Khánh Hòa:
Lễ Giỗ Tổ Khai sơn chùa Nghĩa Hương Nha Trang
Ngày 11-01-2018 (25-11-Đinh Dậu), tại chùa Nghĩa Hương số 43 đường Trần Bình Trọng, phường Phước Tiến, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, Thượng tọa Thích Thiện Quang, Trưởng Ban Phật giáo Quốc té GHPGVN tỉnh Khánh Hòa, trú trì chùa Nghĩa Hương đã trang nghiêm tổ chức lễ Giỗ Tổ Khai sơn HT.Thích Bích Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Hoằng Đạo Giáo hội Phật giáo Cổ truyền Việt Nam, Tổ khai sơn các chùa thuộc Tông phong Nghĩa Phương.
Chứng minh và tham dự có chư Tôn giáo phẩm: HT. Thích Nguyên Quang, Ủy viên HĐTS, Phó Trưởng Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa; TT. Thích Thiện Tấn, Phó Trưởng BTS GHPGVN tỉnh; TT. Thích Thiện Phước, Ủy viên HĐTS, Chánh Thư ký BTS GHPGVN tỉnh, TT.Thích Thông Huệ, Trưởng Ban Hoằng pháp GHPGVN tỉnh; chư Tôn đức Tăng Ni Tông phông Tổ đình Nghĩa Phương và quý Phật tử các giới tham dự.
Lễ Giỗ Tổ Khai sơn chùa Nghĩa Hương thực hiện theo nghi lễ Phật giáo truyền thống. Hòa thượng Thích Nguyên Quang, chứng minh; TT.Thích Thiên Trí- Chủ sám niêm hương, Khai kinh, cúng ngọ; TT. Thích Như Lưu- Chủ sám tiến Giác linh Tổ khai sơn.
Tại buổi lễ tưởng niệm, TT.Thích Thiện Quang ôn lại sơ lược quá trình Khai sơn và phát triển chùa Nghĩa Hương Nha Trang.
Chùa Nghĩa Hương do cố Hoà Thượng Thích Bích Lâm, Húy thượng Chơn hạ Phú, tự Chánh Hữu, hiệu Bích Lâm, Tông trưởng Tông phong Tổ đình Nghĩa Phương, Viện chủ Tổ Đình Nghĩa Phương, Nha Trang khai sơn kiến tạo năm 1955.
Sau 1954, hoà bình lập lại, cư dân khắp nơi tìm vùng đất mới an sinh lập nghiệp, do đó nơi đây (Phường Đệ ngũ, Tân Phước ngày xưa) còn gọi là Xóm Mới, vùng đât tứ thuỷ triều qui, tứ thú tụ. Tứ thuỷ triều quy là bốn bên Nha Trang nước từ hai nhánh sông Cái bao quanh, phía Đông lại giáp biển, miền đất sơn thuỷ hữu tình. Tứ thú tụ là thiên nhiên, đồi, núi tạo thành bốn biểu tưọng: Đồi Trại Thuỷ (Ngọc bức hàm hoàn) Dơi ngọc ngậm vòng. Núi Một (Linh quy đới tháp) Rùa linh đội tháp. Đồi Sinh Trung (Bạch Tượng quyện hồ) Voi trắng quyện hồ. Dãy núi Chụt, Bình Tân (Thanh Long hý thuỷ) Rồng xanh giỡn nước.
Để đáp ứng nhu cầu của Phật tử vúng Lân Lập, ở Xóm Mới có nơi tu học, lễ bái, cố Hoà Thượng đã vận động Phật tử quanh vùng kẻ công, người của cúng dường kiến tạo chùa. Ban đầu chùa xây dựng nhà cấp bốn, một gian hai chái. Bốn góc mái uốn cong, có giao long uốn lượn, làm nơi thờ Phật và thờ Tổ, tạm đủ để thập phương thiện tín sớm kệ, chiều kinh.
Tháng 01 năm 1958, cố Hoà Thượng Thích Bích Lâm nhận thấy nhiều con em Phật tử nghèo trong vùng, không có điều kiện đi học trường công, Hoà Thượng cho xây trường Nghĩa Thục Bát Nhã bên cạnh chùa Nghĩa Hương dạy dỗ con em nghèo, do Thầy Trí Tâm làm Hiệu Trưởng, cho nên Bổn đạo, học sinh lúc này gọi Thầy vói danh xưng thân thiện là Ông Giáo. Năm 1966, sau 11 năm kiến tạo, Phật tử ngày một đông, nhu cầu học tập của học sinh cũng ngày càng nhiều. Hoà Thượng Thích Bích Lâm cho đại trùng tu lại lên hai tầng lầu, bốn gian tầng trệt và chùa cũ làm 5 lớp dạy học. Trên lầu gồm hai gian, gian trước thờ Phật, gian sau thờ Tổ (tiền Phật hậu Tổ, đối lưng nhau).
Năm 1967, Đại Đức Thích Tâm du học tại Nhật Bản, bàn giao lại Trường Bát Nhã cho Thầy Trí Bửu làm Hiệu Trưởng. Năm 1969, nhằm mục đích phát triển giáo dục con em, tạo điều kiện để thế hệ trẻ đi về với chùa Nghĩa Hương Nha Trang, học tập giáo lý, biết tụng kinh, niệm Phật, Hoà Thượng Thích Bích Lâm đã cho chuyển trường Bát Nhã về chùa Đông Phước, chùa Nghĩa Minh và xin phép mở trường Nghĩa Thục Vạn Hạnh tại chùa Nghĩa Hương, Nghĩa Quang và chùa Phước Huệ. Đây là thời gian Tỉnh Giáo Hội Phật giáo Cổ Truyền Khánh Hoà có một đội ngũ Ban Huynh trưởng Gia Đình Phật tử là các Thầy, Cô giáo và đoàn sinh Phật tử là các em học sinh ngoan của nhà trường tham gia sinh hoạt Gia đình Phật tử hùng hậu nhất.
Năm 1975, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, theo chủ trương của Nhà nước, công lập hoá các trường tư, Trường Vạn Hạnh do nhà nước tạm mượn để mở dạy Mẫu giáo Dân Lập phường Tân Phước lúc đó (nay là Phước Tiến).
Năm 2005, sau khi Trường Mẫu giáo Võ Trú được xây cất mới khang trang, đẹp đẻ và Trường Mẫu Giáo Dân lập Phước Tiến cũng được Nhà nước đầu tư xây mới hoàn toàn ở đường Cô Bắc rộng rải, tiện nghi. Học sinh Mẫu giáo được tập trung về học tại hai trường này. Hoà Thượng Thích Trí Tâm đã tiếp nhận lại cơ sở vật chất của chùa này để tiếp tục hoàng dương Phật pháp.
Nhìn lại cuộc đời và sự nghiệp hoằng pháp độ sinh của Tổ Khai sơn HT Thích Bích Lâm, trong suốt hơn một phần tư thế kỷ, dấu chân ngài đi đến đâu là nơi đó được xiển dương chánh pháp.
Cuối năm 1970, Hoà Thượng lâm trọng bệnh, sức khỏe yếu dần theo bạo bệnh, tuy vậy Hoà Thượng vẫn tỉnh giác chánh niệm an nhiên tự tại với các Phật sự.
Rồi những ngày giữa đông, cuối tháng mười một Tân Hợi không chờ đã đến, Ngài đã thuận thế vô thường, an tường xả báo thân vào lúc 19 giờ ngày 24 tháng 11 năm Tân Hợi (10.01.1972). Trụ thế 49 năm. trãi qua 28 mùa an cư kiết hạ. Tháp của Ngài được tôn trí tại vườn Tháp Tổ chùa Phước Huệ, Nha Trang
Năm 2005 để phát triển Phật sự tại Nghĩa Hương, Hoà thượng Thích Trí Tâm, Viện chủ Tổ Đình Nghĩa Phương đã cử Đại Đức Thích Thiện Quang làm Trú trì chùa Nghĩa Hương, hướng dẫn phật tử tu học giáo lý Phật Đà và đại trùng tu xây dựng chùa Nghĩa Hương thành một trong những ngôi chùa đẹp tại thành phố biển Nha Trang.
Trí Bửu – Tháng 01/2018