CHIẾC MÕ CHÙA QUÊ
Khảo cứu và phục hưng
Bài của Đinh Công Thanh Minh
Trong tất cả các pháp khí thiền gia, chiếc Mõ là một trong những pháp khí quan trọng, được sử dụng thường nhật trong các thời khoá công phu của tự viện. Khi tiếng mõ được cất lên, hết thảy đại chúng đều nhất tâm xướng tụng theo đúng nhịp trường canh của vị duyệt chúng. Từ đó, cùng với các khí cụ khác đã tạo nên không khí trong buổi lễ thêm phần trang nghiêm, trầm hùng.
Mõ là tiếng gọi thân thuộc của người Việt chúng ta, âm Hán là Mộc Đạc (木鐸). Từ Đạc 鐸, trong chữ có bộ Kim 金, thể hiện đó là môt nhạc khí bằng kim loại. Ban đầu theo từ điển Thiều Chửu là cái chuông lắc, ngày xưa khi nào ra tuyên mệnh lệnh thì lắc chuông. Đó là khởi nguyên khi chúng ta thấy được hình ảnh chiếc chuông lắc cổ với dáng vẻ tròn, có quai và thêm phần rảnh xẻ ngang, khi rung lắc thì phần thanh kim loại được bỏ vào bên trong sẽ phát ra tiếng. Sau quá trình giao thoa văn hoá trong thời gian dài đã hình thành nên chiếc mõ bằng gỗ dựa trên kiểu dáng như chiếc chuông vậy, và người ta đã thêm chữ Mộc 木vào trước chữ Đạc 鐸. Hình thành nên cụm từ Mộc Đạc (木鐸).
Chiếc Mõ Chùa Quê, Khảo cứu và phục hưng_Bài của Đinh Công Thanh Minh