Thu qua nhớ mẹ làm tương.

Thu qua… nhớ mẹ làm tương

Người ta có thể vương vấn mùa thu bằng những điều thật giản dị. Những ai lần đầu trở thành sinh viên sẽ có cảm giác hạnh phúc trong mùa thu trọn vẹn ý nghĩa. Những ai đã qua dốc cuộc đời, mùa thu lá rụng sẽ có dịp để nhìn lại, để chiêm nghiệm cuộc sống. Mùa thu níu giữ chân ta ở lại, níu ta sống chậm hơn và muốn ngoảnh lại phía sau xem mình đã đánh mất những gì, mình còn lại những gì… Có những phút lắng lòng như thế để bước tiếp, dù chặng đường phía trước còn cả một mùa đông.

Ngày còn bé, mỗi khi gió heo may về, khi chút lạnh giá lùa vào trong gió, khi tiếng rao cốm mới trong veo, mẹ tôi lại lục đục đem thóc nếp đi xay. Mẹ bảo: “Mẹ làm tương. Thu rồi con ạ!”. Để rồi theo năm tháng bận bịu học hành, lơ đãng vô tình với thiên nhiên, mỗi khi mẹ làm tương, tôi lại giật mình: À, thì ra thu đã về!

Quê tôi những ngày thu yên ả, không khí se se lạnh, mẹ đem thóc nếp mẩy căng đi xay, xay tới ba lần để gạo có màu nâu vàng bóng. Mẹ bảo, làm tương phải độ thu, tiết trời mát mẻ, tương không bị chua lại dễ mốc. Mẹ đồ gạo thành xôi, rồi khi xôi chín, bao giờ mẹ cũng lấy một bát đầy cho đứa tôi cứ quanh quẩn bên mẹ, để tôi vừa ăn vừa ngắm mẹ làm. Mẹ lấy xôi ra đĩa, để lên chỗ cao, chỗ thoáng, đậy bằng lá sen. Cứ như thế, vài tuần sau, xôi của mẹ lên mốc vàng ươm.

Mẹ lại ngồi tỉ mẩn lựa đỗ. Đỗ bóng, hạt nhỏ đều, mẹ đem rang vàng để xay. Rồi mẹ cho tất cả vào chum, đổ ngập nước chè, chè ngấm thì cho thêm mốc và muối vào, buộc kín lại. Có khi, mẹ thả thêm vài quả ớt đỏ. Thế là, tôi sẽ nhấp nhổm không yên chờ tương của mẹ, tương có ớt sẽ thơm lắm.

Một tháng sau, tương đã quyện. Bữa cơm rau muống luộc của cả nhà có thêm bát tương của mẹ. Bát cơm gạo mới trắng tinh nóng hổi, rau muống luộc chấm tương, chẳng có gì, nhưng hai chị em ăn lấy ăn để, khen ngon rối rít. Mắt mẹ long lanh hạnh phúc. Hình như, chỉ có những người già và trẻ nhỏ mới có khả năng nhìn thấy những điều mà rất nhiều người đã bỏ qua, đã lãng phí thời gian để làm người lớn. Trong nếp nhăn ở đuôi mắt mẹ có những khoảnh yên hạnh phúc của cuộc sống này. Bữa cơm gia đình ấm áp diệu kì.

Phố tương Bần Yên Nhân( Hưng Yên). Ảnh: Đất Mũi

Chị đi học đại học, mỗi lần về cứ nhất định đòi mang theo lọ tương của mẹ. Chị bảo, ở Hà Nội, nhớ tương của mẹ, thèm tương của mẹ lắm. Em ở nhà vẫn quanh quẩn bên mẹ mỗi độ thu xem mẹ làm tương, thỉnh thoảng mẹ ngừng lại, nhìn xa xăm. Mẹ đang nhớ cái nắm tay dịu mềm của chị, nhớ dáng chị hong tóc dài mùa thu. Mẹ thở dài. Mẹ thương chị đi học xa thiếu thốn. Em chạnh buồn, thấy nhớ chị quay quắt.

Đêm qua, gió lùa cửa sổ, em học bài khuya, lấy thêm áo mặc. Mùa thu đã qua. Đêm lại dài và ngày lại ngắn hơn. Sáng thức dậy, bật tung cửa sổ, vòm trời cao vòi vọi, gió khô nhưng lạnh. Một lát nữa, ánh nắng yếu ớt tuyệt đẹp của đầu đông sẽ xuyên qua bậu cửa sổ, rồi bung ra bậc thềm. Mỗi lần nhìn qua cửa sổ ngắm buổi sáng tinh khôi, dẫu có những thứ hai mệt mỏi, dẫu có những chủ nhật buồn bã, em vẫn thấy mỗi ngày qua dịu dàng và êm ái quá.

Em rồi cũng đã đi học đại học, chị của ngày xưa rồi cũng khác, bao nỗi lo toan về đầy trong mắt. Nhưng những mùa thu qua… vẫn nhẹ nhõm và thư thả… Em lại nhớ mẹ, nhớ món tương của mẹ. Em lại muốn ẩn náu trong sự yên ổn, tĩnh lặng tuyệt vời và hiếm hoi đến kỳ lạ nơi mùa thu cũ. Mẹ ơi, ở nhà mẹ đã ngả tương mới chưa mẹ?

Bảo Di