Kính Dâng 

Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan  

Thích Như Điển

Ngày xưa khi Đức Phật còn tại thế, lúc gần 80 tuổi Ngài quyết định nhập Đại Bát Niết Bàn qua lời thưa thỉnh của Ma Ba Tuần, mà Phật đã hứa ở thành Tỳ Xá Ly cách đó 3 tháng về trước là Ngài sẽ thực hiện lời hứa ấy. Đây là một quyết định làm cho Ngài A Nan và Chúng Hội rất đau buồn thương xót. Bởi vì suốt trong một thời gian dài với 49 hay 45 năm hoằng pháp lợi sanh, Ngài đã mang đến cho chư Thiên và loài người không biết bao nhiêu điều lợi lạc. Ngài đã chỉ con đường Thánh Thiện để cho vua chúa thuở ấy noi theo mà cai dân trị nước. Ngài đã dùng 37 phẩm trợ đạo để dẫn dắt cho hàng triệu triệu chúng sanh lúc bấy giờ và ngay cả bây giờ, sau hơn 2500 năm Ngài nhập Niết Bàn vẫn còn những giá trị miên viễn đích thực. Cũng suốt trong thời gian hoằng pháp dài như vậy, đa phần Ngài đi bộ với chúng Tăng. Đôi khi Ngài cũng thi triển thần lực, nhưng việc ấy rất hiếm thấy, Ngài đã thị hiện bằng báo thân như chúng ta, để giúp chúng ta có một cái nhìn đích thực về giáo lý của Ngài đã giảng dạy nhiều nơi. Ví dụ như mỗi buổi sáng Ngài vẫn cùng chúng Tăng đi vào làng để khất thực. Hoặc giả đi tham dự những bữa cúng dường biệt thỉnh khác của vua chúa hay các thí chủ, và Ngài hoàn toàn đi bộ, không dùng đến xe cộ hay những phương tiện khác.

Điều nầy có nghĩa là cuộc đời của Ngài cũng phải trải qua 4 giai đoạn của sanh, lão, bệnh và tử. Nhưng Ngài không chết như bao nhiêu cái chết khác, mà Ngài đã thị hiện sự nhập diệt qua việc già và bịnh ở cuối đời. Đôi khi Ngài giảng pháp, nhưng vì đau lưng, Ngài bảo Ngài A Nan xếp y Tăng Già Lê lại cho gọn để Ngài nằm xuống gối đầu nghỉ và bảo Ngài Xá Lợi Phất giảng tiếp cho Hội Chúng những gì mà Ngài nói chưa xong bài pháp.  Ở bữa cơm cuối cùng, Ngài nhận sự cúng dường của thí chủ Thuần Đà và Ngài đã bị đau bụng rồi bị kiết lỵ v.v…đó là những sự thị hiện của Đức Phật và chư vị Bồ Tát, chư vị Thánh Tăng. Mỗi vị đi vào đời ngũ trược nầy đều có nhiều sự thị hiện khác nhau như thế, với mục đích duy nhất là để làm cho chúng sanh tỏ ngộ được việc sanh tử và từ đó tìm con đường giải thoát giác ngộ cho chính mình.

Tôi có nhân duyên được đảnh lễ và nghe giảng từ Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan về Duy Thức trong nhiều thập niên trước, khi Ngài có dịp sang Âu Châu tham gia giảng dạy trong các khóa tu học Phật Pháp do cố Hòa Thượng Thích Minh Tâm thỉnh mời. Từ đó Tăng Ni và Phật Tử Âu Châu có dịp gần gũi Ngài. Ở đây tôi chỉ nêu lên hai việc, xin nhắc lại để Hòa Thượng vui khi đọc bài nầy của con viết về Ngài. Năm nay (2021) tổ chức mừng thọ 94 tuổi cho Ngài, nhưng đã từ lâu Ngài rất tự tại và hiện đại với ngôn ngữ. Dĩ nhiên Ngài giảng thì dùng chữ Hán Việt nhiều; nhưng đôi khi Ngài hay dùng tiếng Anh, trong đó có hai từ “Set up” Ngài hay dùng nhiều nhất. Chữ nầy nếu tra từ tự điển Anh Việt thì họ định nghĩa như thế nầy. “Set up” có nghĩa là đặt cái gì vào vị trí, dựng cái gì, làm cho một thiết bị, cổ máy v.v…sẵn sàng để sử dụng. Dĩ nhiên là còn nhiều nghĩa tương đương nữa, nhưng ý Ngài muốn ám chỉ là chúng ta phải đổi mới liên tục, phải biết ứng dụng Duy Thức Học vào trong đời sống hằng ngày, phải hội nhập vào thế giới đa chiều, phải biết sử dụng Computer, phải nhập cuộc v.v… tuổi trẻ như chúng tôi thuở ấy khi nghe ai cũng vui tươi đón nhận, không ngờ một lão Tăng lại có nhiều kinh nghiệm sống chết với Duy Thức, với ngôn ngữ và với sự hội nhập như thế. Tăng Ni trong lớp học chúng tôi nhìn nhau và thầm bảo rằng: “Ông Già nầy cừ thật”. Bởi vì chữ “Set up” nầy Ngài thường hay lặp đi lặp lại nhiều lần như vậy.

Việc thứ hai, là giữa Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan và Cố Hòa Thượng Thích Minh Tâm thường hay đối xử với nhau như tình bạn, mặc dầu Hòa Thượng Thích Minh Tâm, nếu Ngài còn hiện hữu trên cõi đời nầy thì năm nay (2021) Ngài cũng được 81, 82 tuổi; nghĩa là nhỏ thua Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan trên dưới một giáp 12 tuổi. Còn tôi thì nhỏ hơn Ngài đến 2 con giáp, nghĩa là sinh sau một thế hệ. Có lần giữa hai Hòa Thượng được cung thỉnh ban đạo từ trong một khóa tu học Phật Pháp tại Âu Châu, Ngài nầy đẩy cho Ngài kia, Ngài kia nhường cho Ngài nọ. Ngài nào cũng nói là tôi tuổi lớn rồi, nói nhiều mệt phổi lắm…Cuối cùng thì Hòa Thượng Thích Thắng Hoan cầm micro phone lên phát biểu và lời đạo từ của Hòa Thượng Thắng Hoan đôi khi kéo dài mấy chục phút, vì Ngài đang hăng say nói, Ban Tổ Chức hay MC đâu dám ngắt lời. Nghĩa là khi phát biểu đúng cung cách rồi thì hầu như Ngài không muốn dừng lại, mà thời lượng của một buổi khai hay bế mạc của một khóa tu thì luôn có giới hạn. Sau những tràng pháo tay tán thán Ngài, thì Ngài ngồi xuống và thở, nói nhỏ với Hòa Thượng Minh Tâm là “mệt quá”. Hòa Thượng Minh Tâm cười mỉm chi và trả lời rằng: “Khi thỉnh Ngài thì Ngài nói mệt, không chịu nói, mà khi cầm được micro phone rồi thì không chịu thả xuống”. Thế là cả hai Ngài cùng cười với nhau rất là hoan hỷ, thoải mái.

Tôi quan niệm rằng khi còn sinh tiền, nếu nghe được những điều vui tai, những điều hay đẹp và ngay cả những điều bất như ý đi chăng nữa thì mình cũng sẽ vui để đọc, để nghe; chứ khi lớp áo quan đã bọc kín lại bên ngoài rồi thì lúc ấy dẫu cho chúng ta có ca tụng, tán dương người nằm đó bao nhiêu văn từ hoa mỹ, bao nhiêu đồ cúng dường hiếm quý đi chăng nữa thì với người mất rồi, không có ý nghĩa nhiều hơn là lúc họ còn sống chiêm nghiệm được những điều mà nhân thế nghĩ về mình. Nhờ vậy tuổi thọ có thể tăng lên nhiều chăng?

Vào ngày 1 tháng 1 năm 2021 nầy Chư Tăng Ni và Phật Tử Hoa Kỳ, đặc biệt là Phật Việt TV tại California sẽ tổ chức lễ cúng dường Trai Tăng, mừng thọ Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan đón nhận tuổi 94. Đây là một việc làm có quá nhiều ý nghĩa mà trước đây Thượng Tọa Thích Chân Tín, Trụ Trì chùa Hoằng Pháp tại Hóc Môn Việt Nam đã phỏng vấn Ngài, cũng như dựng lại một cuốn phim về cuộc đời của Ngài, và tôi đã có cơ duyên trình bày vài điểm về Ngài rồi. Nay được Thượng Tọa Thích Nguyên Tạng, Trụ Trì Tu Viện Quảng Đức tại Melbourne Úc Châu lại muốn thực hiện một tập Kỷ Yếu để mừng thọ Ngài và đây là lý do để tôi viết bài nầy để kính dâng mừng Thượng Thọ Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan vậy. Ở Úc, Thầy Nguyên Tạng cũng đã làm được hai tập Kỷ Yếu như thế; một cho Hòa Thượng Thích Như Huệ, trước khi Ngài viên tịch và một khác dâng lên Đại Lão Hòa Thượng Thích Huyền Tôn và năm nay Ngài Huyền Tôn cũng đã 93 tuổi rồi. Ngài đã đọc và đã mỉm cười với những bài viết về mình.

Hôm nay ở Hoa Kỳ cũng vậy, chính Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan sẽ đọc được những dòng cảm nghĩ của lớp học trò, đệ tử, Phật tử v.v… viết về mình nhân lễ sinh nhật lần thứ 94 nầy và kính mong Ngài sống tới tuổi Đại Thọ 100 để Đại Chúng được nhờ.

Ở tuổi 80 như Đức Phật vẫn còn phải chịu cái khổ của đau lưng. Ở tuổi ngoài 90 như Ngài chắc rằng những cơn đau đầu, đau tim, đau nhức mỏi v.v… không phải là không đến với Ngài, nhưng con xin chắp hai tay để cầu nguyện cho Ngài an hưởng tuổi già với tâm nguyện: “Vì chúng sanh bịnh nên Ngài mới bịnh”, chứ không phải vì mình muốn bịnh. Bịnh kia nếu có, thì đó chỉ là hạnh nguyện hay sự thị hiện của một vị thực hành hạnh lợi tha, của một vị Bồ Tát đi vào đời để cứu khổ chúng sanh mà thôi.

Viết xong vào ngày 13 tháng 12 năm 2020 tại thư phòng Chùa Viên Giác Hannover, Đức Quốc.