Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Nét Xuân Trong Mắt Tổ Sư Thiền

19/01/202307:04(Xem: 5786)
Nét Xuân Trong Mắt Tổ Sư Thiền

thien su



Nét Xuân
Trong Mắt
Tổ Sư Thiền
 
 
1- Điều ngự Giác hoàng 
Trần Nhân Tông  (1258-1308)
Sơ tổ Thiền phái Trúc lâm Yên tử
 
A) Xuân Hiểu
Thủy khởi khải song phi
Bất tri Xuân dĩ quy
Nhất song bạch hồ điệp
Phách phách sấn hoa phi.
 
TGN phỏng dịch:

Xuân Mai
Sáng dậy nhìn song cửa,
Chẳng hay Xuân đến rồi.
Một đôi bướm trắng lượn
Phơ phất cánh hoa rơi.

Tụng 
Xuân này hiển hiện dáng xuân xưa.
Mãi đến Xuân sau chẳng đợi chờ.
Ai biết bao mùa xuân đã tới?
Giữ lòng thanh thản kết duyên thơ.                
                                                                                      
B) XUÂN VÃN
Niên thiếu hà tằng liễu sắc không,  
Nhất xuân tâm sự bách hoa trung.  
Như kim khám phá đông hoàng diện,  
Thiền bản, bồ đoàn khán trụy hồng.  
 
TGN phỏng dịch

Xuân Chiều
Thuở bé chưa từng hiểu sắc không,  
Xuân về hoa nở rộn trong lòng.  
Chúa Xuân nay được ta soi tỏ,  
Nệm cỏ ngồi yên quán cánh hồng.
 
Tụng

Núi xanh vốn chẳng động
Mây trắng tự đến đi. 
Cõi đời là quán trọ. 
Ai lui tới làm gì?
 
  
 
2 - Thiền sư Hoàng Bá  TQ (788 - 850).    
                                                                                                                           
Trần lao quýnh thoát sự phi thường.
Hệ bã thằng đầu tố nhất trường.
Bất thị nhất phiên hàn thiệt cốt.
Tranh đắc mai hoa phất tỷ hươn
(Mai hoa tranh đắc phất thiên hương.)
 
TGN phỏng dịch:

Trần lao vượt thoát, chuyện phi thường.
Nắm chặt đầu dây tiến thẳng đường.
Nếu chẳng một phen lạnh thấu tủy.
Hoa mai đâu dễ thoảng mùi hương.
 
Tụng 

Đời không sóng gió tâm không sáng.
Đạo chẳng gian nan nguyện chẳng thành
Vượt qua bao nỗi gập gềnh.
Gia hương chốn cũ đậm tình chân quê.

3 - Thiền sư Chân Không VN (1045.46 -1100)       
                                                                                       
Một hôm có vị Tăng đến hỏi Thiền sư Chân Không: 
“Khi xác thân bại hoại thì sẽ thế nào?”

Sư đáp: 
“Xuân lai xuân khứ nghi xuân tận
 Hoa lạc hoa khai chỉ thị Xuân.”
 

 TGN phỏng dịch: 
Xuân đến, xuân đi, xuân ngỡ hết.
Hoa tàn, hoa nở vẫn là Xuân.
Tụng 

Chủ - khách đổi trao mộng đêm qua. 
 Ai hay thực tại vẫn
đang là.
Không đi, không đến, không sanh diệt.
Gió thổi hoa rơi như thế
mà.

4 - Thiền sư Mãn Giác VN (1052-1096)

Cáo Tậc Thị Chúng 

Xuân khứ bách hoa lạc,
Xuân đáo bách hoa khai.
Sự trục nhãn tiền quá,
Lão tùng đầu thượng lai.
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận,
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.(1)

TGN phỏng dịch: 
 Cáo bệnh dạy chúng
Xuân đi trăm hoa rụng.  Xuân đến nở trăm hoa.
Trước mắt đời luân chuyển.
Trên đầu tuổi luống già. 
Chớ bảo Xuân tàn hoa rụng hết.
Ngoài sân mai vẫn nở đêm qua.
 
Tụng: 
Ai lia viên sỏi xuống hồ. 
Cho muôn sóng lượn bên bờ tử sinh?
Niệm câu Bát nhã Tâm kinh.
Sắc không - không sắc, hỏi mình là Ai?   
                                                                                           
5 -Thiền sư Giác Hải VN  (1023-24 – 1138)

 HOA – ĐIỆP                                                                                                                              
“Xuân lai hoa - điệp thiện tri thì,
Hoa - điệp ứng tu cộng ứng kỳ.
Hoa - điệp bản lai giai thị huyễn,
Mạc tu hoa - điệp hướng tâm trì.”

TGN phỏng dịch: 

 
Hoa và Bướm 
Xuân về hoa bướm khéo quen thì,
Bướm lượn hoa cười đúng hẹn kỳ 
Nên biết bướm hoa đều huyễn mộng.
Mặc tình hoa bướm, bận lòng chi
!

Tụng  

Nét Xuân trong mắt Tổ sư thiền. 
Chẳng vọng Xuân tình, mộng đảo điên. 
Hố thẳm buông tay, không dính mắc.
 Bản lai tự tánh vẫn như nhiên.
 
 
 
6 -Thiền ni Vô Tận Tạng TQ (....? – 676)
Ngộ Đạo Thi
Chung nhật tầm Xuân bất kiến Xuân.
Mang hài đạp phá lãnh đầu vân.
Quy lai ngẫu bả mai hoa khứu.
Xuân tại chi đầu dĩ thập phân.
 
TGN phỏng dịch:
Bài Thơ Ngộ Đạo
Ngày trọn tìm Xuân chẳng thấy Xuân.
Giày gai đạp nát đỉnh mây ngần.
Trở về bỗng thấy hương mai rộ.
Rõ thật đầu cành vẹn Ý Xuân.
 
Tụng 
Ai hay cá vựơt lưng đèo,   
“Ngựa đua dưới biển, thuyền chèo trên non.” * 
Tấm lòng bà lão sắc son. 
Khuông trăng rực sáng đầy tròn nguyên xưa.
*Câu nói của Tổ Liễu Quán

Thích Giác Nguyên

----ooOoo----
 
 
 
hoa mai
(1)  Chú thích: Cây mai hoặc cây ở miền bắc nước ta, thể hiện trong thi văn của các vị thiền sư mô tả. Khác vi loại mai vàng và mai trắng ỏ miền trung và nam VN. Cây mai miền bắc có nguồn gốc từ lưu vực sông Dương Tử, nam Trung Quốc, sau này lan sang Nhật Bản, Triều Tiên và Việt Nam. Nó được trồng để lấy quả và hoa. Mơ ta là loài cận chủng với mơ tây (Apricot – Prunus armeniaca), có hình dáng bề ngoài của cây, lá, hoa, quả tương tự nhau, có thể sấy khô trộn với bột cam thảo gọi là Ô mai. Vì vậy cần phân biệt 2 loài cây này. Ngoài ra cũng không nhầm lẫn với các loài khác cũng có tên gọi chung là mai.  Nguồn internet
 
        
 
 
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
13/01/2014(Xem: 9989)
Lời Ngỏ: Nhân dịp mừng Xuân Giáp Ngọ 2014, Trang Nhà Quảng Đức xin trân trọng giới thiệu kinh "Lâu đài của ngựa Kiền-trắc". Kanthaka (Kiền Trắc) là con ngựa quý ra đời tại hoàng cung của Vua Suddhodana (Tịnh Phạn) cùng một ngày với Thái tử Siddattha (Sĩ-đạt-ta). Kiền-trắc lớn lên và phục vụ nhà vua cho đến năm 29 tuỗi, nó cùng với người giữ ngựa Channa (Xa-nặc) đưa Thái tử lên đường xuất gia; sau đó ngựa đau buổn phát bệnh , từ trần và tái sanh lên cõi Trời. Câu chuyện này thuật lại cuộc gặp gỡ giữa Tôn giả Mục-kiền-liên và Thiên tử Kiền-trắc trên Thiên giới.
13/01/2014(Xem: 7593)
Phần này tóm tắt các chi tiết và bổ túc bài viết1 "Nguồn gốc Việt (Nam) của tên gọi 12 con giáp - Ngọ ngựa (phần 13)", do đó số thứ tự của bài viết này là 13A; những bài viết sau nữa về Ngọ ngựa sẽ có số thứ tự là 13B, 13C … để người đọc dễ tra cứu thêm.
13/01/2014(Xem: 7736)
Ngọ hay Ngũ 午 là chi thứ 7 trong thập nhị chi hay 12 con giáp. Biểu tượng của Ngọ là con ngựa dùng chỉ thời gian như giờ Ngọ từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều (chính ngọ là đúng trưa, giữa trưa hay 12 giờ trưa), tháng 5 ... và xác định không gian như hướng Nam. Phần này không bàn về khái niệm thời không gian hay Ngũ Hành/kinh Dịch của Ngọ mà chỉ chú trọng vào các liên hệ ngữ âm của Ngọ và ngựa so với mã 馬 (tiếng Hán Việt/HV cũng chỉ con ngựa). Phần sau sẽ cho thấy mã là tiếng Hán có gốc Hán Tạng, khác hẳn với ngựa tiếng Việt - và liên hệ trực tiếp của Ngọ và ngựa cho thấy tên chi này có nguồn gốc Việt (Nam) chứ không phải Trung Quốc/TQ cũng như tên gọi của 11 con giáp còn lại ...
13/01/2014(Xem: 7919)
Nhân dịp đầu Xuân năm Giáp Ngọ, tôi kính gởi đến chư Tôn Hòa Thượng, cùng hàng chúng trung tôn của Đức Thế Tôn lời chúc nguyện tứ đại an hòa, để cùng nhau chung vai sát cánh xây dựng cơ đồ Phật giáo đang cơn nguy cơ tha hóa, do nội ngoại chướng duyên, vu hãm hầu lũng đoạn hàng ngũ, tổ chức chúng ta với dụng tâm bất chánh làm lệch hướng Chánh Pháp.
02/01/2014(Xem: 8536)
Thời gian luôn là điều trọng yếu cho sự tư niệm của người đệ tử Phật. Đông qua thì Xuân tới như sự suy-thịnh được-mất giữa thế gian này. Hơn thế nữa, cửa tử là con đường độc lộ mà mỗi ngày dẫn ta tiến tới gần hơn. Xin hãy cùng nhau quán chiếu sự mỏng manh của kiếp sống và danh vị. Xin hãy tha thứ những gì cần tha thứ, xin hãy bỏ qua những gì cần bỏ qua. Vì mùa Xuân có nở hoa hay không là tùy thuộc vào đất tâm an lành của chính mình. Sự tranh chấp mãnh liệt luôn thiêu đốt tất cả cây cỏ và bông hoa.
25/09/2013(Xem: 11223)
Thế là, dù muốn hay không, tôi vẫn phải nhận thêm một tuổi nữa, và năm nay… Nhâm Thìn là năm tuổi của tôi. Thuở còn bé, thỉnh thoảng tôi vẫn nghe… ké người lớn nói chuyện với nhau: “Năm tuổi của tôi”. Tôi không rõ năm tuổi là năm gì, ý nghĩa ra sao, nhưng qua câu nói và thái độ khi nói, tôi vẫn cảm nhận được nỗi lo lắng sợ hãi của các bậc trưởng thượng. Sợ gì nhỉ? Tai nạn? Đau ốm? Mất mát hay chết? Nhưng rồi sau đó có ai chết đâu và có xảy ra chuyện gì đâu. Còn xui xẻo trong năm, nếu có, thì tuổi nào mà tránh được, chả cứ năm tuổi. Thế nhưng, các bác vẫn sợ và e dè để rồi năm đó “án binh bất động” không cựa quậy gì ráo.
08/04/2013(Xem: 4504)
Nhớ nghĩ đến cuộc đời giáo hóa độ sinh của Đức Phật, chúng ta hình dung ra những phong cảnh từng lưu dấu ấn của Ngài, quả thật là trong lành, tuyệt đẹp vô cùng. Thật vậy, xuất hiện trên thế gian này, Đức Phật đã chọn một cảnh thiên nhiên đơn giản, nhưng tràn đầy sức sống.
29/03/2013(Xem: 9033)
Thông Bạch Xuân Quý Tỵ - 2013
28/03/2013(Xem: 4630)
Trước Phật Ðường hương xuân rền chuông đảnh Thuận đường tu, Ðạo Pháp kiến tình nhau Dẫu xa xôi ngàn dặm vẫn thâm sâu Lòng hoan hỷ mừng nhau cùng tu tiến.
28/03/2013(Xem: 3626)
Có phải hôm nay là buổi sáng đầu tiên của mùa xuân Nên những con chim dậy sớm hót vang trên những cành cây, Và những bông hoa dại nở bung trên những thảm cỏ nhung mà mượt
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]