66 CÂU THIỀN NGỮ
CHẤN ĐỘNG THẾ GIỚI Thích Nhật Từ biên tập Chi chú: Nguyên tác Hoa ngữ của “66 cầuthiền ngữ” này là “Lục thập lục điều kinhđiển thiền ngữ” (六十六條經典禪語),có nghĩa là “66 câu thiền ngữ trong Kinhđiển [Phật giáo]”, được phổ biếntrên internet vào khoảng năm 2004. Bản dịch tiếng Việt được phổ biến năm 2010,có tựa đề là “66 cầu làm chấn động thiền ngữ thế giới” hoặc “66 câu Phật họclàm chấn động thiền ngữ” đều không chuẩn với nguyên tác Hoa ngữ, đồng thời, đãthêm cụm từ “chấn động thế giới” và tỉnh lược từ “kinh điển”. Không rõ ngườibiên tập bản Hoa ngữ là ai. Cũng không rõ ai là dịch giả bản tiếng Việt. Saukhi đối chiếu bản Hoa ngữ, tôi đã hiệu đính một vài từ cho chuẩn xác và trauchuốt lời văn cho thuần Việt hơn. Phần hiệu đính và biên tập được tô màu xanhdương đậm để nhận dạng. Các đại từ nhân xưng “anh” trong bản dịch, tôi đều đổithành “bạn” cho gần gũi với người đọc. Từ “Kinh điểnthiền ngữ” ở đây nên hiểu là “lời minh triết trong Kinh Phật”. Khó tìm đượcxuất xứ của 66 thiền ngữ này trong Kinh Phật, mặc dù về mặt tư tưởng, chúngdiễn ta triết lý Phật giáo ứng dụng, dưới hình thức danh ngôn. Câu 43 diễn đạtsai tư tưởng Phật học, vì Phật giáo không chấp nhận “ngẫu nhiên”, trong khi câu50 được người biên tập Hoa ngữ đánh tráo tư tưởng Nhất thần giáo vào thiền ngữPhật giáo, với mục đích lạc dẫn người đọc tin vào quyền uy toàn năng của Thượngđế, vốn không có thật và không được đạo Phật chấp nhận. Không phải tất cả 66câu “thiền ngữ” này đều mô tả sâu sắc tư tưởng Phật giáo. Đây là điều các Phậttử cần lưu tâm, khi sử dụng tài liệu trên internet vốn khó kiểm chứng tínhnguyên thủy về văn bản học Phật giáo, để khỏi hiểu sai tư tưởng Phật giáonguyên chất. Để minh họacho các bài giảng, tôi tạm phân 66 câu thiền ngữ thành 6 phần, mỗi phần 11 câuvà đặt tựa đề cho từng phần, nhằm giúp người đọc dễ nhớ các ý tưởng chính trongtừng phần. Sau đây là bản dịch Việt có hiệu đính và nguyên tác Hoa ngữ để đốichiếu. I. CHẤP DÍNHLÀ GỐC KHỔ ĐAU 1. Sở dĩ người ta đau khổ là do đeo đuổi những thứ sailầm. 2. Nếu bạn không muốn rướcphiền não vào mình, thì người khác cũng không cách nào gây phiền não cho bạn. Tất cả do nội tâm bạn. Chỉdo bạn không chịu buông xuống. 3. Bạn hãy luôn cảm ơnnhững ai tạora nghịchcảnh cho bạn. 4. Bạn phải luôn mở lòngkhoan dung, lượng thứ cho người khác, cho dù họ xấu bao nhiêu, thậm chí họ đã làm tổn thương bạn. Bạn phải buông bỏ để có được niềm vui đíchthực. 5. Khi đang vui, bạn nên nghĩ rằng niềm vui nàykhông vĩnh hằng. Khi đau khổ, bạn hãy nghĩ rằng nỗi đau này cũng không trườngtồn. 6. Sự chấp trước của ngàyhôm nay sẽ là niềm hối hận cho ngày mai. 7. Bạn có thể có tình yêunhưng đừng nên dính mắc, vì chia ly là lẽtất nhiên. 8. Đừng lãng phí mạng sống mình tại những nơi mà nhất định bạn sẽ ânhận. 9. Khi nào bạn thật sựbuông xuống thì lúc ấy bạn sẽ hết phiền não. 10. Mỗi một vết thương đềulà một sự trưởng thành. 11.Người cuồng vọng còncứu được, người tự ti thì vô phương. Chỉ khi nhận thức được mình, hàng phụcchính mình, sửa đổi mình, bạn mới có thể thay đổi người khác. II. THAY VÌ HẬN NGƯỜI, HÃY TỰ CỨU MÌNH 12. Đừng nên có thái độbất mãn người khác hoài. Bạn hãy quay về kiểm điểm chính mình mới đúng. Bất mãn người khác làchuốc khổ cho chính mình. 13. Người nào nếu tự đáylòng không thể tha thứ cho kẻ khác, thì tâm người đó sẽ không thể được thanh thản. 14. Người nào trong tâm chứa đầy cáchnghĩ và cách nhìn của mình thì sẽ không bao giờ nghe được tiếng lòng ngườikhác. 15. Hủy diệt người chỉ cầnmột câu, xây dựng người lại mất ngàn lời, xin bạn "đa khẩu hạ lưutình". 16. Thật sự không cần quay đầu lạixem người nguyền rủa bạn là ai? Chẳng lẽ khi bị chó điên cắn một phát, bạn phải chạy đến cắn con chó đó một phát? 17. Đừng bao giờ lãng phímột giây phút nào để nghĩ nhớ đến người bạn không hề yêu thích. 18. Khi bạn biết đem lòng từ bi và thái độôn hòa để bày tỏ những nỗi oan ức và bất mãn của mình, người khác sẽ dễ hiểu ravấn đề. 19. Cùng là một chiếc bìnhgiống nhau, sao bạn lại chứa độcdược? Cùng một mảnh tâm, sao bạn phải chứa đầy những não phiền làm chi? 20. Những thứ không đạtđược, chúng ta sẽ luôn cho rằng nó đẹp đẽ, chính vì bạn hiểu nó quá ít, bạn khôngcó thời gian ở chung với nó. Nhưng rồi một ngày nào đó khi bạn hiểu sâu sắc, bạnsẽ phát hiện nó vốn không đẹp như trong trí tưởng tượng của mình. 21. Sống một ngày là códiễm phúc của một ngày, nên phải trân quý. Khi tôi khóc vì không có dép để mang thìtôi lại phát hiện có người không có chân! 22. Hao tổn tâm lực để chú ý ngườikhác sao bằng dành chút tâm lực phản tỉnh bản thân? III. BUÔNG CHẤP NGÃ LÀ HẠNH PHÚC ĐÍCH THỰC 23. Hận thù người khác là mất mát lớn nhất đối với bản thân. 24. Dù ai cũng có mạng sống,nhưng không phải ai cũng hiểu được vàbiết trân quý mạng sống của mình. Người không hiểu đượcmạng sống thì mạng sống đối với y chỉ là sự trừng phạt. 25. Tình chấp là nguyênnhân của khổ đau.Buông bỏ tình chấp, bạn mới đượctự tại. 26. Muốn không hối hận về sauthì đừng khư khư về cách nghĩ của mình. 27. Khi sống thành thật với chínhmình, khôngai trên đời sẽ lừa dối bạn được. 28. Người che đậy khuyếtđiểm của mình bằng thủ đoạn tổn thương người khác là kẻ đê tiện. 29. Người âm thầm quan tâm,chúc phúc người khác là đang trao tặng vô hình. 30. Đừng gắng sức suy đoáncách nghĩ của người khác, nếu bạn không phán đoán chính xác bằng trí huệ vàkinh nghiệm thì bạnsẽ mắc phảinhầm lẫn nhưsự đương nhiên. 31. Muốn hiểu một người có thật lòng không, chỉ cần xem điểm xuất phát và mục đích của họ có giống nhau không. 32. Chân lý của nhân sinh được giấu trong cái bình thường. 33. Người không tắm rửathì càng xức nước hoa càng thấy thối. Danh tiếng và sự tôn quý đến từ chân tàithực học. Có đức tự nhiên thơm.
34. Thời gian sẽ trôi qua.Hãy để dòng thời gian cuốn trôi phiền não của bạn đi. 35. Ai nghiêm trọng hóa nhữngchuyện đơn thuần sẽ sống trong đau khổ. 36. Người luôn e dè vớithiện ý của người khác thì hết thuốc cứu chữa. 37. Buông một lời dối gian thì phải bịathêm mười câu hưvọng nữa để biện hộ. Cần gì khổ như vậy? 39. Người gieo duyên rộng mởsẽ không làmtổn thương ngườikhác. 40. Im lặng là một câu trảlời hay nhất của sự phỉ báng. 41. Kính trọng người khác là tựtrang nghiêm. 42. Ai có tình thương vô tư thì sẽ có tất cả. 43. Đếnlà ngẫu nhiên[nhân duyên], đi là tất nhiên[nhân duyên]. Do vậy, bạn cần phải "tùy duyên mà bất biến, bất biến mà tùy duyên". 44. Từ bi là vũ khí tốtnhất của mỗingười. V. BIẾT THƯƠNG CHÍNH MÌNH 45. Chỉ cần đối diện vớihiện thực, bạn mới vượt qua hiện thực. 46. Lương tâm là thẩm phán công bằng nhất của mỗingười. Bạnlừa dối ngườikhác được nhưng không thể qua mặt lương tâm mình. 47. Người không biết thương bản thân thì không thể thương người khác. 48. Thi thoảng, ta nên tự thầmhỏi: “Ta đangđeo đuổi cái gì? Ta sống vì cái gì?” 49. Đừng vì một chút tranhchấp mà đánhmất tình bạnchí thân. Đừng vì một chút oán giậnmà quên đi thâm ân của người khác. 50. Cảmơn đời[1]về những gìtôi đã có. Cảm ơn đời vì những gì tôi không có. 51. Biết đứng ở góc độ của ngườikhác để nghĩ cho họ thì đó là từ bi. 52. Nói năng nên tránhtánh châm chọc, đừng gây thương tổn, đừng khoe tài cán, đừng vạch lỗi người, nhờ đó, biến thù thành bạn. 53. Thành thật đối diệnvới mâu thuẫn và khuyết điểm trong tâm, đừng lừa dối chính mình. 54. Nhân quả chưa từng nợ chúng ta thứ gì, nên xin đừng oán trách nhân quả. 55. Đa số người đời làm được ba việc: Dốimình, dối người và bị người dối. VI. LÀM CHỦ TÂM, LÀM CHỦ HẠNH PHÚC 56. Tâm là tên lừa đảo lớnnhất. Người khác có thể dối bạn nhất thời, tâm dối gạt bạn suốt đời. 58. Khi tay bạn nắm chặtmột vật gì mà không buông xuống, thì bạn chỉ có mỗi thứ này. Nếu chịu buông xuống, bạn có cơ hội chọn lựa nhữngthứ khác. Người chấp khư khư quan niệm củamình, không chịu buông thì trí huệ chỉ đạt được ở một mức độ nhất định. 59. Nếu bạn có thể sốngqua những ngày bình an, thì đó chính là phúc đức của bạn. Hôm nay, biết bao nhiêu người hôm nay đã không thấy được vầng thái dươngngày mai; biết bao nhiêu người đã trở thành phế nhân, biết bao người đã đánh mất tự do,và biết bao nhiêu người phải nước mất nhà tan. 61. Nếu muốn nắm được tương lai thìbạn phải làmchủ hiện tại. 62. Đừng thốt ra từ miệngnhững lời ác độc,cho dù người ta có xấu ác với mình bao nhiêu. Càng nguyền rủa người khác, tâm bạn càng bị nhiễm ô. Hãy nghĩ mọi người là thiện tri thức của mình. 63. Người khác có thể làmtrái nhân quả, tổn hại chúng ta, đánh chúng ta, hủy báng chúng ta. Chúng tađừng vì thế mà oán hận họ. Vì chúng ta cần giữ tâm thanh tịnh và bản tánh hoàn chỉnh. 64. Người chưa từng cảm nhận sự đaukhổ hoặc khó khăn thì khó cảm thôngngười khác. Muốn học tinh thần cứu khổ,cứu nạn thì trước hết phải chịu đựng được khổ nạn. 65. Thế giới vốn khôngthuộc về bạn, vì thế bạn không cần vứt bỏ. Cái cần vứt bỏ chính là tánh cố chấp. Vạn vật đều hữu dụng, nhưng không thuộc về ta. 66. Khi không thể thay đổi đượcthế giới xung quanh, ta nên sửa đổi chính mình. Giáp mặt tất cả bằng tâm từ bi và trí huệ. 六十六條經典禪語 1. 人之所以痛苦,在於追求錯誤的東西。 [1]Bản internet đã đánh tráo thành “thượng đế” (上蒼) nhằm đưa tư tưởng Nhất thần của các tôn giáokhác vào tư tưởng Phật giáo. Tôi đã dùng từ “đời” để thay thế từ “thượng đế”vốn được quan niệm là chưa từng hiện hữu trong triết học Phật giáo. |