Dòng Thiền Trúc Lâm Yên Tử Diễn Ca (Thơ)

Tâm Không - Vĩnh Hữu

… Hai lần đánh đuổi Nguyên Mông

Minh quân ngời sáng, chiến công vang rền

Sử vàng ghi khắc lưu truyền

Nhân Tông kiệt xuất, đức hiền tài ba

Đã xong trọng trách san hà

Bình yên khắp chốn, gấm hoa trăm vùng

Lụa là gấm vóc hoàng cung

Ngoại thân chi vật chẳng dùng làm chi

Ngai vàng, điện ngọc, cung phi

Nghiệp duyên đã hết buông đi một lần,

Sá gì của cải phù vân

Sá gì quyền lực lợi danh bọt bèo?

Nghiệp gieo, nghiệp gánh đã nhiều

Nẻo về Chánh Giác núi đèo đón chân…

Tìm về trên đỉnh Phù Vân

Tu hành xưng hiệu Hương Vân Đầu Đà

Mười hai hạnh nguyện vươn xa

Chi Đà Tịnh Xá lập ra độ người

Phổ Minh, Bố Chính… truyền lời

Nhân duyên đại sự sáng ngời đức danh

Trang nghiêm Yên Tử -Chùa Lân

Nghìn sau in bóng, nhân gian tụng truyền:

Hiên ngang mỗi bước hiện tiền

Phủi quên quá khứ ưu phiền đa đoan

Trùng trùng cây lá động hang

Chim kêu vượn hú ngân vang sớm chiều

Một thuyền một mái quẫy chèo

Bờ mê bờ giác gẫm đều trong Tâm

Bồ đề hạt giống bao năm

Từ Bi mầm nẩy, nụ đâm, tỏa cành…

Gương nội tổ sáng trong lành

Thái Tông soi rọi như vầng thái dương

Ơn Thầy dạy dỗ chỉ đường

Tuệ Trung Thượng Sĩ bốn phương danh truyền

Tìm về Bản Ngã- Chân Nguyên

Bất Nhị Giải Thoát- Cửa Thiền Không Hai

Tịnh nghiêm giới hạnh đêm ngày

Bụi hồng dưới núi vương bay thử lòng

Quán về cảnh giới Sắc Không

Quán thân bất tịnh, Chân Tâm hiện tiền!

Lá vàng theo gió chao nghiêng

Khẽ rơi chạm xuống thềm hiên Ta Bà

Sinh trụ hoại diệt đây là

Luân hồi tươi úa- trẻ già -tồn vong

Rỗng không, không với rỗng không

Thong dong hành cước như rồng đạp mây

Chăn trâu tinh tấn tháng ngày

Thõng tay vào chợ đã đầy phước duyên

Trí tuệ Bát Nhã uyên huyền

Hành thâm đại ngộ, phái thiền khai môn

Giác Hoàng Điều Ngự Nhân Tông

Đại Đầu Đà bậc sư tôn sáng ngời

Thiền lâm nhập thế tế đời

Khai tâm tâm sáng, điểm người người minh

Pháp thiền truyền rộng loang nhanh

Từ Bi- Hỷ Xả mát xanh cõi mù

Từ non cao một mái chùa

Tám đường chánh đạo bốn mùa mở toang

Bất ly bất xuất thế gian

Nhiệm mầu Phật pháp mở trang sử thiền

Chủ trương “Tam Giáo đồng nguyên”

Phật Đà-Khổng-Lão hòa duyên độ trần

Lung linh trăng tỏ bao rằm

Lẫy lừng Sơ Tổ đời Trần thịnh hưng

Tâm kinh Bát Nhã không ngừng

Kệ thiền lưu sách, kinh vần gieo tâm

“Thiết Chủy Ngữ Lục Thiền Lâm”

“Đại Hương Hải Ấn” bổng trầm thi ca

“Tăng Già Toái Sự” ghi ra

“Thạch Thất Mị Ngữ” đều là báu kinh…

(Tiếc thay dâu bể tròng trành

Bảo thư thất lạc nhân gian thiệt thòi!)

“Cư Trần Lạc Đạo” tuyệt vời

Nhịp Văn vần Phú truyền đời bất hư

“Lâm Tuyền Đắc Thú” thi thư

Đạo ca thành tựu Nhất Như Tâm Thiền

Tấm gương đạo hạnh tài hiền

Rạng soi cung điện giới truyền cho Vua…

Sùng Nghiêm danh sáng một chùa

Chí Linh thanh tịnh gió lùa lá reo

Điều Ngự trác tịch thanh cao

Thân lưu xá lợi, Thần vào tịch không

Rạng danh sử sách nhà Trần

Phật Hoàng đại ngộ thoát vòng trầm luân

Một đời vì nước quên thân

Vì Đạo quên cả điện Rồng ngai Vua

Nghiêm minh giới luật bốn mùa

Thi văn trác tuyệt vượt qua tục phàm

Khai thông thiền đạo Việt Nam

Từ Bi -Trí Tuệ soi đàng lợi sinh

Một đời vì nước quên mình

Vì Đạo quên cả cung đình vàng son

Thiên thu Bóng Cả vẫn còn

Lung linh đạo hạnh, viên toàn nẻo tu

Phật Hoàng liễu ngộ chơn như

Đại hùng siêu thoát, đại từ siêu thăng…

Nhiên đăng quang chiếu sáng vầng

Môn đồ xuất chúng thay ân sư mình…

Nhị Tổ phẩm hạnh oai minh

Xuất thân dân dã quê làng Cửu La

Họ Đồng, Thuần Mậu tên cha

Mẹ là Vũ Thị mang thai lạ thường

Khai hoa nhà ngát mùi hương

Đặt tên quý tử: Kiên Cương tên phàm!

Thuở nhỏ đã lộ đức lành

Không ăn thịt cá mùi tanh, vị nồng

Không buông lời ác vọng ngôn

Thiên tư trầm mặc, tâm hồn thanh cao

Hữu duyên đưa đẩy ra vào

Gặp bậc Đại Sĩ lễ chào kính cung

Trúc Lâm xa giá bánh dừng

Thoạt trông tướng mạo sắc thần đã vui

Đặt cho tên đẹp Thiện Lai

Nhận thâu đệ tử theo Ngài xuất gia

Tháng năm duyên thuận phước hòa

Hòa thượng Tánh Giác đứng ra chỉ bày

Bao điều vấn hỏi mê say

Chưa khai thông được, đêm ngày trở trăn

“Kinh Lăng Nghiêm” đọc gẫm dần

Đến đoạn “Thất xứ trưng tâm…” vui mừng

“Hậu trần khách dụ” sáng bừng

Hoát nhiên thể nhập chưa từng hoát nhiên…

Về nơi sư phụ sách đèn

Nghe bao bài tụng tâm liền khai minh

Bài tụng Tâm Yếu dâng trình

Trúc Lâm chê bỏ, tự mình đối tâm

Nửa đêm thiền quán mặc trầm

Hoa đèn rơi rụng bất thần ngộ ra

Tu mười hai hạnh đầu đà

Thọ Bồ tát giới: Pháp Loa hiệu Ngài!

Hoa tàn rồi lại hoa khai

Tinh tấn giới luật, miệt mài thư kinh

Trúc Lâm Điều Ngự rõ rành

Môn đồ xuất chúng của mình là ai

Truyền cho y bát công khai

Trở thành Sư Tổ Thứ Hai dòng thiền…

Bao năm phụng chiếu giới truyền

Vương tôn, hoàng phái… dưới đèn quy y

Giới đàn tiếp độ oai nghi

Chứng minh hàng vạn Tăng Ni bái thầy

Không ngừng diễn giảng đêm ngày

Đăng đàn thuyết pháp rõ bày đạo thiêng

Giảng yếu chỉ “Kinh Hoa Nghiêm”

Đây “Truyền Đăng Lục” lời hiền khai thông

“Đại Tuệ Ngữ Lục” bổng trầm

“Kinh Duy Ma Cật” ân cần giảng rao

“Tuyết Đậu Ngữ Lục” nghe vào

“Thiền Lâm Thiết Chủy”… biết bao lời vàng,

Mười tám khóa giảng truyền vang

Hằng nghìn thính chúng đạo tràng lĩnh nghe

Thiền ngôn Pháp ngữ thâu về

Chép thành kinh sách giải mê cho đời

“Tham Thiền Chỉ Yếu” rọi soi

“Nhân Vương Hộ Quốc” Vua coi mà mừng

“Tâm Kinh Bát Nhã” trầm hùng

“Khoa Văn Pháp Sự” xem dùng lễ nghi

“Tuệ Trung Thượng Sĩ” chép ghi

“Kim Cương Trường Đà-La-Ni” nhiệm mầu…

(Tâm từ nghĩ đến mai sau

Truyền lưu đại chúng, ngờ đâu thất truyền!)

“Thiền Đạo Yếu Học” tục biên

Còn đây ngôn ngữ thánh hiền gẫm suy…

Thiền lâm tinh tú một vì

Đứng ra chủ xướng khởi bày ấn in

Sáng lòa bộ “Đại Tạng Kinh”

Truyền lưu nhân thế công trình Pháp Ngôn

Đúc tượng Bồ tát, Thế Tôn

Lập am, dựng tháp, khai sơn lập chùa…

Trai đàn, bố thí, cầu mưa

Xiển dương Đạo Pháp lại vừa hộ dân

Phụng sự lợi lạc chúng sanh

Chí thành phát nguyện quên mình, vị tha

Anh Tông thọ giới tại gia

Đế vương cung kính xưng là tử tôn

Bệ rồng châu bản sắc phong

“Phổ Tuệ Tôn Giả” vẫn còn sử ghi

Minh Tông phong hiệu sư thầy

Phương danh “Minh Giác” đức dầy công vun

Hợp nhất Phật giáo bốn phương

Thành lập Giáo Hội mở đường mai sau

Đại sư đại giác đi đầu

Hoằng dương chánh pháp nhiệm mầu độ sanh

Hăm ba hạ lạp tu hành

Bốn mươi bảy tuổi xác phàm xả buông

Minh Tông ngự bút đau buồn

“Tịnh Trí Tôn Giả” đặc phong hiệu thầy

“Viên Thông Bảo Tháp” còn đây

Ngàn sau ghi nhớ ơn Ngài: Pháp Loa!

Truyền thừa Y Bát Thứ Ba

Từ tay Nhị Tổ chính là Huyền Quang

Sinh làng Vạn Tải- Bắc Giang

Thỉ tổ họ Lý làm quan nhiều đời

Mẹ là Lê Thị thương người

Ba mươi tuổi khấn xin Trời con trai

Nhân khi dịch bệnh thiên tai

Lên non hái thuốc, nghỉ ngơi tại chùa

Giấc đang thiêm thiếp gió lùa

Thấy con khỉ lớn bỡn đùa ngoài sân

Khư khư bưng mặt trời hồng

Thẳng tay ném thẳng vào lòng… hoài thai;

Thêm điều linh ứng thứ hai

Thiền sư Huệ Nghĩa trông coi chùa làng

Chùa mang danh tự Ngọc Hoàng

Đang khi thiền định mơ màng giấc linh

Đèn đuốc sáng rực thình lình

Long thần hộ pháp hiện hình đủ đông

Chư Phật, Bồ Tát giáng trần

Lời truyền: “Tôn Giả A Nan nhập đời

Tái sinh vào một kiếp người

Xiển dương Chánh Pháp tức thời cõi Đông!”

Giật mình lòng nhẹ lâng lâng

Thiền sư hoan hỷ, mừng thầm trông tin…

Năm ấy Lê Thị hạ sinh

Sau mười hai tháng con xinh chào đời

Quý tử dung mạo khác người

Tuổi thơ nghe một biết mười lạ thay

Chí khí của bậc sư thầy

Siêu phàm trác việt lộ đầy thiên tư

Mẫu thân chọn lấy hai từ

Đặt tên Đạo Tái nghe như thánh thần

Thuyết rằng: gia cảnh khó khăn

Gặp nhiều trắc trở hôn nhân vì nghèo

Người chê kẻ chối kỳ kèo

Mẫu thân buồn tủi mang nhiều âu lo,

Học hành bữa đói bữa no

Sôi kinh nấu sử học trò đi thi

Trạng Nguyên-Tiến Sĩ đỗ ngay

Người bu kẻ xúm bẩm thầy dạ quan

Thấy sang thiên hạ bắt quàng

Hôn nhân mai mối ngổn ngang duyên tình

“Khó khăn chẳng có ai nhìn

Đến khi đỗ Trạng, tám nghìn nhân duyên!”

Anh Tông muốn kén rể hiền

Lòng ngay từ chối còn truyền sách xưa

Chẳng màng cưới vợ con Vua

Rõ ràng bậc thánh cười đùa nhân gian

Trạng Nguyên được bổ làm quan

Đường đường vào chốn Viện Hàn Lâm cao

Từ đây phụng mệnh ra vào

Tiếp đón sứ giả chẳng nao núng lời

Sứ Trung Hoa đã gặp rồi

Thi văn ngôn ngữ bao lời chảy tuông

Giọng vang ngân vọng như chuông

Ý từ trác việt, văn chương siêu phàm

Sứ Tàu kính phục nể nang

Tiếng thơm bay khắp, danh vang đức lừng…

Nhân duyên đưa đẩy một lần

Theo Vua nghe pháp được gần Pháp Loa

Từ trong mạch đá trổ hoa

Ngộ ra duyên trước buông ra ý lòng:

“Làm quan được đến đảo Bồng

Phổ Đà đắc đạo mới mong được về…

Phú quý mây trắng mùa hè

Vinh hoa như lá thu vàng rụng rơi

Mơ màng mến luyến dừng thôi

Tây Thiên cõi Phật là nơi thường hằng!”

Trở về khắc khoải bâng khuâng

Biểu dâng từ chức mấy lần lên Vua

Xuất gia thọ giới tại chùa

Theo hầu Điều Ngự học tu pháp thiền

Trú trì sơn tự Vân Yên

Mở trường dạy học danh truyền Huyền Quang

Môn đồ tụ hội cả ngàn

Về nghe giáo lý tinh thâm của Thầy

Khoa giáo đều phải qua tay

Soạn phê chỉnh sửa đủ đầy đa văn

Vua mời giảng pháp bao lần

Vương tôn đảnh lễ, hoàng thân cúi đầu…

Về quê báo đáp ơn sâu

Đại Bi thiền tự dài lâu khánh thành

Trước là phụng dưỡng song thân

Sau truyền Phật pháp cho làng quê xưa…

Trải bao năm tháng nắng mưa

Thuận duyên nghịch cảnh đều chưa thoái lòng

Đá xanh hay khối vàng ròng

Minh Tông muốn thử một lần rõ hay

Chuyện xưa truyền tụng đến nay:

Cung phi Điểm Bích gần Thầy giữa khuya

Lệnh Vua mang chứng cứ về

Một là Đại Giác, hai là Phàm Phu

Điểm Bích hãm hại người tu

Dùng ngay man kế trình Vua xét người

Oan khiêng nghiệp chướng đây rồi

Gánh mang tiếng xấu với đời uế ô

Sen vàng ngoi giữa bùn nhơ

Thiền sư tự tại giữa ngờ với nghi

Đăng đàn chẩn tế một ngày

Thần thông quảng đại quét bay bụi trần

Kinh tâm vương đế quần thần

Hiểu ra kế độc phi tần hại sư

Nhiệm mầu gia hộ người tu

Gian nhân lãnh phạt quét chùa nội cung,

Mới hay Phật pháp vô cùng

Huyền Quang lưu tiếng thơm lừng liên hoa,

Tâm Bi- Trí – Dũng Phật Đà

Trang nghiêm giới tịnh Ta Bà an nhiên

Bao năm tâm gửi cửa Thiền

Tận tâm với Pháp, gieo duyên với Trần

“Phổ Tuệ Ngữ Lục” bao trang

“Ngọc Tiên Thi Tập”, “Công Văn” lưu đời

“Chư Phẩm Kinh” cứu độ người

Tiếc thay điên đảo mất rồi bản nguyên…

Còn “Phú Tự Vịnh Vân Yên”

Hai mươi tư áng thơ thiền chuyển trao

Côn Sơn- Tư Phúc non cao

Thanh Mai tịch mịch in sâu bóng Ngài

Liên Hoa Cửu Phẩm pháp đài

Còn lưu đạo hạnh đức tài Thiền Sư

Tâm hồn nghệ sĩ thi thư

Tự do phóng khoáng, tâm như phiêu bồng

Nhưng nào vấy bẩn bụi trần

An nhiên thanh thoát nẻo gần lối xa

Chọn ngày y bát trưng ra

Trao truyền tâm ấn Pháp Loa chọn rồi

Đệ tam Sư Tổ là Người

Kế thừa đuốc tuệ soi đời nhiễu nhương

Thiền tông Yên Tử nức hương

Lãnh đạo Giáo Hội tiếp đường độ sanh

Tuổi già sức yếu mong manh

Bảy mươi bảy tuổi phải đành chuyển trao

Trọng trách ủy thác nơi nào

Quốc Sư có đó ra vào An Tâm

Tháng giêng Giáp Tuất đầu năm

Xả thân ngũ uẩn, phất trần ra đi

Minh Tông phong hiệu cho Ngài

“Từ Pháp Tôn Giả” lưu hoài thiên niên…

Trôi theo năm tháng dòng Thiền

An Tâm, Tĩnh Lự… ngọn nhiên đăng mờ

Vô Trước, Quốc Nhất lặng lờ

Viên Minh, Đạo Huệ bến bờ hoang vu

Viên Ngộ, Tổng Trì Tổ Sư

Tiếp theo Khuê Thám thiền tu âm thầm

Sơn Đằng chuyển tiếp Hương Sơn

Trí Dũng nối bước vẫn còn dòng trôi

Tuệ Quang, Chân Trú hộ đời

Vô Phiền ngọn đuốc đã nguôi dần dần…

Suy vi triều đại nhà Trần

Con thuyền Yên Tử Trúc Lâm lững lờ

Dòng trôi bào ảnh nhấp nhô

Thăng trầm dâu bể cứ ngờ đã tan…

Trải qua gần bảy trăm năm

Từ nơi thiền thất Chân Không tít mù

Thiền sư Hòa thượng Thanh Từ

Tham thiền nhập định tại chùa đơn sơ

Lặng thầm năm tháng độc cô

Minh tâm liễu ngộ giữa bờ giác mê

Từ trên heo hút trở về

Chủ trương khơi dậy tứ bề pháp duyên

Xiển dương khôi phục dòng thiền

Tuệ đăng tuệ nguyệt tam thiên đón chào

Trúc Lâm Yên Tử non cao

Một đại thiền viện ra vào trang nghiêm

Phụng Hoàng - Đà Lạt xây thêm

Già lam thắng cảnh nằm trên dốc đồi

Thường Chiếu thiền viện Đồng Nai

Tây Thiên- Vĩnh Phúc miền ngoài rạng danh

Sùng Phúc hiển hiện Gia Lâm

Bạch Mã ở Huếkhánh thành mới đây…

Môn đồ chung sức góp tay

Thập phương bá tánh Đông Tây góp phần

Dòng thiền hồi phục dần dần

Dài theo đất nước muôn dân hỷ mừng

Kia rồi Sơn Thắng -Vĩnh Long

Viên Minh-Phan Thiết sen hồng nở thơm

Đồng Nai phát triển tông môn

Hàng loạt thiền viện hòa chung nhiệm mầu:

Viên Chiếu, Huệ Chiếu đi đầu

Linh Chiếu, Phổ Chiếu tiếp sau mạch dòng

Hương Hải, Đạo Huệ, Tuệ Thông

Tịnh Chiếu, Liễu Đức lại còn Hiện Quang…

(Mai này sẽ đến Nha Trang:

Vĩnh Trung- Viên Giác, Bửu Sơn- Diên Đồng…)

Tại Ninh Thuận- Núi Đá Chồng

Thiền Viện Viên Ngộđang cần trợ duyên,

Vươn lên như những đóa sen

Dòng thiền nhập thế không quên dòng đời…

Bảy trăm năm đã phục hồi

Trúc Lâm Yên Tử sáng ngời tông môn

Lịch sử in đậm nét son

Bản sắc dân tộc truyền tồn Việt Nam

Bảy trăm năm Ánh Đạo Vàng

Thiền tông vững chãi, thế gian hướng về

Thanh quy nghiêm túc khắp bề

Rạng soi Đuốc Tuệ nguyện thề độ sanh…

Nam mô chư Phật, Pháp, Tăng

Tuệ quang minh chiếu diệu âm hộ trì

Thần thông bất khả tư nghì

Nhiệm mầu cứu độ Từ Bi khắp cùng

Đạo Đời đồng trụ vui chung

Dòng thiền chảy đến vô cùng vô biên…

Nam mô Hộ Pháp, chư Thiên

Nam mô Chư Tổ Dòng Thiền chứng minh!

Đạo tràng Trúc Lâm Viên Giác- Nha Trang

Rằm tháng Sáu năm Mậu Tý (17-7- 2008)

Tâm Không- Vĩnh Hữu

---o0o---