Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Thoảng Hồn Thơ Việt Trên Đất Mỹ

27/05/202119:12(Xem: 9645)
Thoảng Hồn Thơ Việt Trên Đất Mỹ

THOẢNG HỒN THƠ VIỆT TRÊN ĐẤT MỸ

 

Sáng nay, 20-5-2021, chén trà móc câu Thái Nguyên miên man hương vị quê nhà trở lại với mình sau hơn một năm dài vắng bóng. Lâu nay, vì đại dịch phải uống mãi trà Tàu, trà tứ xứ. Hương trà cũ lại phảng phất hồn quê khi cùng lúc có tin một bé gái người Việt thuộc thế thứ ba trên đất Mỹ đang ở cùng thành phố Sacramento với mình, vừa được giải “thi sĩ khôi nguyên” của tổ chức Thi sĩ Tuổi Trẻ Toàn quốc (National Youth Poet Laureate - NYPL) tại Hoa Kỳ: Đó là Alexandra Huynh (Huỳnh Thụy An), 18 tuổi, vừa đoạt giải.

 

 Thoang-hon-tho-Viet-tren-dat-My-000

 

Văn bút thơ thẩn lắm khi có nét tình cờ của duyên thơ nhưng thi ca đích thực thường là do “văn chương nết đất, thông minh tính trời” như thi hào Nguyễn Du điểm xuyết Kim Kiều. Thật vậy, người đoạt giải thơ Tuổi trẻ Toàn quốc Hoa Kỳ năm 2021 này là con gái của đôi vợ chồng người Việt gốc Nha Trang. Hai anh chị theo gia đình định cư tại Mỹ theo diện HO-1 năm 1990 và lập gia đình tại Mỹ, sinh được 4 cháu (Thụy An và Thu Bình là hai cháu gái thứ nhì, sinh đôi), hiện đang ở tại Sacramento, thủ phủ tiểu bang California. Thụy An tốt nghiệp thủ khoa trung học Mira Loma và theo học trường đại học Stanford là đại học được xếp hạng trong số 3, 4 trường đại học danh tiếng nhất của Mỹ và toàn cầu. Thụy An cũng là huynh trưởng của tổ chức Gia Đình Phật Tử Việt Nam, sinh hoạt tại chùa Kim Quang, Sacramento. Và, hồn thơ xa vời mà sâu lắng cũng thường là hương hoa của huyết thống. Thụy An là cháu của nhà thơ Duy Năng (1935-2002), một nhà thơ nổi tiếng của miền Nam trước 1975.

 

Trả lời phỏng vấn của hãng thông tấn AP vào tối ngày 20-5-2021,  Alexandra Huynh nói rằng thơ cũng là một khí cụ đầy sức mạnh để đương đầu với sự thách thức của cuộc sống.

Sinh hoạt với Gia Đình Phật Tử Kim Quang từ lúc còn bé, tâm hồn Thụy An đã được tưới tẩm chất thơ qua ca dao lời ru của Mẹ, qua tiếng hát và lời kinh trong sinh hoạt đầy đạo hạnh và êm đềm của tuổi trẻ Phật tử dưới mái hiên chùa. Chất liệu và suối nguồn thi ca nầy đã thể hiện trong lời nói của Alexandra Huynh với phóng viên quốc tế: “Tiếng Việt tự nó đã là một tiếng nói giàu chất thơ. Trong sinh hoạt văn hóa của người Việt người ta đã nói thành thơ trong cuộc sống hằng ngày.” Thụy An còn cho hay là đã tập viết những lời thơ phổ nhạc từ khi mới 7 tuổi; đặc biệt là sau những lần đọc thơ trước công chúng thì lại càng cảm thấy sức mạnh của chữ nghĩa có tác động tích cực lên tâm lý và tinh thần đại chúng. Alexandra Huynh căn bản sáng tác thơ bằng tiếng Anh nhưng luôn nuôi hy vọng là sẽ có tác phẩm thơ ra đời và sẽ được chuyển ngữ sang “tiếng Mẹ đẻ”, ngôn ngữ Việt Nam

Tổ chức văn học nghệ thuật và phát triển Urban Word đã thành lập chương trình Nhà Thơ Trẻ Quốc Gia (NYPL) năm 2017, người đầu tiên được giải là Amanda Gorman. Gorman xuất bản thi phẩm đầu tiên từ năm 2015. Năm 2020, nhà thơ trẻ tuổi da đen nầy đã có vinh dự tên tuổi của mình được giới thiệu và làm nổi bật danh nghĩa tổ chức Nhà Thơ Trẻ Quốc Gia qua phần diễn đọc bài thơ “The Hill We Climb” trong ngày lễ nhậm chức của tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden.  Chính Alexandra bày tỏ đã có được sức mạnh tinh thần hỗ trợ và có thêm năng lực sáng tạo thi ca từ hình ảnh Amanda Gorman đọc thơ cho cả thế giới đều nghe.

 

Thế hệ trẻ người Việt nơi xứ người đã tạo được nhiều thành tích xuất sắc trong gần nửa thế kỷ lịch sử tha hương sau 1975 nhưng phần lớn là trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Đặc biệt về văn chương nghệ thuật, tác phẩm ra đời đòi hỏi tài năng, sự thẩm nhập văn hóa và tài hoa ngôn ngữ. Nguyễn Thanh Việt được giải thưởng Pulitzer năm 2016 về tiểu thuyết The Sympathizer và Alexandra Huynh được giải thưởng thơ năm 2021 đã mang lại niềm tự hào cho cộng đồng người Việt tha hương khi nói về văn học nghệ thuật. Ngoài ra, những tác giả gốc Việt tên tuổi khác cũng góp mặt trên văn đàn thế giới và được tặng các giải thưởng danh giá như Ocean Vuong (Mỹ), Linda Lê (Pháp), Lại Thanh Hà (Mỹ), Kim Thúy (Canada), Nguyễn Hoài Hương (Pháp), Trần Minh Huy (Pháp), Monique Truong (Mỹ), Nam Lê (Úc)… Và, hy vọng một ngày không xa, sẽ có tên tuổi nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ Việt Nam tiếp cận với giải Nobel.

Sáng nay, có tin một số tác giả trong nước ngại dịch thơ của Alexandra Huynh từ tiếng Anh sang tiếng Việt vì không dễ dàng. Thật ra, thơ của Alexandra Huynh thường được sáng tác với sự kết hợp bất ngờ của những hình ảnh đầy tính biểu tượng nối kết thực tại. Ý và tình được diễn cảm bằng những câu chữ khá độc đáo. Một trong nhiều bài thơ với thể loại như thế được nhắc đến nhiều nhất là Lời Nguyện Mùa Thu (Autumn Prayer). Bởi thế, thơ của Alexandra Huynh không dễ dàng cảm nhận trực tiếp khi chuyển ý và chuyển ngữ nên tương đối khó chuyển ngữ một cách trọn vẹn để chuyển tải hết tinh túy của hồn thơ thi nhân qua ngôn ngữ thi ca của tiếng Việt. Mong rằng, tác phẩm dịch thơ bằng tiếng Việt đầu tay sẽ ra mắt sớm như mong ước của “thi sĩ khôi nguyên” trẻ tuổi đã chia sẻ…

 

LỜI NGUYỆN MÙA THU

đây là nơi tôi nhận mọi thông tin,

mẩu tin xưa cũ của thế giới

chẳng của riêng tôi

nhưng phảng phất mùi cảm thông

 

từ một ông già

với lòng cảm thông thương hại

 

ông giảng cho tôi

về bài học tên gì số mấy

& tôi nuốt xuống

 

cho đến khi ông nhắc đến Việt Nam

(cuộc chiến)

khi đó

tôi bắt đầu thật sự lắng nghe

 

nếu tôi không thể là người hùng

tôi mang tên người di dân gương mẫu

 

     ôi những chiếc thuyền

     & những người trên những chiếc thuyền ấy

     can đảm biết bao & khác xa

     đám tỵ nạn đương thời chúng ta nợ họ

 

Tôi ngậm chặt lưỡi

nghe âm thanh

thân thuộc gần như nhà mình
khi tên Dương Thu Hương mất đi dòng sông

trong miệng lão thầy

và chẳng ai buồn hỏi vì sao

mặt tôi giàn giụa.

 

& nhớ đến chiếc bàn buồn bã,

trong góc xó lớp học

tôi viết lời nguyện cầu

cho lũ trẻ sắp vào chật lớp này:

 

hãy để đám trẻ được xưng tên chúng như mẹ chúng đã từng gọi thế.

hãy để điệp khúc được xướng lại hay cố gắng & cố gắng như thế.

hãy để những câu chuyện không pha chất trọ trẹ

& giữ lại thanh âm không phiên dịch.

hãy để lũ trẻ điền vào khoảng trống bằng ký ức.

 

 

     ừ thì rau ngò. ừ thì tơ lụa. ừ thì tiếng giậm chân. căn nhà đôi. mật ngọt.
     tràng hạt. ừ thì nhựa đường. tiếng trống. những đôi giày. những lọn tóc.
     ừ thì nén hương. bánh mì. giây xích. đồng kẽm. ừ thì những ngôi sao.
     những ca khúc. những xôn xao trên truyền hình dây cáp, dòng sông. ừ thì
     những số nhân. số nhiều. ừ tình yêu. ừ tình yêu.

 

hãy để ký ức được kể lại bằng những khối u trong tim

hãy cho lũ trẻ biết tên gọi thực thụ của nỗi buồn.

hãy để chúng kết âm thanh thành hy vọng.

& rút tỉa từ những bi hùng ca của tổ tiên.

hãy để danh dự không bắt chúng làm con tin.

hãy để huyết thống chúng trở thành nguyên bản.

hãy để những gì mắt thấy tai nghe trở thành ngôn ngữ chính.

 

Alexandra Huynh

Hòa Bình Lê phỏng dịch

 

Trong buổi lễ công bố nhà thơ thắng giải National Youth Poet Laureate, Alexandra Huynh đã diễn đọc bài thơ Di Sản với nội dung tạm chuyển ngữ tiếng Việt như sau:

 

Thoang-hon-tho-Viet-tren-dat-My-001

những ngày này tôi hoan nghênh sự im lặng

cảm nhận vòng tay của trái đất

cả những lúc vắng âm thanh

tôi vẫn lắng nghe mọi câu chuyện

vẫn được gọi là hư cấu

 

tôi khắc chúng xuống lối đi

để biết hướng nào là nhà

đôi khi tôi để yên cho tiếng ồn cứ là tiếng ồn

không để cho nghĩa vụ phân trí    

tôi không phải là máy móc gia dụng

cũng không phải là sinh vật phục vụ trong nhà

 

tôi là con người

tôi là con người

có sự hiện hữu bên ngoài cảm giác tội lỗi

có thứ từ ngữ dành riêng cho cảm xúc

và tôi không sợ gọi đúng tên nó

  

Trí óc tôi không phải nhà tù

mà là lăng kính

và tôi hiểu rằng

những chiếc bóng tăm tối hiện ra

trong sự hiện hữu của ánh sáng 

 

và ngày tháng của tôi không đếm được
dẫu chúng là con số

nên tôi đếm bằng sự tử tế

và nhắc đến tình yêu nhiều hơn lời tạm biệt

tôi đếm những bữa ăn thay vì sức nặng mang theo

và mang theo những điều hữu ích ngày sau

 

Một vài điều tôi nghiệm ra

Đôi vớ vẫn là vớ

dù chúng có lẫn lộn,

mọi điều tôi nghe về một căn phòng sạch vẫn đúng,

bạn có thể nhìn thấy nụ cười đằng sau cái khẩu trang,

cách tôi nói chuyện với bản thân

là cách tôi nói chuyện với bạn,

tôi nên gỡ nút câm của mình ra thường xuyên hơn,

tôi cần nước nhiều hơn tôi nghĩ tới,

nếu những người trong căn phòng này có thể mỉm cười,

nếu những người trong căn phòng này đều là người.

 

Ngay cả khi tôi tự tháo gỡ tôi khỏi

thế giới quy mô này

tôi biết mình hiện hữu.

 

Cuộc chiến vẫn tiếp diễn

ngay dưới hai bàn chân tôi;

Không cần hình ảnh chứng mình điều đó.

Nghi lễ khải hoàn đang diễn ra
trong huyết thống tôi.

Không cần dải băng-rôn chứng minh điều đó.

Tôi là sự chiến thắng.

Mỗi ngày tôi thở.

Và nhiều năm sau này,

khi trở thành tổ tiên

tôi sẽ cho chúng biết

về sự can đảm của khoảng cách,

và cách chúng ta

nắm không gian thay vì nắm tay nhau.

Tôi sẽ cho chúng biết

màu sắc của sự can đảm; 

âm vang của sự mất mát lan truyền

suốt một thế hệ,

và đám trẻ trở thành thầy cô giáo;

hiểu được tình yêu không định nghĩa bằng tuổi tác.

Tôi sẽ cho chúng biết trên mảnh đất này

chúng ta tước đoạt từ những người

chúng ta không bao giờ có thể đáp trả,

nhưng chúng ta sẽ cố gắng & cố gắng,

tôi sẽ cho chúng biết

mỗi dấu chân được cảm nhận như thế nào

phía bên kia hành tinh.

Vì vậy hãy để ý thật kỹ

đặt chân duy nhất về hướng sự thật.

 

Các bạn đã thừa hưởng sự im lặng,

bây giờ hãy cất cao tiếng hát. 

Alexandra Huỳnh đọc thơ 
Việt Báo phỏng dịch

 

Bình trà xanh Bắc Thái đã cạn nhưng hương vị quê nhà vẫn còn thoảng hương thơm và vị ngọt. Hồn thơ Việt trong thinh lặng vẫn còn lan tỏa năng lượng cho những thế hệ kế thừa.

 

 Sacramento, Ngày Phật Đản 2565-2021

Trần Kiêm Đoàn

 

 



***
youtube
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
12/01/2025(Xem: 309)
Trong những ngày bận rộn chuẩn bị Tết Nhìn lại bao nhiêu vật vã của năm qua Suy ngẫm lại ba bài thơ, trí tuệ phát sinh ra (1) Chân lý chỉ có một nhưng phải nhờ tinh hoa người giảng giải!
12/01/2025(Xem: 177)
Xuân đến lá hoa cây cảnh tươi, Đông đi mai mĩm miệng cười vui, Nhã hương thơm ngát cho nhân thế, Thổi gió mát tươi đến lòng người. Ân oán tan dần thêm bạn hữu, Tri kỷ thâm giao hợp đạo trời. Cố giữ cho lòng luôn như thế, Để xuân mãi mãi với cõi đời.
11/01/2025(Xem: 124)
Cụ Bà nay chín ba Ngày đêm niệm Di Đà Cầu thân không tật bệnh Tâm này luôn thắng ma.
02/01/2025(Xem: 148)
Nhân dịp đầu năm mới xin kính chúc Đạo tràng Tu Viện Quảng Đức Úc châu Quý Chư Tôn được tăng thêm tuổi Đạo Dẫn chúng con về bến Giác nhiệm mầu Quý Thầy mãi là bóng Tùng tỏa mát Che chở chúng con vượt mọi can qua Cuộc sống khổ đau hay đời an lạc Do tâm tạo ra ở cõi sa-bà.
25/12/2024(Xem: 341)
Kiết Đông Tôn Đức dưỡng tâm thiền Tu Viện Quan Âm kết thắng duyên Lễ Phật trì kinh vun gốc thiện Tham thiền niệm chú hướng bờ thiêng Chuông ngân mõ nhịp chơn hương nguyện Trống vận trầm xông diệu đạo truyền Bốn chúng chung lòng hòa tịnh tiến Huân tu định tuệ giới châu viên..!
15/12/2024(Xem: 1032)
“Tập thơ” này, được hoàn thành và xuất bản lần đầu gồm năm “Chùm thơ” với các tựa đề: “Học Đạo”, “Bụt Nơi Ta”, “Chân Như”, “Diệu Giác” và “Vô Vi”. Tập thơ được mở đầu với bài “Thiền Duyệt” và chia tay với bài “Thời Gian”. Mỗi “Chùm thơ” đều gồm có 3 “Cặp thơ”, như mỗi ngón tay có 3 đốt (đầu, giữa và cuối), để dễ nhớ xin gọi là: “cặp Khai”, “cặp Giải” và “cặp Kết”. Mỗi Cặp chỉ có 2 hoặc 3 bài thơ ngắn. Cặp 2 bài gọi là “cặp Đôi” hoặc “cặp Đối”, cặp 3 bài gọi là “cặp Bình hòa” hoặc “cặp Chân vạc”.
08/11/2024(Xem: 795)
Khẩy từ địa ngục thâm u Diệu âm Bát Nhã thiên thu vọng đời Thiền ca đốn tiệm không lời Kim cang uy dũng chuyển dời núi non Xuất thần Kim cổ bác thông Véo von lắng đọng Qua sông thả chèo Tiếng đàn reo Tiếng đàn reo Vượt băng qua khúc ngặt nghèo vô tri
08/11/2024(Xem: 462)
Quy hồi cựu xứ đã về đây Nguyên thể an nhiên chẳng đổi thay Trúc biếc tịnh thanh màu cổ pháp Hoa vàng u nhã nét xưa nay Cát tường diệu thể Tào Khê lộ Biến mãn bảo trân Bát Nhã mây Tam Bảo hồng ân thường chiếu tỏa Cội nguồn huyền tịch khéo vần xoay!
02/11/2024(Xem: 680)
CHỜ khuya hỏi chuyện ngân hà MƯA còn giọt buốt chén trà hoang mang TẠNH mây duyên hội trời quang TA nâng huyền thoại lên ngàn tấn hương TRẢI tâm lấp lối lót đường TRĂNG xưa u mặc tưới vườn thiền ca LÀM cho đá hoá ngọc ngà CHIẾU hoa vi diệu lục hoà ngồi chung
02/11/2024(Xem: 674)
Giữa lúc tuyệt vọng nhất, bạn ơi hãy nhớ: “CUỘC SỐNG CHẲNG BAO GIỜ KHÉP CỬA “ một ai Và chỉ đến do chính mình có đủ sáng suốt, chuyển xoay Ngồi yên mà đợi, khó vượt qua thử thách !
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]