Truyện thơ: Hoàng Tử Thứ Một Trăm

HOÀNG TỬ THỨ MỘT TRĂM

Ngày xưa có một ông vua

Trong vương quốc nọ rất ư lạ đời

Sinh con trai đủ trăm người

Ông hoàng thứ một trăm thời dễ thương

Kiên trì, nghị lực, hiền lương

Tính tình lại rất khiêm nhường lắm thay.

Triều đình thông lệ lâu nay

Mỗi hoàng tử có một thầy trông nom

Chăm lo dạy dỗ sớm hôm,

Riêng hoàng tử út số luôn hơn người

Có thầy tài giỏi tuyệt vời

Như cha hiền đức dạy lời tinh thông

Nên hoàng tử út trọng ông

Chuyên tâm học hỏi và vâng lời thầy.

*

Cũng theo thông lệ xưa nay

Vua cha lần lượt gửi ngay con mình

Sau khi khôn lớn, học hành

Mỗi người tới một tỉnh thành khác nhau

Để mà phục vụ dài lâu

Giúp dân, giúp nước trước sau nhiều bề

Và chàng hoàng tử út kia

Cũng làm nhiệm vụ vừa khi trưởng thành,

Trước khi đi chàng khôn lanh

Xin thầy ý kiến khuyên mình điều hay

Xem nên chọn tỉnh nào đây,

Nghe xong thầy mới phán ngay đôi lời:

"Đừng đi tỉnh! Ở lại thôi!

Hãy vào yết kiến vua rồi trình tâu

Anh em đi hết còn đâu

Chỉ còn con út muốn hầu cận vua

Con mong ở lại thủ đô

Để mà sớm tối chăm lo cha già!"

Chàng hoàng tử út nghe qua

Vâng lời, vào gặp vua cha tâu trình

Vua nghe hoan hỉ thật tình

Thấy hoàng tử út trung thành lắm thay

Vua cha bèn chấp thuận ngay.

Và hoàng tử út lại quay về thầy

Xin thầy khuyên nhủ điều hay

Làm sao giúp thủ đô này tốt hơn

Giúp vua, giúp nước, giúp dân.

Ông thầy thông thái tinh khôn dạy liền:

"Hãy xin vua ban cho quyền

Đi thâu thuế má, bạc tiền của dân

Đồng thời cứu trợ chia phần

Giúp người khốn khó đang cần tình thương

Nếu vua đồng ý mọi đường

Hãy làm nhiệm vụ với lương tâm mình

Đàng hoàng, thành thật, nhiệt tình

Lòng từ giúp khắp chúng sinh trong vùng!"

Chàng hoàng tử út vui mừng

Y lời thầy dạy, thưa cùng vua cha

Vua đồng ý chẳng chần chờ

Thật là êm chuyện, quả là thuận duyên.

Chàng hoàng tử út lành hiền

Ra ngoài làm việc chẳng quên lời thầy

Khi thu thuế khéo léo thay

Dung hoà luật pháp với đầy từ tâm,

Còn khi phân phát đồ ăn

Cùng bao vật dụng cho dân đói nghèo

Chàng luôn rộng lượng đủ điều

Mọi người quý trọng, thương yêu vô cùng.

*

Ngày vua hấp hối trong cung

Các quan thỉnh ý vua mong tìm người

Đưa lên kế vị trên ngôi

Nhà vua suy nghĩ và rồi truyền ra:

"Cả trăm hoàng tử con ta

Có quyền kế vị để mà lên ngôi

Vậy trong vương quốc khắp nơi

Để cho dân chúng chọn người thay ta"

Vua qua đời, tin loan ra

Khắp trong vương quốc gần xa đồng tình

Chọn hoàng tử út tinh anh

Lên ngôi vua tại hoàng thành ngay thôi,

Tôn xưng hoàng tử đẹp lời

Lòng thời bác ái, tính thời công minh.

*

Ngờ đâu xảy chuyện chẳng lành

Thấy rằng ngôi báu bị giành mất đi

Chín mươi chín hoàng tử kia

Cho rằng mình bị khinh khi coi thường

Vừa ganh tức, lại giận hờn

Cùng nhau chuẩn bị khơi nguồn chiến tranh

Gửi thông điệp nói ngọn ngành:

"Chúng ta địa vị vai anh hơn người

Các lân bang sẽ chê cười

Nếu em út lại giành ngôi trị vì,

Ngai vàng nhường lại mau đi

Nếu không chinh chiến dễ gì tránh đây."

Sau khi nhận thông điệp này

Nhà vua trẻ lại đến ngay thăm thầy

Nhờ thầy mách nước chỉ bày,

Thầy bèn dạy: "Tránh đọa đày chiến tranh

Khiêm nhường thưa với các anh

Rằng con chỉ muốn an lành mà thôi

Tránh cho dân chúng khắp nơi

Nhà thời tan nát, người thời mạng vong,

Rằng vương quốc là của chung

Hãy chia ra đủ trăm vùng đều nhau

Phần ai cũng có trước sau

Thế là tốt đẹp, còn đâu tranh giành!"

*

Nhà vua trẻ lại tuân hành

Báo tin cho các người anh hay liền

Lúc này họ đã kề bên
Mang quân vây kín, khó yên mọi bề

Ngay khi nhận đề nghị kia

Họ bèn họp lại nghĩ suy, luận bàn:

"Chia trăm phần nhỏ vô vàn!"

Thế là họ thấy chẳng ham muốn gì

Nên không nhận đề nghị kia

Nhưng rồi nghĩ kỹ lại thì thấy ngay

Dù cho chiến thắng vua này

Cuối cùng cũng lại loay hoay chia phần

Vậy cần gì phải bận tâm

Khiến cho đất nước xoay vần tang thương

Đang hùng mạnh, đang phú cường

                      Trở nên yếu kém có đường diệt vong                        

Quốc gia thù nghịch quanh vùng

Từ lâu vẫn chỉ chờ mong chuyện này.

Các hoàng tử họp lại ngay

Cùng nhau quyết định không gây hận thù

Đồng thời phát triển tâm từ

Quây quần chung sống rất ư hoà bình

Còn riêng ngôi báu triều đình

Trao hoàng tử út một mình đảm đang.

*

NHẬN DIỆN TIỀN THÂN

Thầy của hoàng tử út là tiền thân Đức Phật.

*

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE ONE-HUNDREDTH PRINCE

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)