Tuyển tập bài viết về Vu Lan - 2008
Nuôi dưỡng lòng biết ơn
Nguồn: Chân Y Nghiêm
Đức Phật dạy, được sinh làm người là một phước báu lớn. Bởi vì trong muôn loài, con người có nhiều tình thương yêu, hiểu biết hơn các loài khác.
Đức Khổng Tử nói: Nhân chi sơ, tính bản thiện - Mỗi em bé sinh ra đều có tính thiện. Em bé lớn lên thành người tốt hay xấu đều tùy thuộc vào môi trường xã hội, sự giáo dục của gia đình và học đường.
Ngay khi bé mới biết nói, biết đi, điều đạo đức đầu tiên em được dạy là lòng biết ơn. Cha mẹ đã dạy bé phải khoanh tay nói hai tiếng cảm ơn khi ai cho bé vật gì. Lòng biết ơn phải được nuôi dưỡng cho trẻ ngay từ khi còn thơ ấu.
Ơn cha mẹ
Nhờ có cha mẹ mà ta được sinh ra làm người.
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Câu ca dao quen thuộc ấy đã ghi sâu vào tim óc mỗi người, nhắc nhở chúng ta ơn nghĩa sinh thành, dưỡng dục cao như trời bể, không thể lấy gì đền đáp cho vừa. Nhưng muốn đền đáp công ơn ấy, chúng ta nên làm gì để vui lòng cha mẹ?
Khi còn nhỏ thì ta chăm ngoan học hành, vâng lời cha mẹ, thương yêu anh em, phụ giúp cha mẹ những việc cần thiết. Khi trưởng thành thì ta luôn quan tâm đến cha mẹ, cung phụng mẹ cha những thứ cần thiết trong cuộc sống hàng ngày bằng thái độ ân cần, hiếu thảo.
Trước khi quyết định một công việc quan trọng, ta nên tham vấn ý kiến cha mẹ, bởi cha mẹ là những người đã trải qua nhiều kinh nghiệm sống có thể giúp ta được những ý kiến hay, nhận ra được những cạm bẫy đang chờ đợi phía trước.
Trên cha mẹ có ông bà nội ngoại. Nhờ có ông bà mà chúng ta có cha mẹ. Sợi dây liên kết huyết thống ấy như da với thịt. Chúng ta thương yêu, hiếu thảo với cha mẹ bao nhiêu thì đối với ông bà, tổ tiên dòng họ, ta cũng dành trọn lòng thương yêu hiếu kính bấy nhiêu.
Ơn tổ quốc xã hội
Được sinh ra và lớn lên trong xã hội, chúng ta phải mang ơn tổ quốc, đồng bào. Chúng ta có quốc tổ là vua Hùng và trải qua bao triều đại Đinh-Lê-Lý-Trần... Tổ tiên dân tộc ta đã đổ bao xương máu để dựng nước và giữ nước. Trang lịch sử oai hùng Việt Nam đã ghi những nét vàng son của bao triều đại, hiện tại chúng ta được may mắn sống trong thái bình và phồn thịnh. Đó là kết quả hy sinh vĩ đại của biết bao nhiêu chiến sĩ hữu danh và vô danh! Chúng ta phải biết trân quý, giữ gìn phẩm hạnh và mang hết tâm lực để cùng nhau xây dựng quê hương.
Ơn thầy cô bạn bè
Công ơn lớn lao mà chúng ta phải ghi nhớ là ơn thầy cô giáo. Nhờ có thầy cô mà ta đã được trao truyền kiến thức khoa học, văn chương, đạo đức...
Ơn bạn bè tốt đã giúp ta trao đổi kiến thức, biết sống lành mạnh, giúp ta cùng đi trên con đường học vấn để đạt sự nghiệp thành công.
Ơn thiên nhiên
Sự sống ta đang có là kết quả của bao nhiêu ân nghĩa kết hợp lại từ thiên nhiên như đất, nước, nắng, gió, mây, mưa; hoành tráng như núi rừng, biển cả; hiền hòa như dòng sông, ruộng đồng cùng cỏ cây, đất đá. Nếu thiếu một thứ thôi thì muôn loài không tồn tại. Ơn nghĩa kết nối như tơ trời để cho ta sự sống mầu nhiệm hôm nay.
Ơn Tam bảo
Chúng ta có một niềm ơn nghĩa sâu sắc, vượt thời gian là ơn Tam bảo.
Nhu cầu cuộc sống của con người là phấn đấu vươn lên, mong đạt được những tiện nghi, thỏa mãn lòng tham dục. Do đó con người - nếu không có đạo lý chân chính hướng dẫn - sẽ đắm chìm trong tranh chấp hơn thua, ghét ganh, thù hận, lôi cuốn nhân loại vào bạo động, chiến tranh, gây đau thương triền miên không lối thoát.
Gần ba ngàn năm trước, thái tử Tất Đạt Đa đã nhìn thấy cảnh tượng đau lòng ấy. Ngài đã xả bỏ vinh hoa phú quý của vị vương tử, vào rừng sâu tu tập và đã tìm ra con đường cho muôn loài thoát khỏi kiếp luân hồi chìm đắm trong khổ đau. Một trong những giáo lý vi diệu do Đức Phật để lại cho chúng ta tu tập là giáo lý Tứ diệu đế, Tam pháp ấn, Quán niệm hơi thở, thân hợp nhất với tâm, giúp hành giả nhận diện ra những tâm hành gốc rễ của phiền não là Tham Sân Si. Nhờ pháp quán chiếu, nhận diện các tâm hành thiện hay bất thiện hiện ra trong từng hơi thở, chúng ta sẽ chuyển hóa nó thành hoa trái của sự tỉnh giác và thương yêu. Nhờ tỉnh giác và thương yêu, chúng ta có được tâm bình an, tạo ra được hạnh phúc chân thật cho chính bản thân, gia đình và mọi người chung quanh.
Tam bảo là ba ngôi báu Phật Pháp và Tăng. Nhờ có các vị Tăng Ni chân chính tu hành, thành lập ra Tăng đoàn, trao truyền Chánh pháp cho chúng ta quay về nương tựa và tu tập. Ngôi chùa đã trở thành đại gia đình tâm linh của hàng Phật tử. Hàng tháng đến ngày rằm, mồng một hoặc ngày lễ vía chúng ta đều quy tụ về dưới mái chùa để tụng kinh, bái sám, chia sẻ cho nhau những thành quả tu tập, những niềm vui hoặc nỗi buồn mà chỉ có ở dưới mái chùa chúng ta mới có thể mở lòng ra để nói cho nhau những tâm tư ẩn kín nơi đáy lòng. Cũng từ nơi mái chùa, chúng ta cùng nhau tu học, nhận thức rằng mỗi cá nhân không phải là cá thể riêng biệt, chúng ta được sinh ra và nuôi dưỡng lớn lên từ rất nhiều nhân duyên kết hợp lại, do đó những thành quả ta đạt được hôm nay dù nhỏ hay lớn cũng không phải là do tài năng của riêng ta, mà là kết quả của sự cố gắng bản thân, cùng với nhiều yếu tố khác. Khởi ý niệm vô ngã đó, ta không còn kiêu hãnh, tự hào, tranh chấp hơn thua. Ta phấn đấu vươn lên không vì chính bản thân mà vì muốn giúp mọi người có được cuộc sống an vui, hạnh phúc.
Người biết mang lại hạnh phúc cho nhiều người chắc chắn phải là người có trái tim lớn, có lòng biết ơn sâu sắc. Niềm biết ơn sâu sắc đó chính là lòng biết ơn Tam bảo. Càng biết ơn Tam bảo, ta càng tinh tấn tu tập và sống có ích cho mọi người...