TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập IV
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
134. Kinh LOMASAKANGIYA NHẤT DẠ HIỀN GIẢ
(Lomasakangiya-bhaddekartta Sutta)
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, Đức Thế Tôn Thiện Thệ
Sa-Vát-Thí – Xá-Vệ – trú qua (1)
Tinh Xá Chê-Tá-Va-Na (1)
Do A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka cúng dường (1)
Một Tôn-giả ở vương-thành cũ
Ka-Pi-La-Vát-Thú – Sắc-Da (2)
Lô-Ma-Sá-Kanh-Ghi-Da (2)
Vị ấy trú Ni-Rô-Tha chùa này. (2)
Tại nơi đây, khi đêm vừa dứt
Một vị Thiên lập tức hiện ra
Là Thiên-tử Chanh-Đa-Na (3)
Dung sắc thù thắng chói lòa phát ra
Cả một vùng Ni-Rô-Tha Tinh-Xá
Gặp Tôn-giả được nêu tên là
______________________________
(1) : Thành Xá Vệ - Savatthi, nơi tọa lạc của Tinh Xá Kỳ Viên –
Jetavanavihàra, do Trưởng-giả Cấp Cô Độc – Anathapindika
dâng cúng.
(2) : Tôn-giả Lomasakangiya trú tại Tinh Xá Nigrodha thuộc
vương thành Kapilavatthu (Ca-Tỳ-La-Vệ) của dòng họ Sakya
(Thích Ca). (3) : Vị Thiên-tử Candana.
Lô-Ma-Sá-Kanh-Ghi-Da
Hỏi : “ Này Phích-Khú ! Trải qua trước giờ
Có bao giờ thọ trì tổng thuyết
Và biệt thuyết ‘Nhất dạ Hiền-nhân’ ?
Thọ trì bài kệ về phần
‘Nhất dạ Hiền-giả’ rất cần hay không ? ”.
– “ Này Hiền-giả ! Tôi không trì thọ
‘Nhất dạ Hiền-giả’ đó, kệ này
Tổng thuyết, biệt thuyết cả hai.
Hiền-giả trì thọ điều này hay không ? ”.
– “ Tỷ Kheo ! Tôi cũng không trì thọ
‘Nhất dạ Hiền-giả’ đó. Còn ngài
Có thọ trì bài kệ hay
Về ‘Nhất dạ Hiền-giả’ này hay không ? ”.
– “ Này Hiền-giả ! Tôi không trì thọ
‘Nhất dạ Hiền-giả’ đó kệ ngôn.
Thiên-tử có biết hay không ”.
– “ Tôn-giả ! Tôi thọ trì trong kệ này ”.
– “ Hiền-giả ! Hãy trình bày cho rõ
Như thế nào trì thọ kệ đây
Về ‘Nhất dạ Hiền-giả’ này
Xin nói rõ để tôi đây hành trì ”.
– “ Này Tỷ Kheo ! Một thì gian nọ
Đức Thế Tôn ngự ở cõi Thiên
Cõi Trời Tam Thập Tam Thiên
Cũng tên Đao-Lợi. Chư Thiên nơi này
Vân tập lại nghe Ngài thuyết giáo
Tại Vô Cấu Bạch Thạch, hay là
Hòn Panh-Đá-Kăm-Pá-La (Pandukambala)
Dưới cây Trí-độ-thọ đây, tức là
Pa-Rít-Chát-Tá-Ka đại thọ (Paricchattaka)
Cũng tại đó, Thế Tôn giảng bày
Tổng thuyết, biệt thuyết cả hai
‘Nhất dạ Hiền-giả’ Kinh đây thọ trì :
– “ Quá khứ không truy tìm gì
Tương lai chẳng ước vọng chi, xa vời !
Quá khứ đã đoạn tận rồi
Tương lai chưa đến – Chỉ thời hiện nay
Tuệ quán ấy chính là đây
Không động, không chuyển. Biết vầy, nên tu !
Nay làm nhiệt tâm, cần cù
Ai biết mai chết, giã từ nhân sinh ?
Không ai có thể điều đình
Với quân Thần Chết thì mình bó tay !
Hiện tại, nhiệt tâm trú vầy
Không hề mệt mỏi cả ngày lẫn đêm.
Nhất Dạ Hiền Giả xướng tên
An tịnh, trầm lặng, đứng trên mọi người ”.
Này Tỷ Kheo ! Tôi thời trì thọ
Bài kệ đó ‘Nhất dạ Hiền-nhân’
Tổng thuyết, biệt thuyết hai phần.
Tỷ Kheo hãy học cho thuần thục đi !
Hãy thọ trì tổng thuyết, biệt thuyết
‘Nhất dạ Hiền-giả’ thiệt kỹ càng,
Vì mục đích có liên quan
Căn bản Phạm-hạnh nghiêm trang đạt thành ”.
Thiên-tử Chanh-Đa-Na nói vậy
Liền biến mất tại đấy thoáng qua.
Lô-Ma-Sá-Kanh-Ghi-Da
Khi đêm đã mãn, sàng tòa dọn đi
Mang tam y cùng là bình bát
Lên đường đến Sa-Vát-Thí liền,
Tuần tự du hành qua miền
Đến Xá-Vệ, chùa Kỳ Viên tức là
Ngôi Tinh Xá Chê-Ta-Va-Ná
Do A-Ná-Tha-Pin-Đi-Ka
(Ông Cấp-Cô-Độc cũng là)
Chí thành dâng cúng Phật Đà trước đây.
Rồi Tôn-giả đến ngay hương-thất
Của Đức Phật, đảnh lễ thiết tha,
Ngồi xuống một bên Phật Đà
Đoạn Tôn-giả tường thuật qua quá trình
Việc Thiên-tử thình lình xuất hiện
Hỏi về chuyện có thọ trì chăng
‘Nhất dạ Hiền-giả’ Kinh văn
Tổng thuyết, biệt thuyết chánh chân như vầy.
Vị Thiên này đọc bài kệ tả
Về ‘Nhất dạ Hiền-giả’ tức thì
Khuyên nên Kinh này thọ trì
Căn bản Phạm-hạnh thật vi diệu vầy,
Nói xong Thiên-tử này biến mất.
Thật lành thay nếu Phật giảng bày
Tổng thuyết, biệt thuyết Kinh này
‘Nhất dạ Hiền-giả’ kệ đây tròn đầy ”.
– “ Tỷ Kheo này ! Có biết Thiên-tử
Nói tuần tự với ông là ai ? ”.
– “ Thưa ! Con không biết vị này ”.
– “ Tỷ Kheo ! Thiên-tử hiện ngay thiện lành
Chính là Chanh-Đa-Na Thiên-tử
Khi thính dự Pháp, rất chú tâm
Tác ý, tập trung nội tâm
Lóng tai nghe Pháp, lòng thầm nhớ ghi.
Này Tỷ Kheo ! Vậy thì nghe kỹ
Suy nghiệm kỹ, cố gắng liễu tri :
Này Tỷ Kheo ! Vậy thì tuần tự
Sự truy tìm quá khứ là sao ?
Vị ấy suy nghĩ như sau :
‘Như vậy là Sắc thuộc vào của tôi
Trong quá khứ’, để rồi tìm lấy
Sự hân hoan trong ấy tức thời.
‘Như vậy là thọ của tôi
Trong quá khứ’, để rồi tính toan
Truy tìm sự hân hoan trong ấy.
‘Ồ ! Như vậy là tưởng của tôi’,
‘Như vậy là hành của tôi’,
‘Như vậy là thức của tôi’ rõ ràng
Trong quá khứ. Hân hoan trong ấy
Được vị đấy truy tìm. Đó là
Truy tìm quá khứ đã qua.
Này Phích-Khú ! Thế nào là Vị đây
Không truy tìm vào ngay quá khứ ?
Vị ấy tự suy nghĩ tức thời :
‘Như vậy là sắc của tôi…
Thọ, tưởng, hành, thức của tôi… vun trồng
Trong quá khứ. Nhưng không tìm lấy
Sự hân hoan trong ấy. Đó là
Không truy tìm quá khứ qua,
Còn ước vọng tương lai ra thế nào ?
Vị ấy nghĩ : ‘Mong sao như vậy
Là Sắc ấy của tôi tương lai’,
Hay là : ‘Mong rằng như vầy
Là thọ, tưởng, hành, thức này của tôi
Trong tương lai’. Để rồi tìm lấy
Sự hân hoan trong ấy đêm ngày.
Này các Tỷ Kheo ! Như vầy
Là ước vọng trong tương lai (vị thời),
Các Tỷ Kheo ! Còn nơi vị sống
Không ước vọng tương lai là sao ?
Vị ấy suy nghĩ như sau :
‘Mong rằng như vậy thuộc vào sắc đây
Của tôi trong tương lai, hiện thực
Là thọ, tưởng, hành, thức tôi mang
Trong tương lai. Nhưng chẳng màng,
Không truy tìm sự hân hoan trong này.
Các Tỷ Kheo ! Như vầy là sống
Không ước vọng tương lai (mai sau).
Còn phải hiểu như thế nào
Các pháp hiện tại cuốn vào, lôi theo ?
Các Tỷ Kheo ! Ở đây được kể
Có những kẻ vô văn phàm phu
Không đến các bậc Thánh từ,
Không thuần thục pháp phạm trù Thánh nhân
Không tu tập pháp phần Thánh chất.
Không đi đến các bậc Chân nhân,
Không thuần thục pháp Chân nhân,
Không tu tập pháp Chân nhân tịnh hòa.
Quán sắc đó chính là tự ngã,
Quán tự ngã có sắc, hay là
Quán sắc trong tự ngã ta,
Hay quán tự ngã trong sắc mà có đây.
Hay vị này quán thọ cùng tưởng,
Và hành, thức trong hướng trải qua
Ngũ uẩn kể trên chính là
Tự ngã, hay tự ngã là có ngay
Ngũ uẩn này. Hay trong tự ngã
Có đủ cả ngũ uẩn ở đây,
Quán ngã trong ngũ uẩn này.
Này các Phích-Khú ! Như vầy vị đây
Bị cuốn ngay trong pháp hiện tại.
Không cuốn trong hiện tại là sao ?
Đa văn Thánh-đệ-tử nào
Đi đến bậc Thánh thanh cao xuất trần
Thuần thục các pháp phần bậc Thánh,
Tu tập pháp bậc Thánh chánh chân.
Đi đến các bậc Chân nhân,
Thuần thục pháp bậc Chân nhân các phần,
Tu tập pháp Chân nhân các vị,
Không quán kỹ ngũ uẩn chính là
Tự ngã. Cũng không quán ra
Tự ngã có ngũ uẩn và cũng không
Quán ngũ uẩn là trong tự ngã,
Không quán ngã trong ngũ uẩn này.
Này các Tỷ Kheo ! Như vầy
Là không bị cuốn pháp ngay hiện thì.
– “ Quá khứ không truy tìm gì
Tương lai chẳng ước vọng chi, xa vời !
Quá khứ đã đoạn tận rồi
Tương lai chưa đến – Chỉ thời hiện nay
Tuệ quán ấy chính là đây
Không động, không chuyển. Biết vầy, nên tu !
Nay làm nhiệt tâm, cần cù
Ai biết mai chết, giã từ nhân sinh ?
Không ai có thể điều đình
Với quân Thần Chết thì mình bó tay !
Hiện tại, nhiệt tâm trú vầy
Không hề mệt mỏi cả ngày lẫn đêm.
Nhất Dạ Hiền Giả xướng tên
An tịnh, trầm lặng, đứng trên mọi người ”.
Nghe những lời Thế Tôn thuyết giảng
Pháp viên mãn, Tôn-giả tên là
Lô-Ma-Sá-Kanh-Ghi-Da
Hoan hỷ tín thọ Phật-Đà kim ngôn ./-
* * *
( Chấm dứt Kinh số 134 : LOMASAKANGI NHẤT DẠ
HIỀN GIẢ – LOMASAKANGIYABHADDEKARATTA Sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D307013933.-%3B)