Sắc với huyễn không khác, thọ, tưởng, hành, thức với huyễn không khác. Nhãn đến ý, sắc đến pháp, nhãn giới đến ý thức giới cùng với huyễn cũng không khác. Sáu Ba la mật, tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng cùng với huyễn không khác. Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề với huyễn cũng không khác.

Lúc bấy giờ, Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Đối với đại Bồ tát và đối với Bát Nhã Ba-la-mật, con đều chẳng đắc, chẳng thấy, tại sao con có thể dùng pháp tương ưng Bát Nhã Ba-la-mật dạy bảo trao truyền cho các đại Bồ tát? Bạch Thế Tôn! Đối với các pháp, con chẳng đắc, chẳng thấy, hoặc tập hợp, hoặc phân tán; nếu đem pháp ấy dạy bảo, trao truyền cho các đại Bồ tát, thì có thể có sự hối tiếc. Bạch Thế Tôn! Đối với các pháp, con chẳng đắc, chẳng thấy, hoặc tập hợp, hoặc phân tán, thì tại sao có thể nói đây là đại Bồ tát; đây là Bát Nhã Ba-la-mật? Bạch Thế Tôn! Cái danh đại Bồ tát ấy và cái danh Bát Nhã ấy đều không có chỗ trụ, cũng chẳng phải chẳng có chỗ trụ. Vì sao? Vì cái nghĩa hai danh ấy đã không có sở hữu(vô sở hữu), nên hai danh ấy đều không có chỗ trụ, cũng chẳng phải chẳng có chỗ trụ. Bạch Thế Tôn! Đối với sắc, thọ, tưởng, hành, thức, con chẳng đắc,

Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: - Bạch Thế Tôn! Đại Bồ tát muốn hoàn thành sáu pháp Ba la mật thì phải học Bát Nhã, Đại Bồ tát muốn biết khắp sắc, muốn biết khắp thọ, tưởng, hành, thức, nên học Bát Nhã. Đại Bồ tát muốn biết khắp 12 xứ, 18 giới thì phải học Bát Nhã. Đại Bồ tát muốn biết rõ 4 Thánh đế, 12 nhân duyên nên học Bát Nhã. Đại Bồ tát muốn đoạn trừ vĩnh viễn tham, sân, si, nên học Bát Nhã. Đại Bồ tát muốn đoạn trừ vĩnh viễn mạn, nghi, thân kiến(1), biên kiến(2), giới cấm thủ(3), tà kiến nên học Bát Nhã.

Đức Phật bảo Ngài Tu Bồ Đề: "Ông nên dạy chư đại Bồ tát về Bát Nhã Ba-la-mật đúng như chư đại Bồ Tát đáng phải thành tựu”. Liền đó toàn thể chúng hội Bồ Tát, Thanh Văn, chư Nhơn, Thiên đều nghĩ rằng không biết Ngài Tu Bồ Đề(3) sẽ tự dùng trí tuệ của mình hay là nương thần lực của đức Phật giảng thuyết Bát Nhã Ba-la-mật cho chư đại Bồ Tát?

Lúc bấy giờ, Thế Tôn hiện tướng lưỡi rộng dài trùm khắp cõi Tam thiên đại thiên thế giới. Lại từ tướng lưỡi phóng ra vô lượng vô số các thứ sắc quang, khắp soi thế giới mười phương chư Phật hằng hà sa thảy. Khi ấy, trong các cõi Phật phương Đông cùng chín phương khác, có vô lượng vô số Bồ tát xem thấy hào quang ấy rồi, đều đến chỗ Phật của cõi mình hỏi rằng: Đây là thần lực của ai và vì duyên cớ gì mà hiện điềm lành này?

Lúc bấy giờ, cụ thọ Xá Lợi Tử, cụ thọ Mục Kiền Liên, cụ thọ Đại Ẩm Quang, cụ thọ Thiện Hiện v.v… là những bậc được nhiều người biết đến và ngưỡng vọng, các đại Bí sô và Bí sô ni cùng các chúng đại Bồ tát, nam cư sĩ, nữ cư sĩ, đều từ chỗ ngồi đứng dậy, chắp tay cung kính, đồng bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Bát Nhã Ba-la-mật mà đại Bồ tát sở hữu là Ba la mật vĩ đại; bạch Thế Tôn! Bát Nhã Ba-la-mật mà đại Bồ tát sở hữu là Ba la mật sâu rộng; bạch Thế Tôn! Bát Nhã Ba-la-mật mà đại Bồ tát sở hữu là Ba la mật thù thắng, là thâm diệu, là nhiệm mầu, là tôn quí; cao siêu, hơn hết, tột bực, vô thượng, tối thượng, siêu đẳng, không gì bằng, tuyệt đối, như hư không, Tự tướng không, Cộng tướng không, Nhất thiết pháp không, Bất khả đắc không, Vô tánh không, Tự tánh không, Vô tánh tự tánh không, Vô biến dị không, không sanh, không diệt, không nhiễm, không tịnh, tịch tịnh, viễn ly, chơn thật, khai phát tất cả công đức, thành tựu tất cả công đức. Bạch Thế Tôn! Bát Nhã Ba-la-mật mà đại Bồ tát sở hữu là Ba la

Bấy giờ, Xá lợi Tử bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Bồ tát xuất hiện từ đâu? Từ cõi khác vãng sanh đến cõi này hay từ cõi này xả thân đến cõi nào khác? Phật bảo: - Này Xá lợi Tử! Có vị xả thân từ cõi Phật ở phương khác đến sanh tại cõi này, có vị xả thân từ cõi trời Đỗ Sử Đa(1) sanh đến cõi này, có vị sống ở cõi này, khi xả thân lại quay về cõi này.

Để mở đầu cho phẩm này, Xá Lợi Tử bạch Phật: “Thế nào đại Bồ Tát tu tập đúng và tương ứng với Bát Nhã Ba-la-mật?” Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử: “Đại Bồ Tát tu tập đúng sắc không, tu tập đúng thọ, tưởng, hành, thức không, đây gọi là tương ứng với Bát Nhã Ba-la-mật”.(2)

Trước hết cám ơn sanh thành và nuôi dưỡng của bố mẹ, cho tôi một đời đáng sống này. Kế đến cám ơn người bạn đường, chịu nhiều khổ cực ròng rã trong suốt 10 năm qua giúp tôi hoàn thành thiên Tổng luận Đại Bát Nhã Ba La Mật này. Sau nữa chân thành cám ơn những nhân vật sau đây đã đem lại nhiều ảnh hưởng sâu đậm trong cuộc sống tâm linh của chúng tôi: 1. Đức ngài Minh Đăng Quang, Tổ của Tông khất thực Việt Nam, và cũng là người đặt pháp danh cho tôi là Thiện Bửu lúc tôi mới 13 tuổi đời khi tôi thọ giáo qui y với ngài; 2. Chân thành cám ơn đức thầy Thích Thiện Hoa, người hóa đạo cho tôi 3. Sau nữa cám ơn Thiền sư D.T. Suzuki, người được xem như là Bồ tát trong thời đại mới, đã có công xiển dương đạo Phật tại các quốc gia Tây Âu và cũng là người đã mỡ con mắt đạo cho tôi về Tánh không Bát nhã. Sau cùng, cám ơn những ai đã từng khổ nhọc hy sinh công của góp phần xây dựng lâu đài Phật đạo Việt nam nói riêng và thế giới nói chung, nhờ đó chúng tôi có đầy đủ chất liệu để học, để

Chân dung Chư Tôn Đức tại Khóa Tu Học Phật Pháp Úc Châu kỳ 19