Phật Giáo truyền vào Trung Hoa, Việt Nam bằng đường bộ hay biển trước?

Phật Giáo truyền vào Trung Hoa,

Việt Nam bằng đường bộ hay biển trước?

                                                                                               Pháp Cẩn

Lịch sử Phật Giáo thường rất mù mờ. Hơn nữa, những chuyện của khoảng 2 ngàn năm trước đã quá xa xưa, rất khó kết luận chắc nịch được.

Có 2 quan điểm Phật Giáo truyền vào Trung Hoa qua đường bộ trước và đường biển trước. Có vẻ quan điểm Phật Giáo truyền vào Trung Hoa bằng đường bộ, thông qua con đường tơ lụa, trước được nhiều người công nhận hơn.

Còn Việt Nam thì sao? Phật Giáo truyền vào nước ta bằng đường nào trước?

Trước đây, có nhìn nhận rằng Phật Giáo Việt Nam được truyền vào bằng đường bộ trước, từ Phật Giáo Trung Hoa sang. Nhưng sau đó, một số nhân vật Phật Giáo, thí dụ Nguyễn Lang, có nhận định là Phật Giáo du nhập vào Việt Nam qua đường biển trước, từ Phật Giáo Ấn Độ. Hiện tại, đây là quan điểm được đông đảo Phật Tử Việt Nam đồng ý.

Tuy vậy gần đây, một tác giả hàn lâm, có bằng tiến sĩ về Phật Giáo Việt Nam, là Alexander Soucy, đang giảng dạy và là trưởng khoa Tôn Giáo Học ở Đại học Saint Mary, Canada, nhận định rằng Phật Giáo truyền từ đâu vào Việt Nam và bằng cách nào là chưa rõ. Nhận định này nằm ở bài viết có tên Phật Giáo Việt Nam Đương Đại (Contemporary Vietnamese Buddhism) trang 178 và phần Notes trang 191 trong sách The Oxford Handbook of Contemporary Buddhism do nhà xuất bản Oxford lừng danh ấn hành năm 2017. Soucy đã chỉ ra rằng có một nhóm học giả (Nguyen Dang Duy 1999, Nguyen Lang 2000, Phan Dai Doan 1996) đưa ra nhận định là Phật Giáo đến Việt Nam từ Ấn Độ trước (rồi Phật Giáo mới đến Trung Hoa). Rồi Soucy bảo rằng quan niệm này có tính bút chiến (polemical).

Mong có ai viết thêm về chủ đề này: Phật Giáo truyền vào nước ta bằng đường nào trước, bộ hay biển?