gợi lên trong chúng ta nguồn cảm hứng về một vẻ đẹp thiên nhiên hiền hòa và êm ả. Nhưng bạn có biết chăng, cũng chính mặt biển êm ả này vào những ngày giông bão sẽ nổi lên vô số những con sóng ngập đầu, gầm rú từ khơi xa cho đến khi vào tận sâu trong bờ cát rồi giận dữ bổ nhào xuống và cuốn phăng đi bất cứ vật gì ngăn đường chúng!

Những con sóng hiền hòa và hung dữ vốn có nguồn gốc không khác nhau, đều được hình thành từ mặt biển mênh mông kia. Tuy chúng rất khác nhau về hình thức biểu hiện cũng như tác dụng, nhưng chúng ta không thể loại bỏ một trong hai. Bởi nếu không có những con sóng hiền hòa thì cũng không thể có những con sóng hung dữ. Từ mặt nước biển kia đã sản sinh ra cả hai, nên chúng chỉ có thể cùng tồn tại hoặc cùng mất đi mà thôi.

Cũng tương tự như thế, những cảm xúc tiêu cực và tích cực cùng được sản sinh trong tâm hồn chúng ta, và chúng ta không thể diệt mất một trong hai. Nhưng chúng ta có thể chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trở thành tích cực, giống như vào những ngày trời yên bể lặng thì không ai có thể tìm thấy những con sóng hung hãn ngập đầu kia. Chúng đã trở nên êm ả dưới ánh nắng chiều hiền hòa và thơ mộng.

Trong thực tế thì quá trình chuyển hóa đó diễn ra như thế nào? Khi ta sắp nổi giận với một người đồng nghiệp vì anh ta đã không làm giúp ta một việc gì đó chẳng hạn. Đó là lúc giông bão sắp nổi lên và những con sóng hung hãn trong ta đang sắp được khơi dậy. Nhưng nếu ngay vào lúc ấy ta tỉnh táo nhận biết được điều này và không muốn để cho con sóng dữ ấy nhấn chìm mình trong cơn giận, chúng ta sẽ dừng lại và nhìn sâu vào sự việc một cách khách quan hơn. Ngay khi đó ta nhận ra những nguyên nhân khách quan đã khiến cho người bạn đồng nghiệp không thể thực hiện công việc mà ta nhờ cậy, mặc dù anh ta đã hứa giúp. Chẳng hạn như ta biết rằng đêm qua anh ta đã phải đưa con đi cấp cứu vì một cơn bệnh ngặt nghèo, và vì thế sáng nay anh đã đi làm rất trễ, và không có thời gian để làm giúp ta việc ấy. Cơn giận bây giờ không nổi lên trong ta nữa, thay vào đó là sự cảm thông với nỗi lo lắng của một người cha khi đứa con duy nhất của mình vẫn còn đang nằm trong bệnh viện. Thay vì phiền trách, bực tức, ta sẽ mở lòng ra chia sẻ nỗi lo lắng ấy và có thể sẵn sàng đề nghị giúp đỡ trong khả năng của mình. Như vậy, cơn giận không có điều kiện để nổi lên, nó đã được chuyển hóa thành sự cảm thông và chia sẻ!

Hầu hết những cảm xúc tiêu cực của chúng ta đều được phát sinh từ sự thiếu sáng suốt trong việc nhận thức vấn đề. Khi chúng ta nhìn vấn đề một cách phiến diện hoặc méo mó, không đúng thật, chúng ta rất dễ nảy sinh những cảm xúc tiêu cực. Chỉ cần nhìn sâu vào mỗi sự việc một cách khách quan và sáng suốt, chúng ta sẽ dễ dàng chuyển hóa được những cảm xúc tiêu cực trở thành tích cực, đơn giản chỉ vì đó mới chính là thái độ phù hợp với thực tế.

Mỗi con người quanh ta đều có những khiếm khuyết, những thói tật nhất định cần được cảm thông và tha thứ, nhưng đồng thời cũng luôn có những điểm tốt đẹp nào đó đáng để ta yêu mến và quý trọng. Nếu chúng ta có thể xuất phát từ nhận thức này thì sẽ không có bất cứ ai, bất cứ sự việc nào có thể làm cho ta nổi giận hay bực tức. Chúng ta sẽ dễ dàng rèn luyện được một tấm lòng vị tha, dễ cảm thông và tha thứ, và đây chính là một trong những điều kiện quan trọng để có được niềm vui trong công việc.

Bằng vào sự trải nghiệm trong thực tế, chúng ta có thể dễ dàng cảm nhận được tác hại do những cảm xúc tiêu cực mang lại. Nói chung, chúng có vẻ như thúc đẩy ta suy nghĩ, nói năng và hành động một cách mạnh mẽ hơn, nhưng sự mạnh mẽ đó lại làm tiêu hao đi năng lượng thể chất lẫn tinh thần, và chúng luôn gây ra sự tổn thương cho chính bản thân ta cũng như mọi người chung quanh.

Ngược lại, những cảm xúc tích cực luôn tạo ra trong ta một nguồn năng lượng tinh thần mạnh mẽ, thúc đẩy ta thực hiện những hành động cụ thể nào đó để giúp đỡ người khác, chia sẻ những khó khăn và xoa dịu khổ đau. Với nguồn năng lượng tinh thần này, ta có thể làm được rất nhiều điều có ích mà vẫn duy trì được một sự lạc quan vui sống, không bị rơi vào tâm trạng mệt mỏi, uể oải.

Vì thế, việc chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trở thành tích cực xét cho cùng cũng chính là một phương thức có thể giúp chúng ta gia tăng hiệu quả làm việc, và đồng thời làm cho những công việc mà ta đang thực hiện trở nên có nhiều ý nghĩa tốt đẹp hơn, bởi vì ta sẽ luôn có khuynh hướng nhắm đến những điều tốt đẹp, lợi ích hơn cho mọi người.


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
03/06/2018(Xem: 6356)
Thật thú vị, và cũng thật hạnh phúc, khi được ngồi hầu dưới chân Mẹ, được Mẹ kể cho nghe những câu chuyện ngày xưa đẫm vị Đạo mà Mẹ vẫn còn nhớ như in, kể vanh vách, đọc lưu loát ở độ tuổi sắp thượng thọ bach tuế.
01/06/2018(Xem: 30549)
Nhằm tạo một cơ hội sinh hoạt chung để chia sẻ, học hỏi, thảo luận một số đề tài liên quan đến công việc Hoằng pháp, Giáo dục, Văn học Nghệ thuật Phật Giáo, và Ra Mắt Sách chung, một buổi sinh hoạt CÓ MẶT CHO NHAU sẽ được tổ chức tại Viet Bao Gallery, 14841 Moran St. Westminster, CA 92683, vào lúc 4:30--8:30 Chiều, Thứ Bảy, ngày 2 tháng 6, 2018.
31/05/2018(Xem: 7320)
Đã định trước, sáng nay, nhằm 12 tháng Tư âm lịch, tôi lên xe máy chạy ra hướng Bắc, “độc phi hành đại đạo” qua đường lộ phẳng phiu ven bãi biển thơ mộng, mang theo sách “Động cửa thiền” và Nội san Tâm Thị để cúng dường chư tăng chùa Phổ Minh, sau lần diện kiến ngẫu nhiên hai tháng trước. Trong giai phẩm Tâm Thị kính mừng Phật Đản 2642 kỳ này, có bài viết “Ngẫu hứng Lương Sơn” giới thiệu một số hình ảnh về chùa, nên chắc chắn quý thầy sẽ hoan hỷ đón nhận.
29/05/2018(Xem: 5556)
Trong suốt thời gian hơn một tháng trời thăm hỏi, tham khảo thông tin, chạy xe lòng vòng lên xuống ngày hai buổi tìm mua một căn nhà mới ở ngoại thành để “dời đô” về mà sống thanh thản an nhàn giữa khung cảnh thoáng rộng yên bình, không có ngày nào mà tôi không thắp hương khấn nguyện, cầu chư thiên hộ pháp gia hộ đưa đẩy nhân duyên cho mình được về ở gần một chốn già lam thanh tịnh, để hằng ngày thuận duyên nương tựa Tam Bảo, hướng cuộc sống gia đình đi về một ngày mai an vui với hành trang là Chánh Pháp của đức Như Lai…
28/05/2018(Xem: 15037)
Quý độc giả có thể mua tập sách “ Bát Cơm Hương Tích” này trên trang Amazon, họ sẽ gởi đến tận nhà cho quý vị: https://www.amazon.com/dp/1720339341/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1527489669&sr=1-1
23/05/2018(Xem: 19616)
Nam Mô A Di Đà Phật, Kính bạch Chư Tôn Thiền Đức Tăng Ni cùng quý Phật tử gần xa, Đây là hình ảnh Tượng Phật Nhập Niết Bàn đặt nằm chung lẫn lộn với các bức tượng lỏa thể đang được triển lãm tại Phòng Trưng Bày Nghệ Thuật Quốc Gia Úc tại tiểu bang Victoria ( National Gallery of Victoria, NGV), đây là hành động xúc phạm đối với tượng Phật và cộng đồng Phật Giáo tại Úc Châu. Mục đích của cuộc triển lãm này là họ muốn « mang các truyền thống văn hóa lại gần với nhau hơn », ý tưởng rất hay nhưng khi tạo dựng tác phẩm lại thiếu tính hiểu biết, phản cảm, phi nghệ thuật, nhất là không tôn trọng và xúc phạm đến Phật Giáo. Chúng con được biết, tại tiểu bang Victoria, một Giáo Hội Phật Giáo Úc (Buddhist Council of Victoria) đã gởi thư phản đối nhưng họ chỉ ghi nhận và không có bất cứ hành động nào, quả thật là rất buồn. Qua sư việc này, chúng ta thấy rằng tiếng nói của PG quá yếu, không đánh động được lương tâm của họ, nếu không muốn nói là họ quá xem thường cộng độ
22/05/2018(Xem: 9065)
Để thay vào những con số khảo sát khô khan, tôi xin đưa ra một trường hợp minh hoạ: Chiều thứ Bảy (19-5-2018), anh chị Hồ Đăng Định, tức nhà văn Quế Chi, tác giả Chuyện Ngày Xưa Nhớ Nhớ Quên Quên, Lê và tôi được chị Kim Anh, một phụ huynh thân hữu ở trong khu vực Little Saigon Sacramento mời dự tiệc Tốt Nghiệp của hai cháu út trai, và út gái của chị tốt nghiệp Y Khoa Bác Sĩ (Medical Doctor) từ UC Davis và Internship ở New York.
21/05/2018(Xem: 7828)
Lưỡi là một cơ quan của thân thể con người, nằm trong miệng, nhờ có lưỡi mà các vị ngọt, vị mặn, vị đắng, vị chua hay vị cay mới được nhận ra và nơi mỗi con người khoẻ mạnh, không tật nguyền, không bệnh hoạn thì sự nhận ra các vị ngọt mặn đắng chua hay cay này đều y hệt như nhau, ai cũng nhận ra vị này là ngọt, vị kia là mặn…nhưng cái lòng yêu thích và thèm khát hay ghét bỏ vị này vị kia thì nơi mỗi người đều khác nhau, không ai giống ai. Không chỉ là một cơ quan giúp phân biệt vị mặn ngọt chua cay của một thức ăn hay bất cứ vật gì được bỏ vào miệng, lưỡi còn là một cơ quan giúp con người biểu lộ cảm xúc và tư tưởng bằng lời nói, ngôn ngữ. Không có lưỡi thì lời nói không thể thốt ra rành mạch, chính xác mà nhờ đó con người có thể hiểu nhau, giao tiếp với nhau. Tuy rằng cũng có ít người đặc biệt nói được bằng…bụng, không thấy họ động đậy cái miệng, môi mép và chắc chắn là lưỡi cũng không dùng đến nhưng họ có thể phát ra âm thanh và lời nói qua hơi thở điều khiển từ bụng lên đến
17/05/2018(Xem: 6256)
Màn đêm buông xuống, bóng tối mờ nhạt bao trùm mọi vật. Ánh trăng đêm nay yếu ớt nhưng dịu dàng và dễ chịu, vẫn đủ để cho tôi chiêm ngưỡng dung từ tượng Đức Phật Lộ Thiênngồi yên dưới tàn cây, mắt Ngài như đang nhìn xuống chúng tôi, nhìn xuống chúng sanh, nhìn xuống cuộc đời và kiếp người. Đôi mắt Ngài từ bi, miệng Ngài mỉm cười như chưa bao giờ tắt, hình ảnh Đức Phật ngồi yên đã đi vào tâm thức tôi bao điều kỳ diệu.
16/05/2018(Xem: 10085)
Câu chuyện này được kể lại khi đức Thế Tôn ở tại Kỳ Viên, liên hệ đến một số thầy Tỳ-kheo. Một hôm năm trăm Tỳ-kheo ngồi ở pháp đường và bàn luận: - Chư hiền, điều gì là hạnh phúc nhất trên đời?
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]