CHÙA BÁO ÂN, Vạn Ninh Khánh Hòa

Tu Bông đã nổi tiếng từ xưa đến nay là nơi nhiều gió, nên ca dao Khánh Hòa có câu“Mưa Đồng Cọ, gió Tu Hoa (Tu Bông)” và đặc biệt Tu Bông còn có một nét đẹp vănhóa của lịch sử truyền thừa Phật giáo, đất địa linh, nhân kiệt nơi Bồ Tát QuảngĐức hiện thân, xuất gia và hành đạo…

1. Bối cảnh lịch sử:

Huyện Vạn Ninh nằm ởphía bắc tỉnh Khánh Hoà, phía nam dãy ĐèoCả- Vọng Phu. Giáp các huyện ĐôngHòa, Tây Hòa, Sông Hinhcủa Phú Yên về phía Bắc và phía Tây,giáp thị xã Ninh Hòavề phía nam, phía đông giáp biển.

Vạn Ninh có Mũi Đôi - nơiđón bình minh sớm nhất Việt Nam!Mũi Đôi thuộcbán đảo Hòn Gốm, vịnh Vân Phong, thuộc xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh KhánhHòa là điểm cực Đông trên đất liền của Việt Nam. Nơi đón ánh Mặt Trời đầu tiêntrên toàn lãnh thổ Việt Nam(Đông Dương & cả Đông Nam Á lục địa). Năm 2005, nơi này đã được Bộ Văn hóaThể thao & Du lịch công nhận là di tích quốc gia.

Huyện Vạn Ninh thời phong kiến, trước kia là huyện QuảngPhước thuộc phủ Thái Khang, được thành lập năm Thịnh Đức thứ nhất (1653), đếnnăm 1690, phủ Thái Khang đổi thành phủ Bình Khang gồm 2 huyện Quảng Phước vàTân Định. Năm Gia Long thứ hai (1803) phủ Bình Khang đổi thành phủ Bình Hòa.Năm Minh Mạng thứ mười hai (1831), phủ Bình Hòa lại đổi thành phủ Ninh Hòa, gồmcác tổng: Phước Tường Ngoại, Phước Tường Nội, Phước Thiện, Phước Hà Nội, PhướcHà Ngoại, Phước Khiêm.

Sau khi Pháp xâm lược Việt Nam, Pháp đã mở đường quốc lộ 21,nối liền Buôn Ma Thuột với huyện Tân Định và cảng Hòn Khói. Pháp lại đổi tênhuyện Tân Định thành phủ Ninh Hòa, cắt 3 tổng của huyện Quảng Phước là PhướcKhiêm, Phước Hà Nội, Phước Hà Ngoại nhập vào phủ Ninh Hòa (thị xã Ninh Hòa ngày nay). Phủ Ninh Hòa cũ đổi thànhhuyện Vạn Ninh ngày nay.

Năm 1976, Vạn Ninh và Ninh Hòa hợp nhất thành huyện KhánhNinh. Ngày 23-10-1978, Chính phủ ra Quyết định số 268-CP thành lập thị trấn Vạn Giã. Năm 1979,Khánh Ninh lại được tách ra làm 2 huyện Ninh Hòa và Vạn Ninh cho đến ngày nay.

2. Lịch sửhình thành chùa Báo Ân

Giữathế kỷ XX vào lúc phong trào chấn hưng Phật Giáo phát triển mạnh ở Việt Nam. Nhưng khuvực duyên hải Miền Trung Phật Giáo chưa truyền bá rộng khắp những vị tăng trẻđược đào tạo tại Thập Tháp (Bình Định) và Phật học viện Hải Đức (Nha Trang)được phân bổ về khắp nơi làm công tác Phật sự, trong đó có Đại đức Thích ThiệnQuang -Tổ Khai sơn chùa Báo Ân

Chùa Báo Ân tọa lạc tại thôn HộiKhánh, nơi Bồ Tát Quảng Đức ra đời chonên hiện nay còn có tên là Làng Bồ Tát Quảng Đức, thuộc thôn Hội Khánh, xã Vạn Khánh,huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa..

Chùado Tổ Chơn Hương - Thiện Quang, đời thứ 40 dòng Lâm Tế Chánh Tông,. Khai sơnvào năm 1841, (năm Duy Tân thứ I), cách nay gần 2 thế kỷ.

Sau 170 năm kiến tạo,mặc dù đã được trùng tu nhiều lần, Năm1986, lần trùng tugần nhất cảnh chùa còn lại hiện nay, nhưng đến nay chùa đã bị thời gian bào mònhư hoại, chưa đáp ứng kịp với tầm của ngôi chùa tại làng Bồ tát sinh ra, chưacó nơi thờ phụng Bồ tát tôn nghiêm xứng tầm với công đức của Ngài, để chư tônđức Tăng Ni và khách thập phương mỗi khi về thăm quê hương Bồ tát có nơi chiêm bái, sinhhoạt đồng thời đáp ứng nhu cầu tu học của Tăng tín đồ Phật tử địa phương.

3.- Chùa Báo Ân qua các đời truyên thừa:

Sau170 khai sơn kiến tạo và truyền thừa, chùa Báo Ân đã trải qua 5 đời Trú trì:

1.-Tổ Khái sơn: HT Thích Thiện Quang

2.-Đệ nhị Trú trì: HT Thích Thiện Đạo

3.-Đệ tam Trú trì: Đại đức Thích Hạnh Đức

4.-Đệ tứ Trú trì: Hòa thượng Thích ĐồngNiệm chính là sư phụ của Thượng tọa Thích Giác Hạnh hiện nay. Gần hai thế kỷ qua 5 đời Trú trì truyền thừaliên tục không gián đoạn. Những tưởng tuổi trời tân hưởng nào ngờ vào ngày05-4-1997 HT Thích Đồng Niệm đã quảy dép quy Tây. Hòa thượng ra đi về cõi Phậtđể lại trên 10 đệ tử xuất gia và tờ di chúc, phú chúc cho Đại đức Thích GiácHạnh trưởng tử kế thừa Trú trì đời thứ năm.

Thếrồi thời gian trôi qua, ngôi chùa Báo Ân cũng theo năm tháng tàn phai, chịuchung số phận của quy luật vô thường: thành, trụ, hoại, không. Để đáp ứng vớinhu cầu phát triển Phật pháp hiện nay, cho nên ngày 28 tháng 7 năm Tân Mão (tứcngày 27.8.2011) vừa qua, Thượng tọa Thích Giác Hạnh- Đệ ngũ Trú trì cùng hàolão trong làng và Phật tử đã tổ chức lễ đặt đá đại trung tu chùa Báo Ân đưới sựchứng minh của chư tôn đức Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Khánh Hòa và Ban Đạidiện Phật giáo huyện Vạn Ninh cùng các cấp chính quyền địa phương. Dự kiến côngtác đại trùng tu lần này: - Ngôi chánh điện, Tượng đài Bồ Tát Quảng Đức và Cổng Tam quan,

Ươcmong một ngày không xa khi công tác đại trùng tu chùa Báo Ân viên thành, phạmvũ huy hoàng, trang nghiêm tú lệ, Báo Ân không chỉ là nơi Phật tử địa phương tu học hành đạo mà còn là nơi tưởngniệm Bồ Tát Quảng Đức vị Bồ Tát vị pháp hóa thân, địa chỉ sinh hoạt văn hóa tâmlinh của người dân Tu Bông, Vạn Ninh,. Khánh Hòa.

Ngày về thăm quê hương Bồ Tát Quảng Đức TânMão -2011