5. Tổ Đề-Đa-Ca (Dhrtaka)

Ngàitên Hương-chúng ở nước Ma-Già-Đà. Nhơn thân phụ Ngài nằmmộng thấy mặt trời vàng ánh xuất hiện trong nhà, chiếusáng khắp cả. Lại thấy phía trước hiện ra một hòn núilớn, trang nghiêm bằng bảy báu, trên đảnh núi có dòng suối,nước chảy trong veo, tràn khắp bốn phía. Sau đó, mẹ sanhra Ngài.

Ngàigặp Tổ Ưu-Ba-Cúc-Đa bèn đem điềm mộng của cha thuật lạivà nhờ giải hộ. Tổ giải:

<Núi báu là thân ta, suối nước tuôn ra là pháp vô tận, mặttrời xuất hiện trong nhà là tướng ngươi vào đạo, ánhsáng chiếu khắp là trí tuệ siêu việt của ngươi >. Ngàinghe giải xong, vui mừng khắp khởi xướng kệ rằng :

Nguynguy thất bảo sơn, Thường xuất trí huệ tuyền. Hồi vi chânpháp vị, Năng độ chư hữu duyên.

Dịch: Vòi vọi núi bảy báu, Thường tuôn suối trí huệ. Chuyểnthành vị chơn pháp, Hay độ ngưòi có duyên

TổƯu-Ba-Cúc-Đa cũng nói kệ đáp:

Ngãpháp truyền ư nhữ, Đương hiện đại trí huệ . Kim nhựttùng ốc xuất, Chiếu diệu ư thiên địa.

Dịch: Pháp ta truyền cho ngươi, Sẽ hiện trí-huệ lớn . Mặt trờimọc trong nhà, Chiếu sáng khắp trời đất .

Ngàinghe kệ rồi, xin theo Tổ xuất gia học đạo. Thấy Ngài ứngđối lanh lẹ, trí-huệ minh đạt, Tổ hoan hỷ chấp nhậncho xuất gia làm đệ-tử. Một hôm, Tổ gọi Ngài bảo: Như-Laiđem đại pháp nhãn tạng trao cho Đại-Ca-Diếp, lần lượttrao truyền cho đến ta, nay ta trao lại cho ngươi. Hãy nghe kệđây:

Tâmtự bổn lai tâm, Bổn tâm phi hữu pháp. Hữu pháp hữu bổntâm, Phi tâm phi bổn pháp.

Dịch: Tâm tự xưa nay tâm, Bổn tâm chẳng có pháp. Có pháp cóbổn tâm, Chẳng tâm chẳng bổn pháp

Ngàithành kính nhận lãnh chánh pháp. Sau, Ngài sang Trung-Ấn giáohóa. Nơi đây có tám ngàn vị đại tiên, dưới sự lãnh đạocủa đại tiên Di-Dá-Ca. Nghe Ngài đến đây, Di-Dá-Ca vân tậptiên chúng đến yết kiến Ngài.

GặpNgài, Di-Dá-Ca thưa: - Xưa tôi cùng Thầy đồng sanh cõi trờiPhạm-Thiên. Tôi gặp tiên A-Tư-Đà truyền cho pháp tiên. Thầygặp đệ tử Phật hướng dẫn tu tập thiền định. Từ đó,cách nhau đã đến sáu kiếp.

Ngàibảo: - Lời tiên nhơn đã nói đúng như vậy. Song, ông chuyênvề pháp tiên tột cùng sẽ đến đâu ?

Di-Dá-Cathưa: - Tôi tuy chưa gặp bậc chí thánh, song tiên A-Tư-Đàthường thọ ký rằng: Sáu kiếp về sau, tôi sẽ nhờbạn đồng học mà được chứng quả giải thoát. Nay gặpnhau đây đâu không đúng như vậy ư?

Ngàibảo: - Ông đã biết như vậy thì cần phải xuất gia, pháptiên là đường nhỏ, không thể đưa người đến giải thoát.Ta hóa đạo đã lâu, cũng muốn dừng nghỉ. Nếu ông thậtthú hướng về đại pháp thì không nên chậm trễ.

Di-Dá-Canghe nói vui mừng liền xin xuất gia. Ngài độ cho ông xuấtgia thọ giới.

Lúcđó, tiên chúng theo Di-Dá-Ca thấy vị tiên trưởng của mìnhlàm như vậy, rất bất mãn. Họ nói thầm với nhau rằng:< Đề-Đa-Ca đâu đủ sức làm thầy mình mà theo xuất gia>.

Ngàibiết tâm họ, muốn gây cho họ có niềm tin, liền phóng quangsáng chiếu, chân đi trên hư không như người đi trên đấtbằng, lại hóa cây dù báu che khắp chúng tiên, nơi ngón taysữa thơm tuôn ra, trong sữa hiện lên một hoa sen, trong hoasen hóa ra Đức Phật.

Chúngtiên trông thấy thần biến phi thường, bèn cuối đầu cầuxin xuất gia. Tôn giả hoan hỷ chấp nhận.

Thấycơ duyên hóa độ đã viên mãn, Ngài truyền pháp lại cho Di-Dá-Ca,rồi thâu thần tịch diệt.