Dòng Tâm Thức ( Thơ lục bát )

08/04/201319:10(Xem: 10939)

Tác giả :
TT. Thích Nhật Từ

DÒNG TÂM THỨC

(Bốn mươi khổ thơ sáu tám về tâm lý học Phật giáo)
Thích Nhật Từ1999


1. Đất tâm như quả địa cầu,


Chứa đầy hạt giống hoa mầu hành vi.


Tâm là dòng suối nghĩ suy,


Tâm và hạt giống có gì khác đâu.


5. Tâm không tu phải khổ đau,


Như vượn chuyền nhảy không sao đặng dừng,


Xuống lên ba cõi trầm luân,


Từ thời vô thỉ con đường mênh mang.


9. Tâm tu tập thoát khổ nàn,


Dứt đường sanh tử trần gian bao đời,


Như vầng nhật nguyệt rạng ngời,


Chiếu soi muôn vật nơi nơi sáng lòa.


13. Thức, tâm và ý là ba,


Tên dù có khác, vốn là một thôi.


Thức nhằm nhận thức đúng sai,


Bỏ thân chết, nhập vào thai không cùng


17. Tâm gồm thiện, ác, trung dung


Tạo nên nghiệp, chịu muôn trùng trầm luân.


Ý nhằm đối lập vật, thân,


Là nguồn cảm giác, nhận chân cảnh trần.


21. Thức, tâm, ý tạo nghiệp nhân,


Lộn quanh ba cõi, sáu đường đã qua.


Một là thức A-lại-da,


Kho tàng hạt giống vào ra, duy trì,


25. Cội nguồn thế giới nghĩ suy,


Vận hành, chuyển biến chẳng khi nghỉ dừng,


Nguồn nương của thức giác quan,


Như nước: nền của sóng ngàn tràn dâng.


29. Dù vô ngã vẫn thường hằng,


Chứa thâu hạt giống thế gian ba đời.


Mười tám giới, một nguồn khơi,


Không nhiễm, trung tính tùy thời gồm thâu,


33. Không một khác, không trước sau,


Không chung biệt; vốn nương nhau mà thành.


Thức này tương ứng biến hành,


Cũng như xã thọ, thác ngàn chuyển xoay.


37. Khi thân chết, thức gá thai,


Vào ra ba cõi chính ngay phút này,


Định không thọ tưởng vẫn hay


Vận hành sức sống ở đây một mình.


41. A-la-hán mới chỉ đình


Cội nguồn hữu lậu chúng sinh ta-bà.


Thứ hai là thức mạt-na,


Thức này nương a-lại-da mà thành.


45. Bản năng suy nghĩ, tung hoành,


Tương ưng tâm lý biến hành luôn khi,


Tạo nguồn ngã kiến, ngã si,


Ngã mạn, ngã ái, bao đời chẳng buông.


49. Có nhiễm, không giữ tánh thường


Đam mê chấp ngã, tự tồn bản năng,


Nương vào rồi chấp thức tàng


Làm bản ngã, làm cội nguồn cái tôi.


53. Mạt-na sẽ phải hết đời:


Định không thọ tưởng, sáng ngời tâm linh,


Đạo xuất thế: sạch sành sanh


Quả A-la-hán vận hành mới ngưng.


57. Ba là sáu thức giác quan:


Mắt, tai, mủi, lưởi, ý, thân một bầu.


Nhận chân đối tượng khác nhau:


Tai và tiếng, mắt với màu, vân vân.


61. Gồm thiện, ác, và chưa phân,


Tùy theo bản chất nghiệp nhân mà thành.


Ý thức nương ý làm căn,


Pháp trần: đối tượng phát sanh thức này.


65. Phạm vi nhận thức rộng bày,


Trực quan, suy luận đúng sai bao gồm.


Biến hành, biệt cảnh tương ưng,


Thông ba tánh, ba thời gian dặm ngàn.


69. Cội nguồn của nghiệp miệng, thân,


Tạo nên nhận thức, nghiệp nhân mà thành.


Thức này hết sự vận hành,


Trong thiền vô tưởng, vô tâm trong ngoài,


73. Cũng như bất tỉnh, ngủ say,


Ngoài ra, ý thức đêm ngày không nguôi.


Mắt, thân, mủi, lưởi và tai,


Nương theo ý thức chuyển xoay mà thành.


77. Kế là tâm sở: biến hành,


Cảnh riêng, phiền não, thiện nhân, trung hòa.


Biến hành gồm xúc, tưởng, tư,


Tác ý, cảm thọ thảy là năm tên.


81. Cảnh riêng: số cũng như trên,


Dục, thắng giải, niệm cộng thêm hai là


Định thiền, trí tuệ, ấy mà.


Năm này riêng biệt, chẳng khi chung phần.


85. Thiện gồm mười một nghiệp nhân:


Niềm tin, hổ thẹn, xốn xang tâm hồn,


Không tham, không dốt, không sân,


Chính chuyên, nhẹ nhỏm, tinh cần chẳng ngưng,


89. Không sát hại, không để lòng,


Đó là gốc thiện vun trồng gắng nên.


Não phiền gốc có sáu tên.


Tham lam, si dốt, hận sân, ba thằng.


93. Thấy sai, nghi hoặc, tự tôn,


Cộng chung thành sáu cội nguồn tả tơi.


Phiền não nhánh gồm hai mươi:


Hận, hờn, che giấu, chọc đời, ganh ghen,


97. Tà keo, giả dối, siễm xiêng,


Kiêu căng, hãm hại, không tin, biếng lười,


Không xấu hỗ, không sợ đời,


Hôn trầm, bấn loạn, buông xuôi, mê mờ,


101. Không chánh niệm, loạn tâm tư.


Đó là ngành ngọn thặng dư não phiền.


Bất định gồm bốn, theo duyên:


Ăn năn, ngủ nghỉ, kiếm tìm, đặt tâm.


105. Các tâm sở tạo nghiệp nhân


Thiện đem an lạc; ác mang lụy sầu.


Tạo nên hạt giống khác nhau:


Ngộ mê, hạnh phúc, khổ đau, trung hòa,


109. Niết-bàn, sanh tử bao là,


Danh xưng, tướng trạng, khác xa giống loài,


Chậm nhanh, dài vắn, người trời,


Súc sanh, ngạ quỉ, thảnh thơi, buộc ràng.


113. Có hạt giống thuộc thân, tâm,


Giọng lời, thái độ, thế gian, siêu đời,


Trao truyền, sẳn có, học đòi,


Tập tành từ thuở trong thai mẹ truyền,


117. Gia đình, xã hội, giao duyên,


Chung, riêng, giá trị một niềm thủy chung


Theo ta khắp mọi nẻo đường,


Tử sanh bao cõi chẳng buông, chẳng rời.


121. Thức tâm chuyển biến không thôi,


Bao điều phân biệt sanh sôi lớn dần


Tạo thành tập khí, hiện hành,


Hiện hành, tập khí tạo thành từ duyên.


125. Chủ thể, đối tượng tạo nên


Đều do duyên khởi, cội nguồn thế gian.


Vì duyên khởi, tánh rỗng không,


Không sanh, không diệt, không thường đoạn đâu.


129. Nhân duyên đủ: hiện tỏ làu,


Nhân duyên thiếu, điểm tương giao không thành.


Không đi đến, không chậm nhanh,


Không "không," không "có," không "thành hoại" nhau.


133. Chấp thường đoạn phải khổ đau,


Chấp ngã, sở hữu: vùi đầu bến mê.


Đạo giác ngộ bỏ chấp nê,


Xả buông, không trụ: đường về chơn như.


137. Lạc an, định tĩnh tâm tư,


Không cầu, không đắc, thản thư đất trời.


Chủ thể rụng, đối tượng rơi,


Một là tất cả, đời đời tương dung.


141. Đối đầu sanh tử tới cùng,


Giữ tâm chánh niệm, vững lòng chân tu,


Quán soi thực tại, chơn như,


Quyết tâm chuyển hóa thặng dư não phiền.


145. Tu thiền định thấy nhân duyên,


Thấy duyên khởi thấy đạo thiền tràn dâng,


Thấy pháp tánh từ thế gian,


Thấy chư Phật, thấy nhất chân muôn loài.


149. Bừng tuệ giác từ cuộc đời


Tỏ chân như từ luân hồi khổ đau,


Mê và ngộ chẳng khác nhau


Trần gian – cực lạc, một màu xưa nay.


153. Niết-bàn, sanh tử: không hai,


Đắc là vô đắc, không ngoài không trong.


Chánh tâm, sanh tử ngược dòng,


Sống trong hiện tại, thong dong tâm hồn.


157. Thảnh thơi trong cõi càn khôn,


Nụ cười giải thoát ngát hương mọi miền,


Niết-bàn: hạnh phúc siêu nhiên,


Lìa sanh tử, dứt mọi duyên luân trầm.

---o0o---

Trước Sau

In Trang

Gửi ý kiến của bạn

Tắt

Telex

VNI

Trang đầu Trang trước 282 283 284 285 286 287 288 Trang sau Trang cuối

Nhẫn (thơ)

19/10/2014(Xem: 18047)

Tường Vân

Nhẫn nhịn cho đời luôn được yên Hơn thua tranh cãi chỉ thêm phiền Thắng người chưa chắc về an giấc Kẻ bại hận thù lẽ tất nhiên

Đọc thêm

Hạnh Phúc không Xa (thơ)

19/10/2014(Xem: 10507)

Tường Vân

Đừng tìm hạnh phúc nơi nào xa quá Hãy quây về tìm nó ở trong ta Chỉ cần tâm thanh thản sẽ nhận ra Vì hạnh phúc là điều đơn giản nhất

Đọc thêm

Cuộc đời này vốn vô thường, huyễn mộng… Là con Phật thì ai cũng rõ biết. Kiếp người là giả tạm, phù du, mong manh ngắn ngủi… là người học Phật thì ai cũng đã thấu hay. Quy luật “sinh trụ hoại không” của muôn đời thật phũ phàng và vô cùng nghiệt ngã, hỏi có mấy ai vượt thoát khỏi vòng kiềm tỏa chặt chẽ của nó? Dẫu rõ biết, dẫu thấu hay, nhưng vì vẫn là một chúng sanh, một sinh linh bé nhỏ, đang còn hụp lặn giữa bể khổ trầm luân, trôi lăn giữa dòng sinh tử luân hồi, nên chúng ta cứ luôn luôn sẵn sàng cho những giọt nước mắt tuôn rơi không chỉ khi tiếc nuối đau buồn với tổn thất, mà còn với lúc hạnh phúc mừng vui. Nước mắt lưng tròng, rơi rớt đầm đìa, trào tuôn ràn rụa… thì cứ để chúng tự nhiên xuất đáo, tự do bay nhảy, không chuyện chi phải kềm nén, đắp đê ngăn đập để chặn đường rơi lối chảy của chúng. Khóc được cứ khóc, đó là chuyện bình thường. Khóc với tâm bình thường thì vẫn không hề xa Đạo.

Đọc thêm

Hôn lên bàn chân Mẹ (thơ)

18/10/2014(Xem: 10961)

Cư Sĩ Vĩnh Hữu

Nâng bàn chân Mẹ hôn lên Bàn chân nhỏ nhắn thuyền lênh đênh dòng Hôn nhăn nheo gót từng hồng Bao năm lặn lội đường trần nhiêu khê Bàn chân tất tả đi, về Đường phù hoa phố, đường quê mùa làng Bàn chân từng bước cao sang Từng hành khất gạo lo tròn bữa cơm

Đọc thêm

Trời đất nuổi dưỡng (thơ)

18/10/2014(Xem: 10416)

Cư Sĩ Quảng An

Đất Trời nuôi dưỡng vạn loài Sao ta nở giết chẳng hoài đoái thương Trời dạy ta biết tỏ tường Đất dạy ta phải yêu thương nhau cùng

Đọc thêm

Động Tĩnh Như Nhiên (thơ)

17/10/2014(Xem: 12444)

Động Tĩnh Như Nhiên Một bữa học trò tới hỏi Thầy: - Thưa Thày, mấy bữa nay lòng con không yên, tâm con động. Làm sao đây? Thiền Sư: - Động thì cứ động, sao phải mong tĩnh. Vài bữa sau, học trò lại chạy tới: - Mấy hôm rày con ngắm trời xanh trong, nước suối văn vắt, thấy lòng yên tĩnh lạ thường. - Tĩnh thì cứ tĩnh sao phải nói ra thành động. - Bao năm rồi con theo Thầy, nhưng tự cảm thấy chưa hiểu được gì. Lòng con lúc tĩnh, lúc rối... Thiền Sư: - Ta cũng như con, lúc rối lúc tĩnh... Nhưng ta không thấy phải nói ra điều đó thành ngôn ngữ. Ta chỉ... như ngồi yên trên con thuyền ý thức, mặc cho sóng lòng chao đảo hay yên bình..*:) happy

Đọc thêm