Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Bộ khỉ tam không

15/01/201620:49(Xem: 7564)
Bộ khỉ tam không
Bộ khỉ tam không
Diệu Âm Minh Tâm
blank
 
Hiện nay, ở một số chùa có trưng bày tượng ba con khỉ trong sân chùa. Nhưng không phải ai cũng biết về nguồn gốc cũng như hiểu đầy đủ ý nghĩa sâu xa mà người xưa muốn truyền dạy lại cho thế hệ sau qua bức tượng tưởng chừng như vô tri đóThoạt đầu khi mới nhìn qua bức tượng này có lẽ ai trong chúng ta cũng tưởng như đã hiểu được ẩn ý của nó. 
Đó là: “không nói, không thấy, không nghe”. Nhiều người cho rằng bức tượng ấy muốn dạy chúng ta hãy ở yên và sống cuộc sống của mình, đừng quan tâm đến chuyện của người khác hay những gì đang xảy ra xung quanh. Nhưng nếu hiểu như vậy thì thiếu chính xác và chưa đầy đủ.
Thực ra, nguồn gốc xuất xứ của bức tượng này bắt nguồn từ Ấn Độ vài ngàn năm về trước. Lúc đầu, đó là bức tượng về một vị thần, là thần Vajrakilaya. Đây là vị thần có sáu tay, mỗi đôi tay dùng để bịt hai mắt, hai tai và miệng. Theo đó bức tượng được khắc nhằm để răn dạy mỗi người: không được nói bậy, không nhìn bậy và không nghe bậy.      
    
Tư tưởng “ba không” đó theo các nhà tu Phật giáo đi qua Trung Quốc không rõ vào thời kì nào. Sau đó vào khoảng thế kỷ thứ 9 (có tài liệu ghi năm 838), một thiền sư người Nhật trong chuyến đi làm Phật sự ở Trung Quốc đã mang theo về Nhật tư tưởng này.
blank
    
Tại Nhật Bản, vùng Nikko (cách Tokyo chừng 140 cây số về hướng Bắc) trong đền Toshogu hiện nay còn lưu giữ một bức điêu khắc cổ (tổng cộng có tám bức khác nhau) có tượng ba con khỉ tên là Kikazaru, Mizaru và Iwazaru: bịt tai, bịt mắt và bịt miệng bằng gỗ của nghệ nhân Hidari Jingoro rất nổi tiếng từ thế kỉ XVII.
    
Vì từ “zaru” gần âm với “saru” có nghĩa là con khỉ, nên người ta khắc hình ba con khỉ bịt miệng, bịt mắt, bịt tai với vẻ mặt ngộ nghĩnh để biểu đạt triết lý này. Bức tượng cũng mang đậm tư tưởng của Đức Khổng Tử trong Luận Ngữ. Khi Nhan Uyên hỏi về đức nhân và những điều gì cần phải làm, Khổng Tử đã đáp: “Phi lễ vật thi, phi lễ vật thính, phi lễ vật ngôn, phi lễ vật động”. Nghĩa là không nhìn điều sai, không nghe điều tầm bậy, không nói điều trái, không làm điều quấy”.
    
Người Nhật còn có thâm ý sâu xa hơn nhiều khi họ muốn: “bịt mắt để dùng tâm mà nhìn, bịt tai để dùng tâm mà nghe, bịt miệng để dùng tâm mà nói”. Khi tâm ở trạng thái tịnh, không bị quấy rầy bởi những điều xấu thì từ tâm mới phát sinh những điều thiện.

blank
Hình ảnh “Bộ khỉ tam không” còn nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của “Tâm viên ý mã” trong phép thiền. Chúng ta phải biết kiểm soát cái tâm vọng động, chẳng khác gì con khỉ chạy lăng xăng. “Tâm viên là vượn tâm, là tâm tán loạn như vượn khỉ. Loài khỉ thường hay nhảy nhót, khọt khẹt, đứng ngồi không yên, thường chuyền hết từ cành này sang cành cây khác, lại hay phá phách, bắt chước nên người đời có câu “liếng khỉ”. 
    
Tâm người ta cũng thế, không khi nào được yên, cứ lăng xăng, lộn xộn, suy nghĩ, nghĩ hết chuyện này đến chuyện khác, từ quá khứ, hiện tại đến tương lai, đó là tâm viên. Tâm này sẽ đưa con nguời đến loạn động, phát sinh ra đủ thứ phiền não, cấu uế… Bởi vậy tâm chúng sinh bị vô minh che lấp nên phần nhiều hướng ác nhiều hơn thiện.”
    
Trong xã hội hiện nay bức tượng ba con khỉ càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Bởi mỗi người đều đang tự làm khổ chính mình. Khổ vì nghe chuyện thiên hạ, khổ vì nói chuyện thế gian và khổ vì nhìn lỗi người khác.
    
Bản chất của con người vốn là sự tò mò nên bất cứ câu chuyện nào, về bất cứ ai dù không liên quan thì cũng cố gắng nghe hết để có chuyện kể lại cho người khác. Trước đây, tôi cũng là một người hay để ý lỗi của người. Tôi luôn cố tìm ra khuyết điểm của người khác để chờ có dịp có thể nói lại họ để giành phần thắng cho mình. Nhưng rồi tôi thấy việc ghét bỏ và để ý người khác thật mất thời gian và tự khiến bản thân mình trở nên xấu xí. Xấu ở đây là ở cái tâm, không chịu nghĩ điều tốt đẹp cho người mà chỉ nhìn thấy những thói hư, tật xấu ở những người xung quanh.
 blank
Bởi vậy, nếu biết  tu sửa thân tâm, nhìn lỗi của người khác như lời nhắc nhở để ta không phạm phải những sai lầm đó. Lúc nào cũng phải nhắc nhở bản thân, tất cả mọi người quanh ta đều là Bồ tát chỉ có ta là kẻ phàm phu nên còn rất nhiều lỗi cần phải sửa chữa. 
Cũng như vậy, tai nghe thấy những việc phiền não cũng đừng giữ trong lòng. Nên nghĩ đó là lúc Đức Phật đang dạy ta chữ “Nhẫn”, không được sân hận trước những lời nói của người khác, lúc nào cũng giữ cho mình tâm bình lặng trước mọi việc:

“Nhẫn một chút sóng yên gió lặng
Lùi một bước biển rộng trời cao”
    
Từng bước, từng bước như vậy chúng ta sẽ dần hoàn thiện được con người của mình. Không phải nhờ năng lực siêu nhiên nào khiến bản thân mình thay đổi mà chính sự nhận thức sâu sắc từ trong tâm sẽ giúp ta quán chiếu được mọi vấn đề một cách vẹn toàn nhất. 
Hình ảnh “Bộ khỉ tam không” tưởng như đơn giản mà lại mang những giáo lý vô cùng sâu sắc. Lúc nào đó, khi đi dạo trong khuôn viên của chùa, nhìn thấy hình ảnh những chú khỉ ấy ta vừa thấy thích thú trước một hình ảnh ngộ nghĩnh vừa là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà thâm thúy của các bậc thiện tri thức muốn truyền đạt lại cho thế hệ mai sau.
 
blank
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
05/02/2020(Xem: 4606)
Như chúng ta biết, lịch cổ truyền của Việt Nam gồm mười hai con giáp và Chuột là con giáp đứng đầu dùng để tính thời gian : Tý, Sửu, Dần, Mão (Mẹo) , Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và cuối cùng là Hợi. Năm Hợi (Heo, DL) vừa qua và Năm 2020 là năm Tý. Ca dao Việt Nam diễn tả những con giáp cho dễ nhớ qua ca dao như sau: Tuổi Tý là con chuột xù Thu gạo thu nếp nó bò xuống hang Tuổi Sửu con trâu kềnh càng Cày chưa đúng buổi nó mang cày về Tuổi Dần con cọp chỉn ghê Bắt người ăn thịt tha về non cao Tuổi Mẹo là con mèo ngao Hay quấu hay quào ăn vụng thành tinh Tuổi Thìn, rồng ở thiên đình Đằng vân giá vũ ẩn mình trên mây
05/02/2020(Xem: 12023)
Nhị thập song đôi (2020) Canh Tý Niên Mừng Xuân, Quảng Đức ngát thiền "Tâm an" thủ bút Thầy ghi tặng Chúc nguyện nhà nhà hưởng phước thiên.
05/02/2020(Xem: 3354)
Mừng Xuân Canh Tý 2020 Kính dâng nhị vị Thượng Tọa cùng quý Phật tử Tu Viện Quảng Đức Canh Tý Xuân Về thắp nén hương Cùng nhau kính lễ khắp mười phương Già Lam Quảng Đức vui nghênh tiếp Lan tỏa đạo tình nét thiện lương. Texas Xuân Canh Tý 2020 Tánh Thiện
05/02/2020(Xem: 8378)
Tháp Hòa Bình (Santi Stùpa) tọa lạc tại số 1180 Roberts Avenue, thành phố San Jose được thành lập vào năm 2017, là nơi quý Phật tử đến học giáo pháp và thực tập hành thiền tứ niệm xứ dưới sự dẫn dắt của Hòa thượng Thiền sư Kim Triệu cùng chư Tăng Phật giáo Nam Tông đến từ khắp nơi trên thế giới.
05/02/2020(Xem: 10651)
NẮNG XUÂN Khúc khích nắng vỡ ngoài hiên Sương long lanh ủ giọt viên mãn mình Khói sông vươn thở lặng thinh Nhìn hoa cỏ dậy gội bình minh xuân Như Thị MẦM XUÂN Tiễn Kỷ Hợi ngồi lặng thinh Yên nhìn Mai níu bình minh xuống thềm Lắng lòng neo cõi hành thâm Mà nghe tiếng nụ nứt mầm chào nhau Như Thị
05/02/2020(Xem: 6309)
Mới mùng 1... 2... 3 tết… Thoáng cái đã là mùng 10 tháng giêng… Trong mỗi khoảnh khắc cứ vùn vụt trôi qua... Trôi nhanh cho từng kiếp con người… Sự thật cảm nhận niềm vui thì ít, ngậm ngùi thì nhiều… Năm nay tết Canh Tý đến với tất cả chúng ta, người dân việt nam phập phồng, lo sợ đại nạn dịch cúm xảy ra toàn cầu. Nụ cười dường như tắt hẳn trong mỗi khi chúng ta gặp nhau bởi ai cũng đeo khẩu trang phòng chống đại dịch… Còn lại đôi mắt thì cũng toát lên vô vàn sợ sệt mỗi khi tiếp xúc với đám đông người lạ…
04/02/2020(Xem: 4375)
Trung tâm tu học Phổ Trí tọa lạc tại số 7233 Pleasants Valley Road, thành phố Vacaville, tiểu bang California, Hoa Kỳ. Trung tâm tọa lạc trên khu đất yên tĩnh, rộng 5 mẫu Anh. Trung tâm đã tổ chức trọng thể lễ An vị Phật vào ngày 08/7/2012. Vào ngày 02/02/2020, nhằm ngày mùng 9 tháng giêng năm Canh Tý, Trung tâm đã tổ chức Lễ cầu an đầu năm. Thượng tọa Thích Từ Lực, viện chủ chùa Phổ Từ, thành phố Hayward đến Chứng minh buổi lễ và chia sẻ pháp thoại. Tham dự lễ có chư vị Tăng Ni: Đại đức Thích Nhuận Trí, Sư cô Thích Nữ Chơn Hỷ (Tu viện Kim Sơn); quý Sư cô ở Trung tâm tu học Phổ Trí: Thích Nữ Phổ Tường, Thích Nữ Tịnh Minh và Thích Nữ Nhi Liên; cùng đông đảo Phật tử, Huynh trưởng Gia đình Phật tử từ nhiều thành phố ở miền Bắc California, đặc biệt là quý Phật tử trong Ban hộ trì Tam Bảo: Hoàng Văn Tony (Pháp danh: Minh Vương), Võ Văn Lợi (PD: Minh Lộc), Trần Văn Nam (PD: Pháp Trí), Trần Đình Trang (PD: Trí Nghiêm), Lê Ngọc Đức (PD: Quảng Đạo), Nguyễn Văn Thương (PD: Quảng Tâm
03/02/2020(Xem: 8536)
Vào chiều ngày 01/02/2020, nhằm ngày mùng 8 tháng giêng năm Canh Tý, Ấn Tôn thiền đường tọa lạc tại số 4198 Gion Avenue, thành phố San Jose, tiểu bang California đã tổ chức Đàn tràng Dược Sư đầu xuân Canh Tý nguyện cầu Quốc thái dân an, dịch bệnh tiêu trừ. Hòa thượng Thích Trí Thành (chùa Pháp Vân, Canada) quang lâm Chứng minh và Chủ sám Đàn tràng. Tham dự buổi lễ có chư Tôn đức Tăng Ni: Hòa thượng Thích Định Quang (chùa Liễu Quán, San Jose), Thượng tọa Thích Giải Minh (chùa Nhật Quang, Sacramento), cùng quý Thầy: Thích Pháp Quang (chùa Từ Đàm, VN), Thích Pháp Trí (chùa Tiên Quang, Tracy), Thích Ngộ Thông (chùa Liễu Quán, San Jose, Thích Pháp Hạnh và Thích Quảng Ân (Ấn Tôn thiền đường), Sư cô Thích Nữ Thiện Ý (Việt Nam); cùng đông đảo Phật tử đến từ nhiều thành phố ở miền Bắc California.
01/02/2020(Xem: 3917)
Cung nghênh Canh Tý tiễn Kỷ Hợi Chúc đến năm châu khắp mọi miền Tân niên khai trí dứt não phiền Xuân về thái bình hoa đua nở An lạc xin chúc thân tâm trụ Vui trong hỷ xả bỏ hận thù Hạnh nguyện từ bi nhắc nhở tu Phúc đức vun trồng như chư Phật Thế gian muốn đẹp ngừng xả rác Giới ác xưa phạm bớt từ nay Một điều nhường nhịn hổ thẹn ai Nhà nhà hòa thuận đây Tịnh độ Xin hãy đối nhau tâm rộng mở Cùng lời ái ngữ chớ tổn thương Xây dựng Cực Lạc cõi chân thường Đắp bồi bờ Giác ngăn ác đạo.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com