Từ quyển Sổ tay của Krishnamurti

Gstaad, 23 tháng tám 1961

Thiền định là chú ý này mà trong đó có một tỉnh thức, không chọn lựa, về chuyển động của tất cả mọi sự vật, tiếng khàn khàn của những con quạ, cái cưa điện đang cắt khúc cây, sự run rẩy của những lá cây, con suối ồn ào, một cậu bé đang gọi, những cảm thấy, những động cơ thúc đẩy, những tư tưởng đang đuổi bắt nhau và thâm nhập sâu thẳm hơn, sự tỉnh thức của ý thức tổng thể. Và trong chú ý này, thời gian như hôm qua đang đeo đuổi vào không gian của ngày mai và tánh vặn vẹo và biến đổi của ý thức đã trở nên bặt tăm và lặng. Trong tĩnh lặng này có một chuyển động không thể so sánh và không thể đo lường được; một chuyển động không có sự hiện hữu, đó là bản thể của phước lành và chết và sống. Một chuyển động không thể theo đuổi vì nó không để lại đường đi và vì nó tĩnh, bất động; nó là bản thể của tất cả chuyển động.

Con đường dẫn về phía tây, uốn quanh những cánh đồng thấm đầy nước mưa, qua những ngôi làng nhỏ nằm trên triền dốc của những quả đồi, băng qua những con suối núi có những dòng nước tuyết trong trẻo, qua những nhà thờ với những tháp chuông bằng đồng; nó tiếp tục đi, đi vào những đám mây tối tăm sâu thẳm và mưa, cùng những hòn núi vây bọc lại. Bắt đầu mưa phùn, và tình cờ nhìn lại qua cửa sau của xe hơi chạy chậm, về nơi chúng tôi đã đến trước đó, có những đám mây bừng sáng do mặt trời, bầu trời xanh và những hòn núi rõ ràng, rực rỡ. Không nói một lời, theo bản năng, xe hơi ngừng, lùi và quẹo và chúng tôi tiếp tục hướng về phía ánh sáng và những hòn núi. Nó đẹp không thể tin được và khi con đường quẹo vào một thung lũng trải rộng, quả tim ngừng đập; nó ngừng đập và cũng khoáng đạt như cái thung lũng trải rộng, nó đang vỡ nát hoàn toàn. Chúng tôi đã đi qua thung lũng đó nhiều lần rồi; hình thể của những quả đồi khá quen thuộc; những cánh đồng cỏ và những ngôi nhà đã được thừa nhận và tiếng ồn thân thuộc của con suối ở đó. Mọi thứ đều ở đó ngoại trừ bộ não, mặc dù nó đang lái xe. Mọi thứ đã trở nên quá mãnh liệt, có chết. Không phải bởi vì bộ não bặt tăm, không phải bởi vì vẻ đẹp của đất đai, hay của ánh sáng trên những đám mây hoặc uy nghi bất động của những hòn núi; nó không là một trong những sự việc này, mặc dù tất cả những sự việc này có lẽ đã thêm vào một cái gì đó cho nó. Chính xác là chết; mọi thứ đột nhiên kết thúc; không có tiếp tục, bộ não đang điều khiển thân thể lái chiếc xe và đó là tất cả. Chính xác đó là tất cả. Xe hơi chạy tiếp tục trong một khoảng thời gian và ngừng. Có sống và chết, thật gần gũi, thật thân mật, không tách rời nhau và cũng không quan trọng. Một cái gì đó vỡ vụn đã xảy ra.

Không có lừa dối hay tưởng tượng; nó quá nghiêm túc đến nỗi không có hành vi xuẩn ngốc đó; nó không là cái gì đó để đùa giỡn. Chết không là một việc bất thường và nó sẽ không rời đi, không có một tranh cãi nào với nó. Bạn có thể có một cuộc thảo luận suốt đời về sống nhưng không thể được về chết. Nó kết thúc và tuyệt đối. Nó không là cái chết của thân thể; việc đó chỉ là một biến cố dứt khoát và khá đơn giản. Đang sống cùng chết là một sự việc hoàn toàn khác hẳn. Có sống và có chết, chúng ở đó được kết hợp vững chắc. Nó không là một cái chết của tâm lý; nó không là một choáng váng mà đuổi đi tất cả tư tưởng, tất cả cảm thấy; nó không là hành vi bất thường đột xuất của bộ não hoặc bệnh tật tinh thần. Nó không là một trong những sự việc này và cũng không là một quyết định kỳ lạ của một bộ não bị kiệt sức hoặc tuyệt vọng. Nó không là một ước muốn vô thức về chết. Nó không là một trong những sự việc này; những sự việc này chỉ là không chín chắn và thật dễ dàng bị thông đồng. Nó là cái gì đó trong một kích thước khác hẳn; nó là cái gì đó mà thách thức sự miêu tả thuộc không gian-thời gian.

Nó ở đó, chính bản thể của chết. Bản thể của cái tôi là chết nhưng chết này cũng chính là bản thể của sống nữa. Thật vậy chúng không phân lìa, sống và chết. Đây không là cái gì đó được hình dung ra bởi bộ não cho sự thanh thản và an toàn ý tưởng của nó. Chính đang sống là đang chết và đang chết là đang sống. Trong chiếc xe hơi đó, cùng tất cả vẻ đẹp và màu sắc đó, cùng “đang cảm thấy” của hạnh phúc ngất ngây, chết là thành phần của tình yêu, thành phần của mọi sự vật. Chết không là một biểu tượng, một ý tưởng, một sự việc mà người ta biết. Nó ở đó, trong thực tại, trong sự kiện, mãnh liệt và đòi hỏi như tiếng còi của một chiếc xe hơi khi muốn qua mặt. Cũng như sống sẽ không bao giờ rời đi hoặc có thể bị gạt bỏ, vì thế chết bây giờ sẽ không bao giờ rời đi hoặc có thể bị gạt bỏ. Nó ở đó bằng mãnh liệt lạ kỳ và một kết thúc.