TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập IV
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
121. Kinh TIỂU KHÔNG
( Cùlasunnata sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, đức Thế Tôn Thiện Thệ
Sa-Vát-Thí – Xá-Vệ – trú qua
Đông Viên – Púp-Bá-Ra-Ma, (1)
Mi-Ga-Ra-Má-Tú-Pa-Sá-Đà, (2)
Cũng chính là Giảng đường Lộc Mẫu.
Với thiền thời hành đạo trải qua
Vị Tôn-giả A-Nan-Đa
Độc cư Thiền tịnh đã qua, buổi chiều
Vì có điều Tôn-giả thắc mắc
Nên đi đến hương thất Thế Tôn,
Đến nơi, đảnh lễ Thế Tôn
Một bên ngồi xuống, ôn tồn thưa ra :
– “ Bạch Phật Đà ! Khi Ngài trú nghỉ
Giữa các vị Sắc-Ká (Thích Ca)
Thị trấn Na-Ga-Ra-Ka (3)
Tại đấy, con được nghe qua, nhớ là
Ngài dạy : ‘A-Nan-Đa ! Nhờ có
An trú vào ‘Không’ đó, nên Ta
An trú rất nhiều an hòa’.
Con đã nghe, nhớ đúng là điều đây ? ”.
______________________________
(1) : Pubbaràma : Đông Phương Tự tại thành Xá-Vệ (Savatthi ) do
Nữ đại thí chủ Visakhà dâng cúng cho Phật và Chúng Tăng.
(2) : Migaramatupasada : Lộc Mẫu giảng đường.
(3) : Nagaraka là tên một thị trấn của người Sakka.
– “ Điều ông nghe như vầy, đúng cả.
A-Nan-Đa ! Ròng rã xưa nay
Ta nhờ an trú ‘Không’ vầy
Nên nay an trú đêm ngày nhiều thay !
Như lâu đài Lộc Mẫu không có
Voi, bò, ngựa – không có bạc, vàng,
Đà bà, đàn ông tụ đoàn
Cũng không có. Chỉ có mang một điều
Không phải ‘không’, tức điều được chỉ
Sự nhất trí (tức Ê-Kát-Tăng) (Ekattam)
Do duyên Chúng Tỷ Kheo Tăng.
Cũng vậy, không tác ý phần trải qua
Thôn tưởng và cũng không tác ý,
Nhân tưởng – chỉ tác ý tương liên,
Đến sự nhất trí – do duyên
Lâm tưởng. Tâm vị ấy liền hân hoan
Thích thú và trú an, hướng tới
Lâm tưởng. Rồi nghĩ ngợi như vầy :
‘Các sự ưu phiền như vầy
Do duyên thôn tưởng không rày có ra
Ưu phiền mà do duyên nhân tưởng
Không có mặt, ảnh hưởng xảy ra
Chỉ có một ưu phiền là
Sự nhất trí do lâm tưởng mà tương quan’.
Vị ấy tuệ tri rằng : ‘Tưởng đó
Thì không có thôn tưởng’. Hay là
‘Không có nhân tưởng đó mà !
Chỉ có một cái này là phải thông :
Không phải không, là sự nhất trí
Do đích thị lâm tưởng làm duyên.
Cái gì không có hiện tiền
Xem như không có. Tuy nhiên cái còn
Vị ấy nghĩ : ‘Cái kia có mặt,
Thì quả thật cái này có rồi’.
A-Nan-Đa ! Như vậy thời
Cái này đối với vị nơi như vầy
Là thật có, không hay điên đảo,
Sự thực hiện hoàn hảo, tịnh thanh
Và cũng không tánh, hiểu rành.
Lại nữa, này các tịnh lành Tỷ Kheo !
Vị Tỷ Kheo nào không tác ý
Nhân tưởng, lâm tưởng, chỉ chú tâm
Vào sự nhất trí trong tầm,
Do duyên địa tưởng, thì tâm vị này
Thích thú ngay, trú an, hoan hỷ
Hướng đến chỉ địa tưởng, trải qua.
Ví như, này A-Nan-Đa !
Tấm da bò đực căng ra phơi nằm
Trên hàng trăm cột gỗ như vậy,
Đặc tánh tấm do ấy đoạn trừ.
Này A-Nan-Đa ! Cũng như
Tỷ Kheo không tác ý từ có nên
Với tất cả vật trên đất đó
Đất khô nỏ, sông hồ, vùng lầy,
Các cây có thân, có gai,
Đất bằng và núi. Vị này tương liên
Tác ý liền vào sự nhất trí,
Do duyên chỉ địa tưởng trải sang,
Vị ấy thích thú, trú an
Hướng đến địa tưởng, tâm càng vui thay !
Tuệ tri ngay : ‘Các ưu phiền đó
Do nhân tưởng không có mặt đây,
Cũng không có lâm tưởng đây,
Chỉ có một ưu phiền này tương liên
Là do duyên địa tưởng này vậy.
Rồi vị ấy tuệ tri như vầy :
‘Không có nhân tưởng loại này,
Không có lâm tường loại này ở đây,
Chỉ có một cái này quả thật
Không phải không sự nhất trí này’,
Do duyên địa tưởng, hiểu vầy
Cái gì không có mặt đây, tức là
Vị ấy xem như là không có.
Nhưng do đó, với cái còn đây
Vị ấy tuệ tri như vầy :
‘Cái kia có thì cái này có ra’.
A-Nan-Đa ! Cái này đối với
Vị ấy bởi như vậy là duyên
Thật có, và không đảo điên
Thực hiện không tánh và tuyền tịnh thanh.
Lại nữa, vị tịnh lành Khất-Sĩ
Không tác ý lâm tưởng, cùng là
Không tác ý địa tưởng, mà
Tác ý sự nhất trí là do duyên
Không Vô Biên Xứ – tâm vị ấy
Liền cảm thấy thích thú, hân hoan,
An trú, hướng đến hoàn toàn
Không Vô Biên Xứ. Lan man nghĩ liền :
‘Các ưu phiền do duyên lâm tưởng
Hay địa tưởng, không có ở đây
Chỉ có một ưu phiền này
Là sự nhất trí, có vầy do duyên
Không Vô Biên Xứ Tưởng. Vị ấy
Tuệ tri : ‘Loại tưởng đấy thực ra
Không có lâm tưởng, cùng là
Không có địa tưởng, có qua chỉ là
Một cái mà ‘không phải không’ đó,
Là sự có nhất trí do duyên
Của Xứ Tưởng Không Vô Biên.
Cái gì không có hiện tiền ở đây
Vị đó xem cái này không có.
Cái còn lại, vị đó biết ngay
‘Cái kia có, có cái này’.
A-Nan ! Đối với vị đây như vầy
Là thật có, không hay điên đảo
Sự thực hiện hoàn hảo, tịnh thanh
Vả cũng không tánh, hiểu rành.
Lại nữa, vị Tỷ Kheo lành chánh chân
Không tác ý về phần địa tưởng,
Không Vô Biên Xứ Tưởng cũng không,
Chỉ tác ý sự đồng lòng
Do Thức Vô Biên Xứ đồng làm duyên.
Rồi do duyên Vô Sở Hữu Xứ,
Rồi Tưởng Xứ Phi Tưởng Phi Phi.
Như vầy vị ấy tuệ tri :
‘Các ưu phiền đã mọi thì do duyên
Thức Vô Biên – Vô Sở Hữu Xứ –
Xứ Phi Tưởng Phi Phi Tưởng này
Đều không có mặt ở đây.
Cái gì không có mặt đây, như vầy
Vị ấy xem cái này không có.
Bên cạnh đó, cái còn lại chi
Ở đây vị ấy tuệ tri :
‘Cái kia có, cái này thì có ngay’.
A-Nan này ! Điều này thực tế
Với vị ấy là thế, đương nhiên,
Thật có và không đảo điên
Không tánh thực hiện hoàn toàn tịnh an.
Lại nữa, này A-Nan ! Vị ấy
Không tác ý với các tưởng đây :
Vô Sở Hữu Xứ tưởng này,
Phi Tưởng Phi Phi Tưởng đây cũng vầy.
Tác ý ngay với sự nhất trí
Do Vô Tưởng Tâm Định làm duyên,
Tâm vị ấy thích thú liền
Hân hoan, an trú, ưu tiên hướng về
Để cận kề Vô Tưởng Tâm Định,
Rồi an tĩnh tuệ tri như vầy :
Chính ‘Vô tưởng tâm định’ này
Thuộc hữu vi, do tâm rày tạo nên.
Phàm cái gì tạo nên do bởi
Tâm tư hay thuộc bởi hữu vi
Cái ấy vô thường bất kỳ,
Chịu sự đoạn diệt. Tuệ tri như vầy :
‘Do vị này tuệ tri như vậy
Thấy như vậy, tâm được an nhiên
Giải thoát khỏi mọi dục phiền,
Tâm được giải thoát, thoát liền trói trăn
Khỏi dục-lậu, khỏi phần hữu-lậu,
Vô-minh-lậu cũng giải thoát ngay,
Và trong sự giải thoát đây
Là sự hiểu biết rằng ngay lúc này
Được giải thoát như vầy rốt ráo.
Vị hành đạo tuệ tri : ‘Sự sanh
Đã tận, Phạm hạnh đã thành
Việc cần làm đã thực hành đinh ninh.
Không còn phải tái sinh trở lại’.
Rồi vị ấy tuệ tri : ‘Ưu phiền
Bởi do dục lậu phan duyên,
Hữu lậu, vô minh lậu liền hiện nay
Không có mặt ở đây. Như thế
Chỉ có thể một ưu phiền đây
Là sáu nhập duyên mạng này
Và nó duyên với thân đây rõ ràng’.
Vị ấy tuệ tri rằng : ‘Tưởng đó
Thì không có dục lậu lộ bày,
Không có hữu lậu dính giây,
Không có vô minh lậu này ở đây,
Chỉ có một cái này được thấy
Không phải không’. Như vậy có ngay
Sáu nhập duyên mạng thân này.
Cái gì vắng mặt nơi này, vị đây
Xem cái này là không có vậy.
Đối với cái còn lại, vị này
Đã có hiểu biết như vầy :
‘Cái kia có khi cái này có đây’.
Này A-Nan ! Cái này đối với
Vị ấy bởi như vậy là duyên
Thật có và không đảo điên,
Thực hiện ‘không tánh’ và tuyền tịnh thanh.
A-Nan ! Những tịnh lành Phích-Khú
Hay Phạm-chí quá khứ các đời
Sau khi đã chứng đạt rồi
An trú cứu cánh vô thượng, thời tịnh thanh
Không tánh (Sun-Na-Tăng) (1). Các vị
Khi chứng đạt đều chỉ trú ngay
Vào ‘Không tánh vô thượng’ này.
Tương lai, hiện tại phàm ngay các vì
Sau chứng đạt, tức thì trú hướng
Vào cứu cánh vô thượng tịnh thanh.
‘Không tánh’ siêu việt như vầy
Do vậy, ngay cả Như Lai khi mà
Đã chứng đạt, trải qua an trú
Vào ‘không tánh’ tròn đủ, viên thông.
Này A-Nan ! Nên các ông
Cần phải học tập cho thông, hành trì ”.
Nghe đấng Chánh Biến Tri thuyết giảng
Pháp viên mãn, Tôn-giả A-Nan
Cùng Chư Tăng trong đạo tràng
Hoan hỷ tín thọ lời vàng Thế Tôn ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 121 : TIỂU KHÔNG –
CÙLASUNNATA Sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D953121924.-%3B)