Mẹ trong Ca dao Việt Nam (thơ)

Mẹ trong Ca dao Việt Nam

(Ca dao Nam Trung Bộ)

---o0o--

Ba đồng một khía cá buôi
Cũng mua cho được để nuôi mẹ già.

---o0o---

Cầm cần rau cá ngược xuôi
Nấu canh rau bợ mà nuôi mẹ già.

---o0o---

Còn cha gót đỏ như son
Đến khi cha chết, gót con đen sì.

---o0o---

Đêm đêm thắp ngọn đèn trời
Cầu cho cha mẹ sống đời với con.

---o0o---

Đói lòng ăn đọt chà là
Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng.

---o0o---

Đói lòng ăn trái ổi non
Nhịn cơm nuôi mẹ cho tròn nghĩa xưa.

---o0o---

Lên chùa thấy Phật muốn tu
Về nhà thấy mẹ công phu chưa đền.

---o0o---

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương.

---o0o---

Ơn cha núi chất trời Tây
Láng lai nghĩa mẹ nước đầy biển Đông.

---o0o---

Ơn cha nghĩa mẹ trìu trìu
Mưa mai lòng sở, nắng chiều dạ lo.

---o0o---

Ơn cha trọng lắm ai ơi
Nghĩa mẹ bằng trời mang nặng đẻ đau.

---o0o---

Lắng tai nghe mẹ giãi bày
Cha sinh mẹ dưỡng sánh tày bể Đông
Lấy gì trả nghĩa đền công
Ơn sao cho xứng tấm lòng mẹ cha
Nuôi con tươi tốt như hoa
Phòng khi mẹ yếu cha già cậy con
Bữa ăn không biết mùi ngon
Đắng cay mẹ chịu vì con đêm ngày
Cha mẹ mong tháng mong ngày
Nặng nề chín tháng mười ngày cưu mang
Công cha xiết kể bằng ngàn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Cha mẹ một tuổi một già
Cù lao dưỡng dục con mà dám quên
Mẹ cha nuôi nấng dưỡng sinh
Bù trì khó nhọc sinh thành ra con
Sớm khuya định tỉnh thần hôn
Mong cho con chóng lớn khôn kịp người
Mẹ cha vất vả mấy mươi
Cái giường cái chiếu, cái nôi con nằm
Vui khi con ngủ con ăn
Buồn khi khó ở, nhọc nhằn không yên
Chốn ráo con nằm đã êm
Cha mẹ thắp đèn, thức giấc thâu đêm
Công cha nghĩa mẹ đừng quên
Con nên báo đáp trả đền hẳn hoi
Dù cho vật đổi sao dời
Có biết công cha mẹ mới phải người hiếu trung.

---o0o---

Trời hỡi Trời! Sao dời vật đổi
Nên chi cỏ héo ba sầu !
Kể từ ngày nương tựa lều tranh
Công ơn mẹ kể khôn xiết kể
Tuần cay đắng chén trăng có lẻ
Chữ sinh thành nghĩa mẹ tày non
Bên ướt mẹ nằm, bên ráo phần con
Mẹ nuôi con vuông tròn khôn lớn
Cho con xin đền miếng ngọt bùi ngon
Nào hay đâu bóng xế về non
Trong phút chốc đà phân ly đôi ngã!
Đêm năm canh nghe con ve kêu giục giã
Ngày sáu khắc nhìn đèn hắt hiu
Con đương mơ màng, sực tiếng mẹ kêu
Muốn tìm mẹ tìm sao đặng mẹ?
Khơi ba tấc đất, táng an theo lệ
Tấm lòng thành chưa thỏa lòng con
Chốn mộ phần con gởi nước non
Một chén rượu ngọt, giã từ thân mẹ
Ô hô! Ai tai! Phục duy thượng hưởng
Xa đồng mà không trông thấy, u hu!
Mai đà hạc lánh hình đi
Tây phương đất Phật, mẹ đi không về!

---o0o---

Cha mẹ sinh dưỡng ra con
Cũng như trời đất nước non không cùng
Vẫn là một khí huyết chung
Chia riêng mày mặt trong lòng sinh ra
Bào thai chín tháng mang ta
Kiêng khem tật bệnh ai hòa chịu chung
Vượt bể Đông có bè có bạn
Mẹ sinh ta vượt cạn một mình
Sinh ta mát mẻ yên lành
Từ nay mẹ mới nhẹ mình không lo
Chốn lạnh ướt để cho mẹ ngủ
Nơi ấm êm mẹ ủ con nằm
Năm canh con khóc cả năm
Ôm con mẹ chịu khổ tâm lo phiền
Khi con ốm sốt chẳng yên
Con phiền có một, mẹ phiền bằng hai
Ngọn đèn chong chóng canh dài
Nghĩ thua nghĩ được có ai ngó cùng
Con rày đã yên lành mát mẻ
Mẹ mới lòng vui vẻ không lo
Dành riêng quà bánh nhường cho
Sắm riêng quần áo mới đồ chiều con
Trông con nằm ngủ ăn ngon
Sợ con thất ý lại còn hờn lâu
Hai ba tuổi độ hầu học nói
Tập dạy cho thưa nói dần dần
Đến chừng biết mặc áo quần
Nuôi thầy dạy học tập văn tập bài
Kể với ai cửa nhà nghèo đói
Trông cho con theo dõi người ta
Đến ngày con bước đi xa
Mẹ cha biết mấy thịt da tiêu mòn
Đến khi con mười lăm mười tám
Lấy vợ cho lại sắm cửa nhà
Sinh ta rồi lại nuôi ta
Cũng như trời đất sinh ra giống người.
Cha mẹ sinh dưỡng ra con
Cũng như trời đất nước non không cùng
Vẫn là một khí huyết chung
Chia riêng mày mặt trong lòng sinh ra
Bào thai chín tháng mang ta
Kiêng khem tật bệnh ai hòa chịu chung
Vượt bể Đông có bè có bạn
Mẹ sinh ta vượt cạn một mình
Sinh ta mát mẻ yên lành
Từ nay mẹ mới nhẹ mình không lo
Chốn lạnh ướt để cho mẹ ngủ
Nơi ấm êm mẹ ủ con nằm
Năm canh con khóc cả năm
Ôm con mẹ chịu khổ tâm lo phiền
Khi con ốm sốt chẳng yên
Con phiền có một, mẹ phiền bằng hai
Ngọn đèn chong chóng canh dài
Nghĩ thua nghĩ được có ai ngó cùng
Con rày đã yên lành mát mẻ
Mẹ mới lòng vui vẻ không lo
Dành riêng quà bánh nhường cho
Sắm riêng quần áo mới đồ chìu con
Trông con nằm ngủ ăn ngon
Sợ con thất ý lại còn hờn lâu
Hai ba tuổi độ hầu học nói
Tập dạy cho thưa nói dần dần
Đến chừng biết mặc áo quần
Nuôi thầy dạy học tập văn tập bài
Kể với ai cửa nhà nghèo đói
Trông cho con theo dõi người ta
Đến ngày con bước đi xa
Mẹ cha biết mấy thịt da tiêu mòn
Đến khi con mười lăm mười tám
Lấy vợ cho lại sắm cửa nhà
Sinh ta rồi lại nuôi ta
Cũng như trời đất sinh ra giống người.

---o0o---

Làm người trước liệu hiếu thân
Cảm ơn cha mẹ ân cần nuôi con
Trăm năm mấy buổi thần hôn
Một mai mấy buổi liệu đường kính lên
Sao cho trọn chữ tri niên
Sao cho trọn chữ chung thiên với người
Kể từ mẹ mới thụ thai
Biết bao khi huyết mẹ bù cho con
Đến ngày hình thể vẹn tròn
Ví như vượt biển trèo non nặng nề
Kiêng ăn kiêng ngủ ê chề
Đã e chín tháng còn e mười ngày
Kể từ hoa nở liền tay
Bao giờ mẹ đó con đây mới mừng
Lòng yêu con mấy cho bằng
Nâng chừng như trứng, hứng chừng như hoa
Phải con hay khóc hay la
Ban đêm quên ngủ, ngày đà quên ăn
Tháng hè đưa võng liền chân
Tháng đông ướt áo, dậy trần quản chi
Đầy năm biết đứng biết đi
Dắt tay từng bước phòng khi lỡ làng
Miếng ngon những nhịn cùng nhường
Ba năm bú mớm, mẹ gầy dường xác ve
Nghĩ đà ơn mẹ nhiều bề
Kìa như dạy dỗ lại về ơn cha.

---o0o---

Chiều chiều xách giỏ hái rau

Ngó lên mả mẹ ruột đau như dần.

---o0o---

Vẳng nghe chim vịt kêu chiều
Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đau
Thương thay chín chữ cù lao
Tam niên nhũ bộ biết bao nhiêu tình.

---o0o---

Vì ai cho mẹ tôi già
Lưng eo vú xếch cho cha tôi hèn.

---o0o---

Ví dầu con phụng bay qua
Mẹ nói con gà, con cũng nói theo.

---o0o---

Trách ai đặng cá quên nơm
Đặng chim bẻ ná quên ơn sinh thành.

---o0o---

Ai bưng bầu rượu đến đó
Phải chịu khó bưng về
Em đang ở hầu thầy mẹ cho trọn bề hiếu trung.

---o0o---

Anh đi vắng cửa vắng nhà
Giường loan gối quế mẹ già ai nuôi?
Cá rô anh chặt bỏ đuôi
Tôm càng bóc vỏ, anh nuôi mẹ già.

---o0o---

Xin người hiếu tử lắng khuyên
Kịp thì nuôi nấng cho toàn đạo con
Kẻo khi sông cạn, đá mòn
Phú nga phú ủy có còn ra chi.

---o0o---

Xiết bao bú mớm bù chì
Đến khi con lớn con đi lấy chồng
Có con đỡ gánh đỡ gồng
Con đi lấy chồng, vai gánh tay mang.

---o0o---

Trứng rồng lại nở ra rồng
Hạt thông lại nở cây thông rườm rà
Có cha sinh mới ra ta
Làm nên thì bởi mẹ cha vun trồng
Khôn ngoan nhờ ấm cha ông
Làm nên phải đoái tổ tông phụng thờ
Đạo làm con chớ có hững hờ
Phải đem hiếu kính mà thờ từ nghiêm.

---o0o---

Trông lên thấy đạo cha già
Lòng con tưởng nhớ xót xa rầu rầu
Xa cha lòng những quặng đau
Biết ngày nào mới cùng nhau quây quần.

---o0o---

Thương mẹ nhớ cha như kim châm vào dạ
Nghĩ đến chừng nào, lụy hạ tuôn rơi.

---o0o---

Thương con tần tảo sớm hôm
Cơm đùm chéo áo, cháo đùm lá môn.

---o0o---

Thuyền không bánh lái thuyền quày
Con không cha mẹ, ai bày con nên.

---o0o---

Thờ cha mẹ, ở hết lòng
Ân là chữ hiếu dạy trong luân thường
Chữ đễ nghĩa là nhường
Nhường anh nhường chị, lại nhường người trên
Ghi lòng tạc dạ chớ quên
Con em phải giữ lấy nền con em.

---o0o---

Mẹ cha trượng quá ngọc vàng
Đền bồi sao xiết muôn vàn công ơn...

Source: quangduc.com