The Greatest Speech- Bài diễn thuyết hay nhất từ Charlie Chaplin gửi tới nhân loại

"Nhà độc tài vĩ đại" (The Great Dictator - công chiếu năm 1940) đã trở thành một trong những phim hay nhất mọi thời đại. Và bài diễn văn trong phim đã trở thành một trong những diễn văn hay nhất mọi thời đại. The Great Dictator là bộ phim đầu tiên dám thẳng thắn cười nhạo, chế giễu Hitler cùng chế độ của tên tướng người Đức tàn bạo này. Qua bộ phim Chaplin cũng bày tỏ tình cảm của mình đối với người dân Do Thái - những người đã chịu rất nhiều khổ cực dưới chế độ chuyên quyền của Hitler trong giai đoạn Chiến tranh thế giới thứ hai. Vốn là một nghệ sĩ đa tài, trong The Great Dictator Chaplin giữ tới 5 vai trò chính bao gồm Đạo diễn, Biên kịch, Diễn viên chính, Nhà sản xuất và Nhà soạn nhạc, đồng thời đây cũng là một trong những bộ phim được sản xuất tại chính studio của Chaplin. Bộ phim có năm đề cử Oscar và từng được gửi tới tận tay cho Hitler thưởng thức, sau khi biết tin ông ta có xem bộ phim này thì Chaplin nói rằng "Tôi sẽ đánh đổi mọi thứ để biết được ông ta đang nghĩ gì.". Dường như hai con người này có một mối quan hệ kỳ lạ, phải không?


Nguyên văn:

The Jewish Barber (Charlie Chaplin): I’m sorry but I don’t want to be an emperor. That’s not my business. I don’t want to rule or conquer anyone. I should like to help everyone if possible; Jew, Gentile, black men, white. We all want to help one another. Human beings are like that. We want to live by each other’s happiness, not by each other’s misery. We don’t want to hate and despise one another. In this world there is room for everyone. And the good earth is rich and can provide for everyone. The way of life can be free and beautiful, but we have lost the way.

Greed has poisoned men’s souls; has barricaded the world with hate; has goose-stepped us into misery and bloodshed. We have developed speed, but we have shut ourselves in. Machinery that gives abundance has left us in want. Our knowledge as made us cynical; our cleverness, hard and unkind. We think too much and feel too little. More than machinery we need humanity. More than cleverness, we need kindness and gentleness. Without these qualities, life will be violent and all will be lost. The aeroplane and the radio have brought us closer together. The very nature of these inventions cries out for the goodness in man; cries out for universal brotherhood; for the unity of us all.

Even now my voice is reaching millions throughout the world, millions of despairing men, women, and little children, victims of a system that makes men torture and imprison innocent people. To those who can hear me, I say “Do not despair.” The misery that is now upon us is but the passing of greed, the bitterness of men who fear the way of human progress. The hate of men will pass, and dictators die, and the power they took from the people will return to the people. And so long as men die, liberty will never perish.

Soldiers! Don’t give yourselves to brutes, men who despise you and enslave you; who regiment your lives, tell you what to do, what to think and what to feel! Who drill you, diet you, treat you like cattle, use you as cannon fodder! Don’t give yourselves to these unnatural men—machine men with machine minds and machine hearts! You are not machines! You are not cattle! You are men! You have a love of humanity in your hearts! You don’t hate! Only the unloved hate; the unloved and the unnatural.

Soldiers! Don’t fight for slavery! Fight for liberty! In the seventeenth chapter of St. Luke, it’s written “the kingdom of God is within man”, not one man nor a group of men, but in all men! In you! You, the people, have the power, the power to create machines, the power to create happiness! You, the people, have the power to make this life free and beautiful, to make this life a wonderful adventure. Then in the name of democracy, let us use that power.

Let us all unite. Let us fight for a new world, a decent world that will give men a chance to work that will give youth a future and old age a security. By the promise of these things, brutes have risen to power. But they lie! They do not fulfil their promise. They never will! Dictators free themselves but they enslave the people! Now let us fight to fulfil that promise! Let us fight to free the world! To do away with national barriers! To do away with greed, with hate and intolerance! Let us fight for a world of reason, a world where science and progress will lead to all men’s happiness. Soldiers, in the name of democracy, let us all unite!”

Tôi xin lỗi. Tôi không muốn làm hoàng đế, đó không phải là điều tôi muốn. Tôi không muốn thống trị ai, cũng chẳng muốn chinh phục bất kỳ ai. Nếu như có thể, tôi muốn mình sẽ giúp được bất kỳ ai, dù cho đó là người Do thái hoặc người Cơ đốc giáo, là những người da đen hoặc da trắng.

Chúng ta cần phải giúp đỡ lẫn nhau, làm người cần phải như vậy. Chúng ta cần phải tạo dựng hạnh phúc cho mình trên cơ sở hạnh phúc của người khác chứ không phải là trên sự đau khổ của người khác. Chúng ta không nên thù hằn lẫn nhau, khinh miệt nhau.

Trên thế giới này có đủ chỗ cho tất cả chúng ta sống. Trái đất rất hào phóng, nó sẽ cung cấp cho chúng ta đầy đủ đồ ăn thức uống. 

Con đường sống có thể sẽ tự do, sẽ tươi đẹp, nhưng chỉ đáng tiếc rằng chúng ta đã mất phương hướng. Lòng tham đã đầu độc linh hồn của mỗi con người, nó xây dựng lên những lô cốt của sự thù hận trên toàn thế giới, cưỡng ép chúng ta bước vào con đường của sự đau khổ, tiến hành tàn sát lẫn nhau. Chúng ta phát triển nhanh, nhưng chúng ta đang rời xa chính mình. Máy móc đáng lẽ được sinh ra để làm ra của cải vật chất, nhưng ngược lại đem đến cho chúng ta sự đói khổ. Chúng ta có tri thức nên chúng ta đã nhìn thấu mọi thứ. Chúng ta học được cách để trở nên thông minh hơn nhưng ngược lại chúng ta cũng trở nên tàn nhẫn và vô tình hơn. Chúng ta dùng đầu óc của mình quá nhiều, mà dùng quá ít tình cảm, cái chúng ta đang cần có không phải là máy móc mà là nhân tính. Cái chúng ta đang cần không phải là sự khôn ngoan mà là lòng nhân từ, sự ấm áp tình người. Khi thiếu những thứ đó, con người sẽ trở nên hung bạo và như thế mọi thứ sẽ bị chúng ta hủy diệt. 

Máy bay và vô tuyến điện đã thu hẹp khoảng cách giữa chúng ta. Bản chất của những thứ đó là nhằm phát huy những bản chất tốt đẹp của con người, khiến cho con người trên thế giới này yêu thương nhau hơn, khiến cho chúng ta đoàn kết hơn. Giờ đây, có hàng triệu người trên thế giới đang nghe thấy những điều tôi nói, hàng vạn đàn ông, phụ nữ, trẻ nhỏ đang là những người chịu khổ dưới chế độ này, một chế độ đã khiến cho con người ta chịu hết mọi khổ ải, một chế độ sẵn sàng tống những người vô tội vào tù. Tôi muốn nói với những người nghe thấy tôi nói rằng: “Đừng tuyệt vọng!” Chúng ta bây giờ đang chịu khổ chẳng qua là do những kẻ sợ sự tiến bộ của nhân loại đang dùng mọi biện pháp cay độc nhằm đáp ứng lòng tham của mình trước khi chúng chính thức biến khỏi trái đất này mà thôi. Sự thù hận của chúng rồi sẽ biến mất, những tên độc tại rồi sẽ chết, quyền lực mà chúng có được từ tay nhân dân sẽ về lại với nhân dân. Chỉ cần chúng ta không sợ hãi, chắc chắn tự do sẽ không bao giờ biến mất. 

Hỡi các chiến sỹ, các bạn đang bán mình cho những tên ác thú, bọn chúng coi thường các bạn, nô dịch các bạn, thống trị các bạn, chúng buộc các bạn làm những điều, nghĩ những điều mà chúng muốn, không những thế chúng còn ép buộc các bạn có những tình cảm theo ý chúng! Chúng buộc các bạn phải tập luyện, hạn chế mức bồi dưỡng cho các bạn, coi các bạn như những con vật, coi các bạn như thuốc súng. Các bạn đừng làm theo những kẻ đã mất hết nhân tính đó, chúng đều là những tên người máy, chúng có những chiếc đầu của những người máy và có một trái tim cũng bằng máy nốt. Nhưng các bạn thì không phải vậy! Các bạn là những con người! Trong trái tim các bạn có tình yêu chứ không phải là sự thù hận! Chỉ có những kẻ không bao giờ có được tình yêu, những kẻ mất hết tính người mới thù hận người khác! 

Hỡi các chiến sỹ! Các bạn đừng chiến đấu vì sự nô dịch! Các bạn hãy chiến đấu cho tự do! Trong Chương 17 của sách thánh Lucađã viết rằng: “Vương quốc của Chúa nằm ngay trong tim (trái tim của các bạn), không phải trong trái tim của một người, của một nhóm người mà là trong tất cả trái tim của mọi người! Trong đó có cả trái tim của bạn. Các bạn chính là nhân dân, những người có sức mạnh - để sáng tạo ra những cỗ máy, để sáng tạo ra hạnh phúc! Các bạn có sức mạnh để tạo nên một cuộc sống tốt đẹp và tự do, làm cho cuộc sống có ý nghĩa hơn. Vậy thì các bạn hãy tạo nên sức mạnh vì nền dân chủ, hãy đoàn kết lại với nhau! Chúng ta hãy cùng nhau đấu tranh để tạo dựng nên một thế giới mới, một thế giới tốt đẹp. Nó sẽ làm cho mỗi người trong chúng ta sẽ có cơ hội, nó khiến cho những người trẻ tuổi có được tiền đồ tươi sáng, còn những người già lại có những thời gian nghỉ ngơi cuối đời an nhàn. 

Những tên dã thú đã dùng những lời hứa để hòng lừa bịp giành lấy quyền lực. Nhưng chúng đã nói dối! Chúng chưa bao giờ thực hiện lời hứa của mình, và mãi mãi sẽ là như vậy, chỉ có những tên độc tài mới có hạnh phúc, còn chúng biến những người dân thành ra nô lệ. Bây giờ hãy để chúng ta đấu tranh nhằm xây dựng một thế giới có lý trí hơn. Trên thế giới đó, sự tiến bộ và khoa học sẽ giúp cho tất cả chúng ta đều được hưởng hạnh phúc. Hỡi các chiến sĩ, vì nền dân chủ, chúng ta hãy đoàn kết lại! Hana! Em có nghe thấy anh nói không? Dù cho em đang ở đâu, em hãy ngẩng đầu dậy xem đi! Hãy ngẩng đầu lên mà xem, mây đen đang tan dần, ánh mặt trời đang ló ra! Chúng ta đang dần bước ra khỏi sự đen tối để đi vào một thế giới mới tươi sáng hơn, một thế giới thật đáng yêu. Những con người ở đó sẽ khắc phục lòng tham, sự thù hận, sự tàn nhẫn của mình. Hãy ngẩng đầu lên xem đi Hana. Linh hồn của con người đã được chắp cánh cuối cùng họ cũng sẽ bay lên. Họ bay tới nơi tràn ngập ánh sáng hy vọng. Hãy ngẩng đầu lên hỡi Hana! Hỡi các chiến sĩ!

Nhân danh dân chủ, hãy đoàn kết lại!